Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

Η Αφροδίτη και ο Συμβολισμός της

 

Η παρουσία της Αφροδίτης στον ουρανό ήταν πάντα ένα σημείο αναφοράς για τον άνθρωπο, γεγονός που εκφράστηκε μέσα από την αστρολογία, τις αρχαίες λατρείες, την παγκόσμια μυθολογία και τον εσωτερικό συμβολισμό.

Ο πλανήτης Αφροδίτη.

Ο πλανήτης Αφροδίτη είναι το πιο λαμπερό ουράνιο σώμα μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Το έντονο φως του μοιάζει να αφήνει ένα μαγικό αποτύπωμα σε όποιον το κοιτά και να ξεσηκώνει μια βαθιά αίσθηση μεθυστικής ομορφιάς, δημιουργικότητας και αισιοδοξίας. Άλλωστε τούτος ο πλανήτης φέρει το όνομα εκείνης της θεάς που πάντα εξέφραζε την έννοια της ομορφιάς σε κάθε έκφανση της ζωής.
Η επίδρασή της λέγεται πως μας οδηγεί σε μια ευρύτερη αντίληψη της ομορφιάς της φύσης και της πανέμορφης ζωντανής σχέσης όλων των εξελισσόμενων υπάρξεων. Και πως αποκαλύπτει την εσωτερική συμπληρωματικότητα και τη δημιουργική σχέση που έχουν μεταξύ τους τα ζεύγη των αντιθέτων, στην αρμονική συλλειτουργία των οποίων θεμελιώνεται όλη η Εκδήλωση. Ο Έρωτας και η Ομορφιά, που τόσο μεγάλη σημασία έχουν στην ανθρώπινη ζωή, εκφράζονται μέσω της προστάτιδάς θεάς, της Αναδυομένης Αφροδίτης.
Η αστρολογική επιρροή του πλανήτη σχετίζεται με τον αγώνα της συμφιλίωσης των αντιθέτων και της εξισορρόπησης, με σκοπό τη δημιουργία σχέσεων που εκφράζουν αλληλεγγύη και χτίζουν τη συνοχή.
Η συνεργασία και η συντροφικότητα, η αρμονία και η ισορροπία, η συμπάθεια και ο ανθρωπισμός, ο ιδεαλισμός, ο αλτρουισμός, η ειρήνη, η καλλιτεχνία, η αισθητική και η αίσθηση της ομορφιάς είναι όλα εκφράσεις της λειτουργίας της Αφροδίτης.
Ο Καρλ Γιουνγκ υποστηρίζει ότι η Ψυχή διαιρείται σε δύο μέρη, την «ανώτερη» Ψυχή, που ονομάζεται Ουράνια Αφροδίτη και την «κατώτερη», τη Γήινη Αφροδίτη.

Αστρονομικά Στοιχεία για την Αφροδίτη.

Η Αφροδίτη, όπως προαναφέρθηκε, είναι το πιο λαμπρό ουράνιο σώμα μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη. Είναι ορατή από τη Γη πριν την αυγή στον ανατολικό ουρανό οπότε παραδοσιακά ονομάζεται «Αυγερινός», καθώς και στη δύση τις απογευματινές ώρες οπότε και της αποδίδεται η ονομασία «Έσπερος» ή Αποσπερίτης».
Είναι ο δεύτερος πλησιέστερος στον Ήλο πλανήτης μετά τον Ερμή και ο πιο κοντινός στη Γη μας. Η μέση απόστασή του από τον Ήλιο είναι 108 εκατομμύρια χιλιόμετρα και εκτελεί μια πλήρη περιφορά γύρω από αυτόν σε 225 ημέρες. Η διάμετρός του είναι 12.110 χιλιόμετρα και η διάρκεια περιστροφής γύρω από τον άξονά του είναι 243 ημέρες. Με άλλα λόγια, μια ημέρα της Αφροδίτης ισοδυναμεί με 243 γήινες ημέρες. Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της Αφροδίτης είναι ότι η περιστροφή γύρω από τον άξονά της γίνεται από την ανατολή προς τη δύση και όχι από τη δύση προς την ανατολή όπως συμβαίνει με τους άλλους πλανήτες.
Οι φυσικές συνθήκες που επικρατούν πάνω στον πλανήτη είναι ακραίες. Αναπτύσσονται υψηλότατες θερμοκρασίες που μπορούν να φτάσουν και τους 740 βαθμούς Κελσίου και τεράστιες πιέσεις, εξαιτίας των οποίων διαστημικά οχήματα που προσεδαφίστηκαν εκεί καταστράφηκαν αρκετά σύντομα. Θυελλώδεις άνεμοι, ηφαίστεια που εκρήγνυνται και δηλητηριώδη αέρια ολοκληρώνουν ένα σκηνικό εξαιρετικά βίαιο που διαρκώς μεταβάλλεται. Η ατμόσφαιρα του πλανήτη είναι υπέρπυκνη δημιουργώντας ένα νεφελώδες πέπλο που αποκρύβει από τον γήινο παρατηρητή τα όσα διαδραματίζονται στην επιφάνειά του. Το μόνο που αντιλαμβάνεται κάποιος που παρατηρεί την Αφροδίτη με ένα τηλεσκόπιο είναι ένα λαμπερό νέφος. Αυτό το νέφος αντανακλά σχεδόν το 70% του ηλιακού φωτός που πέφτει επάνω του, καθιστώντας την Αφροδίτη έναν πολύ φωτεινό πλανήτη.
Πριν ονομαστεί Αφροδίτη ήταν γνωστή σε πανάρχαιες εποχές, προ Ησίοδου,

ως «Εωσφόρος» ή «Φώσφορος» και «Έσπερος», τέκνο της Αυγής και του Λυκόφωτος. Ο Πυθαγόρας ονόμαζε τον πλανήτη Αφροδίτη ως τον «άλλο Ήλιο».

Αναπαράσταση σε αγγείο
της Θεάς
με συνοδούς της
.

