ΕΙΣΑΓΩΓΗ
«Ο μύθος είναι ένα σπασμένο κάτοπτρο της αλήθειας. Από τον σπασμένο όμως καθρέπτη, μπορούμε να συγκεντρώσουμε τα θραύσματα και να ανασυνθέσουμε την αρχική εικόνα…» Πλούταρχος
Ο μύθος του Λαβυρίνθου, είναι ο κορμός, όπου γύρω του πλέκονται - όπως οι πολύχρωμες ταινίες στο Γαϊτανάκι - οι αφηγήσεις, που αφορούν στον Διπλούν Πέλεκυν, στον Θησέα, στην Αριάδνη, στον Μινώταυρο στον Μίνωα κ.λ.π. και ο αποσυμβολισμός τους, είναι δαιδαλώδης και πολυεπίπεδος.
Κάποια εξ αυτών είναι ιστορικά πρόσωπα με μυθολογικές προεκτάσεις, όπως ο Μίνωας και ο Θησέας και άλλα είναι αλληγορικοί μύθοι, που υποβοηθούν την συμβολική σκέψη να αποσυμβολίσει, βαθύτερες έννοιες.
Τα μυθικά πρόσωπα που συμμετέχουν στην κορύφωση του μύθου, μας βοηθούν να κατανοήσουμε, την ανθρώπινη διαδρομή προς την αναζήτηση της πνευματικής ανέλιξης.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Ο παλιότερος γνωστός λαβύρινθος βρισκόταν στην Αίγυπτο και ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε αυτόν στο Βιβλίο του 2 «Ευτέρπη» γράφοντας «….Τον είδα και τον βρήκα ανώτερο περιγραφής….»
«Οίκημα με καμπιαίς πολυπλόκους, πλανών την έξοδον» αναφέρει ο Απολλόδωρος Αθηναίος (180 π.Χ. – περ.110 π.Χ) και στον Λαβύρινθο αναφέρονται, επίσης ο Διόδωρος ο Σικελιώτης (1ος αιν. π.Χ.), ο Στράβων (το 65 π.Χ - 19 π.Χ) ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος, (23 μ.Χ. - 79 μ.Χ.) και άλλοι.
Κατά το Φρύνιχο ( Αθηναίος, Τραγικός ποιητής 5ος αιώνας π.Χ.) λαβύρινθος σημαίνει κάτι αχανές, ενώ κατά τον Παυσανία, (Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος του 2ου αι. μ.Χ.,) λαβύρινθος ήταν τα ανάκτορα της Κνωσού και κατά άλλους μελετητές, το «Ιδαίον Άντρο», το οποίο ήταν τόπος λατρείας χθόνιας θεότητας.
Τον Κρητικό Λαβύρινθο, ως σύμβολο του Μινωικού πολιτισμού, τον συναντάμε με διάφορα σχήματα, σε νομίσματα της Κνωσού, σε δαχτυλίδια, σε αγγεία, σε ψηφιδωτά. Λαβύρινθος, ως κυκλικός κοχλίας, σπειροειδής, μαιανδρικός, σε σχήμα γωνιώδες κ.λ.π ΠΑΝΤΟΤΕ όμως με μία είσοδο, η οποία είναι συγχρόνως και η μοναδική έξοδος.
Ο Λαβύρινθος είναι η σχηματική παράσταση του Σπηλαίου. Είναι μία χθόνια μήτρα, όπου εισέρχεται ο αμύητος για να μυηθεί στα μυστήρια της Μεγάλης Μητέρας και του Ιδαίου Διός. Εάν το κατορθώσει, θα εξέλθει πνευματικά αναγεννημένος.
Στην Μινωική Κρήτη δεν υπήρχαν θρησκευτικοί Ναοί για την λατρεία των Θεών. Αναθήματα όμως βρέθηκαν τόσο σε σπηλιές όσο και σε βουνοκορφές. Άλλους λατρευτικούς χώρους, αποτελούσαν ειδικοί χώροι εντός των ανακτόρων, όπου ανεβρέθησαν Πεσσοί, δηλαδή τετράγωνοι στύλοι, και Τρικίονα ιερά, με ιερές δεξαμενές.
Τα ανάκτορα της Κνωσού ξεπερνούσαν σε έκταση τα 22.000 τετρ. μέτρα, με μια δαιδαλώδη σύνθεση υπέργειων και υπογείων διαμερισμάτων. Εάν εκεί ήταν ο Λαβύρινθος, ή κάπου αλλού εκτός ανακτόρων, δεν το γνωρίζουμε αφού δεν έχει βρεθεί στην Κρήτη κτίσμα τέτοιο, όμοιο με αυτό που περιγράφεται από τους αρχαίους κυρίως Αττικούς συγγραφείς.
Μυθικός ή πραγματικός ο λαβύρινθος με τον Μινώταυρο, θα λέγαμε πως οι μύθοι που τον αφορούν, με τους πολλαπλούς συμβολισμούς τους, περιγράφουν παράλληλα και ένα μεταίχμιο εποχής.
