Θα πρέπει να διευκρινίσω, όπως κατ' επανάληψη το έχω κάνει, ότι ο τεκτονισμός είναι ένας και ενιαίος από τον πρώτο μέχρι του 33ου βαθμού. Μια επιβεβαίωση αυτού είναι και η εορτή του Τάγματος η οποία διεξάγεται κατ' έτος από το Υπατο Συμβούλιο και στην οποία συμμετέχουν όλοι οι Τέκτονες, αδιακρίτως βαθμού.
Αλλά γιατί Φιλοσοφικός Τεκτονισμός; Τι είναι η Φιλοσοφία και τι είναι Φιλόσοφος;
Παραθέτω εν συντομία μερικούς ορισμούς για την Φιλοσοφία:
1. Η Γενική Επιστήμη που συστηματοποιεί και γενικεύει τα πορίσματα όλων των επί μέρους επιστημών.
2. Η κριτική Επιστήμη των θεμελιωδών προϋποθέσεων όπου βασίζονται οι επί μέρους Επιστήμες και η έρευνα των μεθόδων που αυτές χρησιμοποιούν.
3. Η Επιστήμη που πραγματεύεται τις βασικές και αναλλοίωτες αξίες όπως το αγαθό, το ωραίο, το αληθές, το θείον, οι επιστήμες, ο πολιτισμός, οι θρησκείες και τα ιστορικά γεγονότα.
4. Η Επιστήμη που εξετάζει τις εσωτερικές βιωματικές εμπειρίες.
5. Η κοσμοθεωρία που έχει την αποστολή να προσδιορίσει την εικόνα της πραγματικότητας (κοσμοείδωλο), καθώς και την εμπειρία και το ιδεώδες της ζωής.
6. Η γενική μελέτη και εφαρμογή των ηθικών ή πνευματικών αξιών.
7. Κατά την άποψη πολλών, η διδασκαλία που αποκαλύπτει, την μεταφυσική ουσία της πραγματικότητας και τους τελικούς σκοπούς των όντων (φαινομενολογία και Φιλοσοφία του αρχικού αιτίου).
8. Η μεταφυσική ανθρωπολογία.
Εκείνο όμως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της τεκτονικής φιλοσοφίας είναι η συνεχής και εντατική έρευνα και αναζήτηση του Φωτός της Αληθείας, ο έρωτας για την Σοφία και την Αλήθεια τα αποτελέσματα της οποίας εκφράζουν και συνθέτουν την συσσωρευμένη γνώση και σοφία κατά την δεδομένη περίοδο στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Θα επανέλθω σ' αυτό το τελευταίο στην συνέχεια της ομιλίας μου.
Με τόσο πολλούς ορισμούς της Φιλοσοφίας που ανέφερα είναι λογικό να συμπεράνει κανείς ότι υπάρχουν συγκρούσεις και διαφωνίες μεταξύ των φιλοσοφούντων και των
θεωριών τους. Όμως αν εξετάσουμε βαθύτερα το θέμα αυτό θα ανακαλύψουμε μια αφανή αρμονία μεταξύ των διαφόρων ορισμών αφού όλοι θεωρούν την Φιλοσοφία σαν γενική επιστήμη και κοσμοθεωρία η οποία συνθέτει τα πορίσματα όλων των σχετικών ερευνών και επιστημών και καταλήγει σε μια συνθετική ενότητα που εποικοδομείται πάνω σε θεμελιώδη γνωσιολογικά και μεθοδολογικά κριτήρια. Ακόμη και η μεταφυσική θεώρηση που αναζητεί τις πρώτες αρχές των όντων, καταλήγει σε γενική θεώρηση, αφού το σύνολο της πραγματικότητας, θεμελιώνεται σ' αυτή τη γενική θεώρηση.
Η κυριότερη διαφορά μεταξύ επιστήμης και φιλοσοφίας έγκειται στο εύρος και το βάθος του αντικρίσματος των πραγμάτων. Επιστήμες υπάρχουν πολλές και επιμερίζονται αυξανόμενες συνεχώς με την εμβάθυνση των επιμέρους κλάδων της ώστε να υπάρχουν σήμερα π.χ. στην ιατρική αναρίθμητες ειδικότητες και ελάχιστοι γιατροί κατά την Ιπποκράτεια έννοια. Η Επιστήμη κινείται επάνω στη διάσταση των φυσικών δεδομένων. Αντίθετα, η Φιλοσοφία έχει καθολικό χαρακτήρα έρευνας και επέκτασης πέραν του κόσμου των φαινομένων. Και οι δύο πάντως αυτοί κλάδοι συνοδεύονται από έντονα βιώματα, αυτά του θαυμασμού, της αγωνίας, του ανικανοποίητου και του έρωτα για την αναζήτηση της αληθείας.
