Είναι αλήθεια ότι πλήρης και λεπτομερής καταγραφή της Ορφικής Θεολογίας δεν υπήρξε ποτέ. Η Ορφική Διδασκαλία ήταν προφορική, μεταδίδονταν από τον Μύστη (κι αργότερα από τους μύστες ) στους μυούμενους. Διασώθηκε έτσι μέσα στην Παράδοση, στους Ορφικούς Θιάσους, στους Πυθαγόρειους Συλλόγους και στο λόγο των φιλοσόφων που άντλησαν αντιλήψεις κι ιδέες από την αστείρευτη πηγή της Ορφικής Γνώσης. Για να ανασυνθέσουμε λοιπόν την Ορφική Θεολογία σαν Ενιαία Θεωρία πρέπει (με πολύ κόπο , είναι αλήθεια) να την ανασύρουμε από τις σκόρπιες πληροφορίες στον Ορφικό Ιερό Λόγο (στους Ορφικούς Ύμνους) και στην Παράδοση που καταγράφηκε πολλούς αιώνες μετά (από τους νεοπλατωνικούς), καθώς και στις θεωρίες των Μεγάλων Φιλοσόφων. Αυτό που διασώζει την αλήθεια (ή την αληθοφάνεια) μιας παράδοσης που καταγράφηκε πολλούς αιώνες μετά, είναι αφενός ο σεβασμός προς την Παράδοση κι αφετέρου η συμφωνία με το γενικότερα πνεύμα του Ορφισμού.
Χωρίς την Βάση της Ορφικής Θεολογίας δεν είναι δυνατόν να κατανοήσουμε ούτε τον Πυθαγόρα, ούτε τους Ορφικούς Φιλοσόφους, όπως τον Παρμενίδη (μαθητή του Πυθαγόρειου Αμεινία), ούτε τον Ηράκλειτο (που κι αυτός αντλεί από την Ορφική Γνώση, όπως θα δείξουμε), ούτε τον Πλάτωνα, ούτε τους άλλους Μεγάλους Φιλοσόφους, από τους Στωικούς μέχρι τους Νεοπλατωνικούς. Αντίθετα, έχοντας υπόψη τις Βασικές Αρχές της Ορφικής Θεολογίας μπορούμε να κατανοήσουμε για παράδειγμα την Διδασκαλία του (Ορφικού) Παρμενίδη για το Ον, για την Θεώρηση της Πραγματικότητας (του Όντος) από την άποψη της Αλήθειας κι από την άποψη της Σχετικής Αντίληψης (των Αντιθέτων), δηλαδή της Δόξας… καθώς και ποια είναι η πραγματική σημασία της φράσης «το αυτό νοείν έστιν τε και είναι» (το Νοείν και το Είναι είναι το ίδιο) – θα μιλήσουμε για τον Παρμενίδη σε επόμενο άρθρο αναλυτικά. Επίσης χωρίς την Ορφική Βάση δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον Ηράκλειτο και το πραγματικό νόημα της διαλεκτικής ροής των φαινομένων. Κι ακόμα χωρίς την Ορφική Γνώση δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον Πλάτωνα, την διάκριση του τελείως είναι ( το όντως ον, το Ον του Παρμενίδη, ο Λόγος του Ηράκλειτου) από το είναι (το είναι του Παρμενίδη, το φαινόμενο του Ηράκλειτου) και τι είναι το αιώνιο βασίλειο των ιδεών, και ο παροδικός κόσμος των φαινομένων… Όλες αυτές οι αντιλήψεις (έννοιες για κάποιους), Ον, Τελείως Είναι, Είναι, Φαινόμενο, αποσαφηνίζονται και παίρνουν πραγματικό περιεχόμενο μόνο στοπ Φως της Ορφικής Γνώσης.
Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να προσπαθήσουμε να εκθέσουμε μια Ενιαία Θεωρία της Ορφικής Αντίληψης της Πραγματικότητας, που εκφράζεται κι ερμηνεύεται σε πολλά επίπεδα, Θεολογικό, Φιλοσοφικό, Μυθικό, Τελετουργικό, Πρακτικό, (όσο μπορούμε να την ανασυνθέσουμε από τις σκόρπιες πληροφορίες, από την Εποχή του Ορφέα, μέχρι την Εποχή των Νεοπλατωνικών, 10 αιώνες μετά).
Παρόμοιες αντιλήψεις με αυτές του Ορφέα και των Ορφικών (που θα εκθέσουμε πιο κάτω), περίπου την ίδια εποχή, λίγο πριν, λίγο μετά, εμφανίζονται και στην Ινδία και στην Κίνα. Το Χάος, το Άχρονο, όπως το Αντιλαμβανόταν ο Ορφέας και οι Έλληνες μοιάζει να είναι το Βράχμαν των Ινδών (το Ασαμσκρίτα των Βουδιστών αργότερα), το Ταό των Κινέζων: Το Χάος, το Βράχμαν, (το Ασαμσκρίτα), το Ταό, Είναι το ΟΛΟΝ, η ΦΥΣΗ, που Εμπεριέχει τα Πάντα και τα Εμφανίζει Περιοδικά σε μια φαινομενική δημιουργία.
Αυτό (το ότι διάφοροι λαοί διάφοροι άνθρωποι έχουν παρόμοιες αντιλήψεις) οφείλεται απλά στο γεγονός ότι όλοι αυτοί οι λαοί και οι μύστες τους αντλούν από την παγκόσμια θρησκευτική παράδοση της ανθρωπότητας. Δεν γνωρίζουμε ποιοι, πότε, πως, εργάστηκαν για να διαμορφώσουν όλες αυτές τις αντιλήψεις, αλλά είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα (Ορφέας), στην Ινδία (Δάσκαλοι των Ουπανισάδ), στην Κίνα (Λάο Τσε), αντλούν από την κοινή παγκόσμια παράδοση, που είναι ήδη διαμορφωμένη πριν 3.000 χρόνια κι αναφέρονται στην Ίδια Πραγματικότητα. Γι’ αυτό οι αντιλήψεις τους μοιάζουν τόσο πολύ… Είναι πέρα από τις προθέσεις (όχι τις δυνατότητες) του θρησκειολόγου να βρει τα ίχνη και την διαδρομή των αντιλήψεων… αυτό μοιάζει να είναι περισσότερο έργο της εθνολογίας…
Το Αληθινό Ον
Το Χάος (ή ο Θεός, ή όπως αλλιώς το πούμε) Είναι Όλος ο Χώρος, που τα Περιλαμβάνει όλα, Εδώ, Τώρα, (τη Δυνατότητα Ύπαρξης, τη Δυνατότητα Κίνησης, Μεταβολής, Εξέλιξης, κάθε δυνατότητα εξέλιξης): Όλα αυτά υπάρχουν Εξ’ αρχής και για Πάντα, ξεδιπλωμένα, αλλά σε Αιώνια Ακινησία: Δεν υπάρχει Δημιουργία, Μεταβολή για την Απόλυτη Συνείδηση, γιατί όλα αυτά Υπάρχουν Εδώ, Τώρα, Ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει γέννηση, εξέλιξη, φθορά. Υπάρχει Αιώνιο Παρόν, δεν υπάρχει χρόνος, παρελθόν, παρόν, μέλλον (σαν εξέλιξη).
Η Κίνηση της Αντίληψης
Όταν η Απόλυτη Συνείδηση Περιορίζεται (όταν Περιορίζει το Χώρο Εποπτείας της, όταν Φωτίζει ένα Μέρος του Όλου), τότε η Συνείδηση γίνεται Σχετική. Είναι Αυτή η Σχετική Συνείδηση που Φωτίζει Κάθε Στιγμή ένα Μέρος του Όλου, ξεκινώντας από μια Αρχή και παρακολουθώντας την Εξέλιξη φτάνει σε μια Ολοκλήρωση, Συμπληρώνοντας Ένα Πλήρη Κύκλο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμιά δημιουργία: Είναι η Σχετική Συνείδηση που Κινείται Φωτίζοντας Κάθε Στιγμή ένα διαφορετικό Μέρος του Όλου (σύμφωνα πάντα με τον Νόμο της Εξέλιξης του Κύκλου). Έτσι, ενώ υπάρχουν όλα (και κάθε ανάπτυξή τους μέχρι την ολοκλήρωση) εξ’ αρχής Εδώ, η Συνείδηση Φωτίζει διαδοχικά Μέρη του Όλου, δημιουργώντας την εντύπωση μιας εξέλιξης, μιας δημιουργίας. Στην πραγματικότητα αυτή η Δημιουργία είναι μόνο μια εντύπωση, είναι φαινομενική. Δεν λέμε μη-πραγματική (γιατί Όλα Υπάρχουν, Εδώ, Τώρα, Ταυτόχρονα) αλλά λέμε φαινομενική γιατί ενώ κινείται η Συνείδηση φαίνεται ότι κινείται το «περιεχόμενό της: Πρόκειται για μια Νοητική Σύλληψη Εν Εξελίξει. Όλα είναι Σκέψη.