Η Αφροδίτη στην Ελληνική και την Παγκόσμια Μυθολογία.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη μυθολογική άποψη, η Αφροδίτη αναδύθηκε από τους αφρούς της θάλασσας στο σημείο που έπεσαν τα γεννητικά όργανα του Ουρανού μετά την αποκοπή τους από τον γιό του, τον Κρόνο.
«Ο πατέρας των Τιτάνων, ο Ουρανός, είχε πετάξει τους επαναστάτες γιούς του, τους Κύκλωπες στα Τάρταρα, έναν τόπο τρομερό, στον Κάτω Κόσμο, τόσο μακρινό από τη γη όσο αυτή απέχει από τον ουρανό. Εννιά μέρες θα χρειαζόταν ένα αμόνι να φθάσει εκεί κάτω. Η Μητέρα Γη θέλησε να εκδικηθεί κι έπεισε τους Τιτάνες να επιτεθούν στον πατέρα τους. Και αυτοί οδηγημένοι από τον νεότερό τους Κρόνο, οπλισμένο με ένα κοφτερό λίθινο δρεπάνι, πιάσανε τον Ουρανό στον ύπνο. Τότε, ο άσπλαχνος γιός, ο Κρόνος του έκοψε τα γεννητικά όργανα και τα πέταξε στη θάλασσα, στο ακρωτήρι που ονομάσθηκε Δρέπανο». Από τις σταγόνες του αίματος που χύθηκε από το ακρωτηριασμένο σώμα του Ουρανού πάνω στη γη γεννήθηκαν οι Ερινύες, οι Γίγαντες και οι Μέλιες Νύμφες.
Έτσι το σπέρμα του Ουρανού έπεσε στη θάλασσα και ένα ελαφρό αεράκι σηκώθηκε, μεταμορφώθηκε σε φίδι και ενώθηκε με τα γόνιμα κύματα για να γεννηθεί η Αφροδίτη. Οι άνεμοι και τα κύματα την έφεραν στην Κύπρο, το νησί που έγινε η πατρίδα της, και καθώς πάτησε το πόδι της στο έδαφος, όλων των ειδών τα λουλούδια φύτρωσαν γύρω της.
Στη συνοδεία της θεάς, ανήκαν η Ήβη, η Αρμονία, οι Ώρες, η Πειθώ, ο Ίμερος, ο Πόθος και οι Χάριτες. Αυτές την έλουζαν, τη μύρωναν, την έντυναν και τη συνόδευαν στους χορούς.
Σύμφωνα με άλλη παράδοση, η Αφροδίτη ήταν θυγατέρα του Δία και της Διώνης και σε μια πιο αρχαιότερη εκδοχή του Ουρανού και της Ημέρας.
Έτσι πανέμορφη η θεά παρουσιάστηκε στον Όλυμπο και στη συνέλευση των θεών που την υποδέχθηκαν σαν ίση τους. Η Αφροδίτη ήταν ελεύθερη να διαλέξει το σύζυγό της, αντίθετα από τις άλλες θεές, τις παντρεμένες με άντρες που είτε τις είχαν βιάσει (Δήμητρα), απαγάγει (Περσεφόνη) ή ξελογιάσει (Ήρα). Διάλεξε τον Ήφαιστο, τον θεό της Φωτιάς, που τον απάτησε πολλές φορές.
Η Αφροδίτη φορούσε μια μαγική ζώνη που έκανε όσους την έβλεπαν να την ερωτεύονται αμέσως. Λέγεται ότι ήταν δώρο του Δία και την έκανε πολύ μισητή στις άλλες θεές του Ολύμπου, γιατί ζήλευαν τη θέση της. Έβαζε σε πειρασμό άντρες και θεούς εξίσου και τους έριχνε στο τριανταφυλλένιο κρεβάτι της, όποτε έλειπε ο σύζυγός της, ενώ ένα τσούρμο από ερωτιδείς υπάκουε στις διαταγές της και ταξίδευε στο κόσμο των ανθρώπων, όπου ρίχνοντας βέλη στις καρδιές τους έκανε άντρες και γυναίκες να ερωτεύονται μεταξύ τους.
Πολλοί και διαφορετικοί οι έρωτες της θεάς, με κοινούς θνητούς με κυριότερο αυτόν που την θέλει να πέφτει από τα βράχια της Λευκάδας, για τον Άδωνη. Λέγεται μάλιστα ότι από τον Άδωνη απέκτησε δύο παιδιά, τη Βερόη και το Γόλγο.
Από τον Ήφαιστο δεν απόκτησε παιδιά, αλλά έγινε μητέρα πολλών που τα συνέλαβε στις εξωσυζυγικές ερωτικές περιπτύξεις της. Από τον Άρη τον θεό του Πολέμου απέκτησε την Αρμονία, τον Δείμο, τον Φόβο και τον Έρωτα. Από τη σχέση της με τον Ερμή γεννήθηκε ο Ερμαφρόδιτος, που κληρονόμησε και τα δυο τους ονόματα, την ομορφιά και τα σεξουαλικά χαρακτηριστικά και των δύο. Από τον Ποσειδώνα απόκτησε τον Έρρυκα και τη Ρόδο, από τον Διόνυσο, με την βοήθεια της Ήρας, τον Πρίαπο.
Στους μόνιμους συνοδούς της θεάς αναφέρεται και ο Έρωτας, ο θεός της αγάπης. Σύμφωνα με την ορφική διδασκαλία, ο Έρωτας προήλθε από το «κοσμικό αυγό» που άφησε η Νύχτα στους κόλπους του Ερέβους. Κατά τον Ησίοδο ο Έρωτας προήλθε από το Χάος και τη Γαία. Σύμφωνα με τη Σαπφώ είναι γιος της Αφροδίτης και του Ουρανού ενώ κατά τον Συμωνίδη τον Κείο, είναι γιος της Αφροδίτης και του Άρη. Ο Αλκαίος αναφέρει ότι είναι γιος της Ίριδας και του Ζέφυρου και άλλοι συγγραφείς, αναφέρουν για πατέρα του τον Ήφαιστο.
Οι αρχαίοι Έλληνες έβλεπαν τη θεά σαν μάνα, παρθένα, δημιουργό-εξολοθρεύτρα, ξελογιάστρα, ερωμένη, μούσα, σοφή, αγία και πόρνη, ηρωίδα και ζωοδότρα. Είναι η Σεληνιακή Μητέρα, η Γυναίκα. «Κόρη του Δία, πολύθρονη, πολύγνωμη, πολύτεχνη».
Υπάρχει ένας παλιός σανσκριτικός μύθος, που αναφέρει ότι ο Δημιουργός αφού έφτιαξε τον άνθρωπο, πήρε μετά τη στρογγυλάδα του φεγγαριού, τις καμπύλες του ερπετού, τη φωτεινότητα των φύλλων, το θρήνο από τα σύννεφα, τη σκληρότητα της τίγρης, την απαλή ροή της φωτιάς, την ψυχρότητα του χιονιού, τη φλυαρία της κίσσας και έφτιαξε τη γυναίκα και την παρουσίασε στον άντρα. Μετά από τρεις μέρες ο άντρας ήρθε και είπε στον Παντοδύναμο: «Αυτή η γυναίκα που μου έδωσες φλυαρεί συνέχεια, ποτέ δε μ’ αφήνει μόνο μου, θέλει να την προσέχω συνέχεια, μου τρώει όλο το χρόνο μου, κλαίει με το παραμικρό και τεμπελιάζει συνέχεια. Θέλω να την πάρεις πίσω. Έτσι ο Παντοδύναμος την πήρε πίσω. Αλλά πολύ σύντομα ο άντρας ξαναγύρισε και είπε: «Αυτή η γυναίκα συνήθιζε να τραγουδά και να χορεύει και με παρακολουθούσε με την άκρη του ματιού της και της άρεσε να παίζει, αγκιστρωνόταν επάνω μου όταν φοβόταν, το γέλιο της ήταν σαν μουσική και δε χόρταινα την ομορφιά της κοιτάζοντάς την. Δωσ’ τη μου πίσω πάλι». Έτσι ο Παντοδύναμος του την έδωσε πάλι. Αλλά τρεις μέρες αργότερα την ξανάφερε και ζήτησε από τον Παντοδύναμο να την κρατήσει. «Όχι» είπε ο Κύριος, «δε θα ζήσεις μαζί της και δε μπορείς να ζήσεις χωρίς αυτήν. Προσπάθησε να τα βολέψεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο».
Στα παραδοσιακά σύμβολα της θεάς αποδίδονται, η Ζώνη, η Λυχνία και το Ρόδο. Επίσης το περιστέρι, το σπουργίτι, ό τράγος, το τριαντάφυλλο και η ανεμώνη.
Η Αφροδίτη συνδέθηκε με τη ρωμαϊκή Βένους, με την αιγυπτιακή Άθωρ, με την Ιστάρ ή Αστάρτη των βαβυλωνίων, με την Φρέγια των Φοινίκων και γενικότερα με τις θεότητες της Φύσης και του Έρωτα.

