Πέρσης θεός Μίθρας
Η 24η Δεκεμβρίου ήταν η γενέθλια ημέρα του θεού των Φρυγών Άττι. Η 24η (κατ’ άλλους η 25η), ήταν η γενέθλια ημέρα του θεού των Περσών, του αήττητου ήλιου, του Μίθρα δηλαδή. Γιορταζόταν με ευλάβεια και κατάνυξη, από τους αρχαίους Ελληνες στα Κρόνια). Και οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την 24η και την 25η τα Σατουρνάλια και τα Μπρουμάλια, “dies natalis invicti Solis” δηλαδή την ημέρα γέννησης του ανίκητου Ηλίου - Sol Invictus), που καθιερώθηκε από τον αυτοκράτορα Αυρηλιανό, το 274).
Στην Κίνα, μια ημέρα πριν την εορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, ο αυτοκράτωρ μετέβαινε στον Ναό του Ουρανού, και έπεμπε την σημαντικότερη προσευχή του έτους, αφού ως υιός του Ουρανού που ελογίζετο, θεωρείτο και μεσολαβητής μεταξύ Ουρανού και Γης. Χιλιάδες άλογα, ελέφαντες και πλήθος κόσμου ανέμεναν αυτήν την προσευχή, έξω από το κυκλικό ιερό του Ναού τ’ Ουρανού, για να πάει καλά η σοδειά τους. Αντάλλασσαν δώρα μεταξύ τους κι εύχονταν ευχές.
Αργότερα (από τον πάπα Ιούλιο Α'. το 345) η ημέρα αυτή επιλέχτηκε και ως ημέρα γέννησης του Χριστού, από την Εκκλησία (Διονύσιος ο Μικρός, τέλος 6ου αι.), στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο. Ηταν μια κίνηση επιβεβλημένη, κατά την Εκκλησία, ούτως ώστε «να εξαλειφθεί ο παγανιστικός εορτασμός του χειμερινού ηλιοστασίου» (που με το παλιό ημερολόγιο, το Ιουλιανό, ήταν στις 25 Δεκεμβρίου) και «να εξαλειφθεί ο ειδωλολατρικός συμβολισμός του, για να αντικατασταθεί από ένα χριστιανικό». (Έως τότε εορταζόταν η 6η Ιανουαρίου).
Βέβαια, για τη σαφή ημερομηνία γέννησης του Ιησού «μπερδεύονται» και οι ευαγγελιστές: Κατά τον Ματθαίο γεννήθηκε επί ημερών του βασιλιά της ρωμαϊκής Ιουδαίας, Ηρώδη, δηλαδή του Μέγα Ηρώδη. Ο Μ. Ηρώδης αρρώστησε 70 ετών
και πέθανε 6 μήνες αργότερα, μετά από μια έκλειψη Σελήνης, λίγο πριν από το εβραϊκό Πάσχα (βλ. σχ. Φλάβιος Ιώσηπος, 1ος αι.). Ορατές εκλείψεις Σελήνης στην Παλαιστίνη συνέβησαν το 5 και το 4 π.Χ., αλλά ολική μόνο το 1 π.Χ. Κατά τον Διονύσιο τον Μικρό, ο Ηρώδης πέθανε το 3 π.Χ.
Κατά τον Λουκά, όμως, γεννήθηκε όταν ηγεμόνας στη Συρία ήταν ο Κυρήνιος (2, 1-8): «Εγένετο δε εν ταις ημέραις εκείναις εξήλθε δόγμα παρά Καίσαρος Αυγούστου απογράφεσθαι πάσαν την οικουμένην. Αυτή η απογραφή πρώτη εγένετο ηγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου. Και επορεύοντο πάντες απογράφεσθαι, έκαστος εις την ιδίαν πόλιν. Ανέβη δε και Ιωσήφ από της Γαλιλαίας εκ πόλεως Ναζαρέτ εις την Ιουδαίαν εις πόλιν Δαυίδ, ήτις καλείται Βηθλεέμ, δια το είναι αυτόν εξ οίκου και πατριάς Δαυίδ. Και ποιμένες ήσαν εν τη χώρα τη αυτή αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς της νυχτός επί την ποίμνην αυτών».
Η απογραφή όλων των κατοίκων της αυτοκρατορίας, που περιγράφει ο Λουκάς, διατάχτηκε από τον Αύγουστο το 2 π.Χ. και πήγε και ο Ιωσήφ με τη Μαρία ετοιμόγεννη. Αλλά η απογραφή αυτή κράτησε χρόνια.
