Η Αυτογνωσία και η πίστη στα σύμβολα κάποιου άλλου…

(Ενδιαφέρουσες απόψεις)

 

Αυτογνωσία

Ο άνθρωπος ζει συγχρόνως σε δύο κόσμους, σ’ εκείνον που υπάρχει και σ’ εκείνον που κατασκευάζει μόνος του, τον κόσμο των συμβόλων. Οι μεγαλύτεροι ανά τους αιώνες φιλόσοφοι και θεολόγοι έπεσαν στο λάθος να ταυτίσουν τα καθαρώς λεκτικά τους οικοδομήματα σε γεγονότα, ή ακόμα χειρότερα να φανταστούν ότι τα σύμβολα είναι πιο πραγματικά από εκείνα που συμβολίζουν. Με τη γνώση του εαυτού και όχι με την πίστη στα σύμβολα κάποιου άλλου, μπορείς να φθάσεις στην αιώνια πραγματικότητα, στην οποία έχει τα θεμέλια της η ύπαρξη.

Δεν μπορείς να εξαρτιέσαι από κανένα. Δεν υπάρχει οδηγός, δάσκαλος, δεν υπάρχει αυθεντία. Δεν μπορείς να βασίζεσαι σε σωτήρες. Δεν μπορείς να καταλάβεις τον εαυτό σου σύμφωνα με τον Φρόυντ, τον Γιούγκ, ή τον Κρισναμούρτι. Οι θεωρίες των άλλων ανθρώπων δεν έχουν καμιά σημασία. Όλα τα συστήματα είναι άχρηστα και ο γκουρού γίνεται επιβλαβής. Όλες οι ιδεολογίες είναι πέρα για πέρα ηλίθιες, γιατί πάντοτε λειτουργούν μέσα στα όρια κάποιου προτύπου και το πρότυπο γίνεται ιδεολογία και αυθεντία. Γιατί ταυτίζεσαι με κάποιον άλλο, με μια ομάδα, με μια χώρα; Η ταύτιση σταματά κάθε δημιουργική κατανόηση και μετά γίνεσαι ένα απλό όργανο στα χέρια του αρχηγού του κόμματος, του ηγέτη, του παπά κλπ. Όταν απορρίψεις τελείως τις ιδεολογίες, τις φιλοσοφίες, τους αγίους, τους αναρχικούς και ότι άλλο έχεις μάθει από άλλους, μένεις πρόσωπο με πρόσωπο με τον εαυτό σου, έτσι όπως είσαι.

Είμαστε άνθρωποι από «δεύτερο χέρι». Ζούμε πάνω σ’ αυτό που μας έχουν πει, είτε οδηγημένοι από τις κλήσεις και τις διαθέσεις μας, είτε υποχρεωμένοι να το δεχτούμε από τις περιστάσεις και το περιβάλλον. Για αιώνες είμαστε διαμορφωμένοι, εξαρτημένοι από την εθνικότητα, την κοινωνική τάξη, τις παραδόσεις, τη θρησκεία, τη γλώσσα, τη μόρφωση, τα έθιμα, τους κανόνες, τις προπαγάνδες όλων των ειδών, και κάθε επιρροή που μπορεί να φανταστεί κανείς. Έτσι πάντοτε οι αντιδράσεις μας σε κάθε κατάσταση είναι διαμορφωμένες. Για την πνευματικότητα μας εξαρτιόμαστε από κάποιον, για την ευτυχία μας από κάποιον άλλο, για τη φώτιση μας από κάποιον άλλο… Είναι εκπληκτικό το ότι αν και οι περισσότεροι είμαστε αντίθετοι στην πολιτική τυραννία και δικτατορία, δεχόμαστε μέσα μας την εξουσία κάποιου άλλου, που παραμορφώνει το πνεύμα και τον τρόπο ζωής μας. Μας έχουν υπνωτίσει, αλλά δεν έχομε επίγνωση ότι είμαστε υπνωτισμένοι, νομίζομε

ότι έτσι πρέπει να είναι. Έχεις επίγνωση ότι είσαι διαμορφωμένος; Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναρωτηθείς και όχι πως θα απελευθερωθείς από τη διαμόρφωση σου.

