Tο κόψιμο της βασιλόπιτας είναι από τα ελάχιστα αρχέγονα έθιμα που επιβιώνουν

 

Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια εορτών. Αναφέρει ο λαογράφος Φίλιππος Βρετάκος (“Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των”):

“Οι πρόγονοί μας εις την αρχαιότητα κατά τας μεγάλας αγροτικάς εορτάς προσέφερον εις τους θεούς, ως απαρχήν, έναν άρτον. Επί παραδείγματι κατά την εορτήν του θερισμού, που ελέγετο Θαλύσια και ήτο αφιερωμένη εις την Δήμητρα, κατασκευάζετο από το νέον σιτάρι ένας μεγάλος εορταστικός άρτος (ένα καρβέλι), που ελέγετο “Θαλύσιος άρτος”, κατά δε την προς τιμήν Απόλλωνος εορτήν των Θαργηλίων εψήνετο, κατά το έθιμον,ο “θάργηλος άρτος”. (περισότερα εδώ)

Στο Σέλινιο Χανίων, για παράδειγμα, ζυμώνονταν με λάδι, αλεύρι , ζάχαρη και πολλά μυρωδικά, σύμβολα της αφθονίας των οικογενειακών αγαθών. Και μόλις την έστρωνε η νοικοκυρά στο ταψί, σχεδίαζε στην όψη της με πιρούνι τσιμπητό σταυρό και άλλα πλουμίδια , που σκοπό είχαν να εξορκίσουν το κακό μάτι. Παρόμοια πίτα, με ζάχαρη και μυρωδικά, ετοίμαζαν και στις Κυδωνίες. Κι επί πλέον με κλειδί τη στόλιζαν με παράξενα σχήματα, για να κλειδώσουν την κακογλωσσιά, ενώ με δαχτυλήθρα, σύμβολο της νοικοκυροσύνης, γέμιζαν με σχέδια τα ενδιάμεσα κενά, για να είναι οι γυναίκες του σπιτιού γερές και προκομμένες.

Γλυκές βασιλόπιτες συνήθιζαν κυρίως στα αστικά κέντρα, αλλά και σε αρκετές αγροτικές περιοχές της πατρίδας μας. Τα υλικά ήταν περίπου τα ίδια. Ποίκιλε μόνο, από τόπο σε τόπο και από οικογένεια σε οικογένεια, ο τρόπος διακόσμησής της, “τα γράμματα” όπως έλεγαν. Στολίδια δηλαδή από ζυμάρι, που το καθένα αντιστοιχούσε σε μια ευχή, έναν πόθο ή μια λαχτάρα. Ετσι η γυναίκα του γεωργού “έγραφε” στην πίτα το αλέτρι, τα ζωντανά, τα στάχυα, τα σακιά με το γέννημα, για να τα ευλογεί ο Αι-Βασίλης και να δώσει η χάρη του πλούσια σοδειά. Η γυναίκα του τσέλιγκα το μαντρί, τα πρόβατα ,τα σκυλιά, τις καρδάρες με το γάλα .Η γυναίκα του αμπελουργού τα κούτσουρα, το βαρέλι, το πατητήρι και ό,τι άλλο

Tα έθιμα της Πρωτοχρονιάς στη Δυτική Μακεδονία

 

Με την αναβίωση εθίμων θα γιορτάσουν την Πρωτοχρονιά οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας, καθώς σε κάθε γωνιά της το γλέντι και η παράδοση θα είναι τα κυρίαρχα στοιχεία

Φλώρινα

Σε Παπαγιάννη και Άλωνα θα αναβιώσουν τα «Μπαμπάρια». Άνδρες μεταμφιεσμένοι με στολές και προσωπίδες από  προβιές αρνιού, προσπαθούν να παραδώσουν σώα τη νύφη στο γαμπρό, απομακρύνοντας από κοντά της τους μνηστήρες, ακόμα κι αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν βία. Το έθιμο γιορτάζει το ξύπνημα της γης και της καρποφορίας. Κεντρικός ήρωας είναι η γυναίκα που συμβολίζει τη γονιμότητα, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για έναν άντρα μεταμφιεσμένο με παραδοσιακή νυφιάτικη ενδυμασία. Όλη η ομάδα διασχίζει το χωριό και μπαίνει στις αυλές των σπιτιών. Οι νοικοκυραίοι πρέπει να τους δώσουν μέρος της σοδειάς τους, προκειμένου να πάει καλά η νέα χρονιά. Παράλληλα, ακούγονται οι ήχοι της γκάιντας και των χάλκινων και ο χορός καλά κρατεί. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στις διονυσιακές λατρείες και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του τρόπου ζωής των κατοίκων.

Στο Ξινό Νερό, λίγο μετά τις 10.30 το πρωί, θα ξεκινήσει το πρωτοχρονιάτικο καρναβάλι, έθιμο όχι και τόσο γνωστό.

Κοζάνη

Στο Πρωτοχώρι από τα πρώτα κιόλας χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων το δρώμενο των Μωμογέρων άρχισε να αναβιώνεται και συγκεκριμένα το 1927 έχουμε τις πρώτες μαρτυρίες και φωτογραφικό υλικό. Το έθιμο λάμβανε χώρο την περίοδο του Δωδεκαημέρου δηλαδή από τα Χριστούγεννα έως τα Φώτα.

Το παραδοσιακό έθιμο «ραγκατζάρια» θα αναβιώσει στο Μικρόβαλτο. Σήμερα παραμονή Πρωτοχρονιάς το βράδυ ομάδες μεταμφιεσμένων θα επισκέπτονται σπίτια του χωριού τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια και ψάλλοντας τα κάλαντα. Αύριο πρώτη ημέρα του νέου έτους, μετά τη Θεία Λειτουργία, θα αναβιώσει το έθιμο «ραγκατζάρια» στην κεντρική πλατεία του χωριού, όπου θα στηθεί γλέντι με τοπικά εδέσματα και άφθονο κρασί.

Τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα διαμέσου των Αιώνων

 

Από πού προέρχεται η λέξη κάλαντα

Ο όρος «Κάλαντα» προέρχεται από τη λατινική λέξη Calendae (Καλένδες) που σημαίνει πρωτομηνιά στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Το έθιμο των Καλάντων όμως αντλεί τις ρίζες του πολύ πιο βαθιά στο παρελθόν, και πιο συγκεκριμένα στα βάθη της  Ελληνικής Αρχαιότητας, όταν οι παιδικές φωνές αντηχούσαν στις γειτονιές των αστικών κέντρων αλλά και στην ύπαιθρο, όταν υμνούσαν τον «Αγερμό» την «Ειρεσιώνη», τα «Κορωνίσματα» και τα «Χελιδονίσματα»

Τα Κάλαντα στην Αρχαία Ελλάδα

Την εποχή του Ομήρου στη Σάμο, ή και αργότερα στην Αθήνα, κατά τις ετήσιες «Νουμηνίες», (δηλαδή το νέο μήνα –μια έννοια ευρύτερη που αναφερόταν στο ξεκίνημα μιας νέας εποχής) τα παιδιά επισκέπτονταν ένα-ένα τα σπίτια της γειτονιάς τους κρατώντας στο χέρι ένα κλαδί ελιάς που ήταν διακοσμημένο με μαλλί από μικρά προβατάκια (δηλαδή «έριο» στα αρχαία ελληνικά και γι’ αυτό οι γιορτές ονομάζονταν «Ειρεσιώνη»), και άλλα γούρικα αντικείμενα όπως βάζα με μέλι, λάδι ή κρασί. Εκεί τραγουδούσαν ευχές για την καλή σοδειά και καλωσορίσματα για τα χελιδόνια («Χελιδονίσματα») χαιρετίζοντας έτσι την άνοιξη που πλησίαζε. Διαβαίνοντας το κατώφλι του νοικοκύρη έψαλλαν ευχές για πλούτη και ειρήνη.