Άλλο στοιχείο προσδιορισμού της χρονιάς γέννησης του Χριστού είναι ότι την ημέρα της απογραφής ξέσπασε επανάσταση («Πράξεις», 5, 37), η γνωστή επανάσταση του Ιούδα του Γαλιλαίου, η οποία έγινε το 6 μ.Χ. – άρα ο Μ. Ηρώδης ήταν ήδη νεκρός – κι έτσι ο Ιησούς γεννήθηκε επί ημερών του Ηρώδη Αρχέλαου!..
Νεότεροι θεολογικοί μελετητές καταλήγουν ότι ο Ιησούς γεννήθηκε το 4 μ.Χ.
Τα Χριστούγεννα γιορτάστηκαν για πρώτη φορά επί Βυζαντίου, το 378.
Το 1752 με την αλλαγή του Ιουλιανού ημερολογίου στο Γρηγοριανό, αφαιρέθηκαν 11 ημέρες. Έτσι οι παλαιοημερολογίτες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου.
Στη Γερμανία αντικατέστησαν τις σχετικές γιορτές της θεάς Χέρτα (Ήρας) περί τον 9ο αι. και στην Νορβηγία στα μέσα του 10ου.
Παντού συμβολίζουν τη νίκη του φωτός επί του σκοταδιού, αφού η μέρα μεγαλώνει και στην πατρίδα μας λένε «Χριστός γεννάται, ώρα γεννάται».
Ένα αστέρι σηματοδότησε τη γέννηση του Ιησού. Ήταν πάγια τακτική των βασιλιάδων της ανατολής να ταυτίζουν τη γέννησή τους με την εμφάνιση κάποιου άστρου. Χωρίς αυτήν δεν θεωρούσαν ότι η ζωή τους θα είναι ευτυχισμένη και τυχερή.
Πρόκειται για το μυθικό «άστρο της Βηθλεέμ»[1], που αναφέρει, όμως, μόνο ο Ματθαίος: «Του δε Ιησού γεννηθέντος εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας εν ημέραις Ηρώδου του βασιλέως, ιδού μάγοι από ανατολών παρεγένοντο εις Ιεροσόλυμα λέγοντες “πού εστίν ο τεχθείς βασιλεύς των Ιουδαίων; Είδομεν γαρ αυτού τον αστέρα εν τη ανατολή και ήλθομεν προσκυνήσαι αυτώ”, οι δε ακούσαντες του βασιλέως επορεύθησαν και ιδού ο αστήρ ον είδον εν τη ανατολή προήγεν αυτούς, έως ελθών έστη επάνω ου ην το παιδίον. Ιδόντες δε τον αστέρα εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα» (β΄ κεφ.).
Θυμίζουμε απλά ότι η βάπτιση του Ιησού και το προσκύνημα των μάγων είναι τα πιο δημοφιλή θέματα των εικαστικών καλλιτεχνών. Μ' αυτούς τους τίτλους υπάρχουν σ' ολόκληρο τον κόσμο τουλάχιστον 50 αριστουργήματα επιφανών ζωγράφων, ανάμεσα στους οποίους οι: Γκιότο, Μπεάτο Αντζέλικο, Μποτιτσέλι, Λεονάρντο ντα Βίντσι, κ.ά.
Ας πλανηθούμε στη… μαγεία της ποίησης του μεγάλου Γ. Δροσίνη:
Την άγια νύχτα τη χριστουγεννιάτικη - ποιος δεν το ξέρει; -
των μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα λάμπει τ΄ αστέρι.
Κι όποιος το βρει μέσ΄ στ΄άλλα αστέρια ανάμεσα και δεν το χάσει
σε μιαν άλλη Βηθλεέμ ακολουθώντας το μπορεί να φτάσει…
Εκκλησιές και ναοί υπέρ του Χριστού:
Μπορεί να σας φανεί παράξενο, αλλά εκκλησιές στο όνομα του Χριστού δεν βρίσκουμε συχνά και εύκολα.
Επ’ ονόματι του άη Χρίστου υπάρχει ένα μικρό ξωκκλήσι στην Γαύδο. Κι ένα άλλο, στο φαράγγι του Φονιά στην Σαμοθράκη.
Ιερά Μονή του Χριστού υπήρχε στην κορυφή του λόφου της νήσου Αντιγόνης των Πριγκηποννήσων.