Ο Ζαγρέας
Η Σχετική Συνείδηση (που λόγω της δυνατότητας του περιορισμού διασπάται σε πολλές συνειδήσεις δημιουργώντας τον κόσμο της πολλαπλότητας), όλες οι σχετικές συνειδήσεις στο σύνολό τους, παρακολουθούν το Ξετύλιγμα του Θεάματος (που Φωτίζει διαδοχικά Μέρη του Όλου) κι απορροφιούνται στο Θέαμα θεωρώντας το σαν «τελική πραγματικότητα». Η Σχετική Συνείδηση (που διασπάται σε πολλές Παραμένοντας όμως Μία – και ταυτόχρονα πολλές) είναι ο Θεός των ανθρώπων, ο Ζαγρέας, ο Διόνυσος, ο Απόλλωνας, ο Βάκχος, που Οδηγεί τον Παγκόσμιο θίασο των Όντων μέσα στη Ζωή. Ο Ζαγρέας (αλλά και κάθε προερχόμενη από Αυτόν σχετική συνείδηση) είναι ο Ποιμένας του Όντος και κάθε σχετική συνείδηση εποπτεύει ένα μέρος του όντος και πορεύεται με αυτό, αποκομίζοντας την προσωπική εμπειρία από την ζωή. Το Σύνολο των Όντων είναι βυθισμένο μέσα στο Όνειρο της Δημιουργίας. Η Κίνηση του συνόλου των όντων (που λειτουργούν συλλογικά, ομαδικά) που εποπτεύουν το Θέαμα γίνεται με Τάξη, με Συνέχεια, και Συνέπεια κι Ακολουθεί στην Πορεία της ένα σχέδιο Κυκλικό. Από την Γέννηση, στην Ανάπτυξη, στην Άνθιση, στην Ωρίμανση και στο Μαρασμό. Ο Ίδιος ο Κύκλος Παρατηρείται και στη Δημιουργία αλλά και στην προσωπική πορεία κάθε όντος. Όλα Αλληλοσυσχετίζονται, προχωρούν συλλογικά και οι ατομικές απώλειες δεν παίζουν ρόλο για την Γενική Κίνηση της Ζωής. Μόνο από την άποψη της προσωπικής συνείδησης έχουν σημασία οι ατομικές εμπειρίες.
Ο Θεός, ο Ζαγρέας (που μόνο φαινομενικά αλλάζει Μορφές για να Γίνει Διόνυσος, Απόλλων, Βάκχος) Είναι Πάντα το Σύνολο του Όντος, των όντων και κάθε ατομικό ον προσωπικά (όλα αυτά ταυτόχρονα) κι Ακολουθεί το Γενικό Σχέδιο της Ζωής, αλλά το ίδιο σχέδιο ακολουθούν και τα όντα σε ατομικό προσωπικό επίπεδο. Ο Βάκχος είναι ο Γεννήτορας, ο Οδηγός κι ο Τελικός Προορισμός κάθε όντος, αλλά και η Ουσία κάθε όντος που στην προσωπική εξέλιξή του συνειδητοποιεί τη Θεία ουσία του και τον Ταυτισμό του με τον Βάκχο. Ο Βάκχος Είναι το Όλον, Όλα και κάθε ον ξεχωριστά. Είμαστε όλοι ο Βάκχος, είμαστε όλοι προσωπεία του Βάκχου. Υπάρχει Μια Ουσία που Εκφράζεται μέσα από πολλά προσωπεία κι η διαφοροποίηση του ενός από το άλλο είναι μόνο εξωτερική, στις εξωτερικές δραστηριότητες.
Ο Άνθρωπος
Ο Σκοπός του κάθε όντος καθορίζεται από την Ίδια την Ουσία του κι από την Συμμετοχή του στο γενικό ξετύλιγμα της Ζωής. Εφόσον όλα τα όντα είναι η Μια Συνείδηση (που γίνεται πολλαπλότητα παραμένοντας όμως Ενότητα) κι εφόσον η Πραγματική Ουσία είναι η Θεία Συνείδηση που Παρακολουθεί το ξετύλιγμα του Όλου σαν μια φαινομενική δημιουργία, ο Τελικός Προορισμός μας είναι να Συνειδητοποιήσουμε ότι όλο αυτό το Θέαμα της δημιουργίας (στο οποίο τα όντα συμμετέχουν προσωπικά) είναι παροδικό φαινόμενο. Η Πραγματικότητα δεν βρίσκεται στο Θέαμα της δημιουργίας αλλά στην Ίδια την Ουσία που τα δημιουργεί όλα αυτά. Αυτή η Ουσία Είναι Μία, Είναι ο Θεός, το Ένα πίσω από τα πολλά, πίσω από όλα (κι εμείς δεν είμαστε παρά μερικές προβολές Αυτού του ενός).
Αλλά αυτό το Ένα, ο Θεός, ο Γιός του Άχρονου Θεού (του Χάους) δεν είναι ο Ύστατος Προορισμός. Πέρα από όλα αυτά, τον Αιώνιο Κόσμο του Ενός και των Αιώνιων Ιδεών, που ο διαδοχικός φωτισμός τους δημιουργεί το φαινόμενο της εξέλιξης και την εξωτερική δημιουργία, υπάρχει μια Κατάσταση Ανώτερη της Συνείδησης, η Απόλυτη Συνείδηση του Άχρονου Θεού (του Διός), του Χάους, που Υπερβαίνει κάθε εξέλιξη και κίνηση, που υπερβαίνει τον κόσμο των αντιθέτων και της κυκλικής εξέλιξής τους, που τα Περιέχει Όλα, εδώ, Τώρα, Ταυτόχρονα. Για την απόλυτη Συνείδηση υπάρχει μια Ακίνητη Αιωνιότητα (που Ρέει Χωρίς να Αλλάζει), που τα Περιέχει Όλα, όπου όλα υπάρχουν ήδη κι έχουν εκπληρωθεί. Για την απόλυτη Συνείδηση που Ρέει Μέσα στην Αιώνια Ακινησία της δεν υπάρχει μεταβολή. Μόνο για την σχετική συνείδηση υπάρχει το Όνειρο μιας Δημιουργίας.
Η Αιώνια Επιστροφή
Όλος αυτός ο Κύκλος από το Απόλυτο Χάος στην Προσωπική Συνείδηση, στο Όνειρο μιας δημιουργίας, στον κόσμο της πολλαπλότητας και των όντων και κάθε όντος ατομικά και η Απορρόφησή τους μετά πάλι μέσα στην Ενότητα και στο Άχρονο Χάος, Επαναλαμβάνεται μέσα στην Απεραντοσύνη της Αιωνιότητας. Από την Αιώνια Ακινησία του Άχρονου Θεού Αναδύεται η Κίνηση της Σχετικής Συνείδησης, το Όνειρο της δημιουργίας που Απορροφιέται πάλι στην Άχρονη Ακινησία ξανά και ξανά. Συνεπώς δεν υπάρχει μόνο μια (φαινομενική) δημιουργία αλλά μια σειρά από δημιουργίες. Αυτό αποτυπώνεται στον Ετήσιο Κύκλο της Φύσης. Κάθε Έτος ο Ζαγρέας Γεννιέται, δημιουργεί, Οδηγεί τη Ζωή στην ολοκλήρωση και μετά χάνεται στην Άχρονη Ακινησία της Πραγματικότητας. Από εδώ, από αυτή τη Συσχέτιση Δημιουργίας, Φύσης, Έτους, πηγάζει η γνώση του ανθρώπου, η οργάνωση της ζωής του, οι πράξεις του, οι γιορτές του, και κάθε διδασκαλία.
Η Ορφική Γνώση
Αυτή η Θεώρηση του Όντος και της Δημιουργίας και της Ζωής που Αντιλαμβάνεται Μια Αιώνια Ακίνητη Πραγματικότητα που τα Εμπεριέχει Όλα Ταυτόχρονα και μιας Φαινομενικής Κυκλικής κι Επαναλαμβανόμενης Δημιουργίας ξανά και ξανά, σε μια Αιώνια Επαναφορά των Πάντων, ήταν μια Ολοκληρωμένη Αντίληψη που ο Ορφέας έχτισε απορροφώντας όλη την γνώση της εποχής του και βλέποντας πως όλα αυτά έχουν την εφαρμογή τους σε παγκόσμιο αλλά και σε τοπικό και ατομικό επίπεδο.
