Τί είναι η δύναμη ύπνωσης ή υπνωτική επιρροή; Τί συμβαίνει πράγματι όταν εκτελείται ένα υπνωτικό πείραμα; Τί αποδεικνύεται με αυτό; Ποιά δύναμη ασκείται έτσι ώστε, αφού υπνωτισθεί ο άνθρωπος, του προκαλείται ένα είδος τεχνητής εγρήγορσης κατά τη διάρκεια της οποίας πειθαρχεί σε μια υποβολή, μοιάζει να χάνει την ταυτότητά του, γίνεται φαινομενικά ένας άλλος άνθρωπος, μιλά μια γλώσσα που δεν γνώριζε πριν, βλέπει φανταστικές εικόνες σα να είναι πραγματικές; Πώς γίνεται σε αυτή την κατάσταση το φυσικό του σώμα να ακολουθεί ό,τι του λέει ο υπνωτιστής, να του παρουσιάζονται φλύκταινες (φουσκάλες) από ένα χαρτί που δεν έχει καμιά δύναμη να τις προξενεί, να φτερνίζεται ενώ στην πραγματικότητα δεν ερεθίζονται τα οσφρητικά του νεύρα, να τρέμει πάνω από μια ζεστή θερμάστρα και να ιδρώνει εάν του υποβληθεί η ιδέα ότι ένα κομμάτι πάγου είναι πύρινη μάζα;
Τέτοια μα και πολλά περισσότερα έχουν συμβεί σε υπνωτιστικά πειράματα, όπως ακριβώς έκαναν πριν πολλά χρόνια υπνωτιστές, ηλεκτρο-βιολόγοι και παντός είδους περιπλανώμενοι γητευτές. Τότε όλα αυτά βρίσκονταν εκτός επιστημονικού πεδίου, τώρα όμως, αφότου οι γιατροί ονόμασαν ένα μέρος αυτών των φαινομένων «υπνωτισμό», αποτελούν πια έναν από τους κλάδους της ψυχολογίας με αναγνωρισμένη θεωρητική βάση και πρακτική εφαρμογή.
Οι νεώτερες σχολές βεβαίως προχώρησαν περισσότερο από όσο είχαν προχωρήσει ή μπορούσαν να προχωρήσουν οι παλαιότερες. Πρόσθεσαν ένα είδος μαγείας ισχυριζόμενες προσφάτως ότι μπορούν να εξωτερικεύουν και να περιορίζουν σε συγκεκριμένα σημεία την ευαισθησία του νευρικού συστήματος του υπνωτιζόμενου και κατά συνέπεια τη νοητική του ικανότητα αποτύπωσης των εντυπώσεων. Να την διοχετεύουν στη φωτογραφία του ή σε ένα ποτήρι νερό έτσι που ξύνοντας κάποιος τη φωτογραφία ή αγγίζοντας το ποτήρι να αναπηδά αμέσως ο υπνωτισμένος ή να ουρλιάζει από τρόμο.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο παλιά κατασκεύαζαν μια κέρινη εικόνα της μορφής σου και μπήγοντάς της καρφίτσες εσύ, δηλαδή ο εικονιζόμενος, έλιωνες αμέσως και πέθαινες. Κάποτε οι άνθρωποι οδηγούνταν στην πυρά γι’ αυτό. Μολονότι ενδιαφέροντα και σημαντικά, αν συμβαίνουν στ’ αλήθεια, όλα αυτά είναι ενδιαφέροντα όσο κι ένας εφιάλτης, γιατί δείχνουν πώς στο εγγύς μέλλον μπορεί να πωλείται η φωτογραφία κάποιου για να βγουν φλύκταινες στο δέρμα του ή για να μαχαιρωθεί από κάποιον που τον εχθρεύεται, υπό την προϋπόθεση ότι πρώτα θα έχει εντοπισθεί η εξωτερική αισθαντικότητα.
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Τζέιμς δημοσίευσε το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε, ότι υπνωτιστικά πειράματα τον έπεισαν, όπως έπεισαν και πολλούς άλλους, για την ύπαρξη του κρυμμένου εαυτού του ανθρώπου, ενώ οι Γαλλικές σχολές αμφισβητούν το εάν όλα οφείλονται σε μία προσωπικότητα που μιμείται πολλές ή σε πολλές προσωπικότητες που περιέχονται σε έναν άνθρωπο και παρουσιάζουν τη μία φάση μετά την άλλη. Τα γεγονότα καταγράφονται και θαυμαστά πράγματα συμβαίνουν αλλά δεν έχει δοθεί λογική και οριστική εξήγηση εκ μέρους των σύγχρονων σχολών. Μόνο πού και πού αυτές οι σχολές, μη γνωρίζοντας την κρυμμένη πραγματική φύση και τις δυνάμεις του ανθρώπου ή αρνούμενες την ύπαρξή τους δεν βλέπουν ούτε αιτία ανησυχίας στα εν λόγω πειράματα ούτε κανέναν κίνδυνο είτε για την κοινωνία είτε για το άτομο. Καθώς δεν παραδέχονται αυτές οι σχολές ότι η αληθινή εξέλιξη των εσωτερικών δυνάμεων του ανθρώπου συντελείται με τον ίδιο ρυθμό και ταυτόχρονα με κάθε άλλη φυλετική και πλανητική εξέλιξη δεν μπορούν να προβλέψουν τυχόν σατανική χρήση των υπνωτιστικών δυνάμεων στο μέλλον.