Η Λατρεία και οι Επιρροές της Αφροδίτης.

«Έτσι κάθε Φυλή στην εξέλιξή της λέγεται ότι γεννιέται κάτω από την άμεση επιρροή ενός των πλανητών: η Πρώτη Φυλή δέχεται την πνοή της ζωής από τον Ήλιο, ενώ η Τρίτη ανθρωπότητα – εκείνη που από Ανδρόγυνη έγινε αρσενική και θηλυκή – λέγεται ότι βρίσκεται κάτω από την άμεση επιρροή της Αφροδίτης.»

Μυστική Δοξασία

Η εξουσία της Αφροδίτης απλώνεται σε ένα απέραντο πεδίο δράσης, τόσο σε ουρανό, όσο στις θάλασσες και στη στεριά. Είναι η θεά που προΐσταται στην αναπαραγωγή, αφού χωρίς τη δική της «έλξη» καμία γονιμότητα ούτε στη φύση, αλλά ούτε και στους ανθρώπους είναι εφικτή, χαρακτηριστικά που την συνδέουν με την ανατολίτικη Αστάρτη.
Για τους αρχαίους Έλληνες, η Αφροδίτη είναι κυρίως η θεά της ομορφιάς και του έρωτα. Ο έρωτας αυτός δεν συνεπάγεται την ιδέα της ηδονής που ύμνησαν οι ποιητές, αλλά όπως η Ήρα έτσι και η Αφροδίτη είναι προστάτρια του γάμου, αφού παρ’ όλες τις εξωσυζυγικές σχέσεις που σύναψε τόσο με άλλους θεούς, όσο και με κοινούς θνητούς, δεν χώρισε ποτέ τον Ήφαιστο, ενώ σε ορισμένους από τους ναούς της οι ιέρειες ήταν υποχρεωμένες να μένουν αγνές.
Οι δικαιοδοσίες της θεάς φαίνονται και από τα λόγια του Δία έτσι όπως παρουσιάζονται στην Ιλιάδα: «Αγαπημένο μου παιδί, οι πολεμικοί άθλοι δεν είναι για σένα, άφησέ τους στον ορμητικό τον Άρη και στην Αθηνά. Εσύ κοίτα μονάχα τους έρωτες και τους γάμους».
Πολλοί μύθοι παρουσιάζουν τη θεά ως προστάτιδα των νόμιμων ενώσεων και του γάμου, καθώς και να εποπτεύει την τήρηση των υποσχέσεων του γάμου. Επίσης είναι γνωστοί οι μύθοι που τη θέλουν να βοηθά τους ερωτευμένους ή να προστατεύει ορφανές, ακόμα και την ίδια την Ήρα φαίνεται να βοηθά, να επαναφέρει τον άπιστο Δία, δανείζοντάς της την ζώνη της. «Εμπιστέψου με», της λέει, «τον έρωτα και τους πόθους που χρησιμοποιείς, για να υποτάξεις ανθρώπους και θεούς». Έτσι η Ήρα ζητάει από την Αφροδίτη να της δανείσει τη «ζώνη τη θαυματουργή που πάνω της είναι χαραγμένα όλα τα θέλγητρα, τα τρυφερά τα χάδια, οι πόθοι, τα κρυφομιλήματα και τα λόγια που συναρπάζουν την ψυχή και του πιο μυαλωμένου ακόμα». Σύμφωνα με το μύθο, όποιος φορούσε τη Ζώνη της Αφροδίτης, γινόταν αντικείμενο συμπαντικού έρωτα και επιθυμίας.

Η Αφροδίτη της Μήλου
άγαλμα ελληνιστικής εποχής
αποδίδεται στον Αγήσανδρο ή τον Αλέξανδρο
της Αντιοχείας.
Eκτίθεται στο μουσείο του Λούβρου
.