Πάντως πιστεύω πως η Φιλοσοφία και η Επιστήμη ακολουθούν δρόμους παραλλήλους μεν αλλά συνεχώς συγκλίνοντες μέσα σε ένα κυρτό Σύμπαν και κάποτε θα συναντηθούν και θα ερμηνεύσουν και φωτίσουν το υπαρξιακό, οντολογικό, υπαρξιακό ερώτημα «Ποιος είμαι; Από πού ήλθα; Που πηγαίνω;»
Καθ' όσον αφορά στο τι είναι φιλόσοφος, παραθέτω μικρό κεφάλαιο από σχετικό πόνημα του αειμνήστου αδελφού και τελείου τέκτονος Σπυρίδωνος Νάγου, με τίτλο «ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ».
«Φιλόσοφος καλείται ο κατανοήσας τον σκοπόν της υπάρξεώς του ως ΕΓΩ και ότι η γνώσις του αγαθού παντός πράγματος έγκειται εις την εκπαίδευσιν και εις την εκλέπτυσιν των διανοητικών του δυνάμεων.
Ο φιλόσοφος ερευνά, αναλύει, καταμετρά, σπουδάζει τας ιδιότητας των εις την Φύσιν υπαρχόντων αντικειμένων, επιμελείται την πρόοδον των κοινωνιών, υποθάλπει την αλήθειαν, την καθιστά καθολικόν νόμον εις πάντας και διδάσκει ότι η αλήθεια είναι το κέντρον πέριξ του οποίου πρέπει να περιστρέφεται πας άνθρωπος και δι' αυτής να αναγνωρίζει την καταγωγήν των άλλων ανθρώπων και εν συνεχεία να ζητά την καθολικήν τελειότητα, η οποία επιτυγχανομένη δίδει εις πάντας τα κεκτημένα υπό της Φύσεως προνόμια.Ο φιλόσοφος σπουδάζει τας ατελείας των ανθρωπίνων ΕΓΩ, αναζητά την αιτίαν των και υπολογίζων καθοδηγεί τους ατελείς εις την πρόοδον. Δι' αυτής του της ενεργείας εκμηδενίζει τας ανθρωπίνας αδυναμίας εκ των οποίων απορρέουν αι έριδες, ο εγωϊσμός, η φιλαυτία, το ατομικόν συμφέρον και το μέγιστον πάντων το τυραννικόν πνεύμα, το οποίον καθιστά την ανθρωπότητα ως αγέλην μηδέν γνωρίζουσαν και φερομένην ανερμάτιστον υπό της ισχύος των πραγμάτων.
Ο φιλόσοφος προσμετρά το μέγεθος και την επιρροήν ενός έργου επί της ανθρωπίνης προόδου, υπολογίζει τας μεταβολάς των ανθρωπίνων σκέψεων, καταμετρά το έδαφος επί του οποίου το ανθρώπινων σώμα δύναται να βαδίζει αναλόγως της αντοχής του και κατόπιν εργάζεται, δίδων εις αυτό την ανάλογον τροφήν της οποίας η αφομοίωσις δύναται να ωφελήσει την ανθρωπίνην ψυχήν.
Ο φιλόσοφος αφού πρώτον γνωρίσει την αιτίαν και τα αποτελέσματα της δημιουργίας των ΕΓΩ, υπολογίζει ποίων μέσων έχουν ανάγκην, δίδει την ανάλογον ελευθερίαν, νομοθετεί νόμους των οποίων ή εκτέλεσις επαφίεται εις αυτόν, καταπολεμά νόμους αδίκους και παρέχει όλα τα μέσα δια των οποίων οι άνθρωποι θα δύνανται να διακρίνουν μεταξύ ωφέλιμων και μη ωφελίμων κοινωνικών νόμων.
Ο φιλόσοφος σπουδάζει την Φύσιν και τας λειτουργίας της, ταυτίζει την δράσιν της ανθρωπότητος αναλόγως της εξελίξεως των δυνάμεών της με τους φυσικούς νόμους, ποθεί διακαώς την συσχέτισιν των φυσικών νόμων με τους κοινωνικούς και διδάσκει ότι το κατά Φύσιν Ζειν είναι έργον λογικών όντων.
Ο φιλόσοφος αναζητά εις τας λειτουργίας των φυσικών νόμων τα εξ αυτών προκύπτοντα αποτελέσματα και δια του τρόπου αυτού καθιστών τους υπολογισμούς του σαφείς και ακριβείς δύναται να εργάζεται παρακευάζων κοινωνικούς νόμους αξίους λογικών όντων.
Ο φιλόσοφος ευρίσκεται απανταχού της Φύσεως, οι οφθαλμοί της ψυχής του παρακολουθούν και τα ελαχίστας λειτουργίας παντός υποκειμένου και αντικειμένου αυτής και δια του τρόπου αυτού καθίσταται γνώστης των μυστηρίων της Ζωής και Κινήσεως, νόμων των οποίων την εν γένει λειτουργίαν δεν έχει ακόμη κατανοήσει η ανθρωπότης.
Ο φιλόσοφος παρακολουθεί την εξέλιξιν των ανθρωπίνων ΕΓΩ, την παραβάλει με την εξέλιξιν των ουσιών της Φύσεως, διακρίνων εκ της παραβολής αυτής την εις ΕΓΩ συγκεντρωθείσαν δύναμιν της Φύσεως και καθίσταται γνώστης της δημιουργίας πάσης συνειδήσεως δρώσης ει την Φύσιν.
