Στα αποσπάσματα που επιλέχτηκαν από το αρχικό έργο τονίζεται η πορεία του Μαθητή μέσα από τις τρεις αίθουσες και η διδασκαλία για τις Ατραπούς «του ματιού» και «της καρδιάς».
Φωνή : Όποιος θέλει ν’ ακούσει και να καταλάβει τη φωνή της Nada, τον «άηχο ήχο», θα πρέπει να έχει μάθει τη φύση του Dharana.
Αφού γίνει αδιάφορος στα πράγματα της αίσθησης, ο μαθητής θα πρέπει να αναζητήσει τον Rajah των αισθήσεων, δημιουργό της σκέψης, εκείνον που ξυπνάει την πλάνη.
Ο νους είναι ο μεγάλος καταστροφέας του αληθινού.
Ας καταστρέψει τον καταστροφέα ο μαθητής.
Όταν στον ίδιο του εαυτό η μορφή του θα φαίνεται απατηλή, όπως στο ξύπνημα φαντάζουν οι μορφές οι ιδωμένες στο όνειρο.
Όταν θα έχει πάψει να ακούει το πολλαπλό, τότε θα μπορέσει να ξεχωρίσει το ΜΟΝΑΔΙΚΟ, τον εσωτερικό ήχο που σκοτώνει τον εξωτερικό.
Τότε και μόνον τότε θ’ αφήσει τη χώρα του Asat, την ψεύτικη, για να μπει στο βασίλειο του Sat, του αληθινού !
Πριν να μπορέσει η ψυχή να δει, θα πρέπει να έχει αποκτήσει την εσωτερική αρμονία και τα μάτια της σάρκας να έχει κάνει τυφλά σε κάθε πλάνη.
Πριν να μπορέσει η ψυχή να ακούσει, ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει γίνει κουφός όμοια στις βροντές καθώς και στους ψιθύρους, στις φωνές των βρυχούμενων ελεφάντων, καθώς και στο ασημένιο θρόισμα της χρυσής πυγολαμπίδας.
Πριν να μπορέσει η ψυχή να καταλάβει και να θυμηθεί, θα πρέπει να έχει ενωθεί με τον Σιωπηλό Ομιλητή, όπως με την ιδέα του τεχνίτη η μορφή που αποτυπώνεται πάνω στον πηλό.
Τότε η ψυχή θα καταλάβει και θα θυμηθεί.
Τότε στο εσωτερικό αυτί θα μιλήσει
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΣΙΓΗΣ
(Από εδώ ξεκινάει η διδασκαλία και καθοδήγηση του Μαθητή στην Ατραπό. Συστήνεται το κομμάτι της διδασκαλίας να λέγεται από δύο ηθοποιούς εναλλακτικά ώστε να αποφευχθεί η μονοτονία από το ίδιο συνεχόμενο ύφος του ενός).
Α : Η γη αυτή, ω μαθητή, είναι η αίθουσα του πόνου. Εδώ στο μήκος του μονοπατιού, δοκιμασίες σκληρές, παγίδες έχουνε σπαρθεί, για να αιχμαλωτίσουν το Εγώ σου μέσα στην πλάνη, που ονομάζεται «η Μεγάλη αίρεση».
Β : Έχει ειπωθεί μες στον μεγάλο Νόμο : «Πριν γίνεις γνώστης του ΕΝΟΣ ΕΓΩ, θα πρέπει πρώτα να γίνεις γνώστης του δικού σου Εγώ». Για να φτάσεις στη γνώση αυτού του εγώ, θα πρέπει να εγκαταλείψεις το Εγώ στο μη-εγώ, το Είναι στο μη - είναι.
Α : Εγκατάλειψε τη ζωή σου, αν θες να ζήσεις.
Β :Τρεις αίθουσες, ω ταλαίπωρε προσκυνητή, καταλήγουν στο τέρμα των μόχθων. Τρεις αίθουσες θα σε οδηγήσουν μέσα από τρεις καταστάσεις προς την τέταρτη κι από εκεί στους επτά κόσμους, τους κόσμους της αιώνιας ανάπαυσης.
Α : Το όνομα της πρώτης αίθουσας είναι ΑΓΝΟΙΑ.
Είναι η αίθουσα όπου είδες το φως, όπου ζεις και όπου θα πεθάνεις.
Β : Αν θες την πρώτη αίθουσα με ασφάλεια να περάσεις, μην αφήνεις το νου σου να απατηθεί, παίρνοντας για ήλιο της ζωής τις φλόγες της ακολασίας, που ανάβουνε εκεί.
Α : Το όνομα της δεύτερης είναι η αίθουσα της ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ. Εκεί η ψυχή σου θα βρει τα λουλούδια της ζωής, μα κάτω απ’ το καθένα τους κι ένα κουλουριασμένο φίδι.