Κατά τους προϊστορικούς χρόνους, στην Κρήτη, τουλάχιστον 5.000 χρόνια πριν την σημερινή εποχή, πριν ακόμη φθάσει εκεί ο Αθηναίος ήρωας Θησέας, λατρευόταν η «Ορεία Μήτηρ», η «Πότνια Θηρών», η Μεγάλη Μητέρα, η πνοή των δασών και η ανάσα των βουνών, η θεά του Ιερού δένδρου και των όφεων. Σε αυτήν την πρωταρχική κατάσταση, η Θεά συμβολικά κατείχε την απόλυτη εξουσία. Μητέρα-Μήτρα, μαζί με το φαλλικό σύμβολο του όφεως.
Στην περιοχή της Μεσογείου, για μακρά περίοδο κυριαρχούσαν θηλυκές Θεότητες, με διάφορα κατά τόπους ονόματα, όπως Ρέα, Κυβέλη, Αξίερος, Ίσις, Άγδιστις, Δινδυμίς, Δηώ, Δάειρα, Δήμητρα κ.λ.π. και όλες τους ήσαν το Μητριαρχικό αρχέτυπο της παμπάλαιης χθόνιας ΜΑ-ΓΑ, ΜΑ-ΔΑ, της «Πρεσβύστης και Ποτνίας Παμμήττειρος Γαίας». (Ομηρικός 'Υμνος)
Στη Κρήτη λατρευόταν η Ρέα, η Μεγάλη πανάρχαια Θεά, η θυγατέρα του Ουρανού και της Γης, η σύζυγός του Κρόνου και η μητέρα του Κρηταγενούς Ιδαίου Διός.
Λατρευτικά δρώμενα της Θεάς, απεικονίζονται σε χρυσούς σφραγιδόλιθους, ζωγραφισμένα αγγεία, τοιχογραφίες και περιγράφουν λατρείες που τις ασκούσαν ιέρειες της θεάς. Κάτω από το ιερό Δέντρο της, στις υψηλές κορυφές των βουνών και των λόφων, υπό το φως του Ηλίου και της Σελήνης. Καθώς και μέσα στα Ιερά Σπήλαια, υπό του υποβλητικού καταυγασμού φώτων που διέχεαν οι φλόγες των πυρσών, και αντανακλούσαν και πολλαπλασιάζονταν, στα νερά των πηγών. Και ίσως έτσι, να υποδείκνυαν, το μυστήριο μιας θεϊκής παρουσίας, μιας θεοφάνειας.
Το Ιερό Δέντρο και το Ιερό Σπήλαιο ήταν σύμβολα της μητρότητας και της ζωής.
Με το τέλος της εποχής του Ταύρου 2232 π.Χ. αρχίζει η σταδιακή υποβάθμιση των Θηλυκών Θεοτήτων. Η γέννηση κάθε χρόνο την ίδια εποχή, εντός σπηλαίου, του Κρηταγενούς Διός, θα σηματοδοτήσει την σταδιακή επικράτηση των Ηλιακών Λατρειών. Ο «ενιαύσιος δαίμων», το ετήσιο γονιμικό πνεύμα, είναι η βάση του μύθου, των θνησκουσών θεοτήτων. Οπότε ο θάνατος και η ανάσταση μεταβάλλονται σε αρχέτυπα, κάθε θανάτου και κάθε Ανάστασης, όποιοι και αν είναι και σε οιοδήποτε επίπεδο και αν εκδηλώνονται. Είναι η ΚΡΑΥΓΗ του ιεροφάντη των Ελευσινίων Μυστηρίων όταν λεκτικοποιεί το άφατον: «ΙΕΡΟΝ ΕΤΕΚΕΝ ΠΟΤΝΙΑ ΚΟΥΡΟΝ, ΒΡΙΜΩ, ΒΡΙΜΟΝ».
Στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, είχε αρχίσει, πλέον να αναπτύσσεται το δρώμενο του Θανάτου και της Αναγέννησης, με τα τελετουργικά του Θνήσκοντος Θεού. Κρηταγενής Δίας, Διόνυσος, Ζαγρεύς, Άδωνης, Άττις, Όσιρις, Ταλμούζ, κ.λ.π…. και θηλυκές θνήσκουσες θεότητες, όπως Περσεφόνη και Αριάδνη. Σημ. 1:
Στα Κρητικά μυστήρια, θα διατηρηθούν τα αρχαϊκά σύμβολα της λατρείας της Μεγάλης μητέρας, αλλά θα προστεθούν και τα λατρευτικά του «ενιαυσίου δαίμονος», με την συμμετοχή σε αυτά και των Ιδαίων Δακτύλων και των Κορυβάντων και των Λαβυρινθικών μυητικών δρωμένων. Σημ:2
Βρισκόμαστε πλέον στην εποχή του Μίνωα- όνομα τουλάχιστον δύο βασιλέων - και αυτήν την περίοδο άνθισε στην Κρήτη ο Μινωικός πολιτισμός. Ο Μίνωας Β’, αυτός που έλεγε ότι ήταν γιος του Διός και βασίλευσε περί το 1294 π.Χ. Σημ. 3:
Την ίδια εποχή με αυτόν τον Μίνωα τον Β΄, βασίλευε στην Αθήνα ο Αιγέας, επί βασιλείας του οποίου πήγε στην Κρήτη ο Θησέας, για να σκοτώσει το Μινώταυρο.