Ο μύθος και η ιστορία του Αι Βασίλη

 

Την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ. πεθαίνει στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, σε ηλικία μόλις 49 χρόνων, ο Μέγας Βασίλειος. Οι σύγχρονοί του, ενώ ζούσε ακόμη, τον ονόμασαν «Μέγα», τόσο για την πίστη, τη σοφία και τη σωφροσύνη του, όσο και για τη φιλανθρωπία και τη γενναιοδωρία του.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως Μητροπολίτης Καισάρειας, εκτός από τη δριμεία μάχη του εναντίον του αρειανισμού με λόγους και συγγράμματα, μερίμνησε να χτιστούν παντού νοσοκομεία, φτωχοκομεία, ορφανοτροφεία και γηροκομεία και φρόντιζε πάντα όσους είχαν την ανάγκη του. Καταγόταν από πλούσια οικογένεια, μα πέθανε πάμφτωχος, έχοντας σπαταλήσει όλη την περιουσία του για τη φροντίδα του ποιμνίου του. Η εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο και Μέγα και καθιέρωσε τη γιορτή του την ημέρα του θανάτου του, την 1η Ιανουαρίου και μαζί τη δημιουργία του θρύλου του Αϊ Βασίλη των Ελλήνων.

Ο ΑΙ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΩΡΩΝ

Ο χριστουγεννιάτικος Αϊ-Βασίλης αποτελεί σήμερα μια διεθνή λαογραφική μορφή, η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους, που υπήρξαν «καλοί» κατά τη διάρκεια του έτους. Είναι κυρίαρχο πρόσωπο του εορτασμού των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.

Η γνωστή μορφή με την κόκκινη στολή, τη λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός, με το σάκο του γεμάτο δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες των εορτών, ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές. Ξεκινά κάθε χρόνο από κάποια άγνωστη χώρα του Βορρά για να χαρίσει δώρα και χαρά σ’ όλα τα παιδιά της γης.

Είναι ακριβώς ο ίδιος ο «Father Christmas», ο Πατέρας Χριστούγεννα των Άγγλων, ο «Περ Νοέλ» των Γάλλων, ο «Σίντερ-Κλάας» των Ολλανδών, ο «Βάιναχτσμαν» των Γερμανών, ο «Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ» (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων, ο «Χοτέισο» των Ιαπώνων.

Η Φύση είναι ο Θεός

 

Ανάμεσα στις ελάχιστες περιπτώσεις των φιλοσόφων του σκοτεινού Μεσαίωνα, που μάθαμε το όνομά τους και διατύπωσαν σκέψεις που πλησιάζουν στον Πανθεϊσμό είναι ο Ιρλανδός θεολόγος Ιωάννης Σκώτος Εριγένης (Johannes Scotus Eriugena 810~877). Μετέφρασε έργα του Διονυσίου Αρεοπαγίτη από τα Ελληνικά στα Λατινικά. Ο ίδιος διατύπωσε σκέψεις για την ερμηνεία του κόσμου και τη σχέση του κόσμου με το χριστιανικό Θεό, στο φιλοσοφικό έργο του Περί διαιρέσεως της Φύσεως (De Divisione Naturae), γραμμένο με μορφή διαλόγου.

Ο Εριγένης ταύτιζε το Θεό με το Σύμπαν/Φύση στην πρώτη στιγμή της ύπαρξής του, μετά από την οποία ακολουθεί μία εξέλιξη κυκλική και αναδημιουργείται από τον εαυτό του. Τη λογική αυτή ερμηνεία συνοψίζουν τέσσερις απλές παρατηρήσεις που κάνει γενικά για όλα τα πράγματα, τα οποία ενοποιεί μέσα στην αφηρημένη έννοια μιας συνολικής φύσης, μαζί με το Θεό:

«Natura the general term for all things that are and all things that are not» including both God and creation, «is divided into four species».
«That which creates and is not created»
«That which is created and creates»
«That which is created and does not create»
«That which neither creates nor is created»

«Η φύση είναι το γενικό όνομα όλων όσων υπάρχουν και όλων όσων δεν υπάρχουν. Μου φαίνεται ότι ο μερισμός της φύσεως χωρεί σε τέσσερα είδη. Πρώτο είναι το είδος που δημιουργεί και δεν δημιουργείται, δεύτερο είναι αυτό που δημιουργεί και δημιουργείται, τρίτο αυτό που δημιουργείται και δεν δημιουργεί, τέταρτο αυτό που ούτε δημιουργείται ούτε δημιουργεί».

Το πρώτο είδος είναι η πηγή όλων των πραγμάτων την οποία ονομάζουμε Θεό.

Το δεύτερο είδος είναι ο κόσμος των θεϊκών προτύπων, όπως οι Ιδέες του Πλάτωνα, το τρίτο είναι ο κόσμος που αντιλαμβανόμαστε και το τέταρτο είναι το τέλος του κόσμου, η επιστροφή όλων των πραγμάτων πίσω στην πηγή τους.

Από μία τέτοια πανθεϊστική θεώρηση η πρωταρχική και άμεση αιτία της ύπαρξης του Σύμπαντος αναγνωρίζεται στο ίδιο το Σύμπαν, όχι έξω από αυτό ούτε σε μία αφηρημένη ποιότητα πραγμάτων, χωρίς να δημιουργείται ζήτημα αμφισβήτησης της κοινής εμπειρικής διαπίστωσης της εξέλιξής του. Ωστόσο δεν εξηγείται επαρκώς η εξέλιξή του και αποκρύπτεται το πρόβλημα της ουσίας. Γιατί, όπως έχουμε πει, ένα άμεσο αυτοτελές πράγμα δεν μπορεί να γίνεται σαν ένα μέρος, ν’ αλλάξει και να προσδιορίσει έμμεσα ή εκ των υστέρων μία πολλαπλότητα άλλων πραγμάτων σε «εξωτερικές» στιγμές.

«Αν όλα τα πράγματα προέρχονταν σαν εξωτερικά αποτελέσματα μόνο από μια πρωταρχική-κοινή αιτία ή από την εξέλιξη ενός πρωταρχικού-κοινού πράγματος (χωρίς τα ίδια να ήταν μέρη της πρωταρχικής αιτίας), τότε το πρωταρχικό πράγμα δεν θα ήταν αυτοτελές ούτε με σταθερή και ταυτόχρονη ποιότητα και συνεπώς όχι πρωταρχικό». σ133

Ποιός απ’ όλους τους Θεούς;

 

Υπάρχει ΘΕΟΣ; Ποιός απ’ όλους είναι;

 

Αν υπάρχει θεός ή Θεός είναι η διαχρονική ερώτηση, που υπάρχει ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ή όχι, ο θεός. Όπως πάντα η απάντηση σε αυτή την ερώτηση βρίσκεται μέσα στην ερώτηση, άσχετα αν με κόπο ψάχνουν να την βρουν οπουδήποτε αλλού. Στην ερώτηση “Υπάρχει θεός;” η μαγική λέξη είναι όχι η λέξη “θεός” αλλά η λέξη “υπάρχει”. Διότι ότι ΥΠ-ΑΡΧΕΙ, βρίσκεται ΥΠΟ της ΑΡΧΗΣ. Άρα αν ΥΠ-ΑΡΧΕΙ θεός βρίσκεται ΥΠΟ της ΑΡΧΗΣ.

Η ΑΡΧΗ που ο θεός βρίσκεται ΥΠΟ της, ποιά είναι; Όσοι λένε πως όντως υπάρχει θεός, αυτόματα δέχονται και πιστεύουν, πως ο θεός βρίσκεται ΥΠΟ κάποιας ΑΡΧΗΣ και δεν είναι ο ίδιος αυτή η ΑΡΧΗ. Ας δούμε τι λέει το λεξικό στο λήμμα Θεός, και τι λένε οι θρησκείες μιας και αυτές έχουν το © του θεού.

