Πλην σαν ευρέθηκε μέσα στο σκότος,
Μέσα στης γης τα φοβερά τα βάθη,
Συντροφευμένος μ΄ Έλληνας αθέους,
Κ΄ είδε με δόξες και μεγάλα φώτα
Να βγαίνουν άϋλες μορφές εμπρός του,
Φοβήθηκε για μια στιγμή ο νέος,
Κ΄ ένα ένστικτον των ευσεβών του χρόνων
Επέστρεψε, κ΄ έκαμε τον σταυρό του.
Αμέσως οι Μορφές αφανισθήκαν
Οι δόξες χάθηκαν – σβήσαν τα φώτα.
Οι Έλληνες εκρυφοκοιταχθήκαν.
Κι ο νέος είπεν «Είδατε το θαύμα;
Αγαπητοί μου σύντροφοι, φοβούμαι.
Φοβούμαι, φίλοι μου, θέλω να φύγω.
Δεν βλέπετε πως χάθηκαν αμέσως
Οι δαίμονες σαν μ΄ είδανε να κάνω
Το σχήμα του σταυρού το αγιασμένο;»
Οι Έλληνες εκάγχασαν μεγάλα
«Ντροπή, ντροπή να λες αυτά τα λόγια
Σε μας τους σοφιστάς και φιλοσόφους.
Τέτοια σαν θες, εις τον Νικομηδείας
Και στους παπάδες του μπορείς να λες.
Της ένδοξης Ελλάδος μας εμπρός σου
Οι μεγαλύτεροι θεοί φανήκαν.
Κι αν φύγανε, να μη νομίζεις διόλου
Που φοβηθήκαν μια χειρονομία.
Μονάχα σαν σε είδανε να κάνεις
Το ποταπότατον αγροίκον σχήμα
Σιχάθηκεν η ευγενής των φύσις,
Και φύγανε και σε περιφρονήσαν».
Έτσι τον είπανε, κι από τον φόβο
Τον ιερόν και τον ευλογημένον
Συνήλθεν ο ανόητος, κ΄ επείσθη
Με των Ελλήνων τ΄ άθεα τα λόγια.
Νοέμβριος 1896 Κωνσταντίνος Καβάφης
(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877-1923, Ίκαρος 1993)