Οι Έλληνες έδιναν στην Αφροδίτη, ως προστάτρια θεά του γάμου, την προσωνυμία Ουρανία και ο Φειδίας την παράστησε με το ένα της πόδι, πάνω σε μια χελώνα που την θεωρούσαν, σύμβολο των οικιακών αρετών.
Αντίθεση στην Ουράνια Αφροδίτη αποτελεί η Πάνδημος Αφροδίτη, όπως και στην ιδέα του ευγενικού έρωτα, η αντίληψη του κοινού πόθου που άλλο σκοπό δεν έχει παρά την ικανοποίηση του ακατανίκητου ένστικτου.
Η θεά ενσαρκώνει την ομορφιά, την ιδανική αρμονία του γυναικείου σώματος και τη χαρά του έρωτα, επειδή ακριβώς η ίδια εκπροσωπεί τη δύναμη για τη συνέχιση και την ανανέωση της ζωής, την ορμή των όντων για ένωση και αναπαραγωγή, την εύρωστη και ισόρροπη ανάπτυξη των γεννημάτων.
Στην αρχαιοελληνική άποψη για τη ζωή ο έρωτας περιελάμβανε πολύ περισσότερα πράγματα από τη σχέση μεταξύ των φύλων. Περιείχε τη συναδελφικότητα των αντρών πολεμιστών και τη σχέση δασκάλου και μαθητή. Η Ελληνίδα εταίρα ή η γυναίκα που είχε για επάγγελμα τον έρωτα, ήταν κάτι πολύ διαφορετικό από τις σύγχρονες πόρνες. Ο Έλληνας διατηρούσε την απλή φυσική σχέση των φύλων για λόγους αναπαραγωγής με τη νόμιμη σύζυγό του, που ήταν απομονωμένη στον γυναικωνίτη, ώστε να μπορεί να έχει νόμιμους κληρονόμους. Η σύζυγος αυτή ήταν γυναίκα χωρίς μόρφωση, αν και από καλή οικογένεια, και δεν προσπαθούσε να κάνει τον εαυτό της ελκυστικό ή να εξασκήσει τις τέχνες του έρωτα, ακόμα δε λιγότερο να λατρέψει τη θεά Αφροδίτη. Οι θεότητες της λατρείας της έπρεπε να είναι θεοί της εστίας και του σπιτιού. Η Δήμητρα, η μητέρα της γης, ήταν ο κυβερνήτης των Μυστηρίων των Ελληνίδων γυναικών.
Η λατρεία της Αφροδίτης, ήταν κάτι πολύ περισσότερο από την απλή εκτέλεση μιας ζωώδους λειτουργίας. Συνδεόταν με τη λεπτή αλληλεπίδραση της δύναμης της ζωής με δυο παράγοντες: με την περίεργη ροή και επιστροφή και με τη διέγερση και την αντίδραση, που παίζουν τόσο σπουδαίο ρόλο στις σχέσεις των δύο φύλων, αλλά εκτείνονται πέρα από τη σφαίρα του σεξ.
Η ελληνίδα εταίρα ήταν καλλιεργημένη γυναίκα και δουλειά της ήταν να υπηρετεί τη διάνοια των πελατών της καθώς και τις ορέξεις τους. Ήταν μια οικοδέσποινα όπως και μια ερωμένη και σε αυτή σύχναζαν οι φιλόσοφοι και οι ποιητές για να εμπνευστούν και να οξύνουν το πνεύμα τους, γιατί γνώριζαν καλά ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη έμπνευση για ένα σκεπτόμενο άντρα από τη συντροφιά μιας ζωντανής και μορφωμένης γυναίκας.
Τα ψυχικά στοιχεία της Αφροδίτης αναπτύχθηκαν σε πιο αφηρημένες μορφές από τον ίδιο τον άνθρωπο, που αρχίζοντας από την ανθρώπινη συντροφικότητα και εξελίσσοντάς την σε φιλία, κατέληξε στις διάφορες μορφές αλληλοσυμβίωσης.
Στους ναούς της Αφροδίτης καλλιεργήθηκε με επιμέλεια η τέχνη του έρωτα και οι ιέρειες εκπαιδεύονταν από μικρές στην ειδικότητά τους. Αυτή η τέχνη δεν αποσκοπούσε απλά στο πάθος, αλλά στη διαρκή ικανοποίηση σε όλα τα συνειδησιακά επίπεδα. Δεν ήταν απλή ικανοποίηση των φυσικών αιθερικών αισθήσεων του σώματος, αλλά λεπτή ανταλλαγή μαγνητισμού και διανοητική και πνευματική πόλωση. Αυτό εξύψωνε τη λατρεία της Αφροδίτης, πάνω από τη σφαίρα του απλού αισθησιασμού και εξηγεί γιατί οι ιέρειες της λατρείας της δεν αντιμετωπίζονταν σαν κοινές πόρνες, παρ’ όλο που δέχονταν όλους τους επισκέπτες. Ασχολούνταν με την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων λεπτών αναγκών της ανθρώπινης Ψυχής μέσω της εξασκημένης τέχνης τους.
Η σοφή Διοτίμα του Συμποσίου του Πλάτωνα, έχει ωστόσο διαφορετική γνώμη για τους μεσίτες και τους απεσταλμένους των θεών. Διδάσκει τον Σωκράτη ότι ο Έρωτας είναι κάτι «μεταξύ θνητού και αθανάτου», «Δαίμων μέγας, Σωκράτη. Άλλωστε κάθε τι δαιμονικόν ευρίσκεται μεταξύ θεού και θνητού». Προορισμός του Έρωτα είναι «Να μεταφράζει και να μεταβιβάζει εις τους θεούς τα προερχόμενα εκ των ανθρώπων και εις τους ανθρώπους τα εκ των θεών, εκείνων μεν τας προσευχάς και τας θυσίας, τούτων δε τας προσταγάς και τας ανταποδόσεις». Η Διοτίμα κάνει μια επιτυχημένη περιγραφή του Έρωτα: «Είναι γενναίος και ριψοκίνδυνος και ευεργετικός, κυνηγός φοβερός, εξυφαίνων νέα διαρκώς σχέδια, της φρονήσεως επιθυμητής και επινοητικός… τρομερός εις το να μαγεύει με γοητείας, με βότανα, με λόγια ωραία. Με αθάνατον όμοιος δεν είναι εις την φύσιν του ούτε με θνητόν, αλλά εντός μιας και της αυτής ημέρας, πότε ανθεί και ζη, όταν ευπορίαν εύρη, πότε αποθνήσκει και πάλιν αναζωντανεύει, χάρις εις την πατρικήν του φύσιν (αναγέννηση) και πάλιν ότι αποκτά κάθε φοράν, του φεύγει διαρκώς μέσα από τα δάκτυλα…».