Σκέψου εκεί που περπατάει ο τρελός του χωριού, πατάει ένα μυρμήγκι και καταστρέφει μια μυρμηγκοφωλιά, για τον κόσμο των μυρμηγκιών ο τρελός που όλοι τον κοροϊδεύουν στο χωρίο, είναι ένας θεός. Θα γραφτεί στην μυθολογία της μυρμηγκοφωλιάς και θα διδάσκεται στα μυρμηγκοσχολεία, πως ο θεός κατέστρεψε τα Σόδομα και τα Γόμορρα και μπλα μπλα μπλα. Αλλά απλά ήταν ο τρελός του χωριού αυτός και κανένας θεός, μόνο που τα ανόητα μυρμηγκάκια δεν το γνωρίζουν αυτό. Μια άλλη μέρα ένας μεγάλος φιλόσοφος, εκεί που περπατάει του πέφτει ένα ποτήρι νερό μέσα σε μια μυρμηγκοφωλιά και γίνεται κατακλυσμός στην μυρμηγκοφωλιά, ξέρεις την συνέχεια, ο θεός μπλα μπλα μπλα.

Κάθε τι που βρίσκεται πιο ψηλά από αυτό, το μυρμηγκάκι το θεωρεί θεϊκό το προσκυνάει το πιστεύει και το θεωρεί ανώτερο του.

Η Συνομωσία των Μετρίων

 

Οι Μέτριοι ελέγχουν πια τις επιλογές μας. Εκείνοι είναι που καθορίζουν τι ακούμε, τι βλέπουμε, τι διαβάζουμε, μας υποδεικνύουν ακόμη πως και ποιον συναναστρεφόμαστε, τι τρώμε, πως αγαπάμε, πως κάνουμε έρωτα, που διασκεδάζουμε, πως διασκεδάζουμε, πως πρέπει να ζούμε ώστε να ακολουθούμε τα πρότυπα μιας εξελιγμένης κοινωνίας. Κατασκεύασαν μια ιδιαίτερα δυνατή μηχανή την οποία αποκαλούν «πλασάρισμα ευτυχίας», μια μηχανή που δουλεύει ασταμάτητα, 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.

Είναι εύκολο να καταλάβουμε την λειτουργία αυτής της μηχανής, αναλογιζόμενοι τα παραπάνω. Η πραγματικότητα της μετριότητας όμως, είναι μια ψευδαίσθηση και στηρίζεται σε ασταθή θεμέλια. Αυτό προσπάθησαν να μας πουν κι εκείνες οι μικρές ομάδες αντίστασης, γνωστοί και ως «ερασιτέχνες» ή «ρομαντικοί». Πως τα θεμέλια αυτής της ψευδαίσθησης δεν είναι καθόλου δύσκολο να γκρεμιστούν, χρειάζεται όμως πίστη, ενδιαφέρον, παιδεία, αφύπνιση. Όλες οι αυτοκρατορίες, κάποια στιγμή πέφτουν.

Για σκεφτείτε το λιγάκι: Νιώσαμε ποτέ την ανάγκη να διασκεδάσουμε, παρακολουθώντας την ζωή μερικών ατόμων, έγκλειστα σε ένα δωμάτιο γεμάτο με κάμερες; Είχαμε ποτέ την ανάγκη να διασκεδάσουμε, ακούγοντας τις πονεμένες ιστορίες κάποιων ανθρώπων που διψάνε για λίγα λεπτά δημοσιότητας; Είναι απαραίτητο να βλέπουμε τηλεοπτικά προγράμματα, που το μόνο ενδιαφέρον που μπορεί να παρουσιάζουν είναι οι συνταγές μαγειρικής;

Πόσες φορές ακόμη θα υποστούμε επαναλήψεις και αντιγραφές σεναρίων σε τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, θα ανεχόμαστε ατάλαντους ηθοποιούς, που ποιος άραγε απ΄αυτούς «ποιεί ήθος» ενώ όλοι μας, αυτό που κάνουμε τόσα χρόνια είναι να πλέκουμε το εγκώμιο του παλιού καλού κινηματογράφου;

Ποιος δηλαδή είπε πως ότι έγινε δεν μπορεί να γίνει ξανά; Υπήρξε ποτέ αναγκαίο να ακούμε διαρκώς τα ίδια τραγούδια σε κάθε ραδιοφωνικό σταθμό; Δεν υπάρχουν άλλα τραγούδια; Δεν υπάρχει άλλο είδος μουσικής; Είναι αναγκαία η αυξανόμενη απομάκρυνση

Το χειμερινό ηλιοστάσιο

 

Η αποψινή νύχτα, της Δευτέρας 22 Δεκεμβρίου,  η μεγαλύτερη του έτους με διάρκεια 14 ωρών και 29 λεπτών. Την ημέρα εκείνη ο Ήλιος θα φτάσει στο σημείο της ετήσιας τροχιάς του που ονομάζεται «Χειμερινό Ηλιοστάσιο», οπότε αρχίζει και επίσημα η εποχή του Χειμώνα. Ημερολογιακά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο κυμαίνεται σήμερα μεταξύ της 20ης και 23ης Δεκεμβρίου, αν και η τελευταία φορά που είχαμε το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στις 23 Δεκεμβρίου ήταν το 1903 και η επόμενη θα είναι το 2303. Ακόμη πιο σπάνια είναι η 20η Δεκεμβρίου με την επόμενη να συμβαίνει το 2080. Οι διαφοροποιήσεις αυτές οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο του οποίου το κάθε έτος έχει 365 ημέρες εκτός από τα δίσεκτα έτη με τις 366 ημέρες τους. Τα πράγματα, όμως, δεν ήσαν πάντα έτσι.

Ας τα πάρουμε, λοιπόν, από την αρχή.

Από την αρχαιότητα ακόμη ο υπολογισμός του Έτους έγινε με την παρατήρηση της επίδρασης που έχει πάνω στη Γη η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο, η επίδραση δηλαδή του κύκλου των εποχών! Οι εποχιακές αυτές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την εμφάνιση της γεωργίας πριν από 10.000 περίπου χρόνια. Γι' αυτό, κι επειδή η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών, η διάρκεια ενός ηλιακού έτους έπρεπε να μετρηθεί επακριβώς.

Η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο σε περίπου 365,25 ημέρες. Κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετική θέση από αυτήν που βρισκόταν την προηγουμένη. Έτσι από κάθε νέα θέση αντικρίζουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία κι έτσι μας φαίνεται ότι ο Ήλιος βρίσκεται μπροστά από διαφορετικά άστρα (καθώς κινείται από τη Δύση προς την Ανατολή), λόγω ακριβώς της κίνησης της Γης πάνω στην τροχιά της. Κάθε φορά που η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, μας φαίνεται ότι ήταν ο Ήλιος αυτός που συμπλήρωσε έναν κύκλο γύρω από τη Γη. Ο κύκλος αυτός ονομάζεται «εκλειπτική», και απεικονίζει την προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.

Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό (την προέκταση του γήινου ισημερινού πάνω στην ουράνια σφαίρα), θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δε συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23,5 περίπου μοίρες, λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται «λόξωση της εκλειπτικής», και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται «ισημερινά σημεία». Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται «εαρινό ισημερινό σημείο», κι από την ημέρα αυτή αρχίζει η Άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται «φθινοπωρινό ισημερινό σημείο», και από την ημέρα αυτή αρχίζει το Φθινόπωρο.