ΜΥΘΟΣ ΜΙΝΩΟΣ:
ΠΑΣΙΦΑΗ, πας + φάος (φως) αυτή δηλαδή που φωτίζει τους πάντες, με γνώσεις μαγείας, ιατρικές, θεραπευτικές. Είναι η Μινωική θεά των όφεων. Στη Πασιφάη αποδίδονταν επίσης γνώσεις αρχαίας μαγείας. Είναι αδελφή της μάγισσας Κίρκης και θεία της μάγισσας Μήδειας. Σημ. 4:
Ο Μίνωας όταν μεγάλωσε, ζήτησε από τον Ποσειδώνα ένα θεϊκό σημάδι ότι μπορούσε να γίνει ο βασιλιάς της Κρήτης και τότε αναδύθηκε από τη θάλασσα ένας πανέμορφος ΟΛΟΛΕΥΚΟΣ ταύρος για να τον θυσιάσει. Η ομορφιά του ταύρου όμως έκανε τον Μίνωα να τον λυπηθεί και να θυσιάσει άλλον ταύρο στη θέση του. (Επειδή ο ταύρος αναδύθηκε από την θάλασσα, πιστεύεται ότι ήταν ο ίδιος ο Ποσειδώνας. Μία άλλη εκδοχή λέει ότι ήταν ο ίδιος ο Δίας, καθώς οι Κρήτες πίστευαν πώς ο ταύρος ήταν η παρουσία του μεγαλύτερου από όλους τους Θεούς). Οργισμένος ο Ποσειδώνας για τον εμπαιγμό του Μίνωα, ενέβαλε στην Πασιφάη ερωτική μανία, έτσι ώστε να ερωτευτεί παράφορα τον ταύρο. Και διέταξε τον Δαίδαλο να κατασκευάσει ένα ξύλινο ομοίωμα μικρής αγελάδας κούφιο εσωτερικά προκειμένου έτσι να προκαλέσει τον ταύρο. Από την ένωση της Πασιφάης με τον ταύρο, γεννήθηκε ο Μινώταυρος ή Αστερίων, που είχε σώμα ανθρώπου και κεφάλι ταύρου Σημ. 5:
Κατά τα χρόνια που βασιλιάς και Αρχιερέας ήταν ο Μίνωας, μαζί με την λατρεία της «γονιμοποιητικής» δυνάμεως της Φύσεως, λατρευόταν και ο υιός της Μεγάλης Μητέρας, ο Κρηταγενής Ζευς.
Ο ΤΑΥΡΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟ
Στην Μινωική Κρήτη ο ταύρος ταυτίζεται με τον ουρανό και τον ήλιο, που γονιμοποιούν τη γη με τη ζέστη και τις βροχές, ενώ το θηλυκό στοιχείο, με η θεϊκή αγελάδα, συσχετίζεται με τη Σελήνη. Έτσι ο γάμος του ταύρου με την αγελάδα είναι συγχρόνως γάμος του Ηλίου και της Σελήνης.
Ο Ταύρος είναι Ηλιακό σύμβολο αλλά συγχρόνως και σεληνιακό, όταν τον ιππεύουν σεληνιακές θεές όπως η Ευρώπη και η Αστάρτη ή όταν ενώνεται μαζί τους, όπως με την Σεληνιακή Πασιφάη. Τα χρυσά κέρατα του Ταύρου θυμίζουν συγχρόνως ηλιακή δύναμη, ενώ το σχήμα τους ομοιάζει με τον σεληνιακό μηνίσκο. Ο Ιερός Ταύρος συγχωνεύει τη θηλυκή με την αρσενική αρχή.
Στο σπήλαιο της Πατσού, κοντά στο Ρέθυμνο, βρέθηκαν πήλινα κέρατα όπου έφεραν στην μέση έναν διπλό πέλεκυ. Είναι τα κέρατα του Ταύρου, όπου ο Evanς τα ονόμασε "κέρατα καθιερώσεως". Τα ιερά κέρατα του Ταύρου ήταν επίσης ένα πολύ σημαντικό λατρευτικό και συμβολικό αντικείμενο όπως και ο διπλούς Πέλεκυς).
Στον μύθο περί τον Λαβύρινθο, όταν ο ιερός ΛΕΥΚΟΣ Ταύρος του Ποσειδώνα, ή του Διός, εξαπατάται από την Πασιφάη και τον Δαίδαλο, για να ενωθεί μαζί της, ουσιαστικά, αυτός που εξαπατάται, είναι είτε ο σύζυγος βασιλιάς Μίνωας, ο οποίος όμως είναι γιός του Ταύρου Διός, είτε ο ίδιος ο Ζευς, είτε ο Ποσειδώνας.