[1] Βάσει της αστρονομίας, τα αστέρια που είναι σήμερα ορατά ήταν και τότε. Για να μιλάει όμως ο Ματθαίος για ένα τόσο λαμπρό άστρο, τότε θα πρέπει το «άστρο της Βηθλεέμ» να ήταν:
· Η τριπλή (ή μεγάλη) σύνοδος (ή συζυγία, δηλαδή απλά λαϊκά ο ένας προσπέρασε τον άλλο) Δία-Κρόνου, τα τέλη Μαΐου, το Σεπτέμβριο και τις αρχές Δεκεμβρίου του 7 π.Χ. που συνέβη στον αστερισμό των Ιχθύων (ιερός για τους Εβραίους) και του Υδροχόου – συμβαίνει μια κάθε 900 χρόνια!
· Η σύνοδος Διός-Αρεως-Κρόνου (που έφτασαν σε απόσταση 8ο μεταξύ τους), το Φεβρουάριο του 6 π.Χ. – συμβαίνει κάθε 800 χρόνια. (Οι δυο προηγούμενοι παράγραφοι ήταν η θεωρία διατύπωσε ο Κέπλερ, το 1604, στην προσπάθειά του να εξηγήσει το «άστρο της Βηθλεέμ»).
· Ενα αστέρι του Αιγόκερω, ορατό επί 70 ημέρες, τον Μάρτιο-Απρίλιο του 5 π.Χ.
· Το πέρασμα δυο κομητών, που σημειώθηκε, το 5 και το 4 π.Χ. (Συνολικά 135 κομήτες αναφέρονται στα αρχαία χρόνια, μέχρι τη γέννηση του Ιησού. Ολοι, εκτός απ΄ τους Κινέζους, τους θεωρούσαν προάγγελους κακών, άρα δεν θα έπρεπε να «χαρούν χαρά μεγάλη σφόδρα». Αρα πρέπει να αποκλείσουμε ότι το «άστρο της Βηθλεέμ» ήταν κομήτης. Οπως αποκλείεται να ήταν και μετεωρίτης, που κρατάει για λίγο).
· Η σύνοδος Κρόνου–Ερμή, στις 19 Μαΐου 3 π.Χ. Και Κρόνου- Αφροδίτης (μόνο 7,2ο διαφορά), στις 12 Ιουνίου 3 π.Χ. Και Δία-Αφροδίτης (4,2ο), τον Αύγουστο του 3 π.Χ., που έμοιαζαν σαν να ταυτίζονταν, στον αστερισμό του Λέοντα. Και Δία-Regulus (ή Βασιλίσκο, το λεγόμενο «αστέρι της βασιλείας», το πιο φωτεινό του αστερισμού του Λέοντα, που για τους αστρολόγους είναι το παραδοσιακό ζώδιο των βασιλιάδων), τον Σεπτέμβριο του 3 π.Χ. Αυτή σημειώθηκε δυτικά του ουρανού, άρα οι Πέρσες μάγοι ακολουθώντας την πράγματι μπορούσαν να φτάσουν στη Βηθλεέμ της Παλαιστίνης. Αυτές οι σύνοδοι του 3 π.Χ., που συνέβαιναν από τον Μάιο ως τον Σεπτέμβριο, παρείχαν ικανό χρονικό διάστημα για να διανυθεί η παραπάνω απόσταση με καμήλες.
· Η σύνοδος Διός-Regulus, τον Φεβρουάριο και τον Μάιο του 2 π.Χ. Και Δία-Αφροδίτης (των πιο λαμπρών πλανητών μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη), τον Ιούνιο του 2 π.Χ. τόσο κοντά, που έμοιαζαν σαν ένα άστρο, πάνω από τον δύοντα Ήλιο!
Αρα και επειδή και οι σύνοδοι ήταν συχνά φαινόμενα, δεν θα μπορούσαν να επηρεάσουν και να υποκινήσουν τους σοφούς επιστήμονες μάγους! Μήπως ήταν κάποιος καινοφανής ή υπερκαινοφανής αστέρας (supernova), που όταν συμβεί κάνει το άστρο 100 εκατ. φορές λαμπρότερο, αν και χιλιάδες έτη φωτός μακριά; Αλλά τότε γιατί δεν το κατέγραψαν οι λεπτολόγοι Κινέζοι αστρονόμοι, που κρατούσαν αναλυτικά στοιχεία; Τι ήταν λοιπόν αυτό το μυστηριώδες αστέρι, με το οποίο ασχολήθηκαν όλοι οι σοφοί, οι θεολόγοι κι οι αστρονόμοι, από τον Τύχο Μπράχε ως τον Κέπλερ;
Πηγές
1. Το υπό έκδοση βιβλίο του Γ. Λεκάκη «Η λαογραφία των Χριστουγέννων»
2. Το αρχείο φυλλαδίων της Βιβλιοθήκης του Δημοτικού του Κολλεγίου Αθηνών
3. Διαδίκτυο