Από το εαρινό ισημερινό σημείο και μετά, ο Ήλιος φαίνεται καθημερινά να σκαρφαλώνει

Οι ιδεολάτρες Έλληνες ήταν μονοθεϊστές

 

Η χριστιανική θρησκεία ευρήκε στον Πυθαγόρα την έννοια του ενός και μόνον Θεού, της αρχικής και απόλυτου μονάδος^. στους Ελεάτες τον ένα^. στον Ηράκλειτο τον Λόγο^. στον Αναξαγόρα τον Νουν^. στον Πλάτωνα το άκρον αγαθόν και το πρώτον κινούν στον Αριστοτέλη

(Μητροπολίτης Πισιδίας Μεθόδιος Φούγιας)

Αλιεύοντας απ’ τον ωκεανό της ανεξάντλητης γνώσης των κειμένων της αρχαίας Ελληνικής γραμματείας, παραθέτονται ορισμένα μόνο αποσπάσματα που αποδεικνύουν τον ισχυρισμό σχετικά με την πίστη των Ελλήνων στον Έναν Θεό

Περί ανθρωπομορφισμού

Πριν όμως παραθέσουμε αυτά και σε ότι αφορά το προηγούμενο δημοσίευμα, οφείλουμε να επαναλάβουμε πως ότι ως πληροφορίες ρεπορτάζ καταγράψαμε είναι απόλυτα διασταυρωμένα, τα επιβεβαιώνει δε η τοπική εκκλησία, η οποία διαθέτει και τα απαραίτητα αποδεικτικά. Επί της ουσίας όμως: Είναι αστείο να πιστεύει κανείς ότι οι Τιτάνες του πνεύματος, οι άνθρωποι που άναψαν τη δάδα του πολιτισμού για να φωτίσουν την οικουμένη, ήταν ειδωλολάτρες. Ότι δηλαδή απ’ τη μια έφτιαχναν Παρθενώνες και γεννούσαν επιστήμες, σχολές και πολιτεύματα και απ’ την άλλη λάτρευαν τα έργα των καλλιτεχνών τους. Αυτό δεν στέκει στην κοινή λογική. Και όχι μόνο ειδωλολάτρες δεν ήταν, αλλά είχαν απορρίψει τον ανθρωπομορφισμό. Χαρακτηριστική ήταν η συμπεριφορά του Διογένη του Κυνικού που κάθε πρωί έβγαινε απ’ το πιθάρι του, έπαιρνε το πιατάκι του και πήγαινε στους ναούς παρακαλώντας τα αγάλματα – «είδωλα» να του το γεμίσουν με φαγητό! Κι αν αυτό ήταν η γραφικότητα της εποχής, θα περιοριστούμε μόνο στον Ευριπίδη που χαρακτήρισε «ελεεινά κατασκευάσματα» των ποιητών τους ανθρωπόμορφους Θεούς (Ηρακλής μαινόμενος, 345) και στον Ξενοφάνη που πολύ απλά είπε ότι «αν είχαν χέρια τα βόδια, τα άλογα και τα λιοντάρια, θα ζωγράφιζαν τους θεούς τους σαν βόδια, άλογα

Το μυστήριο της παρθενογένεσης

 

Μπορεί τούτα τα Χριστούγεννα πολλοί συνάνθρωποί μας να τα περάσουν μέσα στην παγωνιά της κρίσης, όμως το Θείον Βρέφος ετοιμάζεται και πάλι να κάνει δυναμικά την εμφάνισή του! Τουλάχιστον στη σφαίρα της φαντασίας, μια που οι θρησκείες δεν φημίζονται για την ακριβή καταγραφή ιστορικών γεγονότων. Διόλου παράξενο, άλλωστε. Η ιστορία μας προσγειώνει στην πεζή πραγματικότητα, ενώ οι θρησκευτικές παραδόσεις πολλές φορές μας ταξιδεύουν στα γοητευτικά πεδία των μύθων και των αρχετύπων.

της Χαρίτας Μήνη, φιλολόγου-συγγραφέως

Ένα τέτοιο αρχετυπικό στοιχείο που εμφανίζεται σε ποικίλες παραδόσεις ανά τον κόσμο είναι η παρθενογένεση – η υπερφυσική γέννηση ενός ιερού παιδιού χωρίς τη φυσιολογική διαδικασία γονιμοποίησης. Στο Χριστιανισμό το στοιχείο αυτό κατέχει κεντρική θέση, αφού η πανταχού παρούσα μορφή της Θεοτόκου λατρεύεται ως Αειπάρθενος. «Χαῖρε, ἡ παρθενίαν καὶ λοχείαν ζευγνῦσα», ψέλνει ο Ακάθιστος Ύμνος και συνεχίζει λέγοντας τα εξής:

Ρήτορας πολυφθόγγους,

ὡς ἰχθύας ἀφώνους,

ὁρῶμεν ἐπὶ σοὶ Θεοτόκε·

ἀποροῦσι γὰρ λέγειν,

τὸ πῶς καὶ Παρθένος μένεις,

καὶ τεκεῖν ἴσχυσας…

Δεν είναι βέβαια περίεργο που οι άνθρωποι απορούσαν μ’ ένα τέτοιο παράδοξο φαινόμενο. Ακόμη κι αν δεχτεί κανείς το «θαύμα» μιας υπερφυσικής σύλληψης, θα αναρωτηθεί πώς γίνεται ένα μωρό να εξέλθει απ’ τον κόλπο της μητέρας του χωρίς να διαρραγεί ο παρθενικός υμένας – μήπως το Θείον Βρέφος γεννήθηκε με καισαρική;

Τι λέει η επιστήμη;

Δυστυχώς, οι σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις δεν μας βοηθούν να λύσουμε το μυστήριο. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι για να γεννηθεί ένα αγόρι θα πρέπει να έχει τα χρωμοσώματα ΧΥ, από τα οποία το Χ προέρχεται από την μητέρα και το Υ από τον πατέρα. Χωρίς το Υ δεν θα ήταν αγόρι αλλά κορίτσι! Πάντως, η Κυϊντίλλα ή Πρισκίλλα, η ιδρύτρια μιας «αιρετικής» χριστιανικής ομάδας του 4ου αι., κατάφερε να οραματιστεί τον Ιησού με μορφή γυναίκας, η οποία μάλιστα ήταν ντυμένη με λαμπρό φόρεμα. Αυτό μαρτυρεί ο γνωστός αιρεσιολόγος Επιφάνιος στο έργο του Πανάριον (49.1).

Το δένδρο των Χριστουγέννων

 

Στα σπίτια και τους δρόμους στολίζεται το χριστουγεννιάτικο δένδρο. Αρχαίο ελληνικό έθιμο της διονυσιακής λατρείας. Όλοι οι παλιοί πολιτισμοί λάτρευαν το δένδρο και το είχαν συνδέσει με κάποια θεότητα του πανθέου τους.

Ως σύμβολο, εκφράζει το σύνολο της φυσικής εκδήλωσης, τη σύνθεση Ουρανού, Γης και Νερού, τον συνδετικό κρίκο των τριών αυτών κόσμων: Ριζωμένο στη γη, πίνει τα υπόγεια ύδατα και οι κλώνοι του αγγίζουν τον ουρανό, ενώ παράλληλα, οι δακτύλιοί του μετράνε το χρόνο. Το αειθαλές δένδρο συμβολίζει την αθανασία, τα φυλλοβόλο την ανανέωση και την αναγέννηση. Και το δένδρο που προσφέρει ζωοδότριες τροφές, είναι ιερό, όπως το αμπέλι, η αμυγδαλιά, η βελανιδιά, η μουριά, η ροδακινιά, η χουρμαδιά, κ.ά.

Ας θυμηθούμε την ειρεσιώνη, ένα κλαδί αειθαλούς δένδρου (όπως πουρναριού ή ελιάς), που οι αρχαίοι στόλιζαν με φρούτα εποχής (και κυρίως καρύδια), μπάλες και μάλλινες κορδέλες (εξ ου και ειρεσιώνη, από τα έρια) και ήταν το σύμβολο «της ωραίας ζωής που θάλλει». Από αυτό το στολισμένο δένδρο οι ένοικοι του σπιτιού έπαιρναν τη ζωτικότητα και τη δροσιά του. Γι’ αυτό προτιμούσαν τα αειθαλή.