Η λατρεία της Αφροδίτης φαίνεται πως ξεκίνησε από την Κύπρο και τα Κύθηρα, για να διαδοθεί παντού όπου μιλιόταν η ελληνική γλώσσα, από τη Λήμνο και τη Λέσβο ως τη Βοιωτία, την Κόρινθο, την Πελοπόννησο και τις αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας.
Στην Κνίδο και σε άλλα μέρη λάτρευαν την Αφροδίτη σαν Εύπλοια, ως τη θεά δηλαδή που χαρίζει καλό ταξίδι στα καράβια. Τη σχέση της με τη θάλασσα τη μαρτυρούν και οι προσωνυμίες Ποντία, Λιμενία, Πελαγία, Θαλάσσια και Γαγωναίη.
Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, παρουσιάζεται η θέα με πολεμικό χαρακτήρα και βλέπουμε να αφιερώνουν αγάλματα στην πολεμική Αφροδίτη (κυρίως στη Κύπρο και στα Κύθηρα) και σύμφωνα μάλιστα με ορισμένους συγγραφείς αυτή η πλευρά της θεάς, σχετικά με τις δικαιοδοσίες της, οφείλεται στις σχέσεις της με τον Άρη. Η σχέση ανάμεσα στον Άρη και την Αφροδίτη είναι το σύμβολο της ένωσης των δύο πιο ανεξέλεγκτων παθών – του έρωτα και του πόλεμου – της ανθρωπότητας που μπορεί να οδηγήσει άλλοτε σε αρμονία κι άλλοτε σε τρόμο και φοβία.
Ο Λουκρήτιος επικαλείται την Αφροδίτη για να επικρατήσει στο κόσμο η ειρήνη: «Κάνε, ώστε σε όλες τις θάλασσες, σ’ ολάκερη τη γη, να σταματήσουνε οι πόλεμοι, να καταλαγιάσει η μανία και να κατευναστεί. Επειδή μονάχα εσύ να δώσεις τη γαλήνη, την ευτυχία, την ειρήνη στους θνητούς μπορείς». Ζητά ο Λουκρίτιος από τη θεά να εξασκήσει την επιρροή της στο θεό του πολέμου τον Άρη, που ήταν εραστής της. «Αχ θεά μου, όταν έτσι ξαποστάζει πλάι στο ιερό σου το κορμί, τότε αγκάλιασέ τον και με το στόμα σου, ξεχύνοντας γλυκόλογα, τη γαλήνη, την ειρήνη για όλους τους ανθρώπους ζήτα του εσύ».
Η Αφροδίτη δεν είναι θεά της γονιμότητας αλλά του ελεύθερου έρωτα. Λέγεται ότι στη Λέσβο, η ποιήτρια Σαπφώ, αφοσιωμένη στη λατρεία της Αφροδίτης, ονόμασε ένα ποτάμι Αφροδίσιο προς τιμήν της θεάς, επειδή οι γυναίκες που λουζόντουσαν εκεί φημολογείτο ότι γίνονταν στείρες.
Η καλλιέργεια των ιδιοτήτων της Αφροδίτης είναι συνώνυμη της καλλιέργειας της ομορφιάς, της φυσικής άνεσης και της αποδοχής του έρωτα. Το αποτέλεσμα της ενέργειας αυτής μπορεί να γίνει απειλή, επειδή ανοίγει την καρδιά στην αλλαγή και σε νέες εμπειρίες. Οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα, επικαλούνταν τη θεά ν’ αγγίξει τις καρδιές τους και γι’ αυτό το σκοπό τελούσαν μυστικές ιεροτελεστίες, για να προσφερθούν στη δύναμή της. Αυτό είναι το κοίταγμά τους στον καθρέφτη της μεταμόρφωσης, που πρόσφερε η Αφροδίτη και που πίστευαν ότι ήταν στολισμένος με ευωδιαστά κόκκινα τριαντάφυλλα, τα λουλούδια του πάθους.
Η Αφροδίτη με τη μαγεία της θεραπεύει τις καρδιές των αντρών και αποκαθιστά την ενότητά τους με την ύπαρξη. Σύμφωνα με το μύθο της γέννησής της, η αρχέγονη ενότητα, που έσπασε με την αιματηρή πράξη του Κρόνου, αποκαταστάθηκε όταν τα γεννητικά όργανα του Ουρανού έπεσαν στη γόνιμη θάλασσα κι εκεί γεννήθηκε η θεά του έρωτα, έχοντας σαν ένα από τα χαρίσματα που κληρονόμησε, την ίαση και την αποκατάσταση. Η Αφροδίτη εμφανίζεται όταν ενώνονται δύο μισά κι έτσι γίνεται η θεά της ολοκλήρωσης, έχοντας τα δύο διαμετρικά αντίθετα, το αρσενικό και το θηλυκό μέσα στο χρυσό της φως.
Η μαγεία της Αφροδίτης αντιπροσωπεύει το μυστήριο της μεταμόρφωσης. Μέσα από τη λατρεία της, ο άνθρωπος εξυψώνεται από τον ανθρώπινο έρωτα, στην αιώνια αγάπη. Η θεά είναι μια μαγική ουσία που ενώνει τις δύο πιο ισχυρές δυνάμεις του σύμπαντος, το αρσενικό και το θηλυκό, επιτυγχάνοντας την αλληλοσυμπλήρωσή τους. Μέσω της θεάς, ικανοποιείται η αιώνια λαχτάρα για ενότητα και αιωνιότητα.
.