Από εδώ, από αυτή τη Θεώρηση που ο Ορφέας δεν δημιούργησε αλλά μόνο διευκρίνισε και διατύπωσε θα πηγάσουν όλες οι φιλοσοφικές αντιλήψεις των Ελλήνων Φιλοσόφων τους επόμενους αιώνες. Από εδώ θα αντλήσουν Γνώση, Αντιλήψεις κι Ιδέες ο Πυθαγόρας, ο Παρμενίδης, ο Ηράκλειτος, ο Πλάτωνας κι όλοι οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι.
Πέρα από τον Κλειστό Κύκλο των Μυημένων και των Ορφικών Θιάσων, μια Παράδοση που θα συνεχιστεί για αιώνες, η Ορφική Αντίληψη της Ζωής, επηρέασε ακόμα και τους εξωτερικούς φιλοσόφους και τους απλούς ανθρώπους. Έτσι, ο Ορφισμός, σαν Θρησκευτικό Φιλοσοφικό Ρεύμα, σαν Θρησκευτική Κοινότητα κι αργότερα Επίσημη Θρησκεία του Αθηναϊκού Κράτους, αλλά και με φιλοσοφικές επιρροές στους φιλοσόφους και την ελληνική διανόηση και σκέψη διαπέρασε ολόκληρη την Αρχαία Ζωή στην Ελλάδα προσφέροντας κάτι στον καθένα, στον Μύστη, στον Φιλόσοφο, στον Λάτρη, στον Πολιτικό, στον πολίτη, στη ζωή, στο κόσμο.
Ο Θεωρητικός του Ορφισμού
Μετά τον Ορφέα η Ορφική Κίνηση διατηρήθηκε είτε σε Ορφικούς Θιάσους, είτε στη μοναχική πορεία Μυστών, που μετέδιδε, μερικές φορές αθόρυβα, την Ορφική Αντίληψη της Ζωής, διατηρώντας έτσι την Παράδοση ζωντανή, την Φλόγα της Γνώσης αναμμένη.
Από τους μεγαλύτερους Ορφικούς υπήρξε, μετά τον Ορφέα, Ο Πυθαγόρας, που έβαλε την προσωπική σφραγίδα του στον Ορφισμό, δημιουργώντας μια νέα, όμοια, αλλά και διαφορετική κίνηση, τον Πυθαγορισμό. Θεωρητικά μπορούμε να ταυτίσουμε την Θεωρητική Αντίληψη του Πυθαγόρα με εκείνη του Ορφέα, ή να τα διαχωρίσουμε. Το βέβαιο είναι ότι σχετίζονται άμεσα. Τόσο, που ακόμα και αρχαίοι συγγραφείς τους αναφέρουν μαζί, «Ορφικοί και Πυθαγόρειοι»…
Ο Μεγαλύτερος όμως Θεωρητικός του Ορφισμού (και μαζί του Πυθαγορισμού) είναι ο Παρμενίδης, που αναδύθηκε μέσα από τους κόλπους της Πυθαγόρειας Διδασκαλίας. Ήταν όμως τόσο Μεγάλος που χάραξε τον δικό του Δρόμο, ζώντας μια ζωή (σύμφωνα με τις Αντιλήψεις του) τόσο θεία που έμεινε παροιμιώδης, ο «Παρμενίδειος Βίος».
Ο Παρμενίδης είναι αυτός που μίλησε καθαρά για την Πραγματικότητα μεταφέροντας τους ασαφείς θεολογικούς όρους και τις βαθιές μυθολογικές συλλήψεις του Ορφισμού σε αυστηρά φιλοσοφική γλώσσα. Ο Ορφέας δεν θα μπορούσε να έχει καλύτερο ερμηνευτή, μήτε σπουδαιότερο μαθητή (μετά τον Πυθαγόρα). Είναι ο Παρμενίδης που σημάδεψε την Ελληνική Φιλοσοφία, ανοίγοντας το δρόμο (μαζί με τον άλλο Μεγάλο, τον Ηράκλειτο) στον Πλάτωνα και τους άλλους Μεγάλους Γίγαντες της ανθρώπινης διανόησης.
Τι διδάσκει λοιπόν ο Παρμενίδης στο «Περί Φύσεως» (που μόνο αποσπάσματά του διασώθηκαν, ενώ τα σπουδαιότερα μέρη χάθηκαν);Ερμηνεύοντας τον Ορφέα (κι αποσαφηνίζοντας τον Πυθαγόρα) ο Παρμενίδης διδάσκει ότι το Ον Είναι η Απόλυτη Πραγματικότητα (και είναι πέρα από τις αντίθετες έννοιες του είναι και του μη-είναι):
(Περί Φύσεως, VII, VIII
Γιατί ποτέ δεν θα επιβληθεί τούτο: Μη-Όντα να είναι.
Συ όμως κράτα το νου σου μακριά από τούτην την οδό της αναζήτησης,
κι ούτε η πολύπειρη συνήθεια να σε σπρώξει στην (άλλη) οδό,
να περιφέρεις το άσκοπο μάτι και την πολύβουη ακοή
και την γλώσσα, αλλά κρίνε με το λόγο τον πολύμαχο έλεγχο
που εγώ σου εξέθεσα.
Μόνος λοιπόν ο λόγος για την οδό
απομένει: πως είναι. Και πάνω της υπάρχουν σήματα
πάμπολλα: πως το Εόν αγέννητο είναι και ανώλεθρο,
ολόκληρο και μονογενές κι ατρεμές και τέλειο.
Ούτε ήταν κάποτε ούτε θα είναι, γιατί τώρα είναι όλο μαζί,
ένα, συνεχές. Γιατί ποια γέννα θ' αναζητούσες γι' αυτό;
Προς τα πού κι από πού ν' αυξήθηκε; Ούτε από το Μη-Ον θα σ' αφήσω
να πεις ή να νοήσεις, γιατί άφατο είναι κι αδιανόητο
το ότι δεν είναι. Και ποια ανάγκη θα τό 'σπρωχνε
αργότερα ή νωρίτερα να γεννηθεί, απ' το Μηδέν προερχόμενο;
Ανάγκη λοιπόν ή εντελώς να είναι, ή να μην είναι (διόλου).
Ούτε από το Μη-Ον θ' αφήσει ποτέ της πίστεως η ισχύς
να προστεθεί κάτι στο Εόν. Κι έτσι ούτε να γίνει
ούτε να χαθεί το άφησε η Δίκη, τα δεσμά χαλαρώνοντας,
αλλά το συγκρατεί. Κι η κρίση γι' αυτά συνίσταται σε τούτο:
είναι ή δεν είναι. Έχει λοιπόν κριθεί, καθώς είναι ανάγκη,
αδιανόητη κι ανώνυμη τη μια ν' αφήνουμε, γιατί δεν είναι
οδός αληθής. Η άλλη όμως -ότι είναι- να είναι αληθινή.
Πως ως Εόν θα ήταν (μόνο) αργότερα; Και πώς γεννιόταν;
Γιατί αν γεννήθηκε, δεν είναι, ούτε κι αν μέλλει κάποτε να είναι.
Έτσι έσβησε η γένεση κι ο όλεθρος ανήκουστος.
Ούτε διαιρετό είναι (το Εόν), γιατί ολόκληρο είναι όμοιο.
ούτε κάπου κάπως περισσότερο, που θα το εμπόδιζε να συνέχει,
ούτε κάπως λιγότερο, αλλά το παν είναι γεμάτο από Εόν.
Γι αυτό και το παν είναι συνεχές . Γιατί Εόν πρόσκειται σε Εόν.
Κι ακίνητο στα όρια δεσμών μεγάλων,
άναρχο είναι κι άπαυστο, αφού γένεση κι όλεθρος
μακριά πολύ εκδιώχθηκαν: τα απόδιωξε η πίστη η αληθινή.
Ίδιο και μένοντας στον ίδιο τόπο, κείται καθ' αυτό
κι έτσι εκεί θα παραμείνει στέρεο. Γιατί κραταιά ανάγκη
στα δεσμά το κρατά του ορίου που το περικλείει.
Γι' αυτό δεν επιτρέπεται ατελές να είναι το Εόν:
δεν είναι ελλιπές, ενώ αν ήταν, όλα θα του έλειπαν.
Αφού όμως έσχατο υπάρχει όριο, ολοκληρωμένο είναι
από παντού, όμοιο με σχήμα σφαίρας ολοστρόγγυλης,
από τη μέση παντού ισοδύναμο: εδώ κάπως περισσότερο
κι εκεί κάπως λιγότερο δεν μπορεί να είναι.
