Σκοπός του Τέκτονα είναι η αναζήτηση της Αληθείας. Ποια είναι όμως η αλήθεια αυτή και γιατί είναι κρυμμένη; Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση, εξ' ορισμού δεν μπορεί να δοθεί ούτε να μεταβιβαστεί! Απομένει στον καθένα από εμάς να την ανακαλύψει μόνος του μέσα από μεγάλο προσωπικό μόχθο. Όσον αφορά τώρα στο γιατί είναι κρυμμένη… αυτό, θα μπορούσαμε να πούμε χαριτολογώντας, είναι μέρος των κανόνων του παιγνιδιού.
Πάντως, φαίνεται ότι η αληθινή φύση των πραγμάτων δεν μπορεί να αποκαλυφθεί στον καθένα. Πρώτα απ' όλα ο Νους των περισσοτέρων δεν θα άντεχε να την αντικρίσει (ας θυμηθούμε εδώ ότι όπως λέει και μια παλιά παράδοση ο Ναός έχει τρεις θύρες: της Ζωής, του Θανάτου και της Τρέλας). Ύστερα, η προσπάθεια αυτή καθεαυτή που καταβάλει κανείς για την εύρεση της Αληθείας, τον καθιστά ισχυρό κι ανθεκτικό αρκετά, ώστε στο τέλος να μπορέσει να κρυφοκοιτάξει πίσω από το πέπλο της Ίσιδος. Βλέπετε, το Θείον δεν γίνεται να θεαθεί δια γυμνού οφθαλμού (στο τυπικό του Α' βαθμού ο β' Επόπτης μας λεει: "οι ανθρώπινοι οφθαλμοί δεν θα ηδύναντο να ανθέξουν εις την λάμψιν του").
Ο απροετοίμαστος που θα αποτολμήσει να κοιτάξει απευθείας μια ακτίνα φωτός του μεγάλου αρχιτέκτονα των κόσμων είναι καταδικασμένος… Όλα αυτά όμως όχι επειδή Αυτός είναι μοχθηρός ή σαδιστής. Άλλωστε η Θεότητα δεν μπορεί να περιγραφεί από λέξεις (όπως καλός ή κακός)… Απλά "Υπάρχει" σε ένα πεδίο τόσο ευρύτερο της κατανόησής μας, που αν το αντιλαμβανόμαστε ξαφνικά, αυτό θα ισοδυναμούσε με το να κοιτάξουμε τον ήλιο χωρίς κανένα προστατευτικό μέσο (Ο Τειρεσίας τυφλώθηκε – μας λένε τα κείμενα – όταν αντίκρισε τη Θεά Αθηνά γυμνή)! Μπορούμε έτσι να συμπεράνουμε, ότι για να γίνουμε μέτοχοι της Ανώτερης Γνώσης πρέπει πρώτα να σιγουρευτούμε ότι θα μπορέσουμε να την αντέξουμε! Και για να επιτύχουμε κάτι τέτοιο δεν υπάρχει άλλος τρόπος από το να βαδίσουμε κι εμείς το μονοπάτι που ακολούθησε ο Ήρωας Ηρακλής. Ας προσέξουμε εδώ ένα σημείο – κλειδί: Οι άθλοι και οι δοκιμασίες που θα συναντήσουμε, δεν είναι για να μας κρίνουν, είναι για να μας δυναμώσουν!
Οι Αδ\ Μαθηταί ίσως να νομίζουν ότι είναι πραγματικοί μαθητές. Δεν είναι όμως! Αλλά κι από παλαιούς τέκτονες ακούμε συχνά να λένε: "εδώ όλοι μαθητές ήμαστε…". Κι' αυτό όμως είναι ψέμα! Δεν είμαστε Μαθητές, επειδή δεν είμαστε άξιοι γι' αυτόν τον τίτλο! Γιατί Μαθητής είναι αυτός που έχει μπει και βαδίζει στο δρόμο της μαθητείας. Αυτός που συνειδητά και απερίσπαστα ακολουθεί αυτό το μονοπάτι!