Ο φιλόσοφος δέχεται ως αφηρημένας τας δοξασίας της ανθρωπότητος περί παντός πράγματος και Θεοτήτων, μέχρις ότου κατορθώσει και αντιληφθεί ιδίοις όμμασι πως έχουν και ποια η ιδιότης και η επιρροή εκάστης, αναζητών δε ευρίσκει τας ουσίας των και κατά την ανάλυσιν των οποίων διαβλέπει τας ιδιατέρας δυνάμεις των.
Ο φιλόσοφος ερευνά πάσαν προσωπικότητα εις οιανδήποτε μορφήν και υπόστασιν και αν ευρίσκεται, εξετάζει την καταγωγήν, την αφετηρίαν και την ιδότητά της και δια του τρόπου αυτού δύναται να γνωρίζει εκάστης μορφής την βαθμίδα εις την οποίαν ανήκει, επεξηγών εις τους άλλους το φαινόμενον των ΕΓΩ των εις την Γην ευρισκομένων εις διαφόρους υποστάσεις και βαθμίδας.
Ο φιλόσοφος τηρεί εις την διάνοιάν του πάσας τας αντιλήψεις και ανακεφαλαιώνει τας γνώσεις του συμπτύσσων αυτάς εις βαθμόν απλουστάτης και συγκεκριμένης εκφράσεως, ούτως ώστε να επιβοηθεί τους άλλους, διότι η μακρά ανάλυσις κατά την εξωτερίκευσιν των γνώσεών του καθίσταται δύσκολος εκ του λόγου ότι δε δύναται να ομιλήσει αναλυτικώς περί όλων ως εκ του μικρού χρονικού διαστήματος το οποίον έχει εις την διάθεσίν του.
Ο φιλόσοφος εκπαιδεύει τας ψυχικάς του δυνάμεις ώστε να δύνανται αυταί να αντεπεξέρχονται κατά πάσης επιρροής και προλήψεως αι οποίαι όταν εισχωρήσουν εις αυτάς φθείρουν τας ανθρωπίνας δυνάμεις.»
Θεώρησα αναγκαίο να αναφερθώ στα παραπάνω για να απαντήσω στις τυχόν απορίες σας τόσο όσον αφορά στον διαχωρισμό των δύο τεκτονικών Αρχών του Α&ΑΣΤ όσο και στα αναμενόμενα ερωτηματικά σας στο τολμηρό, θα έλεγα ίσως και ανατρεπτικό περιεχόμενο του 4ου βαθμού καθώς και για να επιτύχω μιαν καλλίτερη αντίληψη στα όσα ανέφερα περί της αφανούς αρμονίας και της ενότητας του Τάγματος.
Θα σας υπενθυμίσω εν τάχει μερικά χαρακτηριστικά του βαθμού :
Η αντίληψη ότι όσα έχει μάθει ο τέκτονας μέχρι τώρα είναι ελάχιστα εμπρός σε αυτά που πρόκειται να μάθει.
Οι αναφορές στο καθήκον και οι σκληρές παραινέσεις για την άσκησή του. Το καθήκον χαρακτηρίζεται για μας άκαμπτο όσο το πεπρωμένο, επιτακτικό όπως η αναγκαιότης και αμείλικτο όπως ο θάνατος.
Η Ελευθερία έπεται του καθήκοντος. Ζητείται υπακοή στις εντολές της Συνειδήσεως και επομένως εκούσια αλλοτρίωση της ελευθερίας μας.
Το αναλλοίωτο των Τεκτ. Συμβόλων αλλά προσαρμογή της ερμηνείας τους στις εκάστοτε εξελίξεις του πνευματικού και ηθικού πολιτισμού.
Αμφισβήτηση των α priori ερμηνειών.
Ότι ο τεκτονισμός καμιά γνώμη δεν δέχεται ως οριστική αλλά μόνο σχετική και ο τέκτων πρέπει να ακούει προσεκτικά τις γνώμες των ανθρώπων αλλά να μη τις αποδέχεται και τις διακηρύσσει ως ορθές πριν τις επιβεβαιώσει με τον προσωπικό του έλεγχο.
Απερίφραστη και καταλυτική δήλωση του μέλους ότι θα συνεγείρει και διαθέσει όλες του τις δυνάμεις για το γκρέμισμα κάθε εμποδίου που εμποδίζει την ελεύθερη ανάπτυξη της διανοίας.
Ότι η αναζήτηση της αληθείας είναι το ύψιστο καθήκον του τέκτονος και δεν επιδέχεται εξαιρέσεις και συμβιβασμούς.
Όλα αυτά και καθένα χωριστά θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενα λεπτομερέστερων και εκτενεστέρων διδασκαλιών του εργαστηρίου μας και πιστεύω ότι θα έχουμε στον χρόνο αυτόν, όπως και στο παρελθόν, αξίους ομιλητές επ' αυτών.
http://www.aasr.gr Ι.Τ. (Υ.Μ.Τ.)