Β : Αν θες τη δεύτερη να διασχίσεις χωρίς κίνδυνο, μη σταματάς εκεί ανασαίνοντας το άρωμα των λουλουδιών της, των ναρκωτικών. Αν θες από τις καρμικές σου αλυσίδες να ελευθερωθείς, μη ζητάς τον Δάσκαλό σου σ’ αυτές τις χώρες, τις απατηλές.
Οι Σοφοί δεν δίνουν προσοχή στις φωνές τις μελιχρές της πλάνης.
Β : Το όνομα της τρίτης αίθουσας είναι ΣΟΦΙΑ. Από κει και πέρα απλώνονται τα νερά της πηγής της παντογνωσίας.
Α : Αυτό που είναι αδημιούργητο, μέσα σου κατοικεί, ω μαθητή. Αν θέλεις ως αυτό να φτάσεις, θα πρέπει να ξεγυμνωθείς από τα σκοτεινά φορέματα της πλάνης σου. Μόλις θα ‘ χεις πληροφορηθεί την ίδια τη δική σου άγνοια, φύγε από την αίθουσα της μαθητείας. Η αίθουσα αυτή είναι επικίνδυνη με την επίβουλη ομορφιά της και δεν χρειάζεται παρά για τη δοκιμασία σου. Φυλάξου Λανού, μη τυχόν θαμπωμένη από απατηλή λάμψη η ψυχή σου καθυστερήσει και πιαστεί στο φως αυτό της πλάνης.
Β : Η λάμψη αυτή ακτινοβολεί από το διαμαντικό του μεγάλου γητευτή Mara. Μαγεύει τις αισθήσεις, τυφλώνει το μυαλό και ρίχνει τον αστόχαστο σαν ένα συντρίμμι.
Α : Παρασυρμένη προς την εκτυφλωτική φλόγα της λάμπας, η νυχτερινή πεταλούδα είναι καταδικασμένη να χαθεί μες στο πηχτό λάδι. Η αστόχαστη ψυχή, που αφήνει κάθε ευκαιρία να αγωνιστεί με τον δαίμονα της πλάνης, τον σαρκαστικό, θα ξαναγυρίσει πάλι προς τη γη, σκλάβα του Mara.
Α : Αν, αφού την αίθουσα διασχίσεις της Σοφίας, μαθητή, θέλεις μετά προς την κοιλάδα της Μακαριότητας να φθάσεις, κλείσε καλά κάθε αίσθησή σου στη μεγάλη και σκληρή αίρεση της χωριστικότητας, που σε αποκόβει από τους άλλους.
Β : Το εγώ της ύλης και το Εγώ του πνεύματος δεν θα μπορέσουν ποτέ τους να συναντηθούν. Θα πρέπει το ένα να αφανιστεί, θέση και για τα δύο δεν υπάρχει.
Α : Δεν υπάρχει παρά ένας δρόμος, που οδηγεί στην ατραπό και στο τέρμα του μόνο μπορεί ν’ ακούσει κανείς τη «Φωνή της Σιγής». Η σκάλα, από όπου ανεβαίνει ο μαθητής , είναι φτιαγμένη από σκαλοπάτια οδύνης και δοκιμασίας, που η φωνή της αρετής και μόνο μπορεί να κάνει να σιγήσουν οι φωνές τους. Δυστυχία σου, λοιπόν, ω μαθητή, αν υπάρχει έστω και ένα ελάττωμά σου, που να μην το έχεις πίσω σου αφημένο. Γιατί τότε, η σκάλα θα υποχωρήσει και θα σε αναποδογυρίσει. Το πόδι της στηρίζεται μες τη βαθιά λάσπη των αμαρτιών και των λαθών σου, και πριν θελήσεις να περάσεις τη βαθιά άβυσσο της ύλης, θα πρέπει τα πόδια να έχεις πλύνει μες στα νερά της αυταπάρνησης.
Β : Σκότωσε τις επιθυμίες σου, Λανού, τα ελαττώματά σου όλα εξάντλησέ τα, πριν το πρώτο βήμα επιχειρήσεις του μεγάλου ταξιδιού.
Α : Δύο είναι οι Ατραποί.
Μαθητής : Τι πρέπει να κάνω για να φτάσω τη σοφία ;
Τι για ν’ αποκτήσω την τελειότητα ;
Β : Αναζήτησε τις Ατραπούς. Έχε όμως καθάρια την καρδιά, προτού επιχειρήσεις το ταξίδι σου. Πριν από το πρώτο βήμα, μάθε να ξεχωρίζεις το αληθινό από το ψεύτικο, το πάντοτε εφήμερο από το παντοτινά αιώνιο. Μάθε πάνω από όλα να διαχωρίζεις τη μάθηση της κεφαλής από τη σοφία της ψυχής, τη δοξασία «του ματιού» από εκείνη «της καρδιάς».