Ας δούμε όμως: Πώς ξεκινά κανείς; (Γιατί έχω την αίσθηση – κι' όλα αυτά φυσικά τα λέω κρίνοντας πρώτα απ' όλα εξ' ιδίων – πως συχνά βαυκαλιζόμαστε με ανώτερες φιλοσοφίες και θεωρίες, παραμελώντας τα πρώτα και βασικότερα καθήκοντα του Μαθητή). Ποιο είναι λοιπόν το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε για να μπούμε σε αυτήν την ατραπό; Για να γίνουμε δηλαδή πραγματικοί μαθητές;
Το πρώτο βήμα είναι η Κάθαρση! Και τι είναι η κάθαρση; Σύμφωνα με έναν παλιό ορισμό:
Από την πρώτη μέρα που γεννιόμαστε (για να μην αναφερθούμε στα ακόμη πιο πριν) η προσωπικότητά μας φορτώνεται με χιλιάδες βαρίδια που μας κρατούν δέσμιους στην τωρινή μας κατάσταση: Εγωισμός, φόβος, θρησκευτικός φανατισμός, φιλαυτία, μισαλλοδοξία, ο κατάλογος είναι δυστυχώς ατελείωτος. Έτσι, για να το πούμε και μαθηματικά, καταλαβαίνουμε ότι η "πράξη" που πρέπει να κάνουμε πάνω στον εαυτό μας είναι πράξη αφαίρεσης κι όχι πρόσθεσης όπως ίσως νομίζουν πολλοί.
Αυτό βέβαια στα λόγια είναι εύκολο, αλλά στην πράξη υπερβολικά δύσκολο. Παρ' ότι λέμε ότι η κάθαρση αποτελεί το πρώτο βήμα, δεν είναι κάτι που μπορεί να ολοκληρωθεί σε σύντομο διάστημα. Νομίζω ότι καλύτερα θα ήταν να το αντιμετωπίσουμε ως έργο ζωής. Επίσης δεν πιστεύω ότι ορίζεται μονοσήμαντα ένας συγκεκριμένος τρόπος για να επιτευχθεί. Ο κάθε άνθρωπος αποτελεί και μια ξεχωριστή περίπτωση και πρέπει να βρει μόνος του τον τρόπο για να φέρει σε πέρας αυτό το πρώτο καθήκον του μαθητή. Παρ' όλα αυτά θα επιχειρήσω να εκθέσω το πώς βλέπω εγώ τα βήματα που θα έπρεπε κάποιος να ακολουθήσει.
Πρώτα - πρώτα ας έχουμε στο μυαλό μας ότι στην παρούσα κατάστασή μας (και ιδίως στη σημερινή εποχή) έχουμε μάθει να ζούμε ως καθαρά υλικά όντα. Λογικό φαίνεται λοιπόν να αρχίσουμε τη διαδικασία της κάθαρσης από αυτήν ακριβώς την ύλη! Η πνευματική κάθαρση (επίσης απαραίτητη στον αναζητητή) είναι σαφώς δυσκολότερη και γι' αυτό δέον μου φαίνεται να ξεκινήσει κανείς από τα πιο απλά…
Από την ύλη λοιπόν!
Υπάρχει ένα μικρό αρχαίο κείμενο της Πυθαγόρειας σχολής που ονομάζεται: "Τα Χρυσά Έπη του Πυθαγόρα". Δεν αποτελείται παρά από 75 μόνο στίχους. Αναφέρεται δε, σε αυτό ακριβώς, στο πως δηλαδή θα πρέπει να ζει κάποιος που ακολουθεί την ατραπό της μαθητείας. Παραθέτω μόνον τους στίχους 9 - 11 (σε μετάφραση) που αναφέρονται στα αρχικά καθήκοντα του μαθητή:
"Ταύτα μεν γνώριζε ότι ούτως έχουσι, συνήθιζε δε να είσαι κύριος των εξής' πρώτα πρώτα μεν της κοιλίας και του ύπνου και των αφροδισίων και του θυμού."