Η Αστρολογική και η Συμβολική Προσέγγιση της Αφροδίτης.

Στην αστρολογική ερμηνεία, η Αφροδίτη είναι ένας ευεργετικός πλανήτης, όντας ο πλανήτης της Αγάπης, και εξυψώνει τον οίκο που καταλαμβάνει, καθώς και οποιονδήποτε πλανήτη με τον οποίο σχηματίζει όψη ή συνδέεται μαζί του. Όπως και ο Δίας, παρέχει χρήματα, ανέσεις και καλοτυχία, όταν είναι ισχυρή ή σε σημαντική θέση, αλλά ακόμα και οι δυσμενέστερες όψεις, δεν έχουν τόσο αρνητικά αποτελέσματα. Εκτός από το ότι ελέγχει τόσο κρίσιμα ζητήματα όπως τα ερωτικά και τη συζυγική ζωή, είναι επίσης ο πλανήτης της ομορφιάς, της ευτυχίας, της αισθησιακότητας, του πάθους και της καλλιτεχνικής ευαισθησίας.

Το σύμβολο
της Αφροδίτης

Χαρακτηρίζεται ακόμα σαν θηλυκή και υδάτινη, είναι κυβερνήτης του Ταύρου και του Ζυγού, ενώ οι δραστηριότητες της εκφράζονται από τον Δεύτερο και τον Έβδομο Οίκο. Η ημέρα που της αντιστοιχεί είναι η Παρασκευή και μέταλλό της, θεωρείται ο χαλκός.
Στην αστρολογική ανάλυση μας δείχνει τις στενές σχέσεις του ατόμου με τους άλλους, καθώς και τη δύναμη να έλκει και να γίνεται συμπαθής. Το νόημά της συνδέεται τόσο με τις συναισθηματικές απαιτήσεις όσο και με τις κοινωνικές επιτυχίες. Από τη μελέτη της Αφροδίτης σε ένα γενέθλιο χάρτη, αντλούμε πληροφορίες για την ερωτική ζωή του ατόμου, την έλξη, τη γοητεία, τη φήμη, την κοινωνικότητα, την καλλιτεχνία και την αρμονία των σχέσεων του ατόμου.
Οι εξωτερικές επιρροές του πλανήτη, σχετίζονται με όλα τα όμορφα πράγματα και ό,τι εκτιμάται για την ωραιότητά του, πράγματα πολυτέλειας και άνεσης, κοσμήματα, παιγνίδια, ωραία υφάσματα, διακοσμητικά αντικείμενα, πίνακες ζωγραφικής, άνθη, χορό, μουσική, θέατρο, στο βαθμό που αυτά εκφράζουν την ομορφιά και τη διασκέδαση, ξέχωρα από κάποια δεξιοτεχνία ή διανόηση, όλα τα άτομα που ακολουθούν επαγγέλματα σχετικά με αυτά, όλους τους τόπους όπου ανήκουν τέτοια πράγματα και όπου εκτελούνται τέτοιες εργασίες, ερωτευμένους, συζύγους, το σπίτι και την οικογένεια σαν ενσωμάτωση της Αγάπης.
Στη συνείδηση, φανερώνει τα αισθήματα και τις συγκινήσεις, ειδικά τον έρωτα και αυτά που προκύπτουν από αυτόν, την αισθητική εντύπωση, την εκτίμηση της ομορφιάς, την κομψότητα, την άνεση και τη διασκέδαση.
Στο σώμα, εξουσιάζει το λαιμό, τα νεφρά και σε κάποιο βαθμό το σύστημα αναπαραγωγής. Έχει άμεση επιρροή πάνω στα χαρακτηριστικά, στην επιδερμίδα, στα μαλλιά κλπ, αλλά μόνο από την άποψη της ομορφιάς.
Στις θετικές όψεις η Αφροδίτη εκφράζεται με χάρη, αρμονία, γοητεία, μαγνητισμό, καλλιτεχνία, φήμη, κοινωνικότητα και αγάπη. Στις αρνητικές όψεις, εκφράζεται με ατονία, τεμπελιά, δυσαρμονία, απώθηση, ανευθυνότητα, αποξένωση, μίσος, ζήλεια και ασάφεια.
Σύμβολό της είναι ένας κύκλος πάνω σε ένα σταυρό, που είναι ο Πνευματικός εαυτός ή ατομικότητα, ανυψωμένος πάνω από την ύλη. Δείχνει ακόμα ότι προΐσταται πάνω στη φυσική γέννηση του ανθρώπου. Οι Αιγύπτιοι συμβόλιζαν το Ανχ, «ζωή», με το σταυρό με λαβή που είναι απλώς ένα άλλο σύμβολο της Αφροδίτης- Ίσιδας και σήμαινε εσωτερικά ότι η ανθρωπότητα και κάθε ζωή βγήκε από το θείο πνευματικό κύκλο και περιήλθε σε φυσική αρσενική και θηλυκή γέννηση. Το ίδιο σύμβολο επίσης χρησιμοποιείται για να δηλώσει το ωάριο και τη θηλυκή αρχή.
Το αλχημικό σύμβολο της Αφροδίτης, είναι το μόνο από τα πλανητικά σύμβολα που περιλαμβάνει όλα τα Σεφιρόθ, του Δέντρου Της Ζωής: ο κύκλος αγγίζει τα Σεφιρόθ 1,2,3,4,5,6 (Κέτερ, Χόχμα, Μπίνα, Γκεβούρα, Χέσεντ, Τίφαρετ) και ο Σταυρός σχηματίζεται από τα Σεφιρόθ 6, 7,8,9,και 10 (Τίφαρετ, Νετζά, Χοντ, Γεσούντ, Μαλκούτ).
Η Αφροδίτη έχει μεγαλύτερη συγγένεια με τον Ζωδιακό, παρ’ όλο που την επιρροή της ξεχωριστά από τους άλλους πλανήτες μπορούν να την νοιώσουν μόνο οι πιο εκλεπτυσμένοι και εκείνοι που ζουν μια καλλιεργημένη ζωή. Έχει συμπάθεια με το Ζυγό, την αρχή του Ζωδιακού στο ανθρώπινο βασίλειο, το ζώδιο της ισορροπίας και της ισότητας. Είναι ο πλανήτης που συμβολίζει τη «Χάρη του Θεού», αλλά για να κατανοηθεί αυτός ο όρος, πρέπει να γίνει πλήρως αντιληπτή, η επιρροή του πλανήτη Κρόνου.
Παρ’ όλο που έχει πιο ισχυρή δράση μέσω αιθερικής ύλης παρά μέσω φυσικής, οι εκδηλώσεις της Αφροδίτης μέσω των δημιουργικών τεχνών, της εκλεπτυσμένης σκέψης, του αισθήματος και της δράσης, φέρνουν τη δική τους επιρροή πιο κοντά σε μας απ’ ότι η επιρροή του Ερμή και του Ουρανού.
Ο Άρης και η Αφροδίτη αντιπροσωπεύουν την πρωταρχική και περισσότερο στενή πολική σχέση του βασικού ηλιακού δυναμικού που λειτουργεί πάνω στη συναισθηματική φύση του ανθρώπου. Αυτοί οι πλανήτες, που βρίσκονται αμέσως εντός και αμέσως εκτός της γήινης τροχιάς, συμβολίζουν την πλέον προσωπική πραγμάτωση του δυαδισμού που ενυπάρχει στην εκδηλωμένη ζωή του ατόμου. Ο Άρης εκπροσωπεί όλες τις δραστηριότητες, επιθυμίες και ορμές που παροτρύνουν ή σπρώχνουν κάποιον να μεταβάλει ή να καταστρέψει, μια κατάσταση ισορροπίας. Το ζευγάρωμα των πλανητών συμβολίζει την πολικότητα που ευθύνεται για όλες τις μορφές δημιουργικής έκφρασης. Κάθε τι που εξωτερικεύεται από το άτομο, κάθε τι μέσω του οποίου εκφράζει τον εαυτό του, συμβολίζεται από την Δυάδα του Σεξ. Μπορεί να λεχθεί πως ο Ήλιος και η Σελήνη συμβολίζουν την κοσμική δυαδικότητα, ενώ ο Άρης και η Αφροδίτη αντιπροσωπεύουν την προσωπική δυαδικότητα, που είναι μια αντανάκλαση της κοσμικής. Η προσωπικότητά μας πολώνεται από τον Ήλιο και την Σελήνη, αλλά η συναισθηματική μας ζωή πολώνεται και κατευθύνεται από την Άρεια επιθυμία για προβολή και την Αφροδίσια παρόρμηση για εσωτερική ενότητα.
Η Αφροδίτη είναι ο πλανήτης της ισορροπίας αντιπροσωπεύοντας τις καθαρές αντιλήψεις του νου, ο οποίος έχοντας εκφράσει όλα όσα μπορούν να συλληφθούν στο φυσικό πεδίο, στρέφει την όραση προς τα μέσα, για να κατακτήσει τα εσωτερικά πεδία της ύπαρξης. Γι’ αυτό αντιπροσωπεύει την ανθρώπινη Ψυχή.