Α : Η «Διδασκαλία του ματιού» είναι για τους πολλούς, Η «Διδασκαλία της καρδιάς» μονάχα για τους εκλεκτούς. Οι πρώτοι επαναλαμβάνουν με έπαρση : «Κοίτα, εγώ ξέρω». Οι τελευταίοι, αυτοί που ταπεινά έχουν μαζέψει, με χαμηλή φωνή ομολογούν : «Έτσι άκουσα να λέγεται».
Β : Το Dharma του ματιού είναι η ενσάρκωση του εξωτερικού και του ανύπαρκτου.
Το Dharma της καρδιάς είναι η ενσάρκωση του φωτός, του μόνιμου κι αιώνιου.
Β : Το νοητικό όμοιο είναι με καθρέφτη. Σκόνη μαζεύοντας, τη σκόνη καθρεφτίζει. Χρειάζεται η γλυκιά αύρα της σοφίας της ψυχής να σκουπίσει τη σκόνη από τις πλάνες μας. Προσπάθησε , ω αρχάριε, να συγχωνέψεις το νοητικό με την ψυχή σου.
Α : Απόφευγε την άγνοια κι απόφευγε το ίδιο και την πλάνη. Απόστρεψε το πρόσωπό σου απ’ την απατηλότητα του κόσμου. Μη δίνεις πίστη στις αισθήσεις σου, είναι ψεύτικες.
Β : Απόφευγε τον έπαινο ! Ο έπαινος στην αυταπάτη οδηγεί του ίδιου του Εγώ ! Το σώμα σου δεν είσαι εσύ ο ίδιος, το Εγώ σου είναι στην πραγματικότητά του χωρίς σώμα, κι ούτε έπαινος ούτε προσβολή τον θίγουν.
Α : Ο αυτοθαυμασμός, ω μαθητή, σαν ένα πύργο μοιάζει υψηλό, που πάνω του ένας ανόητος τρελός είναι ανεβασμένος. Καθισμένος εκεί πάνω στην υψηλή του μοναξιά, από κανένα δεν γίνεται αντιληπτός, εκτός από τον ίδιο του τον εαυτό.
Β : Να ‘σαι υπομονετικός σαν κάποιος που ούτε την αποτυχία φοβάται ούτε και την επιτυχία χαϊδεύει. Κάρφωσε το βλέμμα της ψυχής σου πάνω στ’ αστέρι που είσαι η αχτίδα του, το φεγγοβόλο αστέρι, που λάμπει μέσα στα βαθιά σκοτάδια της αιώνιας ύπαρξης, μες στις ασύνορες πεδιάδες του αγνώστου.
Β : Μα ωστόσο, αν η διδασκαλία της καρδιάς έχει για σένα τα φτερά πολύ ψηλά, αρκέσου στη «Διδασκαλία - Μάτι» του νόμου. Έλπιζε ακόμα. Μάθε πως ούτε μια προσπάθεια, ακόμα και η πιο ελάχιστη, προς την καλή ή την κακή κατεύθυνση, δεν γίνεται ν’ αφανιστεί από τον κόσμο των αιτίων.
Α : Κι αν δεν μπορείς ήλιος να είσαι, γίνου ο ταπεινός πλανήτης. Στ’ αλήθεια, αν εμποδίζεσαι να λάμπεις σαν τον ήλιο του μεσημεριού επάνω στο βουνό το καλυμμένο με το χιόνι της αιώνιας αγνότητας, διάλεξε τότε, ω νεόφυτε, μια διαδρομή πιο ταπεινή.
Β : Δείχνε το δρόμο, έστω και αμυδρά και χαμένος μες στο πλήθος, όπως κάνει το βραδινό άστρο για κείνους που πορεύονται μες το σκοτάδι.
Α : Να είσαι ταπεινός, αν θες να φτάσεις τη σοφία.
Β : Να είσαι πιο ταπεινός ακόμη, αν έχεις αποκτήσει τη Σοφία.
Α : Συγκράτησε το κατώτερο εγώ με το θείο σου Εγώ.
Β : Αληθινά μεγάλος είναι αυτός που την επιθυμία σκοτώνει.
Α : Έχεις λάβει τώρα τη γνώση σε ό,τι έχει σχέση με τις δύο Ατραπούς. Θα ‘ρθει η ώρα που θα χρειαστεί την εκλογή να κάνεις, ω άνθρωπε με την ειλικρινή καρδιά, όταν θα ‘χεις φτάσει στο τέρμα. Το πνεύμα σου είναι φωτεινό, δεν ταράζεται μες στις απατηλές σκέψεις, γιατί όλα τα ‘χεις μάθει. Η Αλήθεια στέκεται μπρος σου ξέσκεπη και σ’ ατενίζει αυστηρά.