Όπως και να έχει, αυτός που ΕΞΑΠΑΤΑΤΕ από την ένωση Πασιφάης και Ταύρου, είναι η «Θεότητα» και αυτό είναι ύβρις. Συνεπώς το αποτέλεσμα αυτής της ανίερης πράξης, είναι η γέννηση του Μινώταυρου. Είναι ο γιος της σεληνιακής Πασιφάη, ο οποίος λέγεται και Αστερίων γιατί και αυτός όπως και ο πατέρας του, ταυτίζεται με τον έναστρο ουρανό. Γνωρίζουμε ότι στην Κρήτη υπήρχε και Δίας Αστερίων του οποίου σύμβολό του ήταν ο Ταύρος.
Ο Μινώταυρος λοιπόν είναι το αποτέλεσμα μίας σύ-ΖΕΥ-ξης μεταξύ του Θείου και του Ανθρωπίνου γένους, που επετεύχθη όμως, μέσα από την εξαπάτηση ενός μεγάλου Θεού. Του Διός ή του Ποσειδώνος.
Οπότε ο Μινώταυρος τι είναι? Είναι το αποκύημα μίας βέβηλης πράξης. Μίας πράξης που απορρέει από την Μητέρα δηλαδή την μητριαρχία. Ο Μινώταυρος θα εξοντωθεί από τον Θησέα. Τον Θησέα, ο οποίος είναι ο φορέας της νέας εποχής, της πατριαρχίας.
ΛΑΒΥΡΙΝΘΙΚΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Και στις δυο αυτές κατηγορίες μυούνταν και γυναίκες και άνδρες.
Ότι γνωρίζουμε σχετικά περί αυτών είναι από μεταγενέστερους συγγραφείς.
Πάντως, κατά την τέλεση των Μεγάλων Κρητικών Μυστηρίων, του Ιδαίου Δία, σημαντικό ΜΥΗΤΙΚΟ δρώμενο, ήταν ο Λαβυρινθικός Χορός, δηλαδή ο Ιερός Γάμος που κατέληγε στη απόκτηση από τους μύστες του χρυσού διπλού πελέκεως. Στα Κρητικά Μυστήρια, το σπουδαιότερο λατρευτικό, ιερό, αντικείμενο, ήταν ο Διπλούς Πέλεκυς ή Λάβρυς. Ήταν έμβλημα των θεοτήτων Ουρανού και Γης, δηλαδή μίας Ηλιακής και μίας Σεληνιακής θεότητος. Ήταν σύμβολο της Πνευματικής Αθανασίας και της Σοφίας του Ιερού αυτού ζεύγους και σύμβολο της ενωμένης δύναμής τους επάνω στη γη.
Ο Διπλούς Πέλεκυς, είναι η «ιερή λάβρυς» στην οποίαν απεδίδοντο, θεραπευτικές, μαγικές, προφυλακτικές ιδιότητες. Επίσης εθεωρείτο το κατ’ εξοχήν σύμβολο, της καθαγίασης και της μύησης. Συμβόλιζε την ψυχή που οδεύει προς την θέωση και την ολοκλήρωση. Κατά την τέλεση των μυστηρίων, ο διπλός πέλεκυς βρισκόταν στο κέντρο του όποιου ιερού, για να φανερώνει την ιερότητα και το «άβατο» αυτού του μέρους. Εκτός των άλλων συμβόλιζε την δημιουργική ένωση δύο εκ των
δυνάμεων της Φύσεως, δηλ. της παραγωγικής και της γονιμοποιού. Ο Διπλούς Πέλεκυς συμβολίζει την ιερογαμία μεταξύ του Ουράνιου Θεού και της Γήινης Θεότητας.
Κατά τις μυητικές τελετές, βρισκόταν πάντοτε τοποθετημένος στο κέντρο του Λαβυρίνθου, ή των ιερών σπηλαίων, ή της Αίθουσας του θρόνου.
Σε απεικονίσεις επάνω σε αγγειογραφίες, σε τοιχογραφίες σε σφραγιδόλιθους, που βρέθηκαν στην Κρήτη, βλέπουμε συνήθως θεαινές και ιέρειες να κρατούν τον Διπλούν Πέλεκυν, τελετουργικά, πάνω από το κεφάλι τους, ή να τον κρατούν και με τα δύο τους χέρια. Το σχήμα του διπλού Πελέκεως θυμίζει επίσης τα κέρατα του ταύρου. Σε κάποιες απεικονίσεις, ο πέλεκυς βρίσκεται ανάμεσα στο κέντρο των "ιερών κεράτων. Επίσης η τελετουργική χειρονομία των Θεαινών όπως απεικονίζονται, με τα ανοιχτά προς τον ουρανό υψωμένα χέρια, θυμίζουν, τόσο το σχήμα του διπλού πελέκεως, όσο και τα κέρατα του ταύρου.
Το σημαντικότερο μέρος της ιεροπραξίας των Μεγάλων Μυστηρίων, με τις ενωμένες δυνάμεις της Θεάς Μητέρας και του Θείου συντρόφου της, σε μια ιερή ένωση, ήταν η ΑΠΟΚΤΗΣΗ από τους μύστες του χρυσού Διπλού Πελέκεως.