Πως συμβαίνει να προσκολλάσαι στην αποκλειστικότητα του ονόματος σου, της κοινωνικής σου θέσης, των αποκτημάτων σου; Γιατί επιδιώκεις τη φήμη; Είμαστε άδειοι μέσα μας και προσπαθούμε να γεμίσομε αυτό το κενό με τα πράγματα που κατέχομε. Είμαστε εκείνο στο οποίο προσκολλιόμαστε. Η προσκόλληση είναι μια αυταπάτη του εαυτού, είναι μια διαφυγή από το κούφιο του εαυτού. Τα πράγματα στα οποία είμαστε προσκολλημένοι, περιουσία, άνθρωποι, ιδέες κλπ, αποκτούν μεγάλη σημασία, γιατί χωρίς αυτά τα πράγματα που γεμίζουν το κενό, ο εαυτός, το εγώ δεν υπάρχει. Όσο μεγαλύτερη είναι η εξωτερική επίδειξη, τόσο μεγαλύτερη είναι η εσωτερική φτώχεια.
Η σκέψη δημιουργεί την όλη δομή του εγώ. Το εγώ, το ατομικό και το συλλογικό, που ενεργεί ατομικά ή συλλογικά, δημιουργεί τον παράδεισο και την κόλαση. Δίνομε σπουδαιότητα στον εαυτό, στο εμένα και το δικό μου και γι’ αυτό υπάρχει μια αυξάνουσα σύγκρουση μέσα μας και μέσα στον κόσμο. Ο κόσμος βρίσκεται σε αταξία, γιατί ο καθένας από εμάς βρίσκεται σε αταξία. Το άτομο είναι μια τοπική οντότητα, που ζει σε συγκεκριμένη χώρα, πολιτισμό, κοινωνία και θρησκεία. Το ανθρώπινο ον, το είναι, δεν καθορίζεται τοπικά, είναι παντού. Το εγώ, το άτομο, είναι ένα κουβάρι από διάφορες οντότητες, που εκφράζονται με επιθυμίες και η κάθε μια αντιτάσσεται την άλλη. Είναι ένα πεδίο μάχης συγκρουόμενων επιθυμιών, ένα κέντρο συνεχούς αγώνα ανάμεσα στο δικό μου και το μη δικό μου. Είμαστε πολλοί και όχι ένας, το όνομα του ανθρώπου είναι λεγεώνα. Ο ένας δε γεννιέται παρά μόνο όταν παύσουν να υπάρχουν οι πολλοί.
Υπάρχει το εγώ, ο εαυτός, όταν του αφαιρεθούν οι ιδιότητες του; Ο φόβος του να μην είσαι τίποτα είναι που σπρώχνει τον εαυτό σε δραστηριότητα. Αλλά το είναι, χωρίς το εγώ δεν είναι τίποτα, είναι ένα κενό. Αν μπορέσεις να αντικρίσεις αυτό το κενό και ζήσεις τη μηδενικότητα, τότε ο φόβος εξαφανίζεται και έρχεται η ελευθερία. Το να είσαι τίποτα, σημαίνει ότι είσαι ελεύθερος από την ιδέα να είσαι κάτι. Όταν είσαι τίποτα, είσαι τα πάντα, όχι μέσα από το δυνάμωμα της θέσης σου, ή την αύξηση του πλούτου και της δύναμης σου, όχι μέσα από την έμφαση που δίνεται στο εγώ, στην προσωπικότητα, αλλά με τη διάλυση της συνείδησης που δημιουργεί τη δύναμη, την απληστία, τη ζηλοφθονία, την κτητική φροντίδα, το φόβο και το πάθος.