Γιατί ούτε το Μη-Ον -που θα το εμπόδιζε να φτάσει
στο όμοιο του- είναι, ούτε Εόν θα μπορούσε να είναι
εδώ περισσότερο, εκεί λιγότερο από Εόν, αφού ολόκληρο είναι απρόσβλητο.
Από παντού λοιπόν ίσο προς εαυτό, όμοια κείται στα όριά του.
Νοείν κι (Είναι ως) εκείνο, χάριν/λόγω του οποίου είναι το νόημα, είναι το αυτό.
Γιατί χωρίς το Εόν (όπως ειπώθηκε)
δεν θα βρεις το Νοείν, ούτε αν ο χρόνος είναι ή θα είναι
κάτι άλλο απ' το Εόν, αφού η μοίρα το 'δεσε,
ολόκληρο κι ακίνητο να είναι. Σ' αυτό αναφέρονται τα ονόματα όλων
όσα οι άνθρωποι έθεσαν, πιστεύοντας ότι είναι αληθινά:
γένεση κι όλεθρος, είναι κι όχι,
κι αλλαγή τόπου και χρώματος φωτεινού μεταβολή.
Εδώ σου σταματώ τον πιστό λόγο και τη σκέψη
για την αλήθεια. Δόξες από εδώ και πέρα ανθρώπινες
μάθαινε, των λόγων μου ακούγοντας τον κόσμο τον απατηλό:
Γιατί έθεσαν με τις γνώμες τους μορφές δύο να ονομάζουν,
που η μια τους (δήθεν) πρέπει να μην είναι εδώ είναι που έχουν πλανηθεί.
Κι αντιθετικά χώρισαν ανάλογα με την όψη και σήματα έθεσαν
χωριστά το εν΄ από το άλλο: εδώ της φλόγας πυρ αιθέριο,
ήπιο και πανάλαφρο, παντού το αυτό με τον εαυτό του,
όχι όμως και με το άλλο. Κι εκείνο πάλι καθ' εαυτό,
την αντίθετη νύχτα την αδαή, πυκνή και βαριά μορφή.
Όλον τούτο τον φανερό και ταιριαστό διάκοσμο εγώ σου εκθέτω,
ώστε ποτέ ανθρώπου γνώμη να μη σε ξεπεράσει).
Ο Παρμενίδης αντιλαμβάνεται το Ον σαν Απόλυτη Παρουσία που Εμπεριέχει τα Πάντα, Ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει γέννηση, εξέλιξη, καμιά αλλοίωση. Όλα είναι Ταυτόχρονα, Εδώ, Τώρα.
Αυτή είναι η Οδός της Αλήθειας, ο μόνος ορθός τρόπος να αντιληφθούμε το Ον.
Το Ον γίνεται αντιληπτό σαν «πεπερασμένη» σφαίρα («πεπερασμένη» για να γίνει αντιληπτή) που όμως τα όριά του επεκτείνονται αέναα όσο το προσεγγίζει η αντίληψη: Είναι Αυτό που Επεκτείνεται Πέραν, Χωρίς Τέρμα.
Αλλά εφόσον μόνο το Ον υφίσταται σαν Απόλυτη Πραγματικότητα τότε πως εξηγείται ο κόσμος της ύπαρξης, της γέννησης, της εξέλιξης, της φθοράς, που αντιλαμβάνονται τα όντα (και οι άνθρωποι); Για (τον Ορφέα όπως και για) τον Παρμενίδη υπάρχει μόνο η Απόλυτη Πραγματικότητα, ένας Χώρος, ένας Κόσμος, (όχι δύο κόσμοι, δύο πραγματικότητες – του Όντος και της δημιουργίας). Αυτό που δημιουργεί τον κόσμο των φαινομένων είναι η Αντίληψη, η Σχετική Αντίληψη, η Δόξα (που δεν βλέπει το Ον αλλά μεταβαλλόμενες σχέσεις μέσα στο Ον). Υπάρχει λοιπόν Μια Πραγματικότητα αλλά δύο αντιλήψεις της Πραγματικότητας: η Αλήθεια που βλέπει το Ον όπως Είναι και η δόξα που βλέπει το Ον σαν Φαινόμενο. (Μία Πραγματικότητα, αλλά δύο αντιλήψεις).
Αν και το τμήμα του έργου του Παρμενίδη («Περί Φύσεως») που αναφέρεται στη Δόξα (που δημιουργεί τον κόσμο του φαινομένου) χάθηκε για πάντα, μπορούμε όμως, στηριζόμενοι σε αποσπάσματα να κατανοήσουμε τι ακριβώς διδάσκει ο Μεγάλος Σοφός.
Η Θεώρηση του Όντος όχι σαν Απόλυτης Πραγματικότητας αλλά σαν «Είναι» δημιουργεί αυτόματα την αντίληψη του «μη-είναι». Από την Αντιληπτική Νύχτα (την Απουσία Ιδιοτήτων) γεννιέται η Αντίληψη της Ύπαρξης (του Ενός, του Μυθικού Έρωτα των ύμνων)που αυτόματα διασπάται σε αντίθετα που αναμιγνύονται σε ζεύγος για να παράγουν όλα τα φαινόμενα: Είναι-μη είναι, Ημέρα-Νύχτα, Φως-Σκοτάδι, κλπ. Κλπ.
Έτσι μέσα στη Σχετική Αντίληψη (Δόξα), καθώς το Ον εκλαμβάνεται σαν «Είναι», όπου δημιουργείται αυτόματα η αντίληψη του «μη-είναι», υπάρχουν δύο στοιχεία που η ανάμιξή τους και η εξέλιξή τους και η κυκλική πορεία τους δημιουργούν τον κόσμο των φαινομένων: Δεν πρόκειται για μια Αληθινή δημιουργία, αλλά για μια Εσωτερική Πορεία της αντίληψης στη Διερεύνηση του Όντος (το Οποίο όμως αντιλαμβάνεται μέσα από σχετικούς όρους). Από τα δύο στοιχεία το ένα, το «Είναι» μοιάζει με το Ον (εν τούτοις δεν είναι η Άμεση Καθαρή Θεώρηση του Όντος, αλλά μια σχετική αντίληψη του Όντος), ενώ το άλλο, το «μη-είναι» είναι μακριά από την οντολογική πραγματικότητα κι ανήκει στην περιοχή του μη αληθινού.
Επειδή η Δόξα (η Σχετική Αντίληψη) συλλαμβάνει το Ον (όχι βέβαια με Αληθινό Τρόπο, αλλά με τον δικό της σχετικό τρόπο) αυτή η Φαινομενικότητα αποτελεί μια αλλοιωμένη αντίληψη της Πραγματικότητας, μοιάζει με την Πραγματικότητα, αλλά παρ’ όλα αυτά αυτό που αντιλαμβανόμαστε μέσω της δόξας (ο κόσμος της αλλαγής και της φθοράς) δεν είναι πραγματικό, είναι φαινομενικό.
Αυτό που βλέπουμε είναι όχι το Ον, που Είναι Αιώνιο, Ακίνητο (ή αλλιώς Αναλλοίωτο), Εμπεριέχει τα Πάντα, εδώ, Τώρα, Ταυτόχρονα, αλλά η συνεχής μετατόπιση της σχετικής αντίληψής μας στο Ον (στην Αιώνια Αμετάβλητη Κατάσταση), σε μια περιορισμένη, προκαθορισμένη και κυκλική πορεία (που θα μας Οδηγήσει πίσω, στην Πλήρη Αντίληψη του Όντος)… είναι σαν μια Δέσμη Συνειδητότητας που Σαρώνει το Ον – δεν αντιλαμβάνεται το Ον, Όλο, Όπως Είναι, αλλά σταδιακά (μέσα από την αντίληψη των αντιθέτων, σαν μια εξέλιξη, πορεία, κύκλο δημιουργίας, κλπ).
Αυτό ακριβώς είναι το Νοείν (στη μεταφυσική σημασία που του έδινε ο Παρμενίδης και που δεν ταυτίζεται με την ανθρώπινη διανόηση). Το Νοείν (δηλαδή η μετατόπιση της σχετικής αντίληψης στο Ον) είναι ακριβώς που δημιουργεί το Είναι (στην τεράστια ποικιλία του). Έτσι Νοείν και Είναι είναι το ίδιο, («Περί Φύσεως» ΙΙΙ, ...γιατί Νοείν κι Είναι είναι το αυτό).