Αντίστοιχη της ειρεσιώνης ήταν και η κορυθάλη των Λακεδαιμονίων.

Ιερά δένδρα υπήρχαν πολλά και παντού στην Ελλάδα. Θυμηθείτε την ιερή φηγό της Δωδώνης, τη δάφνη του Απόλλωνα στους Δελφούς, την αγριελιά του Ηρακλή (από κλαδί της έφτιαξε το ρόπαλό του) στην Ηλεία, τα μήλα των Εσπερίδων (προσέφεραν αιώνια νεότητα), κ.ά. Και στις πομπές του Διονύσου περιέφεραν στολισμένα δένδρα. Ο Πλάτων περιγράφει τον άνθρωπο σαν δένδρο με ρίζες στον ουρανό και τα κλαδιά απλωμένα στη γη.

ΣΑΛΟΥΣΤΙΟΣ – ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΥ

 

Ο Σερήνος Σαλλούστιος (ή Σαλούστιος) υπήρξε νεοπλατωνικός φιλόσοφος του 4ου μ.X. αιώνος, σύγχρνονος, αλλά και προσωπικός φίλος, του αυτοκράτορος Ιουλιανού, στον οποίο άλλωστε εισηγήθηκε την πολιτική ανοχής και ανεξιθρησκίας απέναντι στους χριστιανούς. Στο επίτομο έργο του “Περί Θεών και Κόσμου”, με το οποίο ο ίδιος φιλοδοξούσε προφανώς να διαμορφώσει μία εισαγωγή στον Νεοπλατωνισμό, πραγματεύεται με πολύ απλή και κατανοητή γλώσσα τα δύσκολα φιλοσοφικά και θεολογικά ζητήματα του ελληνικού Πολυθεϊσμού.

Δημοσιεύουμε, κάποια σημαντικά σημεία του “Περί Θεών και Κόσμου” που κρίνονται τέτοια επειδή αποσαφηνίζουν την ξεκάθαρα πολυθεϊστική φύση του ελληνικού Εθνισμού και δίνουμε βήμα στον Σαλλούστιο για να μας μιλήσει τόσο για την Πρώτη Αιτία που ουδεμία σχέση έχει με τον αφύσικο και εξωκοσμικό “Θεό” των μονοθεϊστικών θρησκειών, όσο και για την φύση, τις ουσίες και τις τάξεις των Θεών στην Αρχαία Ελλάδα.

Ι. Πώς πρέπει να είναι ο Ακροατής, και περί κοινών Εννοιών.
Όσοι επιθυμούν να ακούσουν για τους Θεούς πρέπει από παιδιά να έχουν καλή καθοδήγηση, και να μην συνηθίσουν ανόητες δοξασίες. Πρέπει να έχουν καλή και λογική ιδιοσυγκρασία, προκειμένου να κατανοήσουν σωστά τη διδαχή. Και ακόμh οφείλουν να γνωρίζουν και τις Κοινές Έννοιες. Κοινές Έννοιες είναι εκείνες τις οποίες ομολογούν όλοι οι άνθρωποι όταν ερωτηθούν. Για παράδειγμα, ότι ο Θεός είναι αγαθός, χωρίς πάθος, αμετάβλητος. Διότι ό,τι μεταβάλλεται είναι ή προς το χειρότερο ή προς το καλύτερο. Αν είναι προς το χειρότερο, γίνεται κακό. Αν είναι προς το καλύτερο, πρέπει αρχικά να ήταν κακό.

ΙΙ. Ότι ο Θεός είναι αμετάβλητος, αγέννητος, αιώνιος, ασώματος και ότι δεν βρίσκεται στο χώρο.
Και ας είναι ο ακροατής τέτοιος. Και η διδασκαλία ας είναι αυτού του είδους. Οι ουσίες των Θεών ποτέ δεν δημιουργήθησαν (διότι τα αιώνια όντα ποτέ δεν δημιουργούνται. Και υπάρχει αιώνια ό,τι κατέχει την πρωταρχική δύναμη και από τη φύση του δεν παθαίνει τίποτα). Ούτε συνίστανται οι ουσίες των Θεών από σώματα. Διότι πάντα οι δυνάμεις μέσα στα σώματα είναι ασώματες. Ούτε περιέχονται στο χώρο διότι αυτή είναι ιδιότητα των σωμάτων. Ούτε διαχωρίζονται από την Πρώτη Αιτία ούτε και μεταξύ τους, όπως ακριβώς και οι σκέψεις διαχωρίζονται από το νου, ούτε οι πράξεις γνώσης από την ψυχή.

Μύηση, Βίωση Αληθινής Φύσης στην Αρχαία Ελλάδα

 

 

Η Επικοινωνία με το Άγνωστο, το Υπερβατικό, η Προσέγγιση και η Βίωση της Θεότητας, η Είσοδος στον Χώρο της Πραγματικότητας, απαιτεί την προσωπική προσπάθεια του καθενός… Ακόμα κι αν χρησιμοποιούνται πρακτικές, τυπικά, τελετουργικά, όλα αυτά είχαν σκοπό να αφυπνίσουν τον άνθρωπο για να Ανυψωθεί Ως την Πραγματικότητα…

Τίποτα δεν λειτουργεί μηχανιστικά. Οποτεδήποτε και οπουδήποτε επιχειρείται αυτό απλά δεν «λειτουργεί»…

Επομένως το μόνο πραγματικό τελετουργικό είναι η «προσωπική πραγμάτωση» όπως κι αν το αντιλαμβανόμαστε αυτό.

Στην Αρχαία Ελλάδα υπήρχαν:

- Εξωτερικές δραστηριότητες, γιορτές, και τα Μικρά Μυστήρια, που προσανατολίζουν την ψυχοσωματική δράση μας.

- Εσωτερικές τελετές, τα Μεγάλα Μυστήρια, που διευθετούν την ψυχική διάθεσή μας.

- Ανώτερα Μυστήρια που μας αποκαλύπτουν το αληθινό ον (που είμαστε),

- Μύηση στην Πνευματική Ενότητα,

- Υπέρτατη Μύηση που μας Ανυψώνει στη Θεότητα, το Τελευταίο Στάδιο αυτής της εσωτερικής εξέλιξης… της Ιερής Σιγής Ενώπιον του Άχρονου Θεού…

Το ότι υπήρχαν Πέντε Βαθμίδες Μύησης στην Αρχαιοελληνική Θρησκεία (που ανάγονται στην Ορφική Διδασκαλία…), στα Μυστήρια… αποδεικνύεται από την «διάρθρωση» της Ορφικής Διδασκαλίας, από τον «οργάνωση» της

Ο Μαγικός Κόσμος των Συμβόλων και των Αρχετύπων

Ένα ταξίδι αυτογνωσίας μέσα στον μαγικό κόσμο των συμβόλων που στέκει δίπλα μας έτοιμος να μας αποκαλύψει αλήθειες πέρα από κάθε προσδοκία. Ανακαλύπτοντας τον θεμελιώδη ρόλο των συμβόλων στην εσωτερική εξέλιξη του ανθρώπου και τους τρόπους με τους οποίους αυτά αφυπνίζουν τη συνείδηση.

Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα Σύμβολα στη ζωή μας; Κάθε μέρα, κάθε στιγμή, από τα πρώτα παιδικά χρόνια μέχρι τα πιο βαθιά γεράματα, ερχόμαστε συνέχεια σε επαφή με έναν ολόκληρο κόσμο λέξεων, όρων και εικόνων, που επιδρούν άλλοτε επιφανειακά και άλλοτε πιο βαθιά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα μας. Επιδρούν στη σκέψη και πολλές φορές στην εξελικτική πορεία μας, τόσο σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο όσο και σε σχέση με τον εαυτό μας. Κι όμως, σπάνια συνειδητοποιούμε την επιρροή και τις αδιόρατες αλλά πραγματικές μεταβολές που ασκούν επάνω μας.