Τι μας λεει εδώ; Προσέξτε πως κουμαντάρετε τις ανάγκες σας! Και μιας και ανέφερα τη λέξη ανάγκη, θα ήθελα πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση των παραπάνω δύο στίχων, να επιστήσω την προσοχή σας στη θεμελιώδους σημασίας διαφορά, της λέξης "ανάγκη" από τη λέξη "επιθυμία"! Αναμφισβήτητα το σώμα μας για να λειτουργήσει σωστά και να παραμένει υγιές, χρειάζεται ορισμένα πράγματα, έχει δηλαδή κάποιες ανάγκες. Ωστόσο, εμείς οι άνθρωποι συνηθίζουμε (και με τη βοήθεια της φαντασίας κυρίως), να "ξεχειλώνουμε" αυτές μας τις ανάγκες και να τις μετατρέπουμε έτσι σε επιθυμίες. Κάνουμε δηλαδή κατάχρηση αυτών που πραγματικά χρειαζόμαστε. Η φαντασία, ξέρετε, είναι μια πολύ παρεξηγημένη ιδιότητα. Μας έχει δοθεί για άλλους σκοπούς, αλλά εμεί συνηθίζουμε να την χρησιμοποιούμε για ονειροπόλημα και υπεκφυγή της (σκληρής συνήθως για εμάς) καθημερινότητας. Ας μην ξεφύγω όμως από το θέμα μας. Το όριο λοιπόν ανάμεσα στην επιθυμία και την ανάγκη διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεθεί. Ο Μαθητής πρέπει να εντοπίσει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις δύο αυτές έννοιες και να φροντίζει ώστε να ικανοποιεί μεν τις ανάγκες του, αλλά να απαλλαχθεί εντελώς από τις επιθυμίες! Έτσι, έχοντας αυτό υπόψη, ας σκεφτούμε λίγο επάνω στις συμβουλές των Πυθαγόρειων…
Παράλληλα τώρα με το θέμα του ύπνου πρέπει να προσέχουμε και την τροφή που λαμβάνουμε καθημερινά. Χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί και ως προς το τι τρώμε αλλά ως προς το πόσο τρώμε. Κακά τα ψέματα αδελφοί μου, ο πραγματικός μαθητής δεν γίνεται να είναι για παράδειγμα χοντρός. Η υπερβολική λήψη τροφής αυξάνει την αδράνεια του σώματος και μαζί και αυτήν της ψυχής. Όταν καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες τροφής απ' ότι πραγματικά έχει ανάγκη το σώμα μας, γινόμαστε όλο και λιγότερο ευαίσθητοι στα μηνύματα του πνευματικού κόσμου. Άλλωστε, πάνω σε αυτό το θέμα, ας μην ξεχνάμε ότι παραδοσιακά η υπερκατανάλωση τροφής εθεωρείτο ένα αντίδοτο από τις μαγικές επιρροές. Μετά από μια επικίνδυνη μαγική τελετή, οι συμμετέχοντες συνήθιζαν να τρώνε ένα γερό γεύμα. Ένα φορτωμένο στομάχι δένει τον κάτοχό του περισσότερο με την ύλη και μειώνει την ψυχική του ευαισθησία. [και μια παρένθεση εδώ: Σκεφτείτε, ίσως το Ποτήριον Αγάπης να έχει κι έναν επιπλέον σκοπό.] Ταυτόχρονα, η βουλιμία αποτελεί κι από μόνη της ένα πάθος, μια αδυναμία που δεν ταιριάζει στον αναζητητή. Πέρα τώρα από την ποσότητα, φαίνεται ότι και το είδος της τροφής που παίρνουμε καθημερινά έχει κάποια επίδραση στην ψυχοσύνθεσή μας. Ο Πυθαγόρας για παράδειγμα, έλεγε απ' όσο ξέρουμε στους μαθητές του: "Κρέας και κυάμους ου τρώγετε!" Αλλά και οι μοναχοί στο Θιβέτ δεν τρώνε καθόλου κρέας σε ολόκληρη τη ζωή τους και παρόλα αυτά είναι σε άριστη σωματική κατάσταση (και σίγουρα σε πολύ καλύτερη απ' ότι είμαστε εμείς)! Την ίδια συνήθεια -τη μη βρώση κρέατος δηλαδή- θα την συναντήσουμε να την ακολουθούν οι πνευματικοί αναζητητές σε όλες σχεδόν τις παραδόσεις. Δεν νομίζω λοιπόν ότι ο πραγματικός μαθητής πρέπει να το παραβλέψει αυτό. Βέβαια, είναι αλήθεια ότι στην δική μας κοινωνία έχουμε μεγαλώσει εντελώς διαφορετικά απ' ότι στο Θιβέτ για παράδειγμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορούμε αν όχι να καταργήσουμε, έστω να περιορίσουμε κάποιες μας συνήθειες.