Με αυτή την σημασία που εκθέσαμε πιο πάνω, εξέλαβε ο Χέγκελ (και πολύ σωστά) την «ταύτιση του Νοείν και του Είναι», καθώς κι όλη η γερμανική φιλοσοφία. Στην πραγματικότητα ο Χέγκελ (χωρίς να αμφισβητούμε το Μεγαλείο του) δεν είναι τίποτα άλλο από σχολιαστής του Παρμενίδη (κι αυτό το διαπιστώνει κάποιος διαβάζοντας την «Λογική» του, που δεν είναι παρά ένα μεγάλο σχόλιο στο «Περί Φύσεως» του Παρμενίδη). Αντίθετα είναι τελείως λανθασμένη η αγγλική άποψη (του Μπούρνετ) που ερμηνεύει την φράση του Παρμενίδη να σημαίνει ότι «το πράγμα το οποίο νοούμε είναι το ίδιο με το πράγμα που υπάρχει» ταυτίζοντας έτσι (βέβηλα) το Νοείν του Παρμενίδη με την διανοητική νόηση. Αλλά οι Άγγλοι δεν είχαν ποτέ φιλοσοφία, μέχρι σήμερα.
Ο Άλλος Μεγάλος Θεωρητικός
Ο Ηράκλειτος είναι ο Δεύτερος Μεγάλος Θεωρητικός που διευκρινίζει την Ορφική Αντίληψη της Πραγματικότητας. Δεν λέει κάτι διαφορετικό από τον Ορφέα και τον Παρμενίδη… Κι αυτό δεν είναι ένας δικός μας (αυθαίρετος) ισχυρισμός. Το αποδεικνύουν τα λεγόμενά του.
Κι αυτοί που βλέπουν διαφορές ή αντίθεση, ανάμεσα στους δύο Μεγάλους Φιλοσόφους, τον Παρμενίδη και τον Ηράκλειτο, απλά αγνοούν το τι λένε οι δύο Φιλόσοφοι, ή τους καταλαβαίνουν «μισούς» κι επιμένουν σε μια μονομερή ερμηνεία των λεγομένων τους. Ο ίδιος ο Πλάτωνας διευκρίνησε ότι και οι δύο λένε τα ίδια πράγματα. Ο Παρμενίδης μιλά για το Ον και για τις δύο θεωρήσεις του Όντος, από την άποψη της Αλήθειας (που βλέπει το Ον Όπως Είναι) και από την άποψη της Δόξας (που βλέπει το Ον όπως φαίνεται σαν μια διαρκή εξέλιξη). Ο Ηράκλειτος μιλά για τον Λόγο και για τις δύο θεωρήσεις του Λόγου, από την άποψη του Πραγματικού Είναι κι από την άποψη του Φαίνεσθαι. Είναι λάθος να «περιορίζουμε» το λόγο του Παρμενίδη μόνο στο Ον και τον λόγο του Ηράκλειτου μόνο στην ροή των φαινομένων. Αυτό είναι μια ελλιπής και (εσκεμμένα) διαστρεβλωμένη ερμηνεία που κι ο Πλάτωνας διατύπωσε σαν αστείο, αλλά στην διδασκαλία του αποκατέστησε την αλήθεια.
Ο Λόγος του Ηράκλειτου (άσχετα από τις ερμηνείες -πολλές φορές ανόητες- που έχουν δοθεί μέσα στην ιστορία της φιλοσοφίας, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα) είναι το Χάος των Ορφικών, είναι το Ον του Παρμενίδη. Ο Λόγος είναι η Απόλυτη Πραγματικότητα. Φέρνει Μέσα του την Αιτία της Ύπαρξής του. Είναι η Ίδια η Ουσία της Πραγματικότητας κι Εμπεριέχει Κάθε Αιτία, Ουσία και Περιεχόμενο Ύπαρξης, Εξέλιξης και Εκπλήρωσης… Όλα εξ’ αρχής και για Πάντα, Ταυτόχρονα. Είναι Αιώνιος, Σταθερός, Ουσία και Νόμος Ύπαρξης, Υπάρχει Πάντα σαν Αιώνια Παρουσία, δεν Δημιουργήθηκε, δεν Αλλοιώνεται, δεν Φθείρεται. Είναι το Σταθερό Υπόβαθρο Όλων των φαινομένων. Η Ενότητα Πίσω από την Κίνηση και την Ποικιλία των φαινομένων που εμφανίζονται.
Ο Λόγος είναι επίσης η Πλήρης Αντίληψη της Πραγματικότητας (Αυτού που Υπάρχει). Έχει έτσι την «έννοια» της Συνειδητής Λογικής Αντίληψης της Πραγματικότητας. Με αυτή την έννοια αποτελεί την Ουσία των Όντων, τη συνειδητή ουσία μέσα σε κάθε ον. Ο Λόγος μέσα στα όντα Υπερβαίνει με αυτή την έννοια την κοινή λογική, και την αντίληψη των όντων, την ανθρώπινη διανόηση.
Και φυσικά ο Λόγος μόνο εν μέρει ταυτίζεται με την σκέψη-έννοια-φώνημα της γλώσσας.
Με λίγα λόγια ο Λόγος έχει πολλές «έννοιες» και δεν πρέπει να γίνεται σύγχυση με τις διάφορες χρήσεις της λέξης.
Ο Λόγος Ταυτίζεται με το Φως της Αντίληψης, με το Φως που Φανερώνει, με το Μεταφυσικό Πυρ, τη Φωτιά (στη μεταφυσική έννοιά της) – κι όχι με το υλικό πυρ, την υλική φωτιά, ένα κοσμικό στοιχείο. Όμως, το να Ενοικήσουμε στο Λόγο (στον Κοινό Λόγο, τον Παγκόσμιο Λόγο), ή να Ανυψωθούμε στο Λόγο και να Αντιλαμβανόμαστε την Αιώνια Πραγματικότητα, την Μία Πραγματικότητα που τα Περιλαμβάνει Όλα, είναι εξαιρετικά δύσκολο για ατελή όντα όπως ο άνθρωπος.
Τα όντα έχουν ατελή αντίληψη. Δεν βλέπουν την Αιώνια Πραγματικότητα του Λόγου πίσω από τα φαινόμενα αλλά παραμένουν στο χώρο της ατελούς αντίληψης, βλέποντας μόνο τις επιφανειακές κινήσεις των αντιθέτων, που λειτουργούν με Υπόβαθρο και Φόντο τον Αιώνιο Λόγο.
Το συνηθισμένο ον, ο ιδιαίτερος λόγος των ανθρώπων αντιλαμβάνεται το Λόγο σαν Είναι, σαν ύπαρξη, σαν αντίθετα. Και κάθε ον, κάθε φαινόμενο, δεν είναι παρά μια διαλεκτική σύνθεση αντιθέτων, που η διαμάχη τους καθοδηγεί την εξέλιξη προς μια ολοκλήρωση, σύμφωνα πάντα με τον νόμο της φύσης τους, της πραγματικής ουσίας τους, που είναι ο Λόγος.
Όλα ξεκινούν από την Ενότητα του Λόγου, διατρέχουν τον κόσμο της φαινομενικότητας και ξαναγυρίζουν στην ενότητα του Λόγου. Προφανώς όμως εδώ δεν πρόκειται και δεν μιλάμε για μια πραγματική δημιουργία αλλά μόνο για το πώς αντιλαμβάνεται η σχετική αντίληψη των ανθρώπων την Αιωνιότητα του Λόγου, σαν ένα κοσμικό θέαμα, μια ροή φαινομένων. Έτσι η φράση «τα πάντα ρει» δεν αναφέρεται στο Λόγο, αλλά σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε (οι άνθρωποι), στον ονειρικό κόσμο που βιώνουμε.
Είναι φανερό ότι ο κόσμος της ροής των φαινομένων δεν είναι ο Πραγματικός Κόσμος αλλά αυτό που αντιλαμβανόμαστε εμείς από το Πραγματικό. Ο Μόνος Κόσμος που Υπάρχει είναι ο Κόσμος του Λόγου. Η Αντίληψη όμως είναι δύο ειδών. Η πλήρης Αντίληψη της Πραγματικότητας (του Λόγου) και η ατελής αντίληψη των ανθρώπων που βλέπει την Αιώνια Πραγματικότητα σαν μια ροή φαινομένων, σαν μια διαλεκτική σύμπλεξη αντιθέτων που ακολουθεί κυκλική πορεία, σε μια αιώνια επαναστροφή.