Λεπτομέρεια από
τον πίνακα του Μποτιστέλλι:
Η γέννηση της Αφροδίτης
.

Η Έλενα Μπλαβάτσκι στη «Μυστική Δοξασία» αναφέρει ότι η Αφροδίτη, είναι ο πιο απόκρυφος, πανίσχυρος και μυστηριώδης από τους πλανήτες, ένας πλανήτης του οποίου η επίδραση πάνω στη Γη και η σχέση του μαζί της είναι πολύ σημαντική. «Το φως έρχεται μέσω του Σουκρά (Αφροδίτη), που δέχεται μια τριπλή ποσότητα και δίνει το ένα τρίτο της στη Γη. Γι’ αυτό οι δυο τους ονομάζονται ‘‘Δίδυμες Αδελφές’’, αλλά το πνεύμα της Γης υπακούει στον ‘‘Κύριο’’ του Σουκρά» . Όλος ο αρχαίος κόσμος, ακόμα και μετά τη γέννηση της Αστρονομίας- που λέγεται πως μεταβιβάστηκε στην Τέταρτη Φυλή από έναν από τους θείους βασιλείς της Θείας Δυναστείας- και επίσης της Αστρολογίας, παρίστανε στους αστρονομικούς πίνακες την Αφροδίτη σαν μια Σφαίρα τοποθετημένη πάνω από ένα Σταυρό και τη Γη σαν μια Σφαίρα κάτω από ένα Σταυρό. Το εσωτερικό νόημα είναι: «Η Γη έπεσε σε αναπαραγωγή ή στην παραγωγή του είδους της μέσω σεξουαλικής ένωσης». Σύμφωνα με την Απόκρυφη Δοξασία αυτός ο πλανήτης είναι το αρχέτυπο της Γης μας και το πνευματικό της πρότυπο. Έτσι, το άρμα του Σουκρά ( Αφροδίτης-Λούσιφερ) λέγεται ότι σύρεται από μια οκτάδα «γηινογεννημένων αλόγων», ενώ τα άτια των αρμάτων των άλλων πλανητών είναι διαφορετικά.
Στο καββαλιστικό Δέντρο της Ζωής, η Αφροδίτη αντιστοιχεί στη Σεφίρα Νετζά, που βρίσκεται στη βάση της Στήλης του Ελέους, φέρει τον τίτλο Νίκη και έχει σαν πνευματική εμπειρία το όραμα της Θριαμβευτικής Ομορφιάς.
Στο Γετζιρατικό Κείμενο, η Έβδομη Ατραπός, που αντιστοιχεί στην Αφροδίτη, αναφέρεται ως η Απόκρυφη Διάνοια, «γιατί είναι η ακτινοβόλα λαμπρότητα των διανοητικών αρετών, που γίνονται αντιληπτές με τα μάτια του νου και τους στοχασμούς της πίστης».
Η Ντίον Φόρτιουν στο βιβλίο Μυστική Καββάλα αναφέρει σχετικά με τη Σφαίρα του Νετζά, «Θα καταλάβουμε καλύτερα τη φύση του Νετζά στο μικρόκοσμο, αν θυμηθούμε πως είναι η Σφαίρα της Αφροδίτης με όλα τα σύμβολά της. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε με τη λειτουργία της πολικότητας, που αποτελεί κάτι πολύ παραπάνω από το σεξ, έτσι όπως το καταλαβαίνουμε αόριστα». Η Αφροδίτη, που στο σύμβολό της ο κύκλος βρίσκεται πάνω από τον σταυρό, λέγεται πως είναι εξωτερικά ηλιακή, αλλά εσωτερικά διαβρωτική ή σύμφωνα με τη Γραφή «γλυκιά στο στόμα, αλλά πικρή στην κοιλιά». Είναι η θετική όψη της θηλυκής δύναμης, γιατί σύμφωνα με το νόμο της εναλλασσόμενης πολικότητας, εκείνο που είναι αρνητικό στα εξωτερικά επίπεδα, είναι θετικό στα εσωτερικά και αντίστροφα. Η Αφροδίτη, η Ουράνια Αφροδίτη, είναι ο μαγνητικός διεγέρτης του πνευματικά αρνητικού αρσενικού.
Στη Σφαίρα του Νετζά, οι θεοί σχετίζονται με την Αγάπη, τη Νίκη και τη συγκομιδή. Η Αφροδίτη είναι η Κυρία της Αγάπης και του Κάλλους, που έχει τη δύναμη να χαρίζει την ομορφιά και τη γοητεία της στους άλλους. Η Άθωρ είναι το αιγυπτιακό αντίστοιχο και πρόκειται για μια κατώτερη όψη της Ίσιδας, εικονίζεται σαν θεά με μορφή αγελάδας, αντιπροσωπεύοντας τις γενετήσιες δυνάμεις της Φύσης και ήταν προστάτιδα της γεωργίας και των καρπών της γης. Άλλες θεότητες είναι, η Ρωμαϊκή Βένους, η ινδουιστική Μπαβάνι, Η Αστάρτη ή Ιστάρ στη βαβυλωνιακή μυθολογία, η Φρέγια των Φοινίκων.