Στις Τεκτονικές εργασίες, η σφύρα του Σεβ.: Διδ.: συμβολίζει τον διπλούν Πέλεκυν. Επίσης κατά το τυπικό του εορτασμού του θερινού ηλιοστασίου, ο Σεβ.: Διδ.: με τον Διπλούν Πέλεκυν, τεμαχίζει τα κλαριά των δένδρων, που στη συνέχεια θα καούν στην πυρά.
«Ιερή Πυρά» έκαιε, κατά τα Κρητικά μυστήρια, στο Ιδαίον Άντρο, κατά τα λατρευτικά της Γέννησης του Κρηταγενούς Διός, Διονύσου Ζαγρέος. Η ολόλαμπρη κόκκινη φωτιά, συμβόλιζε το ιερό αίμα, «Ιχώρ» της Μεγάλης Μητέρας, που χύθηκε κατά τον τοκετό του Θεϊκού Βρέφους.
Τα Κρητικά μυστήρια και οι βαθμοί μυήσεων, ετελούντο χρονικά - όπως άλλωστε και τα Ελευσίνια - κατά τα Ηλιοστάσια και τις Ισημερίες.
ΠΟΙΟΣ ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΗΣΕΑΣ;
Οι άθλοι του Θησέως, είναι τα «μυητικά στάδια» που περνάει ο ήρωας στην πορεία του προς τον Όλυμπο, δηλαδή την «Θέωση».
ΟΘησέας, μέσα από την μυθολογική του πλευρά, αναδύεται με αβέβαιη πατρότητα. Είναι είτε γιός του Αιγαία, είτε του Ποσειδώνα, οπότε σε αυτή την περίπτωση, ο Μινώταυρος που ελλοχεύει στον λαβύρινθο του υποσυνειδήτου, είναι αδελφός του Θησέα, αφού κι αυτός κατάγεται από τον Ποσειδώνα.
ΟΘησέας πριν κατέβει στην Κρήτη, ήταν ήδη ήρωας. Είχε διαπράξει επτά (7) από τους άθλους του και είχε ήδη μυηθεί στα Ελευσίνια Μυστήρια. Επτά επίσης ήσαν οι νέοι και επτά (7) οι νέες, που στέλνονταν στην Κρήτη και θυσιάζονταν για τον Μινώταυρο. Δηλαδή 7 ζευγάρια. Το επτά είναι ο αριθμός του Σύμπαντος. Είναι το άθροισμα του (3 Ουρανού και της Ψυχής )+ του (4 της Γης και του σώματος)= 7. Είναι ο πρώτος αριθμός που περιέχει το αθάνατο και το θνητό, το πνευματικό και το υλικό. Συμβολίζει την σύνθεση, την αφθονία, είναι ο αριθμός της Μεγάλης Μητέρας.
Παράλληλα, οι άθλοι του Θησέα συνολικά είναι εννέα (9) και κάθε εννέα έτη (9) αποστέλλονταν οι νέοι στην Κρήτη. Το εννέα προέρχεται από το Εν + Νέα.
Το εννέα ως αριθμός, συμβολίζει το κλείσιμο ενός κύκλου και την αρχή κάποιου άλλου. Εννέα (9) είναι οι μήνες της κύησης. Εννέα ημέρες διαρκούσε η τέλεση των Μεγάλων Ελευσινίων Μυστηρίων. Και «Κάθε ένατο χρόνο, ο Μίνωας ανέβαινε στη σπηλιά του Δία, έμενε εκεί και επέστρεφε με γραπτές διατάξεις και έλεγε πως είναι νέες προσταγές του Διός. Έκλεινε δηλαδή, ένας κύκλος και άρχιζε ό Νέος. (Στράβων «Γεωγραφικά» Ι’, C 476 – 477).
Ο Θησέας κατά τον όγδοο άθλο του, είναι ήδη ένας μεγάλος ήρωας, ένας γενναίος πολεμιστής, είναι το πρότυπο του εκπαιδευμένου συνειδητού εαυτού, ο οποίος αισθάνεται πλέον αρκετά δυνατός, για να διεισδύσει στον Λαβύρινθο και να αντιμετωπίσει το θηρίο Μινώταυρο, δηλαδή τον δικό του, ακατέργαστο λίθο, ώστε να πραγματοποιηθεί η πρόθεση της ψυχής.
Εν προκειμένω, ο όγδοος άθλος του Θησέως, είναι η συμβολική μύησή του στα «Κρητικά Μυστήρια». Ο Θησέας με την κάθοδο μέσα στο λαβύρινθο, επιδιώκει την μετουσίωση της συνειδήσεώς του, ως λυτρωτική κι εξαγνιστική μυητική πράξη. Οκτώ συν ένας (8+1) είναι οι άθλοι του Θησέως. Σημ. 8:
Σκοτώνοντας ο Θησέας τον Μινώταυρο, θα νικήσει τον προηγούμενο «εαυτό του» και αφού περάσει το κατώφλι του θανάτου, θα αντικρίσει την υπέρτατη γνώση του εαυτού του και θα αναδυθεί ένας νέος ολοκληρωμένος άνθρωπος.