Πόσοι από μας άραγε αναρωτήθηκαν για τα παραμύθια που άκουσαν ή διάβασαν στην παιδική τους ηλικία. Ένας ονειρικός κόσμος από μάγους, γίγαντες, μαγεμένες βασιλοπούλες, ιπτάμενα χαλιά, μυθικά βουνά και δάση, τέρατα, πλάσματα με παράξενες ιδιότητες, στοιχειακά και νάνοι, ζώα άγρια και ήμερα που μιλούν και κινούνται σαν άνθρωποι, θαυμαστές χώρες και βασίλεια πέρασαν μέσα από τη φαντασία μας και χαράχθηκαν στο υποσυνείδητό μας.
Ζήσαμε μέσα από ταινίες την αιώνια νεότητα του Πίτερ Παν, τον αγώνα του θαρραλέου Ρομπέν των Δασών που στέκει στο πλάι κάθε αδικημένου. Ταυτιστήκαμε με αυτούς τους ήρωες, ενώ μαγευτήκαμε από τις ιστορίες εξερεύνησης της Αφρικής και των απροσπέλαστων περιοχών του πλανήτη μας. Γίναμε εξερευνητές, ατρόμητοι καουμπόι, στρατιώτες της ελευθερίας, γενναίοι πολεμιστές του καλού που τελικά κατανικά κάθε κακό, αστροναύτες που κατακτούν την απεραντοσύνη του διαστήματος...

Στο σχολείο, επίσης, για πρώτη φορά ήρθαμε σε επαφή με κάθε είδους σύμβολα που συνόδευαν και συνόψιζαν τις γνώσεις μας στα μαθηματικά, στη φυσική, στη γεωγραφία και σε άλλες επιστήμες.

Στους δρόμους και στις πινακίδες των καταστημάτων, σε αεροδρόμια και σε λιμάνια, σε βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια, σύμβολα και σημάδια μας μιλούν με συντομία για έννοιες κοινές σε όλους μας, χωρίς την ανάγκη μεσολάβησης προφορικού λόγου. Και όλα αυτά, με τη συνεχή τους επανάληψη, αφήνουν τα ίχνη τους στον εσωτερικό μας κόσμο, άλλοτε συνειδητά, άλλοτε ασυνείδητα, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε ατόμου.

Έχετε ποτέ σκεφτεί σε πόση έκταση οι αφίσες και τα σποτ διαφημίσεων -στους δρόμους και την τηλεόραση- χρησιμοποιούν τη γλώσσα των συμβόλων; Σκληροί και ατρόμητοι άντρες μάς παρακινούν να καπνίσουμε μια ορισμένη μάρκα τσιγάρων, υπενθυμίζοντάς μας έμμεσα τα όνειρα της παιδικής μας ηλικίας, υπονοώντας ότι θα γίνουμε όμοιοι με αυτούς. Θελκτικές υπάρξεις, γεμάτες μυστήριο, στέκονται δίπλα στην τάδε μάρκα αυτοκίνητου μεταφέροντας το μήνυμα: αν αγοράσεις αυτό το αυτοκίνητο, κανένα θηλυκό δε θα μπορεί να σου αντισταθεί.
Η τάδε κολόνια, αν τη φοράς, θα σου θυμίζει ειδυλλιακά τοπία και... τρυφερές στιγμές. Κάποιο άλλο άρωμα θα σε φέρνει στον κόσμο του μυστήριου και θα σέρνει κάθε αρσενικό από πίσω σου, ενώ κάποιο άλλο τρίτο μυρωδικό θα σε κάνει ανεξάρτητο, πλούσιο, κυρίαρχο της ζωής. Ακόμη και η γεύση ενός συγκεκριμένου οινοπνευματώδους θα μπορούσε να σου χαρίσει την ποθητή φυγή -και τις ονειρικές φαντασιώσεις ελευθερίας που συμβολίζει ο καλπασμός ενός περήφανου άλογου. Είναι αληθινά περίεργα το πόσο ο συμβολισμός μέσα από τη διαφήμιση στοχεύει στην αφύπνιση των ενστικτωδών, ενδόμυχων, επιθυμιών μας.

Χριστούγεννα από τον Μίθρα μέχρι τον Χριστό...

 

Πέρσης θεός Μίθρας

Η 24η Δεκεμβρίου ήταν η γενέθλια ημέρα του θεού των Φρυγών Άττι. Η 24η (κατ’ άλλους η 25η), ήταν η γενέθλια ημέρα του θεού των Περσών, του αήττητου ήλιου, του Μίθρα δηλαδή. Γιορταζόταν με ευλάβεια και κατάνυξη, από τους αρχαίους Ελληνες στα Κρόνια). Και οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την 24η και την 25η τα Σατουρνάλια και τα Μπρουμάλια, “dies natalis invicti Solis” δηλαδή την ημέρα γέννησης του ανίκητου Ηλίου - Sol Invictus), που καθιερώθηκε από τον αυτοκράτορα Αυρηλιανό, το 274).

Στην Κίνα, μια ημέρα πριν την εορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, ο αυτοκράτωρ μετέβαινε στον Ναό του Ουρανού, και έπεμπε την σημαντικότερη προσευχή του έτους, αφού ως υιός του Ουρανού που ελογίζετο, θεωρείτο και μεσολαβητής μεταξύ Ουρανού και Γης. Χιλιάδες άλογα, ελέφαντες και πλήθος κόσμου ανέμεναν αυτήν την προσευχή, έξω από το κυκλικό ιερό του Ναού τ’ Ουρανού, για να πάει καλά η σοδειά τους. Αντάλλασσαν δώρα μεταξύ τους κι εύχονταν ευχές.

Αργότερα (από τον πάπα Ιούλιο Α'. το 345) η ημέρα αυτή επιλέχτηκε και ως ημέρα γέννησης του Χριστού, από την Εκκλησία (Διονύσιος ο Μικρός, τέλος 6ου αι.), στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο. Ηταν μια κίνηση επιβεβλημένη, κατά την Εκκλησία, ούτως ώστε «να εξαλειφθεί ο παγανιστικός εορτασμός του χειμερινού ηλιοστασίου» (που με το παλιό ημερολόγιο, το Ιουλιανό, ήταν στις 25 Δεκεμβρίου) και «να εξαλειφθεί ο ειδωλολατρικός συμβολισμός του, για να αντικατασταθεί από ένα χριστιανικό». (Έως τότε εορταζόταν η 6η Ιανουαρίου).

Βέβαια, για τη σαφή ημερομηνία γέννησης του Ιησού «μπερδεύονται» και οι ευαγγελιστές: Κατά τον Ματθαίο γεννήθηκε επί ημερών του βασιλιά της ρωμαϊκής Ιουδαίας, Ηρώδη, δηλαδή του Μέγα Ηρώδη. Ο Μ. Ηρώδης αρρώστησε 70 ετών

Το Διονυσιακό πνεύμα των Χριστουγέννων

 

Giaquinto Corrado-1762
Η γέννηση του Ηλίου και ο θρίαμβος του Βάκχου

 

Μανιοδότης κι εκστατικός, βαθιά ερωτικός, πνεύμα της φύσης και της γονιμότητας, του κρασιού και του γλεντιού… Ναι, ο Βάκχος, ο Διόνυσος, αέναος κι αειθαλής, μας χαμογελάει ακόμη μες από τα βάθη των αιώνων, μεταμφιεσμένος σε Θείο Βρέφος. Ίσως να σοκάρει η ιδέα ότι πίσω από τη «μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης» θα μπορούσε να βρίσκεται η λατρεία ενός θεού που μοιάζει διαμετρικά αντίθετος με το σεμνό και μετρημένο Ιησού. Κι όμως, το διονυσιακό υπόβαθρο του Δωδεκαημέρου είναι πολύ έντονο για ν’ αποτελεί απλή σύμπτωση!