Ο Άλαν Λίο αναφέρει: «Κατά κάποιο μυστηριώδη τρόπο μια ακτίνα από την Αφροδίτη άγγιξε τη ζωή του ζώου κατά τον πρώτο διαχωρισμό του από την Ομαδική Ψυχή. Οι Γιοι του Νου, που ήρθαν από την Αφροδίτη, έδωσαν στη νηπιακή ανθρωπότητα το πρώτο σπέρμα εκείνου του αληθινού νου, που είναι στην ουσία του αθάνατος και μέσω αυτού συντόμευσαν σημαντικά την περίοδο της ανθρώπινης εξέλιξης, γιατί αφού δέχτηκε αυτό το Θείο Σπινθήρα, ο σπόρος της ανθρώπινης Ψυχής φυτεύτηκε στο ζωώδη άνθρωπο, ο οποίος διαφορετικά θα χρειαζόταν αμέτρητους αιώνες για να αποκτήσει εκείνο που αυτά τα αγαθοεργά όντα, μέσω της αγάπης και της ευσπλαχνίας τους, έδωσαν στην ανθρωπότητα».
Στην Εσωτερική Αστρολογία της Αλίκης Μπέιλη, αναφέρεται ότι: «Η Αφροδίτη αντιπροσωπεύει την εμφάνιση της αρχής της Αγάπης, μέσα από την κατευθύνουσα δύναμη του νου». Έτσι η δύναμη του νου, μετουσιώνεται σε Σοφία, χρησιμοποιώντας την Αγάπη. «Η Αφροδίτη, που αποτελεί την ένωση νου και καρδιάς, θα εγκαινιάσει την πολυπόθητη εποχή της Αγάπης- Σοφίας, της αδελφότητας και των εκφρασμένων αδελφικών σχέσεων».
Σαν πρωινό ή βραδινό άστρο μπορεί να είναι είτε ηλιακή είτε σεληνιακή και αντιπροσωπεύει την ένωση των αντιθέτων- ακολουθεί τη Σελήνη και προηγείται του Ήλιου- σαν «τοξότρια και ακοντίστρια», δηλώνει το ξεκίνημα της καινούριας Σελήνης στη θάλασσα της νύχτας και υπερασπίζεται τη Σελήνη ενάντια σε όλα τα τέρατα του σκότους, αυτή είναι τα ύδατα, τα πάθη, οι επιθυμίες, η δημιουργική μητέρα, η φαντασία, η σύνθεση.
Σύμφωνα με τους αστρολόγους, η Αφροδίτη συντηρεί, τρέφει, αναδομεί και όλοι εκείνοι που υφίστανται την επιρροή αυτού του πλανήτη είναι ικανοί να ζουν αγνά και να εκτιμούν πλήρως την ομορφιά και την καλοσύνη. Είναι ο πλανήτης της δημιουργίας και πάντα τείνει να επενεργεί μέσω της Ψυχής και όχι μέσω των αισθήσεων. Η Αφροδίτη είναι στη μεριά της Θέλησης και της Αθάνατης Τριάδας και όλοι οι κραδασμοί της που αφομοιώνονται, είναι μόνιμα ψυχικά αποκτήματα.
Η αγάπη που εκδηλώνεται από την Αφροδίτη πάντα καθαγιάζει και αποκαθιστά την αρμονία μέσω της συζυγικής ζωής, της φιλίας και της ψυχικής ένωσης. Οι κραδασμοί της Αφροδίτης επηρεάζουν άμεσα το ανώτερο μέρος της φύσης μας, μέσω της ανθρώπινης Ψυχής και του ανώτερου νου. Όλες οι καθαρά ανθρώπινες και εκλεπτυσμένες ιδιότητες είναι κάτω από τη επιρροή της. Το σύνολο των τάσεων του κραδασμού αυτού του πλανήτη, είναι για συγκέντρωση και άντληση από τον αντικειμενικό κόσμο της εμπειρίας εκείνης, που είναι αναγκαία για να αφυπνιστούν τα εσωτερικά και πιο πνευματικά κέντρα της συνείδησης.
«Τι άλλο είναι η «Αφροδίτη» παρά η «Αρτεμισία» που φυτρώνει στο κήπο σου; Τι άλλο είναι ο «σίδηρος» παρά ο «Άρης»; Δηλαδή, η Αφροδίτη και η Αρτεμισία είναι αμφότερα προϊόντα του ίδιου πράγματος, κι ο Άρης και ο σίδηρος είναι αμφότερα εκδηλώσεις της ίδιας αιτίας.»

Παράκελσος

Ε.Γ.
Πηγές:
• Alan Leo, Αστρολογία Εσωτερική και Εξωτερική, Εκδόσεις Ιάμβλιχος
• Μάργκαρετ Χόουον, Σύγχρονη Αστρολογία, Εκδόσεις Πύρινος Κόσμος
• Όλγα Κάσσα, Εγχειρίδιο Αστρολογίας, Εκδόσεις Ιάμβλιχος
• Ζαν Ρισπέν, Ελληνική Μυθολογία, Εκδόσεις Τριήρης
• Karen Hamaker-Zondag, Ψυχολογία και Αστρολογία, Εκδόσεις Ιάμβλιχος
• Alice A Bailey, Esoteric Astrology, Lusis Trust
• Ε.Π. Μπλαβάτσκι, Μυστική Δοξασία, Εκδόσεις Πνευματικός Ήλιος
• Dion Fortune, Η Μυστική Καββάλα, Εκδόσεις Ιάμβλιχος

www.e-zine.gr