Ο Θησέας σκοτώνει τον Μινώταυρο με το σπαθί. Τα δύο άκρα της λεπίδος του ξίφους, συμβολίζουν το Δίκαιον και τον Νόμον. Ο Θησέας αποκαθιστά το «Δίκαιον και τον Νόμον», τόσο σε ανθρώπινο επίπεδο, όσο και σε θεϊκό. ΠΑΝΤΑ όμως υπό την καθοδήγηση της Αριάδνης.
Η ΑΡΙΑΔΝΗ ΚΑΙ ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ?
δέντρων, είναι μια γυναικεία θνήσκουσα θεότητα, που πεθαίνει και αναγεννάτε κάθε χρόνο. Χθόνια ΚΑΙ Ουρανία, όπως η Περσεφόνη των Ελευσινίων Μυστηρίων. Γνωρίζει τις δαιδαλώδεις διαδρομές του Λαβυρίνθου και τον τρόπο για να τις υπερβεί. Η Αριάδνη είναι η Κορυφαία Ιέρεια της Μεγάλης Θεάς κατά την τέλεση των Κρητικών Λαβυρινθικών Μυστηρίων.
Ετυμολογικά το όνομά της, Αριάδνη ή Αριάγνη, προέρχεται από το «Αρι» που σημαίνει πολύ και το «αδνή», που σημαίνει αγνή. Δηλαδή πολύ αγνή, αγνοτάτη. Η Αριάδνη του Θησέα, είναι αγνοτάτη και χθονία.
Την έλεγαν όμως και Αρι- δήλη (αρι=πολύ+ δήλη), που σημαίνει, η πολύ φωτεινή. Αυτή είναι η Αριάδνη του Θεού Διονύσου, η αθάνατη και Ουρανία.
Η Αριάδνη ήταν και αδελφή του Μινώταυρου (υποσυνειδήτου), κάτι που υποδηλώνει πως γνώριζε πολύ καλά τις «κοπιώδεις και επικίνδυνες διαδρομές της ψυχής» κατά την διαδικασία της αναζήτησης της προσωπικής κάθαρσης, μέσα από τον συμβολικό θάνατο.
Η Αριά-γνη προσφέρει στον Θησέα τον μίτο, έναν ομφάλιο λώρο, που συνδέει τον ήρωα, με την αγνότητα.
Αυτό το νήμα υποδεικνύει τον δρόμο της μυημένης ψυχής και την οδηγεί μέσα από ελιγμούς ξανά στο φως. Συνεπώς, είναι η ΑΓΝΟΤΗΤΑ, αυτή που θα οδηγήσει τον Θησέα συνειδητά, στο βάθος του ασυνειδήτου του και θα του εγγυηθεί την νίκη, την άνοδο, την έξοδο και την επιστροφή στην ζωή.
Ο Γιουνγκ (C. G. Jung) έχει δώσει μια πολύ ενδιαφέρουσα ψυχαναλυτική ερμηνεία του μύθου του Θησέα. Όπως ισχυρίζεται, ο λαβύρινθος λειτουργεί σαν ένα είδος μύησης, όπου ένα νεαρό άτομο κάνει την είσοδό του στην επικράτεια της φοβερής μάνας – γης, θριαμβεύει απέναντι στις δυνάμεις της ( = Μινώταυρος) και εξέρχεται σαν ώριμος άντρας. Σε αυτή του την αποστολή έχει σαν στήριγμα την άνιμα - ψυχή, η οποία
εκπροσωπείται από την Αριάδνη. Κατά άλλους, η Αριάδνη αποτελεί την αντανάκλαση της ψυχής του ίδιου του Θησέα, ανθρώπου – ήρωα.
Η Αριάδνη όταν φεύγει μαζί με την Θησέα από την Κρήτη, το μόνο που παίρνει μαζί της είναι ένα είδωλο. Εάν το αιθερικό σώμα είναι ένα είδωλο, τότε αυτό που φεύγει μαζί τους είναι η ψυχή της.
Δισυπόστατη η Αριάδνη: Αφενός χθόνια, όταν με το θνητό σώμα της ακολουθεί τον Θησέα στην νήσο Νάξο ή Δία όπως λεγόταν τότε και αφετέρου Ουρανία Θεά. Ένα είδωλο αιώνιας ψυχής, που θα συζευχθεί, με τον επίσης Ουράνιο Διόνυσο Ελευθερέα.
Κατά τον μύθο η θνητή κόρη του Μίνωα και της Πασιφάη, εγκαταλείπεται από τον Θησέα και πεθαίνει, ή κατά μία άλλη εκδοχή, κοιμάται στο νησί Δία. Τότε ο Διόνυσος, δίνει θεϊκή εντολή στον Θησέα, να φύγει από την Δία και να παραμείνει στο νησί η Αριάδνη, για να την νυμφευτεί. Εκεί τελείται ο «Ιερός Γάμος» της Αριάδνης με τον Διόνυσο.