Της Χαρίτας Μήνη

Γλυκό μου βρέφος,

Διόνυσέ μου και Χριστέ μου…

 

Άγγελος Σικελιανός «Διόνυσος ἐπὶ λίκνῳ»

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι πίσω από τα Χριστούγεννα βρίσκονταν οι γιορτές του Ηλιοστασίου, οι οποίες τιμούσαν ηλιακές οντότητες, όπως ο Ηρακλής και ο Μίθρας. Άλλωστε, αποτελεί πλέον κοινό μυστικό, ότι στις 25 Δεκεμβρίου η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χαιρέτιζε τη γέννηση ενός άλλου Σωτήρα: του Ανίκητου Ήλιου, που ταυτιζόταν όχι μόνο με το Μίθρα αλλά και με τον ίδιο τον αυτοκράτορα. Όμως, στου χρόνου τα γυρίσματα, ο Χριστός, παίρνοντας το μανδύα του «Νοητού Ήλιου», κατέληξε να αντικαταστήσει τις παλιότερες αυτές μορφές.

Ωστόσο, πίσω από τις ρωμαϊκές ηλιολατρείες, που τόνωναν την αίγλη του αυτοκράτορα κι έστρεφαν στους ουρανούς τις ελπίδες του κόσμου για σωτηρία, υπήρχε ένα άλλο, πολύ πιο αρχέγονο πλαίσιο από γιορτές και έθιμα. Άλλωστε, σε παλιότερες εποχές η ζωή των ανθρώπων ήταν βαθιά δεμένη με την ύπαιθρο και την καλλιέργεια της γης και η θρησκεία τους καθρέφτιζε αυτήν ακριβώς την ιδιαίτερη σχέση.

Διόλου παράξενο, λοιπόν, που γύρω από την περίοδο των Χριστουγέννων ανακαλύπτουμε μια ποικιλία από γιορτές διονυσιακές και γονιμικές: τα «Αλώα», που τιμούσαν επίσης τη Δήμητρα και την Περσεφόνη, τα «Κατ’ αγρούς Διονύσια», εύθυμη αγροτική γιορτή, και τα «Λήναια», όπου γίνονταν θεατρικοί αγώνες – γιατί φυσικά ο Βάκχος ήταν και θεός του θεάτρου.

Το «αίμα του σταφυλιού»

Η πολυσύνθετη μορφή του Διόνυσου, μαγική και συνάμα βαθιά μυστικιστική, ρίχνει βαριά τη

Αισιοδοξία

 

Πως βλέπεις το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο;
Εγώ δεν το βλέπω μισογεμάτο, το βλέπω ξέχειλο!
Εσύ;

Ακούμε συχνά ανθρώπους να λένε σε άλλους «σκέψου θετικά» και «ας είσαι αισιόδοξος» ειδικά όταν τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά. Σε όσους προτείνεται αυτή η φράση συνήθως αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε ή θα θέλαμε να γνωρίζουμε, πως να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε με Αισιοδοξία και Θετικότητα, ειδικά όταν οι καταστάσεις αγριεύουν και νοιώθουμε να μας ξεπερνούν.

Το να νοιώθουμε ή να ζούμε με Αισιοδοξία / Θετικότητα, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ούτε εθελοτυφλία, ούτε ψευδαίσθηση, ούτε ύπνωση ή αποφυγή, το ακριβώς αντίθετο σημαίνει, Αισιοδοξία είναι η καλοπροαίρετη διάθεση απέναντι στα πράγματα και τις καταστάσεις, είναι η διαχείριση και ο έλεγχος της κάθε άσχημης ή καταστροφικής κατάστασης ή γεγονότος.

Αισιοδοξία/Θετικότητα = Έλεγχος

Απαισιοδοξία/Αρνητικότητα = Απουσία Ελέγχου

Τόσο απλό. Όμως πόσο το εφαρμόζουν οι άνθρωποι στην πράξη, όπως τόσα και τόσα που ήδη γνωρίζουν; Η Παρατήρηση του Ολοφάνερου δείχνει ότι, αντι να μπουν στον κόπο να τα εφαρμόσουν, πιο εύκολα μέμφονται αυτούς που τα εφαρμόζουν, με αφ’ υψηλού υποτιμητικές εκφράσεις, παρά να τα εφαρμόσουν και να απολαύσουν τα ευεργετικά τους

Η Aνταλλαγή της Ενέργειας Απαιτεί Σύνεση

 

Υπάρχουν δύο τρόποι ανταλλαγής ενέργειας μεταξύ των ανθρώπων. Ο καλύτερος είναι όταν και τα δύο άτομα που επικοινωνούν μεταξύ τους, αγαπιούνται πραγματικά και βρίσκονται σε απόλυτη νοητική σωματική κι ενεργειακή ισορροπία. Σε αυτή την περίπτωση και οι δύο συνεισφέρουν στην ομαλή ροή ενέργειας μεταξύ τους και κανένας δεν έχει ανάγκη να τραφεί από την ενέργεια του άλλου. Η άλλη περίπτωση ανταλλαγής ενέργειας μεταξύ των ανθρώπων είναι ο «ενεργειακός βαμπιρισμός». Αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι όλοι σε κάποια φάση της ζωής μας, υπήρξαμε ενεργειακά βαμπίρ, όταν δεν θέλαμε να καταλάβουμε γιατί βιώναμε μια κατάσταση ή δεν ήμασταν σε θέση να συνειδητοποιήσουμε το τι γίνεται με την ζωή μας.

Η ανταλλαγή της ενέργειας είναι το θεμέλιο για το παραμόνεμα και οι καθρέφτες φωτίζουν και καθοδηγούν αυτό που εσείς παραμονεύετε- παρατηρείτε. Ο σκοπός σας είναι να είστε Παρών με Επίγνωση και Ευθύνη, κάθε στιγμή για τον κύκλο της ψυχής σας, που είναι μια πορεία η οποία περιλαμβάνει χιλιάδες ταυτόχρονους βίους. Από την στιγμή που γεννιέστε ως ανθρώπινη οντότητα μέσα στο Όνειρο του Πλανήτη, η ζωή σας στρέφεται γύρω από άλλους ανθρώπους. Αδιάκοπα συναλλάσσεστε και ανταλλάσσετε, ενέργεια με άλλους, χρησιμεύοντας ως «καθρέφτης» για να βλέπουν τον εαυτό τους, ενώ οι άλλοι γίνονται καθρέφτες για σας.

Το κάθε τι που συμβαίνει, η κάθε κατάσταση που σας παρουσιάζεται στον βίο σας αυτό, υπάρχει ταυτόχρονα και σε Fractalπαράλληλους βίους, και κάθε περιβάλλον, με τα δέντρα του, τις πέτρες του, τα κτίρια του και τους ανθρώπους του είναι μέρος της ζωής σας σε παράλληλους βίους. Κάθε τι στη ζωή σας είναι ένας καθρέφτης που σας εμφανίζεται ξανά για να δείτε πώς θα δράσετε ή πώς θα αντιδράσετε, στον σημερινό σας βίο, και έτσι σας παρέχει μια ευκαιρία για πνευματική εξέλιξη. Κάθε τι στη ζωή σας είναι αντανάκλαση του εαυτού σας.

Κάθε, τι που βλέπετε γύρω σας προέρχεται μόνο από τα δικά σας μάτια, από τις δικές σας αντιλήψεις και από τα δικά σας συναισθήματα. Όποια και αν είναι τα συναισθήματά σας, είναι δικά σας και μόνο δικά σας, όχι του διπλανού σας. Δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να σας κάνει να νιώθετε ό,τι νιώθετε, και να αντιδράτε όπως αντιδράτε. Μπορεί να κουνάτε το δάχτυλο σας σε άλλους και να λέτε ότι είναι θυμωμένοι ή ότι σας βγάζουν από τα ρούχα σας, η αλήθεια, όμως, είναι ότι τα συναισθήματά σας αναφέρονται σε σας, και οι καθρέφτες απλά σας επιστρέφουν τα συναισθήματά σας αντανακλώντας τα.