Ο Θεόσοφος, όμως, προτείνει μια εξήγηση για τα φαινόμενα, υποδεικνύει παρόμοια συμβάντα μέσα στην ιστορία και προειδοποιεί για έναν ελλοχεύοντα κίνδυνο εάν ο σκεπτόμενος κόσμος δεν αντιληφθεί την αληθινή μας φύση ως ενός όντος που διαθέτει σκέψη και βασίζεται στη σκέψη και στη συνειδητότητα η προσωπικότητα του οποίου μπορεί να καταστραφεί από αυτές. Στο παρόν όμως και στο μέλλον ο κίνδυνος δεν έγκειται στο να γνωρίζει κανείς αυτά τα πράγματα και τις διαδικασίες αλλά στο έλλειμμα ήθους και ηθικής κατά την εφαρμογή τους.
Μια χρήσιμη θεωρία για την εξήγηση και την εξακολούθηση της έρευνας της ύπνωσης είναι η ακόλουθη. Ο άνθρωπος είναι μια ψυχή που ζει με σκέψεις και αντιλαμβάνεται μόνο σκέψεις. Κάθε αντικείμενο ή υποκείμενο εμφανίζεται σ’ αυτόν σαν σκέψη μέσα από έναν δίαυλο ή όργανο άσχετα αν πρόκειται για αισθητήριο όργανο ή νοητικό κέντρο. Αυτές οι σκέψεις μπορεί να είναι λέξεις, ιδέες ή εικόνες. Ο άνθρωπος – ψυχή πρέπει να έχει έναν ενδιάμεσο ή συνδετικό κρίκο με τη Φύση μέσω του οποίου να μπορεί να αντιλαμβάνεται και να αποκτά πείρα των πραγμάτων. Αυτός ο κρίκος είναι ένα αιθερικό διπλό ή το αντίστοιχο του φυσικού του σώματος όπου και εδρεύει. Το φυσικό σώμα είναι η Φύση στον άνθρωπο – ψυχή. Στο αιθερικό διπλό (που ονομάζεται αστρικό σώμα ή λίνγκα σαρίρα) βρίσκονται τα αισθητήρια όργανα και τα κέντρα αντίληψης ενώ τα φυσικά εξωτερικά όργανα είναι μόνο οι εξωτερικοί δίαυλοι ή το μέσο για τη συγκέντρωση των φυσικών δονήσεων ούτως ώστε να τις μεταβιβάζουν στα αστρικά όργανα και κέντρα όπου η ψυχή τα αντιλαμβάνεται ως ιδέες και σκέψεις. Αυτός ο εσωτερικός αιθερικός άνθρωπος είναι φτιαγμένος από αιθέρα που η επιστήμη δέχεται τώρα σαν απαραίτητο συστατικό της Φύσης, ένα συστατικό αιθερικό μεν αλλά που δεν είναι καθόλου λιγότερο ουσιαστικό.
Έτσι προκαλείται το γκριζάρισμα των μαλλιών μέσα σε μια νύχτα. Έτσι επίσης υποβαλλόμενος κάποιος ότι έχει μια φλύκταινα μπορεί να νιώσει πρήξιμο στο σώμα, να του προκληθεί μια έκκριση, μια φλεγμονή και πληγή εφόσον έχει παραδοθεί στην επιρροή του υπνωτιστή. Η εικόνα ή η ιδέα μιας φλύκταινας αποτυπώνεται στο αστρικό σώμα που ελέγχει όλα τα νεύρα του σώματος, τις εντυπώσεις, τα ρεύματα και τις εκκρίσεις. Τούτο γίνεται μέσω του συμπαθητικού νευρικού πλέγματος και των γαγγλίων.