H Αριάδνη στο τέλος του μύθου δεν νυμφεύεται τον ανθρώπινο εραστή, αλλά τον θεϊκό σύζυγο.
Όπως σημειώνει ο Gilbert Murray (Γκίλμπερτ Μάρεϊ 1866-1957, Καθηγητής στην Οξφόρδη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας): «Όλοι οι αληθινά πιστοί ταυτίζονται κατά μία μυστικιστική έννοια με το Θεό, ξαναγεννιούνται και είναι «Βάκχοι». Η πάναγνη Αριά-γνη καταλαμβάνεται ολοκληρωτικά από το Διόνυσο, τον εσωτερικό Θεό και καθίσταται η ίδια Θεός».
Η Αριάδνη είναι μία γυναικεία θνήσκουσα θεότητα. Ο ρόλος της μέσα στον μύθο μας υπενθυμίζει, το πέρασμα από έναν πολιτισμό, σε έναν άλλον, από τη Μητριαρχία στην Πατριαρχία, από την Αριάδνη στην Αθηνά, από τη λατρεία του Φεγγαριού, στη λατρεία του Ήλιου, από τη λατρεία των νόμων της φύσεως, στους νόμους του Νου και της Σοφίας.
ΜΥΗΤΙΚΟΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ
Η Αριάδνη του Θεού Διονύσου, είναι και η ίδια μία Θεά, η οποία λατρευόταν σε πολλά μέρη του Ελλαδικού χώρου, Κρήτη, Νάξο, Δήλο, Κύπρο και της οποίας ο θάνατος και η Ανάσταση, δηλαδή η «Κάθοδος και η Άνοδός της, εορτάζοντο με πένθη και θρήνους και στη συνέχεια με χαρές και χορούς.
Αυτός ο λαβυρινθικός χορός της Αριάδνης αναφέρεται στην Ιλιάδα (Σ στ.590-605) από τον Όμηρο.
«Δαίδαλος ησκησεν καλλιπλοκάμω Αριάδνη. ενθα μεν οι θεοι και παρθένοι αλφεσίβοιαι … »
«…Ο χορός… που έφτιαξε κάποτε ο Δαίδαλος, στην απλόχωρη Κνωσό για την καλλίκομη Αριάδνη. Εκεί εχόρευαν νέοι ανύπαντροι και παρθένες πολύτιμες, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου από τον καρπό.
Εκείνες έφεραν ωραία στεφάνια, εκείνοι είχανε χρυσά μαχαίρια που κρέμονταν από αλυσίδες ασημένιες· με γυμνασμένα πόδια, έτρεχαν αβίαστα, άλλοτε κυκλικά, και άλλοτε, σε δυο σειρές αντικριστά.
Μέγα πλήθος όρθιο γύρω τους χαίρονταν τον χορό που ξυπνάει τον πόθο…»
Πρόκειται για Λαβυρινθικό, ιερουργικό χορό και αναπαριστά γονιμοποιητική τελετή. Δηλαδή, μία ένωση – γάμο, του Κορυφαίου, με την Κορυφαία, ένα τελετουργικό δρώμενο, του ιερού γάμου της Μεγάλης Θεάς, με τον σύντροφό της. Ο κορυφαίος του χορού, Ιεροφάντης - Θησέας- Διόνυσος, παίζοντας λύρα, οδηγούσε σπειροειδώς τον χορό προς το κέντρο του, όπου συναντούσε, την Πρωθιέρεια της Μεγάλης Θεάς Αριάδνη. Στη συνέχεια ακολουθούσε ιερογαμία. Επίσης αναφέρεται και ως Μυητικός Λαβυρινθικός χορός, που συμβολικά αναπαριστά τον κύκλο ζωής-θανάτου, δηλαδή την κάθοδο στον κάτω κόσμο και την άνοδο στον επάνω ο οποίος χορευόταν κατά τις αρχαϊκές λατρείες της Αριάδνης και τις μυητικές τελετές των Κρητομινωικών Μυστηρίων.
ΟΚερένϋι παρατηρεί ότι «ο Διόνυσος είναι η αρχετυπική πραγματικότητα της ζωής» και η Αριάδνη «η αρχετυπική πραγματικότητα της εμψύχωσης. Το θεϊκό ζεύγος ενσαρκώνει την αέναη διείσδυση της ζωής, κατά τη δημιουργία των μεμονωμένων όντων και τη διάβασή της μέσω της δημιουργίας τους». Είναι αυτό που ο Γιούνγκ περιγράφει και ονομάζει «Ιερογαμία». Δηλαδή την ιερή, την πνευματική ένωση, δύο αρχετυπικών μορφών.