Ο Τρίτος Μεγάλος Θεωρητικός
Ο Πλάτωνας έχοντας αφομοιώσει (από πολλές πηγές) το ίδιο καλά, τόσο την Ορφική Διδασκαλία, στην Θεολογική, Φιλοσοφική, Μυθολογική, Κοσμολογική και Τελετουργική της έκφραση (με τα Μυστήρια), όσο και τον Παρμενίδη και τον Ηράκλειτο, επιχείρησε (κι ως ένα βαθμό το πέτυχε) να ενοποιήσει σε μια αντίληψη όλη την Αρχαία Γνώση. Γι’ αυτό κι ο Πλατωνισμός έχει Ισχύ μέχρι σήμερα.
Ο Πλάτωνας Έθεσε σαν Αρχή το Αγαθόν, το «Τελείως Είναι», που είναι η Μόνη Αλήθεια. Οι Περιγραφές του Αγαθού, παραπέμπουν στο Χάος των Ορφικών, στο Ον του Παρμενίδη, στο Λόγο του Ηράκλειτου.
Το Αγαθόν σαν Ανεξάντλητη Πηγή Εμφανίζει το Είναι, τη Βάση κάθε ύπαρξης, ταυτόχρονα το σύνολο της ύπαρξης και την ουσία κάθε ύπαρξης ξεχωριστά. Το Είναι Αναφέρεται στο Καθαρό Είναι, στην Ουσία, αλλά και κάθε είναι ανήκει στο Είναι. Το Είναι είναι η σχετική αντίληψη της ύπαρξης, που ορίζεται με ιδιότητες. Γι’ αυτό το «είναι» χρησιμοποιείται όχι μόνο στην υπαρξιακή του έννοια αλλά και σαν συνδετικό ρήμα για να συνδέσει τα όντα με τα κατηγορούμενά τους.
Το Είναι Οργανώνει το σύνολο των όντων σε ένα αρμονικό σύνολο δημιουργώντας έτσι το Αιώνιο βασίλειο των Ιδεών.
Η Κινητήριος Δύναμη που Δημιουργεί τον Κόσμο των Φαινομένων είναι η Ψυχή που με Φορέα την Ιδέα εμψυχώνει κι οργανώνει την ύλη παράγοντας τα υλικά όντα, που ακολουθούν τον νόμο της γέννησης και της φθοράς.
Η Πραγματικότητα Είναι το Αγαθόν, που Είναι το Πλήρες και Εμπεριέχει τα Πάντα μέσα στην Αιωνιότητά του. Η Πραγματική Κατάσταση της αντίληψης είναι η Αντίληψη του Αγαθού, ή, εφόσον πραγματώνεται εκ των υστέρων από το ον, η Ομοίωσις με το Αγαθόν (τον Θεό). Τα όντα (Ψυχές, με κεφαλαίο, για να διακρίνονται από την υπερφύση-ψυχή), όταν κατέρχονται αντιληπτικά, ή πραγματικά (ανάλογα πως το βλέπει και το ορίζει κάποιος) τους κόσμους, κατοικούν στο Αιώνιο Βασίλειο των Ιδεών και σε μια Καθοδική Πορεία, αφού εμπλουτιστούν με μια φύση-ψυχή (μέρος της ψυχής του κόσμου) ενσωματώνονται σε υλικές μορφές, όπου ζουν τον εμπειρία της παροδικότητας του υλικού κόσμου.
Ο άνθρωπος μπορεί με τα Μυστήρια ή την Ορθή Φιλοσοφία, να Ανυψωθεί Ως το Αγαθόν, ήδη από αυτή τη ζωή στη γη (αλλά και στους μεταφυσικούς κόσμους στη συνέχεια). Ο Πλάτωνας (σε Αναλογία με τις Μυητικές Βαθμίδες των Μυστηρίων) καθορίζει τα στάδια της Ανόδου Ως το Αγαθόν:
Η Κάθαρση του Σώματος.
Η Κάθαρση κι η Απάθεια της Ψυχής.
Η Περισυλλογή του Νου κι η Ανύψωση στο Βασίλειο των Ιδεών
Η Έκστασις κι η Εμπειρία της Ενότητας του Είναι
Η Ομοίωσις με το Αγαθόν (Θεό).
Στην πραγματικότητα, ο Πλάτωνας, δεν είναι πιο αναλυτικός από τον Μυστηριώδη Ορφέα, τον Απρόσιτο Παρμενίδη, η τον Σκοτεινό Ηράκλειτο. Απλά επειδή έχουν διασωθεί τα περισσότερα από τα συγγράμματά του (πέρα από την Προφορική Παράδοση, που κράτησε κοντά 10 αιώνες, μέχρι που κάποιος παράφρονας βυζαντινός αυτοκράτορας έκλεισε τις Φιλοσοφικές Σχολές) είμαστε πιο καλά πληροφορημένοι για την Διδασκαλία του Πλάτωνα. Είναι επόμενο εφόσον ο Πλάτωνας Θεωρεί το Αγαθόν σαν Μόνη Αλήθεια, να Ταυτίζει την Ουσία των Όντων, αλλά και την Πλήρη Αντίληψη της Πραγματικότητας, με Αυτή την Αλήθεια. Συνεπώς η Κάθοδος του Όντος στους Κόσμους, δεν είναι πραγματική κάθοδος αλλά φαινομενική. Όχι η Άπειρη Ουσία με την Οποία ταυτίζονται όλα τα Όντα, αλλά η ιδιαίτερη αντίληψή τους λαβαίνει εμπειρία του Είναι, του Κόσμου των Ιδεών, της Ενδιάμεσης Κατάστασης της Υπερφύσης-Ψυχής και του Υλικού Κόσμου. Η Αιώνια Ουσία, δεν Αλλοιώνεται, δεν Μετακινείται, μόνο η Αντίληψη ταξιδεύει στους κόσμους κι όταν εμπλουτιστεί σε Εμπειρία Επιστρέφει Αντιληπτικά πίσω στην Πραγματικότητα, στο Αγαθόν, στο Θεό.
Καταλαβαίνουμε ότι ο Πλάτωνας, πέρα από το τεράστιο έργο του, δεν λέει τίποτα διαφορετικό, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο, από όσα Δίδαξαν ο Ορφέας, ο Πυθαγόρας, ο Παρμενίδης, ο Ηράκλειτος… κι όσα θα πουν, πριν, ταυτόχρονα και μετά τον Πλάτωνα, οι Άλλοι Μεγάλοι Φιλόσοφοι της Αρχαιότητας, ο Αριστοτέλης, ο Αντισθένης, ο Πρωταγόρας κι οι Σοφιστές, ο Επίκουρος, οι Στωικοί, ο Πύρρων, ο Πλωτίνος κι οι Νεοπλατωνικοί…
Για όλους αυτούς τους Σοφούς, που διαμόρφωσαν την Ελληνική Σκέψη για πάνω από 13 αιώνες, η Πραγματικότητα Είναι Μία, Ενιαία, Αιώνια, Σταθερή και Πάντα Παρούσα, εδώ, Τώρα, Εμπεριέχουσα τα Πάντα, Ταυτόχρονα. Μονάχα η Αντίληψη (σαν Δύναμη και Δυνατότητα Σύλληψης της Πραγματικότητας) είναι περισσότερο ή λιγότερο Ολοκληρωμένη και μας Αποκαλύπτει τον Ον (Προσεγγίζοντας την Αλήθεια), ή όπως Φαίνεται (απομακρυνόμενη από την Αλήθεια στα δαιδαλώδη μονοπάτια της Δόξας). Όλος ο αγώνας του ανθρώπου είναι ακριβώς να Βιώσει την Πραγματικότητα Όπως Είναι, το Όντως Ον, να Προσεγγίσει την Αλήθεια, υπερβαίνοντας την περιοχή (της ατελούς αντίληψης και) των φαινομένων.
Θρησκειολογικές αναφορές
Αλλά όπως είπαμε, παρόμοιες αντιλήψεις με αυτές που διατύπωσε ο Ορφέας και μετέδωσαν οι Μεγάλοι Ορφικοί, σαν τον Πυθαγόρα κι ανέλυσαν θεωρητικά Μεγάλοι Σοφοί, σαν τον Παρμενίδη, τον Ηράκλειτο και τον Πλάτωνα και άλλους Σοφούς, ανέπτυξαν κι άλλοι λαοί κι άλλοι Σοφοί, σε άλλες χώρες. Βέβαια δεν μπορούμε να προχωρήσουμε εδώ σε μια πλήρη θρησκειολογική σύγκριση με τις Θεωρίες της Βεδάντα, του Πρώιμου κι Ύστερου Βουδισμού, του Ταοϊσμού κι άλλων θρησκειών, αλλά μια σύντομη αναφορά στις «έννοιες» του Βράχμαν, του Ασαμσκρίτα, του Ταό, (που βεβαίως εκπροσωπούν την Πραγματικότητα και δεν είναι καθόλου νοητικές συλλήψεις, ιδέες) μπορεί να μας πείσει ότι όλες αυτές οι αντιλήψεις, πέρα από την (αβέβαιη κι ομιχλώδη, λόγω έλλειψης πληροφοριών, είναι αλήθεια) κοινή καταγωγή τους, μοιάζουν τόσο πολύ και για ένα άλλο απλό λόγο, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι από την ίδια ουσία, θέτουν ερωτήματα με τον ίδιο τρόπο και συχνά βρίσκουν τις ίδιες απαντήσεις ακόμα κι αν δεν επικοινωνούν μεταξύ τους λόγο τοπικής ή χρονικής απόστασης. Τόσο απλά.