Μ΄ αυτόν ακριβώς τον τρόπο φανατικοί άνδρες και γυναίκες βρισκόμενοι σε έκσταση, καθώς αναλογίζονταν και έτσι εικονοποιούσαν τις πληγές του Ιησού, προξένησαν στο ίδιο τους το σώμα, μέσω εσωτερικής εντύπωσης και ερεθίσματος που προβλήθηκε στην επιφάνεια, όλα τα σημάδια από το αγκάθινο στεφάνι και την πληγωμένη πλευρά. Επρόκειτο για αυτο-ύπνωση, που είναι δυνατόν να συμβεί μόνο στη διάρκεια φανατικής υστερικής έκστασης. Η έμμονη σκέψη αποτύπωσε την εικόνα βαθιά στο αστρικό σώμα. Στη συνέχεια τα μόρια του φυσικού σώματος, αλλάζοντας συνεχώς, προσέλαβαν την αποτύπωση εκ των έσω με αποτέλεσμα να εμφανιστούν τα σημάδια στο σώμα τους.
Όταν ο υπνωτισμός προκαλείται από κάποιον άλλον η μόνη διαφορά έχει να κάνει με τον χρόνο γιατί τότε ο χειριστής πρέπει απλώς να κατασκευάσει την εικόνα και να την εντυπώσει στο υποκείμενο αφού έχει προχωρήσει η διαδικασία ύπνωσης ενώ κατά τον αυτο – υπνωτισμό είναι απαραίτητη μακρόχρονη έκσταση για να ολοκληρωθεί η αποτύπωση.
Όταν συντελεστεί η υπνωτιστική διαδικασία ή πλήρης υποταγή του υπνωτιζόμενου, όπως εγώ την ονομάζω – αποσυνδέεται ο άνθρωπος – ψυχή από το αστρικό σώμα το οποίο τότε είναι άβουλο και γίνεται έρμαιο σε κάθε υποβολή που μπορεί να προκύψει χωρίς να προβάλει αντίσταση.
Πολλές υποβολές μερικές φορές πηγάζουν έξω από το νου και την πρόθεση του χειριστή. Έτσι προκύπτει η ευαισθησία στην υποβολή. Η ιδέα ή η σκέψη ή η εικόνα μιας πράξης εντυπώνεται μέσω υποβολής στο αστρικό σώμα και τότε ο υπνωτισμένος αφυπνίζεται. Στην καθορισμένη από τον χειριστή στιγμή ξεκινά αυτόματα ένας δεύτερος ύπνος ή υπνωτική κατάσταση και τότε, καθώς η αποσύνδεση ψυχής και αστρικού σώματος συμβαίνει από μόνη της, εκτελείται η υποβαλλόμενη πράξη, εκτός εάν – πράγμα που συμβαίνει σπάνια – ο άνθρωπος δηλαδή η ψυχή αντισταθεί αρκετά ώστε να την εμποδίσει.
Γι’ αυτό και τονίζουμε ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος στο γεγονός ότι κατά τη στιγμή της υποβολής η υπνωτική κατάσταση προκύπτει δευτερευόντως συνειρμικά. Δεν ξέρω αν υπνωτιστές το έχουν αντιληφθεί αυτό. Δείχνει ότι μολονότι το υποκείμενο βγαίνει από την ύπνωση η επιρροή του χειριστή άπαξ και ασκηθεί πάνω του θα εξακολουθήσει να υφίσταται μέχρι το θάνατο του χειριστή.
Πώς γίνεται όμως και το υποκείμενο μπορεί να βλέπει πάνω σε μια λευκή κάρτα την εικόνα ενός αντικειμένου που απλά εσύ θέλησες να παρουσιαστεί πάνω της; Τούτο συμβαίνει γιατί κάθε σκέψη οποιουδήποτε δημιουργεί μια εικόνα. Και η σκέψη μιας συγκεκριμένης εικόνας δημιουργεί μια συγκεκριμένη φόρμα στο αστρικό φως όπου το αστρικό σώμα υπάρχει και λειτουργεί, αλληλοδιαπερνώντας παράλληλα κάθε μέρος του φυσικού σώματος. Έχοντας έτσι σχηματισθεί η εικόνα πάνω στην κάρτα, παραμένει στο αστρικό φως ή στην αστρική σφαίρα που περιβάλλει την κάρτα σαν αντικείμενο για τις αστρικές αισθήσεις του υπνωτισθέντος υποκειμένου.
Το σώμα, η ψυχή και ο αστρικός άνθρωπος εάν βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ τους μας δίνουν έναν πνευματικά υγιή άνθρωπο. Κατά τον υπνωτισμό η σχέση αυτή διασαλεύεται και τότε έχουμε έναν άνθρωπο που γι’ αυτό το χρονικό διάστημα δεν είναι απολύτως πνευματικά υγιής. Ακραία μανιακοί είναι εκείνοι στους οποίους η αποσύνδεση μεταξύ αστρικού ανθρώπου και ψυχής είναι καθολική. Στις περιπτώσεις που ο υπνωτισμένος παραμένει σ’ αυτή την κατάσταση επί μήνες, ο αστρικός άνθρωπος γίνεται σκλάβος του σώματος και των αναμνήσεών του, αλλά, επειδή αυτό δεν αφορά την ψυχή, δεν είναι παρούσα η πραγματική μνήμη και επομένως δεν διατηρείται καμία ανάμνηση αυτής της χρονικής περιόδου.