Όταν βλέπετε τον εαυτό σας στον καθρέφτη που χτενίζεστε, δεν σας χτενίζει ο καθρέφτης. Εσείς χτενίζεστε και ο καθρέφτης αντανακλά αυτή την κίνηση. Κάθε τι στη ζωή σας σάς επιστρέφει αντανακλαστικά τον τρόπο που βλέπετε εσείς τη ζωή σας και το πώς παρουσιάζεστε στον κόσμο. Δεν υπάρχει συναλλαγή χωρίς καθρέφτες.

Η καλλιέργεια της Συναισθηματικής Νοημοσύνης

 

Η Συναισθηματική Νοημοσύνη

Μπορείτε να αυξήσετε τη συναισθηματική νοημοσύνη σας εκούσια, όπως δείχνουν δεκαετίες ψυχολογικών ερευνών, εκπαιδευτικά προγράμματα και άλλες μέθοδοι. Μπορείτε να μάθετε να προσαρμόζετε τη συμπεριφορά σας, τις διαθέσεις και την αυτοεικόνα σας. Κάτι τέτοιο δεν συνεπάγεται ολοκληρωτική μεταβολή της προσωπικότητάς σας. Περισσότερο αφορά την αλλαγή στάσεων και συνηθειών, καθώς επίσης την κατάκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων. Βέβαια αυτό απαιτεί χρόνο και αφοσίωση στο στόχο. Συνεπώς, πρέπει να το δείτε ως μεσοπρόθεσμη επένδυση, με σημαντικά ωστόσο οφέλη.

Η συναισθηματική νοημοσύνη δεν θα σας βοηθήσει απλώς να χειριστείτε τον εαυτό σας, αλλά θα σας επιτρέψεινα εκμαιεύσετε εξαιρετικά αποτελέσματα από τους συνεργάτες σας. Αυτού του είδους η προσωπική ωρίμανση θα σας βοηθήσει, επίσης, να ολοκληρωθείτε ως προσωπικότητα, ώστε να μπορέσετε να καθοδηγήσετε και τους συνεργάτες σας για την καλλιέργεια της δικής τους συναισθηματικής νοημοσύνης. Όπως συμβαίνει γενικότερα με την προσωπική ωρίμανση, αφετηρία είναι η επιθυμία σας και η πρόθεσή σας να εξελιχθείτε.

Αποφασίζετε τι και πώς θα αλλάξετε: με άλλα λόγια, από εσάς εξαρτάται πώς θέλετε να είναι η προσωπικότητά σας. Ποικίλα έγκυρα τεστ για τη συναισθηματική νοημοσύνη θα σας βοηθήσουν να υπολογίσετε τη δεινότητά σας στον τομέα αυτόν. Δεν είναι απαραίτητο, όμως, ένα τεστ μέτρησης της συναισθηματικής νοημοσύνης, για να σημειώσετε πρόοδο. Ένα πλήθος πρακτικών εφαρμογών θα βελτιώσουν ποικίλες πτυχές της συναισθηματικής νοημοσύνης σας.

Τρόποι αύξησης της συναισθηματικής νοημοσύνης

Δεσμευτείτε: Όπως ένας χορευτής που πρέπει να μάθει καινούργια βήματα για μια νέα χορογραφία στο μπαλέτο, έτσι κι εσείς πρέπει να θέλετε να ασχοληθείτε συστηματικά με την προσωπική αλλαγή, μέσω συστηματικής εξάσκησης και πρακτικής. Για παράδειγμα, ποιες πτυχές της προσωπικότητάς σας θέλετε να διατηρήσετε και πιθανώς να βελτιώσετε; Η υιοθέτηση μιας θετικής στάσης απέναντι στην προσωπική ωρίμανση εξηγεί γιατί κάποια άτομα επιμένουν και αλλάζουν πραγματικά.

Επιδιώξτε τη λήψη ανατροφοδότησης: Ακόμα και οι καλύτεροι ηθοποιοί χρειάζονται

Η ίδρυση του μαντείου των Δελφών

 

Ο θρύλος λέει ότι οι Δελφοί ήταν το σημείο που συναντήθηκαν οι δύο αετοί. όταν ο Δίας τους έστειλε να πετάξουν από δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Σ' αυτό το σημείο ο Δίας έριξε τον ιερό βράχο και οι Δελφοί έγιναν γνωστοί στα πέρατα του τότε κόσμου ως ο ομφαλός της Γης, το κέντρο του κόσμου.
«Δέλφις» σημαίνει στ' αρχαία Ελληνικά Δελφίνι, και γι' αυτό οι Δελφοί ονομάστηκαν έτσι. Προς τιμή του δελφινιού, και αυτό γιατί αυτή τη μορφή πήρε ο Απόλλωνας κατά το ταξίδι της επιστροφής του, οδηγώντας το καράβι με τους Κρήτες ναυτικούς με σκοπό να μείνουν στους Δελφούς για να χτίσουν το ιερό του και να γίνουν οι ιερείς του.
Με την επιστροφή του ο Απόλλωνας στέφτηκε επισήμως προστάτης και άρχοντας των Δελφών. Στο σημείο που έγινε η σφαγή του Πύθωνα, τοποθετήθηκε ο ομφαλός βράχος. Ο ομφαλός σημαίνει «κέντρο της γής» και εκεί ήταν το Ιερό Μαντείο των Δελφών.

Το πώς και από ποιον δημιουργήθηκε αρχικά το Μαντείο δεν είναι εύκολο να βρεθεί, αφού πολλοί μελετητές θεωρούν ότι η δράση του ανάγεται στην προκατακλυσμιαία εποχή, γεγονός που ενισχύεται και από τις διάφορες θεότητες που το προστάτευαν στο διάβα της ιστορίας: η Γη, στη συνέχεια η Θέμιδα, έπειτα ο Απόλλωνας και ο Διόνυσος. Καθώς η ιστορία άπλωνε περίτεχνα το πέπλο της πάνω από το Μαντείο των Δελφών,

δημιουργήθηκαν διάφοροι μύθοι που εξιστορούσαν τις απαρχές του. Επομένως, είναι ιδιαίτερα δύσκολο έως και ακατόρθωτο για τον ιστορικό ερευνητή να διαπιστώσει αν υπάρχουν ψήγματα αλήθειας σε αυτές τις διηγήσεις, καθώς και να τις αποκωδικοποιήσει.
Ένας από τους πιο γνωστούς μύθους δημιουργίας του Μαντείου, ο οποίος διασώθηκε από τον Διόδωρο τον Σικελιώτη μιλάει για έναν βοσκό, ο οποίος καθώς έβοσκε το κοπάδι του στην περιοχή διαπίστωσε ότι από ένα άνοιγμα, δίπλα στις Φαιδριάδες πέτρες, έβγαιναν διάφορες αναθυμιάσεις. Παρατήρησε μάλιστα ότι τα ζώα που πλησίαζαν στο άνοιγμα αποκτούσαν μια πολύ περίεργη συμπεριφορά. Πλησιάζοντας, λοιπόν, και ο ίδιος στο χάσμα για να δει τι συμβαίνει άρχισε να λέει διάφορα ακατάληπτα πράγματα πέφτοντας σε έκσταση, λόγια τα οποία εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι προέλεγαν τα μελλούμενα. Από τότε εγκαταστάθηκε στο σημείο εκείνο μια ιέρεια, η Πυθία και άρχισε να λειτουργεί το Μαντείο. Ένας άλλος μύθος θέλει τον ήρωα Παρνασσό, το όνομά του οποίου δόθηκε στο ομώνυμο βουνό, ν’ ανακαλύπτει σ’ εκείνη την περιοχή την οιωνοσκοπία, μαντεύοντας από τον τρόπο που