Βεδάντα. (Για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια ενός Μεγάλου Ινδού Δασκάλου της σύγχρονης εποχής, του Ορομπίντο) «Υπάρχει Μόνο το Βράχμαν. Βράχμαν, Κόσμος, είναι Μία Πραγματικότητα, όχι διαφορετικά. Το Βράχμαν Είναι Μια Σταθερή κι Αιώνια Πραγματικότητα. Είναι Μια γιατί δεν υπάρχει τίποτα άλλο, εφόσον κάθε ύπαρξη και μη ύπαρξη Είναι Αυτό. Είναι Σταθερό ή Ακίνητο, επειδή η κίνηση προϋποθέτει αλλαγή στο διάστημα και αλλαγή στο χρόνο και Αυτό όντας πέρα από τον Χρόνο και το Διάστημα είναι Αμετάβλητο. Κατέχει Αιωνίως Εν Εαυτώ Παν Ό,τι Υπάρχει, Υπήρξε και θα Υπάρξει και συνεπώς Αυτό δεν Αυξάνεται ούτε Ελαττώνεται. Είναι πέραν της Αιτιότητας και της Σχετικότητας και συνεπώς δεν υπάρχει αλλαγή σχέσεων στην Ύπαρξή του… Ο Κόσμος είναι μια κυκλική κίνηση «Σαμσάρα» της Θείας Συνείδησης στο Διάστημα και το Χρόνο… Η Αλλαγή αντιπροσωπεύει τη συνεχή μετατόπιση των φαινομενικών σχέσεων σε Μια Αιωνίως Αμετάβλητη Κατάσταση (κι αυτή είναι η πραγματική έννοια της Μάγια, της Παγκόσμιας Αυταπάτης)»… έτσι, η Πραγματικότητα Είναι Μια, δεν υπάρχει στη πραγματικότητα γέννηση, εξέλιξη, αυτά είναι μόνο «αντίληψη», φαινομενικότητα. Ο άνθρωπος έχει προορισμό (όχι να γίνει, γιατί είναι ήδη, αλλά) να Αντιληφθεί ότι Είναι Βράχμαν (κι ότι δεν υπάρχει πραγματική πτώση, σαμσάρα, μετενσάρκωση, λύτρωση, τίποτα, (όλα αυτά είναι μονάχα η μετακίνηση της αντίληψης μέσα στον κόσμο των φαινομένων)… Βλέπουμε πως εδώ δεν λέγεται κάτι διαφορετικό από .ο,τι δίδαξε ο Ορφέας κι ανέλυσε διεξοδικά ο Παρμενίδης…
Ταοϊσμός. Και στο Χώρο του Ταοϊσμού συναντάμε τις ίδιες αντιλήψεις για την Πραγματικότητα, τις ίδιες ιδέες, τις ίδιες περιγραφές…
Το Ταό Είναι το Όλον, η Μοναδική Πραγματικότητα, που είναι πέρα από το Είναι και το μη-είναι. Είναι Αιώνιο, Αναλλοίωτο, Μια Παρουσία που Εμπεριέχει τα Πάντα και Αποτελεί το Σταθερό Υπόβαθρο όλων των φαινομένων… Το Τε είναι η Δραστηριοποίηση, η Κίνηση κι ο Τρόπος Εξέλιξης των φαινομένων μέσα στο Ταό. Δεν πρόκειται για μια Πραγματική Αλλοίωση, Μεταβολή, του Ταό, αλλά μόνο για μια διαφοροποίηση της αντίληψης του Ταό, μέσα από αντιληπτικές δραστηριότητες, αντιλήψεις, του Ενός, των Αντιθέτων (Γιανγκ-Γιν) και της Σύμπλεξής τους (και της Συμπληρωματικής Δράσης τους) και της Κυκλικής Κοσμικής Εξέλιξής τους. Σε αυτό τον φαινομενικό κόσμο(των εικόνων μέσα στο Ταό), όλα γίνονται Αυθόρμητα, όλα ακολουθούν το δρόμο τους κι όλα (όταν αφήνονται στην πορεία τους, στην ησυχία τους) αποκαλύπτουν το Σταθερό Υπόβαθρο του Αιώνιου Ταό. Το να Πορευτείς με το Ταό, να Ακολουθήσεις το Ταό, να γίνεις Ένα με το Ταό σημαίνει ακριβώς να αφήνεις τα πράγματα να πορεύονται σύμφωνα με τη φύση τους.
Αυτή η Μη-Δράση (το Βου-Βέι) οδηγεί σε μια κατάσταση μη-νου (βου-χσιν), σε μια φυσική εναρμόνιση με το Ταό, στην Αντίληψη της Αιώνιας Αναλλοίωτης Πραγματικότητας πίσω από τα φαινόμενα (αντίθετα η καλλιέργεια της νοημοσύνης και η τεχνητή αρετή διαφθείρουν τον άνθρωπο και τον απομακρύνουν από την φυσική πορεία του και το Ταό.
Βουδισμός. Το Ασαμσκρίτα του Βουδισμού (το Σουνυάτα, το Ταθάτα, το Ντάρμακάγια, του Ύστερου Βουδισμού…) είναι η Μοναδική Πραγματικότητα για την βουδιστική σκέψη. Τα «όντα» που δεν έχουν Πλήρη Αντίληψη της Πραγματικότητας κι είναι βυθισμένα στην άγνοια εκλαμβάνουν σαν πραγματικότητα την αλληλοδιαχή των στιγμιαιων φαινομένων, που συνθέτουν την κοσμική ροή, το σαμσάρα. Για να αντιληφθο΄ύμε τη Μια Μοναδική Πραγματικότητα πρέπει να σβήσουν, να εξαλειφθούν όλες οι παραμορφωτικές εξωτερικές δραστηριότητες (τα σκάντας, που είναι ροές φαινομένων, το ρούπα, το βεντάνα, το σάμτζνα, το σαμσκάρα, το βιτζνάνα) σε μια πειθαρχημένη δραστηριότητα που διακρίνεται σε βαθμίδες, της εξωτερικής πειθαρχίας, της απόσπασης από τον εξωτερικό κόσμο, των τεσσάρων ντυάνα, των τεσσάρων σαμαπάττι, του νιρβάνα. Μόνο όταν εξαντληθούν όλα τα «προσωπικά» στοιχεία του όντος Αποκαλύπτεται η Αληθινή Αιώνια Φύση του, που είναι η Φύση του Βούδα.
Ζεν. Στην πραγματικότητα Υπάρχει Μια και Μοναδική Πραγματικότητα κι αυτή είναι της Αληθινής Φύσης, του Βούδα, του Αγέννητου Νου του Βούδα, του Μπόντι (Διαφώτισης), του Μη-Νου. Είμαστε όλοι, όλα Αυτή η Πραγματικότητα. Είναι η άγνοια, η λειτουργία του ψεύτικου νου που μας παραπλανά ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από την Αληθινή Φύση. Συνεπώς δεν χρειάζεται να πραγματοποιήσουμε κάτι (γιατί είμαστε ήδη αυτό) αλλά να απαλλαγούμε από τις λανθασμένες αντιλήψεις και ιδές που μας κρατούν μέσα στον πλαστό (κατασκευασμένο) κόσμο των αντιθέτων (Πραγματικότητα-άγνοια, Νιρβάνα Σαμσάρα, Φώτιση-μη φώτιση, κλπ. Κλπ…). Το Ζεν δεν είναι αντίληψη, δεν είναι δραστηριότητα, δεν είναι άσκηση, διαλογισμός, τίποτα. Όλα ακολουθούν τη πορεία τους. Ας τα αφήσουμε ήσυχα κι ας πάψουμε να ανακατευόμαστε με τις ιδέες μας. Ζεν είναι απλά να ζούμε, τίποτα άλλο. Η ίδια η Ζωή είναι η Άπυλη Πύλη.
