ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τον έτερο Μακεδονομάχο Τέκτονα που γεννήθηκε στη Στύψη Μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη Καστοριάς, Αμασείας, Ιωαννίνων, Αυστρίας.
Τους Σμυρνιούς Αρχιτέκτονες που κόσμησαν τη Μυτιλήνη με περικαλλή κτίρια Αλέξανδρο Λάτρη και Ιγνάτιο Βαφειάδη.
Το μεγάλο μας Ιεράρχη εκ Μυτιλήνης που τόσα προσέφερε στα επαναστατικά χρόνια του 1821 συνεργάτη του αδ. Ι. Καποδίστρια Ιγνάτιο τον Ουγγροβλαχιάς.
Τον Μυτιληνιό αδ. Νεοκλή Καζάζη καθηγητή και πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών προέδρου της περιφήμου εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ διά τα δίκαια του Έθνους
Τους Τέκτονες Σμυρνιούς Ιατρούς αδ. αδ. Σωκ. Σεβαστιανό, Κοζούνη και Καραγιάννη που έσπευσαν άμεσα να περιθάλψουν τους σεισμοπαθείς Λεσβίους το 1867.
Ποιόν από τους νεότερους να πρωτοθυμηθώ τον αδ. Αρμάνδο Αλιβιζάτο, Ιδρυτή του Τεκτονισμού της Μυτιλήνης το 1924 Σ. Στοά Αναγέννησις και Πιττακός και 1ον Τρις Ισχ. Διδάσκαλο του Εργαστηρίου Τελειοποιήσεως ΣΑΠΦΩ υπ’ αριθμ. 6 το 1927.
Τον φίλο του Σμυρνιό αδ. Σπ. ΣΟΛΟΜΩΝΙΔΗ Νομάρχη Μυτιλήνης.
Τον Ακαδημαϊκό αδ. Ευάγγελο Παπανούτσο Φιλόσοφο, Υπουργό κ.ά. που το 1931 διεύθυνε την Παιδαγωγική Ακαδημία Μυτιλήνης.
Τον Πρόσθετο Μεγάλο Διδάσκαλο Αντιπρόεδρο Αρείου Πάγου που μυήθηκε το 1922 στη Σεπτή Στοά Πιττακός, τον τέκτονα Νικ. Παλαιολογόπουλο που εδώ είδε το Τεκτονικό Φως ή τον έτερο Πρόσθετο Μεγάλο Διδάσκαλο Μυτιληνιό τέκτονα Ιάκωβο Κάμφωνα Επιθεωρητή του «Βενιαμίν ο Λέσβιος» κ.α. αδελφούς που απαιτούνται ώρες να τους μνημονεύσω.
1912 – 2012 και 2013
100 χρόνια από την Απελευθέρωση νήσων του Βορείου Αιγαίου και θαλάσσιων περιοχών Βορείου Ελλάδος. Η συμμετοχή Ελλήνων Τεκτόνων στους αγώνες αυτούς.
4 Οκτωβρίου 1912 άρχισε μια νέα εποποιία για το Ελληνικό Έθνος, οι Βαλκανικοί πόλεμοι.
Α’ Βαλκανικός πόλεμος Ελλάς εναντίον Τουρκίας. Οκτώβριος 1912 – Ιανουάριος 1913 και Φεβρουάριος.
Β’ Βαλκανικός πόλεμος Ιούνιος – Ιούλιος 1913 Ελλάς εναντίον Βουλγαρίας.
Στους αγώνες αυτούς απελευθερώθηκε η Δυτική Μακεδονία με πρώτη φάση 26/10/1912 απελευθέρωση Θεσσαλονίκης (και μέρους της Μακεδονίας). Επακολούθησε η απελευθέρωση της Ηπείρου δια της εισόδου του Ελληνικού Στρατού στα Ιωάννινα – Στρατιές Θεσσαλίας και Ηπείρου
Τον Ιούνιο 1913 ξέσπασε ο Ελληνοβουλγαρικός πόλεμος με αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.
Όπως ανέφερα στο Λεύκωμα της Σεπτής Στοάς Μέγας Αλέξανδρος – Οκτώβριος 2012 – τέκτονες Αξιωματικοί συμμετείχαν σε νευραλγικές θέσεις του Στρατεύματος.