Η κατανόηση του εαυτού είναι η αρχή της σοφίας. Η αλήθεια, η ευτυχία, δεν μπορεί να έλθει χωρίς να κάνεις το ταξίδι μέσα στον εαυτό σου. Δε μπορείς να ταξιδέψεις μακριά αν είσαι αγκυροβολημένος. Ο εαυτός πρέπει να κατανοηθεί στην καθημερινή ομιλία, στον τρόπο που σκέπτεσαι και αισθάνεσαι. Αν μπορέσεις να έχεις επίγνωση της κάθε σκέψης, του κάθε αισθήματος, την κάθε στιγμή, τότε θα κατανοήσεις τους τρόπους λειτουργίας του εαυτού σου. Για να δεις ποιος πραγματικά είσαι, πρέπει να υπάρχει ελευθερία απ’ όλο το περιεχόμενο της συνείδησης σου, όλα όσα έχει μαζέψει και συναρμολογήσει η σκέψη, που σημαίνει να ελευθερώνεσαι από τους θυμούς, τις κτηνωδίες, τις ματαιοδοξίες και τις αλαζονείες σου, απ’ όλα τα πράγματα στα οποία είσαι παγιδευμένος. Το να απελευθερωθείς απ’ όλες τις αυθεντίες, τη δική σου και των άλλων, είναι ταυτόσημο με το να πεθάνει κάθε τι από το χτες, έτσι που το πνεύμα σου να είναι συνεχώς φρέσκο, πάντα νέο, αθώο, γεμάτο δύναμη και πάθος. Μόνο σ’ αυτή την κατάσταση μπορείς να μαθαίνεις και να παρατηρείς. Αν μπορείς να το δεις αυτό, τότε ο νους είναι ελεύθερος, τότε είσαι το φως του εαυτού σου.

Η αυτογνωσία δεν έχει τέλος, δε φθάνει σε μια επίτευξη, σ’ ένα συμπέρασμα. Είναι άχρηστο να λες «θα προσπαθήσω ν’ αλλάξω», ή «αύριο θα είμαι διαφορετικός», γιατί αυτό που είσαι σήμερα θα είσαι και αύριο. Μέσα στο τώρα βρίσκεται η αιωνιότητα και όταν κατανοήσεις το τώρα, είσαι ελεύθερος από το χρόνο. Το μέλλον είναι τώρα. Καθώς μελετάς τον εαυτό σου, καθώς εισχωρείς όλο και πιο βαθιά, βρίσκεις τη γαλήνη. Ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται μέσα σου. Η πόρτα είναι εκεί και το κλειδί στο χέρι σου. Κανείς στον κόσμο δε μπορεί να σου δώσει ούτε το κλειδί, ούτε να σου δείξει την πόρτα που θ’ ανοίξεις, εκτός από σένα τον ίδιο. Αξίζει να αφοσιώσεις του νου και την καρδιά σου, στην ανακάλυψη του βασιλείου της ευδαιμονίας που βρίσκεται μέσα σου και όταν θα βρεθείς στην πηγή της αιώνιας ευδαιμονίας, δε θα δεσμεύεσαι πλέον από τίποτα επί της γης.

Η Αυτογνωσία αποτελεί την πρώτη μου προσπάθεια να προσεγγίσω τη διδασκαλία του μεγάλου Ινδού φιλόσοφου και μύστη Κρισναμούρτι. Το γραπτό αυτό, όπως και άλλα που θα ακολουθήσουν, είναι το αποτέλεσμα, μέσα από την προσωπική μου οπτική, μελέτης των πάνω από τριάντα βιβλίων που αναφέρονται σε μαγνητοφωνημένες ομιλίες του Κρισναμούρτι, σε διάφορα μέρη του κόσμου κατά τη διάρκεια της ζωής του.

http://stohasmoi.blogspot.gr/