Παρατηρήσεις και συμπεράσματα
Μέσα από την Ορφική Θεώρηση της Πραγματικότητας που εκθέσαμε πιο πάνω, πηγάζουν (για τον προσεκτικό αναγνώστη) όλες οι Ορφικές Αντιλήψεις για το Θείο, το Θεό, τη Δημιουργία… Θεμελιώνεται κατ’ αρχήν η Διάκριση μεταξύ του Άχρονου Υπερβατικού και του Κοσμικού Θεού. Στην Ορφική Θεολογία είναι το Άχρονο Χάος, ο Άχρονος Ζευς, κι ο Γιός του Θεού, ο Διόνυσος-Ζαγρέας. Αυτή η πανάρχαια διάκριση συναντάται σε όλη την προϊστορική θρησκευτική σκέψη αλλά και σε όλες τις Μεγάλες Θρησκείες… Είναι η διάκριση ανάμεσα στο (Ινδοϊστικό) Απερίγραπτο Βράχμαν και στον Προσωπικό Θεό Ισβάρα (είτε απλά Ισβάρα, είτε με τη Μορφή της Τριμούρτι, Βράχμα-Βισνού-Σίβα…), ή το Άτμαν των Ουπανισάδ. Είναι η διάκιση ανάμεσα στο (Βουδιστικό) Ταθάτα και το Αλάγια Βιτζνάνα (την Παγκόσμια ενότητα που Περικλείνει τα πάντα, τους σπόρους των όντων και της εξέλιξης). Είναι η διάκριση ανάμεσα στο Αιώνιο Ταό (το Χωρίς Όνομα) και το Ταό με όνομα (που Φανερώνει το Τε, η Δραστηριότητα στους Κόλπους του Ταό). Είναι η διάκριση ανάμεσα στο (Χριστιανικό) Πατέρα Θεό και τον Υιό και Λόγο του Θεού.
Μετά, Διευκρινίζεται ότι ο Χαρακτήρας της Θείας Ουσίας είναι πέρα από διακρίσεις κι ιδιότητες. Το Απόλυτο Είναι το Χάος, είναι ο Άχρονος Θεός (Ζευς) αλλά και η Μητέρα Φύση στην Οποία Υπάρχουν τα Πάντα κι από την Οποία Φύονται τα Πάντα (φαινομενικά, ή πραγματικά, ανάλογα με το πώς θέλουμε να το θεωρήσουμε). Προφανώς το Απόλυτο δεν είναι ούτε ουδέτερο, ούτε αρσενικό, ούτε θηλυκό (αυτά ισχύουν μόνο στον κόσμο των ανθρώπων). Ακόμα και ο Κοσμικός Θεός, ο Δημιουργός, ο Λόγος, στη Μεταφυσική Υπόστασή του είναι πέρα από διακρίσεις. Είναι Συνείδηση, Αντίληψη, Δύναμη. Γι’ αυτό δεν έχει καμία έννοια το γένος. Λέμε ο Διόνυσος-Ζαγρέας (αρσενικό γένος) τελείως τυπικά.
Η Αντίληψη ότι η Δημιουργία είναι μόνο ένα Φαινόμενο είναι Παγκόσμια. Συναντάται στον Ορφισμό (ο Παρμενίδης το ανέλυσε διεξοδικά), αλλά και στις Ινδικές Θρησκείες και στον Κινέζικο Ταοϊσμό. Ασφαλώς Εδώ Υπάρχει ένα Πραγματικό Γεγονός που είναι η Κίνηση της Συνείδησης Μέσα στο Χώρο του Όλου. Είναι ένα Αντιληπτικό Γεγονός κι όχι ένα ανεξάρτητο, αυτόνομο γεγονός. Αλλά αυτό ερμηνεύεται από την σχετική συνείδηση σαν εξέλιξη, δημιουργία. Ενώ υπάρχει δηλαδή ένα (αντιληπτικό) γεγονός εμείς το αντιλαμβανόμαστε και το ερμηνεύουμε σαν κάτι διαφορετικό, μια αντικειμενική πραγματικότητα, το προβάλουμε έξω από την αντίληψή μας σαν αυτόνομο γεγονός. Αλλά χωρίς Μια Συνείδηση να Αντιλαμβάνεται θα Υπήρχε τίποτα; Οι σημερινοί επιστήμονες αμφιβάλλουν: δεν υπάρχει χωρίς τη συμμετοχή της Συνείδησης «πραγματικότητα»,. Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του. Μετά η Αντίληψη ότι η Δημιουργία (είτε τη θεωρήσουμε Φαινόμενο, όπως είναι το Αληθινό, είτε πραγματικότητα όπως φαίνεται στα μάτια της Δόξας) είναι Κυκλικό φαινόμενο κι επαναλαμβάνεται φαινομενικά όπως ο Κύκλο της Φύσης, ή ο Ετήσιος Κύκλος των Εποχών, συναντάται επίσης (εκτός από τον Ορφισμό) και στις άλλες Μεγάλες Θρησκείες. Στον Ινδοϊσμό μιλάνε για την Νύχτα του Βράχμαν (όπου μόνο το Βράχμαν Υπάρχει) και την Ημέρα του Βράχμαν (όπου Προβάλλεται η Φαινομενική Δημιουργία, ο παροδικός κόσμος των φαινομένων). Αλλά και στον Βουδισμό υπάρχει παρόμοια διδασκαλία και στον Ταοϊσμό… Στο Χριστιανισμό οι χριστιανοί θεολόγοι μιλάνε για μια μοναδική πραγματική δημιουργία κι ένα ευθύγραμμο χρόνο που τείνει σε ένα σημείο Ολοκλήρωσης, στην Αποκατάσταση των Πάντων σε Μια Αρχική Τάξη που διασαλεύτηκε, στον Μέλλοντα Αιώνα…. Τώρα το ποιος έχει δίκηο, αν οι Αρχαίοι Έλληνες, οι Ινδοί, οι Κινέζοι, όλη η ανθρωπότητα έχουν δίκηο ή άδικο… ή αν οι χριστιανοί θεολόγοι (μαζί με τους εκπροσώπους του ιουδαϊσμού και του ισλαμισμού, που υποστηρίζουν ανάλογες θεωρίες) βρήκαν την πραγματική μοναδική αλήθεια ή απλά κλείνουν τα μάτια τους στην Ολοφάνερη Πραγματικότητα… ο καθένας ας το κρίνει μόνος του. Η Φύση (όπως λέμε εμείς) ή Ο Θεός, ή Κάτι τέλος πάντων, έδωσε σε όλους μυαλό να κρίνουν… Τώρα αν οι άνθρωποι δεν θέλουν να χρησιμοποιούν τη Λογική τους και περιορίζονται απλά να αφομοιώνουν ιδέες (που κάλλιστα μπορεί επίτηδες κάποιος να προβάλει για να τους χειραγωγεί), εμείς τι να πούμε; Και τι να κάνουμε;
Ακόμα ακόμα η Αντίληψη του ενός Όντος που γίνεται πολλά συναντάται σε όλες τις Μεγάλες Θρησκείες. Στον Ορφισμό είναι Ο Διόνυσος-Ζαγρέας που κομματιάζεται σε πολλά από τις Ιερές (κι όχι ανίερες) δυνάμεις της (φαινομενικής) εξέλιξης. (Στην Τελετουργία του Διασπαραγμού ο Ζαγρέας Διασπαράσσεται τελετουργικά από τους τιτάνες-ιερείς-λάτρεις…). Στον Ινδοϊσμό ο Ισβάρα είναι η Ουσία κάθε όντος, βρίσκεται μέσα σε κάθε ον. (Είτε το Άτμαν είναι η Βαθύτερη Πραγματικότητα πίσω από την απατηλή προσωπικότητα - το μάνας, κλπ)… Ακόμα και στον Χριστιανισμό διασώζεται αυτή η αντίληψη αφού είναι το θείο πνεύμα που Εμφυσά ο Θεός στον άνθρωπο που αποτελεί την αληθινή ουσία του κι όχι ο νους, η κατώτερη ψυχή, ή το σώμα…
Από εδώ ακόμα (από την Θεολογική Αντίληψη που εκθέσαμε) πηγάζουν οι Συσχετίσεις ανάμεσα στο Θεό, τη Δημιουργία, τον κόσμο, τον Άνθρωπο, τον Ετήσιο Κύκλο της Φύσης, κλπ.
Τέλος Αυτή η Θεολογική Αντίληψη της Πραγματικότητας αποτελεί την Βάση της Ορφικής Θρησκευτικής Ζωής, των Μυστηρίων, της Μύησης, της Λύτρωσης και του Ταυτισμού του Λάτρη με τον Αιώνιο Βάκχο.
Αναρτήθηκε από Κωνσταντίνος Προκοπίου