Και μιας και ανάφερα τη λέξη συνήθεια θα κάνω άλλη μια παρένθεση. Η συνήθεια μιας πράξης, είναι πολύ χειρότερη από την ίδια την πράξη! Δεν είναι τραγικό ας πούμε το ότι κάποιος καπνίζει. Είναι τραγικό το ότι του έχει γίνει συνήθεια. Το ότι δηλαδή το κάνει πλέον μηχανικά, δίχως να είναι συνειδητός σε αυτό και χωρίς να μπορεί να απαλλαγεί από αυτό!
Ας επιστρέψουμε όμως στις συμβουλές από τα Χρυσά Έπη. Μετά το φαγητό αναφέρονται τα αφροδίσια, το σεξ. Όπως και στην τροφή και στον ύπνο, έτσι κι εδώ το μυστικό είναι να βρει κανείς το όριο που διαχωρίζει την ανάγκη για σεξ από την επιθυμία γι' αυτό. Στις μέρες μας μάλιστα όπου βομβαρδιζόμαστε καθημερινά με ηδονιστικά ερεθίσματα η εμφάνιση μιας πλασματικής ανάγκης για υπερσεξουαλική δραστηριότητα είναι αυτόματη. Ο πραγματικός μαθητής όμως πρέπει να βάλει ένα όριο και σε αυτό. Όπως θα ήταν επιζήμια η παντελής αποχή από την ηδονή, έτσι και η παράδοση σε αυτή μας κρατάει δέσμιους μακριά από το στόχο μας.
Όσο ζούμε πάνω σ' αυτή τη γη, καλύτερα να το πάρουμε απόφαση ότι το σώμα μας θα επηρεάζει και το πνεύμα μας! Όσο κι αν κάποιες φορές θέλουμε να το αρνηθούμε, ο μαθητής που έχει παραμελήσει και δεν φροντίζει επαρκώς το σώμα του δεν θα φτάσει μακριά σε αυτόν το Δρόμο.
Όλα αυτά, ίσως φανούν σε μερικούς από εσάς λίγο παιδαριώδη… Μπορεί να σκεφτείτε: τι σας είπα; Μην τρώτε πάρα πολύ, ή μην κοιμάστε υπερβολικά… Ε και; Τα ακούμε κάθε μέρα κι απ' τους γιατρούς. Εκόμησα γλαύκαν εις Αθηνάν. Ωστόσο, επιτρέψτε μου να επιμείνω! Γιατί για τον καθημερινό άνθρωπο δεν έχει και μεγάλη σημασία αν θα φάει κάποια μέρα μια μπουκιά παραπάνω. Για το Μαθητή όμως έχει σημασία, και μάλιστα μεγάλη! Τα ίδια απλά, καθημερινά, πράγματα αποκτούν εντελώς διαφορετική βαρύτητα αν τα κοιτάξουμε υπό τη γωνία του δρόμου της μαθητείας. Και για να χαριτολογήσω λίγο, μαντέψτε και πόσες μοίρες είναι η γωνία αυτή… Ο μαθητής δεν έχει δικαίωμα να παρεκκλίνει, γιατί είναι κι αυτό ένα από τα πρώτα εμπόδια που πρέπει να υπερπηδήσει. Για το Μαθητή είναι μια άσκηση που οφείλει να ολοκληρώσει κι όχι μια απλή ιατρική συμβουλή ευζωίας!
Αν σκεφτούμε λίγο θα δούμε ότι είμαστε σχεδόν ανίκανοι να περιορίσουμε τον εαυτό μας. Αυτή η παρατήρηση είναι νομίζω πολύ σημαντική. Σημαίνει ότι δεν μπορούμε να δράσουμε αυτόβουλα αλλά τουναντίον: οι κινήσεις μας ελέγχονται από τυχαίες αλληλουχίες συμβάντων. Για να είμαι όμως πιο συγκεκριμένος ας δούμε μερικά παραδείγματα. Ας αρχίσουμε μάλιστα μέσα από τη Στοά.