«Ιερός Γάμος» επομένως είναι ο βαθμός εκείνος της μυητικής ιερουργίας των Λαβυρινθικών, που προσφέρει στους Μύστες, τη Θεία Δωρεά, τις ενωμένες δηλαδή δυνάμεις του ζεύγους των Μεγάλων Θεών, στην έννοια του Διονύσου Ελευθερέως.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ο Mircea Eliade, γράφει: «Χωρίς να προδικάσουμε την αρχική σημασία και την λειτουργία του Λαβυρίνθου, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι περιέκλειε την ιδέα της προάσπισης ενός κέντρου». Και ο λαβύρινθος προάσπιζε την φύλαξη αυτού του κέντρου, αφού δεν μπορούσε ο οποιοσδήποτε να εισχωρήσει εκεί, χωρίς να απειλείται.
Η είσοδος έχει την σημασία μιας μύησης. Στο κέντρο φυλάσσεται το θεϊκό, το ιερό, που κατά περίπτωση, συμβολίζει, ο βωμός, η πυρρά, ο διπλούς Πέλεκυς, η Αρχιέρεια, ο Αρχιερέας. Ο λαβύρινθος είχε ως σκοπό την φύλαξη του κέντρου, με την έννοια του ιερού. Δηλαδή αντιπροσώπευε την μυητική πρόσβαση, στην ιερότητα και την αθανασία.
Ο Θησέας αντιπροσωπεύει το νέο πατριαρχικό Ολύμπιο Πάνθεον, το οποίο καταλύει τόσο την μητριαρχία, όσο και την Μινωική κυριαρχία στο Αιγαίο. Η προδοσία της Αριάδνης προς τον πατέρα Μίνωα, είναι η μυθική εξήγηση της ολέθριας για τον παλιό βασιλιά συνέργειά της, που συνετέλεσε, στην ανανέωση της βασιλείας. (Σημείωση :Το τέλος του Μίνωα).
Τα Κρητικά Μυστήρια, μέσα στις δεκάδες αιώνων που κύλησαν, συνένωσαν και αφομοίωσαν τα λατρευτικά της Χθόνιας Μεγάλης Μητέρας Ρέας, με την Λατρεία του υιού της του Κρηταγενούς Διός και τα τελετουργικά του Θνήσκοντος Θεού Διονύσου Ζαγρέος. Η εξέλιξη της κοινωνίας των λαών, απαιτεί και εμπεριέχει την σύ-ζευ-ξη όλης της ανθρώπινης εμπειρίας: Υλικής, Ψυχικής, Πνευματικής.
Ο Ορφικός Διόνυσος «Ζαγρεύς», είναι κάτοχος και φύλακας των μυστηρίων της ζωής και του θανάτου, είναι το θείο πνεύμα σ’ εξέλιξη μέσα στο σύμπαν. Σκοπός των μυητικών δρωμένων είναι η αναγέννηση του ανθρώπινου πνεύματος και ο εξαγνισμός της ψυχής. Γι’ αυτό και επονομάζεται και «Ζαγρεύς», (δι+αγρεύς= τέλειος κυνηγός) δηλαδή αυτός που «κυνηγάει» τις ψυχές για να τις οδηγήσει προς την έξοδο από το σώμα, ώστε να φτάσουνε στη «θέωση».
Εάν την αρχετυπική σημειολογία της θνήσκουσας θεότητος του Διονύσου Ζαγρέως, με τα δρώμενα της αναγεννήσεώς του σε ουράνια θεότητα, δηλαδή σε Διόνυσο Ελευθερέα, τα αντιστοιχίσουμε σε ανθρώπινο επίπεδο, ΤΟΤΕ η μύηση στα Λαβυρινθικά μυστήρια, συμβολίζει τον θάνατο των παθών και την αποβολή των ελαττωμάτων. Εν προκειμένω του Θησέως και κατ΄επέκτασιν, κάθε μυημένου, που θα περάσει τις δοκιμασίες της προσωπικής του πορείας προς το Φως.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τι είναι ο Λαβύρινθος:
Η πορεία μέσα στο λαβύρινθο είναι μία αρχετυπική πράξη.
Πρόκειται για μία αναζήτηση, με ζητούμενο την επίτευξη κάποιας αποκάλυψης. Μία αναζήτηση μέσα από δυσκολίες, εμπόδια, δοκιμασίες.
Απαιτείται μία λύση, ένα κλειδί, μία γνώση. Πρόκειται :
Για Μυητική αναζήτηση ψυχής, προς το κέντρο, με πορεία Θανάτου. Κάθοδος. Για Μυητική υπέρβαση προς το Φως, με πορεία Αναγέννησης. Άνοδος. Οδηγεί σε μυητική κάθαρση.
«Οι ορθώς φιλοσοφούντες αποθνήσκειν μελετώσι», αφού «Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου». Πλάτων
Τι είναι ο λαβύρινθος;
Μία προσωπική διαδρομή, που επιλέγουμε συνειδητά να βιώσουμε, προς το κέντρο της δικής μας ύπαρξης, ανακαλύπτοντας τον αληθινό εαυτό μας… «Κατερχόμενοι εις το βάθος της Συνειδήσεώς μας»… Αυτό είναι ένα πλήγμα για τον Μινώταυρο και ο μεγάλος θάνατός του, είναι η τελική νίκη της αυτογνωσίας μας.
Το «Γνωθι σαυτόν».
ΕΙΠΟΝ
Demi Pap