Οι διαφορετικές προσωπικότητες που προσλαμβάνουν μερικά υποκείμενα εγείρουν το ζήτημα της δοξασίας σύμφωνα με την οποία όλοι οι άνθρωποι έχουν ξαναζήσει στη γη. Η διαίρεση ανάμεσα στην ψυχή και στον αστρικό άνθρωπο απελευθερώνει τον δεύτερο από ορισμένους περιορισμούς της εγκεφαλικής μνήμης για να λειτουργήσει η εσωτερική μνήμη και τότε έχουμε την περίπτωση ανθρώπων που δραστηριοποιούν ξανά κάποιο τμήμα της προηγούμενης ζωής τους ή των προηγούμενων ζωών τους. Υπάρχει όμως και μία δεύτερη πιθανότητα – δηλαδή, μέσω αυτής της διαδικασίας να εισέλθει στο σώμα και στον εγκέφαλο μια άλλη διαφορετική οντότητα και να μεταμφιεστεί στο πραγματικό πρόσωπο. Τέτοιες οντότητες πράγματι υπάρχουν και είναι τα εκτός σώματος αστρικά κελύφη ανθρώπων. Εάν εισχωρήσουν στον υπνωτισμένο, ο άνθρωπος αυτός χάνει τα λογικά του. Πολλοί είναι οι μανιακοί των οποίων το σώμα κατοικείται από μια οντότητα που δεν του ανήκει.
Η διαδικασία του υπνωτισμού είναι μέχρι στιγμής άγνωστη ως προς το τι πράγματι συμβαίνει στα μόρια. Ισχυριζόμαστε ότι τα μόρια πιέζονται από την περιφέρεια προς το κέντρο αντί να εκτείνονται εκ των έσω προς την επιφάνεια. Αυτή η συστολή είναι ένα από τα συμπτώματα του θανάτου, γι’ αυτό και ο υπνωτισμός είναι ένα μεγάλο βήμα προς τον φυσικό και ηθικό θάνατο.
Πρέπει να γίνει αποδεκτή η άποψη που εξέφρασε ο Δρ Σαρκό, ότι ένα υποκείμενο μπορεί να περιέλθει στην επιρροή οιουδήποτε, όπως και το ότι, καθώς αφυπνίζεται ο υπνωτιστής, πολλοί αντιδρούν υστερικά. Επίσης το ότι όλα αυτά θα έπρεπε να ρυθμίζονται από ένα νόμο είναι αδιαμφισβήτητο.
Εγώ προχωρώ ακόμα πιο πέρα και λέω ότι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται ήδη σε μια ημι – υπνωτική κατάσταση, εύκολα επηρεαζόμενοι από ανθρώπους που δεν έχουν αρχές και ήθος. Λέω ότι η δύναμη του να υπνωτίζεις άλλους και του να είσαι ευαίσθητος στον υπνωτισμό είναι και οι δύο προοδευτικές καταστάσεις στη φυλετική μας εξέλιξη. Ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και θα χρησιμοποιηθεί για ιδιοτελείς, κακοπροαίρετους και ταπεινωτικούς σκοπούς εάν η φυλή και ιδιαίτερα το δυτικό τμήμα της δεν καταλάβει και δεν εφαρμόζει τους αληθινούς ηθικούς κανόνες στην αδελφότητα των ανθρώπων. Οι ηθικοί κανόνες των πιο αγνών ανθρώπων βρίσκονται στα λόγια του Ιησού, αλλά ακυρώνονται σε όλο τον κόσμο από την Εκκλησία, το Κράτος και το άτομο.
Οι Θεοσοφικές διδασκαλίες για τον άνθρωπο και τη φύση δίνουν μια αληθινή και θεμελιώδη βάση ενισχύοντας τους ηθικούς κανόνες χωρίς να μεροληπτούν ή να προτείνουν παράλογα σχήματα περί αιώνιας καταδίκης. Και μόνο με αυτές τις διδασκαλίες μπορούν να αποφευχθούν οι κίνδυνοι του υπνωτισμού εφόσον η νομοθεσία, ενώ επιβάλλει ποινές, δεν θέλει να αλλάξει ούτε να περιορίσει τις μεμονωμένες πράξεις ιδιοτέλειας και απληστίας.
Περιοδικό Path, Φεβρουάριος 1894
Ουϊλλιαμ Κ. Τζατζ
Αυτό το άρθρο γράφτηκε αρχικά για το N.Y. World