Πολλοί τέκτονες ξεχνούν επανειλημμένως να φέρουν μαζί τους τα γάντια τους. Προσέξτε: δεν είναι αυτά καθαυτά τα Λευκά Γάντια που κάνουν τη διαφορά, αλλά το ότι ο Αδελφός μπήκε στον κόπο να τα φέρει. Είναι η πρόθεση που μετράει πιο πολύ. Τα λευκά γάντια έχουν βέβαια και συμβολική αξία, αλλά αυτή τη στιγμή δεν αναφέρομαι σε αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορούμε να πείσουμε τον εαυτό μας (την προσωπικότητά μας δηλαδή) να θυμηθεί να τα πάρει πάντα μαζί. Μπορεί να τα φέρουμε τη μια φορά αλλά θα τα ξεχάσουμε την επόμενη και φυσικά θα βρούμε ένα σωρό δικαιολογίες γι' αυτό! Όμοια, δεν μπορούμε να είμαστε συνεπείς σε μια σειρά από απλά πράγματα… Μπερδεύουμε τα πόδια μας, χαιρετάμε λάθος ή περπατάμε ανάποδα στο Ναό! Αυτό που είναι αξιοσημείωτο εδώ, είναι ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν το κάνουμε επίτηδες ή από έλλειψη ενδιαφέροντος. Αντίθετα, "θέλουμε" να τα κάνουμε σωστά αλλά δεν μπορούμε. Κι όλα αυτά όχι επειδή είναι κάτι δύσκολο ή πολύπλοκο. Απλά υπάρχει μια ενάντια δύναμη μέσα μας, μια Αδράνεια. Υπάρχει κάτι που δεν θέλει να "χαλάσει τη ζαχαρένια του" για το παραμικρό! Ο Μαθητής όμως οφείλει να εξοντώσει αυτό το κάτι. Πρέπει να καθαρθεί και να ελευθερωθεί από το τεράστιο βάρος αυτού του μετάλλου - της αδράνειας του.
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική που όλοι μας αρεσκόμαστε να την εξασκούμε κατ' εξακολούθηση και με αξιοθαύμαστο ζήλο: Ονομάζεται Ψέμα! Και δεν αναφέρομαι τόσο στα ψέματα που λέμε στους άλλους όσο σε αυτά που λέμε στον εαυτό μας. Έχουμε μια δικαιολογία για κάθε μας πράξη και είμαστε πραγματικά μαστόροι στο πώς θα ξεγελάσουμε την αφεντιά μας. Με αυτό τον τρόπο, καταφέρνουμε χωρίς πολλές τύψεις να φυγοπονούμε καθημερινά. Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν, ο αγώνας του Μαθητή στην πορεία του προς το Φως λαμβάνει χώρα κάθε μέρα και κάθε στιγμή.
Για να κατέλθει η Περιστερά του Αγίου Πνεύματος και να φωλιάσει στο Γκράαλ που φέρουμε στην καρδιά μας, πρέπει το δοχείο μας να είναι πεντακάθαρο. Αν η Κούπα φέρει έστω κηλίδες ή στίγματα, το Πνεύμα δεν θα κουρνιάσει ποτέ εντός της. Μόνο όταν καθαρθούμε στο επίπεδο της άσπιλης αγνότητας θα είμαστε έτοιμοι να ανασηκώσουμε τα πέπλα της Ίσιδος χωρίς να καούμε. Οι περισσότεροι από εμάς ίσως δεν είμαστε έτοιμοι για το δρόμο της Μαθητείας σε τούτη τη ζωή. Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν καλύτερο λοιπόν να μην ασχοληθούμε καθόλου. Ας ζήσουμε έναν πλήρη βίο χωρίς να αφήσουμε στο χάρο παρά ένα σακί κόκαλα όπως έλεγε κι ο Ζορμπάς. Με αυτό τον τρόπο δεν θα κάνουμε ζημιά ούτε στον εαυτό μας ούτε στους οικείους μας, αλλά και θα είμαστε λίγο πιο έτοιμοι για την επόμενη ενσάρκωση. Αν όμως κάποιος νιώσει το κάλεσμα των αιθέριων πεδίων και πιστεύει με την καρδιά του (κι όχι με το νου) πως είναι έτοιμος να ακολουθήσει το δρόμο της Αρετής και της Αλήθειας, ας είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει δοκιμασίες σκληρές! Θα διέλθει… εάν έχει σωστά καθαρθεί…
Αναγνώσθη σε συνεδρία Α' συμβολικού βαθμού, το Φεβρουάριο του 2002
http://arcadiaterrasacra.blogspot.gr