Αρχηγός Επιτελείου ο τέκτων Π. ΔΑΓΚΛΗΣ Υποστράτηγος και οι επιτελικοί αξιωματικοί αδ. Ταγματάρχης Β. Δούσμανης και ο κύριος συντελεστής, ο καταστρώσας τα επιτελικά σχέδια Λοχαγός Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ.
Διοικ. Μεραρχιών τέκτονες και διοικ. Συνταγμάτων και άλλοι κατώτεροι αξιωματικοί.
Στο διάστημα αυτό εξελίχθηκε και μία άλλη εποποιία, η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ Νήσων του ΑΙΓΑΙΟΥ.
Η κυβέρνηση υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού αδελφού ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Σ. Στοά Αθηνά. Υπουργός Ναυτικών και Στρατιωτικών για ένα διάστημα 31/5/1912 – 9/11/1913, τέκτων ΝΙΚ. ΣΤΡΑΤΟΣ (1872 – 1922) πολιτικός Σ. Στοά Πυθαγόρας και Αττικός Αστήρ. Διατέλεσε αργότερα και πρωθυπουργός της Ελλάδος το 1922.
Το πρωί της 5/10/1912 ο Υπουργός Ναυτικών αδελφός Νικ. Στράτος εξέδωσε τη διαταγή:
« Προς Αρχηγούς Μοιρών, Κυβερνήτες πλοίων, Αξιωματικούς, Υπαξιωματι-κούς και πληρώματα. Σήμερον εκηρύχθη ο πόλεμος κατά της Τουρκίας. Η πατρίς καλεί υμάς εις το καθήκον ».
Στις 10.30 πμ ο Πρωθυπουργός αδελφός-τέκτων Ελ. Βενιζέλος και ο Υπουργός Ναυτικών αδελφός-τέκτων Νικ. Στράτος ανήρχοντο στη ναυαρχίδα του στόλου το θωρηκτό Γ. ΑΒΕΡΩΦ δια να ευχηθούν και να αποχαιρετίσουν το στόλο μας.
Άμεσα ο Νικ. Στράτος επιδίδει στον Πλοίαρχο Π. Κουντουριώτη τον προβιβασμό του σε Υποναύαρχο και τον διορισμό του ως αρχηγό Στόλου. «Σας εύχομαι να γυρίσετε αντιναύαρχος». Άμεσα ο υπουργός απευθυνόμενος στο πλήρωμα τους εκθέτει την βαρεία αποστολή του Ναυτικού. Στόλος και Στρατός ενωμένοι ως σταυροφόροι Ελευθερίας και Πολιτισμού »
Την εκδήλωση κλείνει ο πρωθυπουργός Ε. Βενιζέλος κάτωχρος με τα μάτια λάμποντα. Λέγοντας, «μετανοώ που τη στιγμή αυτή είμαι πρωθυπουργός Αρχηγός της Πολιτείας αντί ένας εξ υμών οτιδήποτε αξιωματικός ή ναύτης. Σας ζηλεύω. Σήμερα η Πατρίς σας εμπιστεύεται τας τύχας της».
Η Πατρίς άξιοι όχι απλώς να αποθάνετε υπέρ αυτής, αυτό είναι το λιγότερον, ΑΞΙΟΙ ΝΑ ΝΙΚΗΣΕΤΕ.
1.30μμ. Τα πλοία μας σηκώνουν τις πολεμικές σημαίες και αναχωρούν προς το Αιγαίο. Η μουσική του ΑΒΕΡΩΦ παιανίζει το αγαπημένο θούριο του ναυάρχου «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά…».
Θωρηκτά, αντιτορπιλικά, τορπιλοβόλα, μεταγωγικά κ.α. ακολουθούν τον «Αβέρωφ» Προορισμός η νήσος Λήμνος.
Δια την ιστορία αναφέρω ότι το θωρακισμένο καταδρομικό θωρηκτό Γ. ΑΒΕΡΩΦ αποκτήθηκε κυρίως από χορηγία του Ηπειρώτη μεγάλου ευεργέτη Γ. ΑΒΕΡΩΦ (1818 – 1899) ήτο το κύριο όπλο του Ναυτικού μας, αυτό που έδιδε την υπεροπλία στο Αιγαίο. Καθελκύσθηκε στις 12/3/1910 στα ναυπηγεία Orlando και παρεδόθη στον Ελληνικό Στόλο. Την απόκτηση του πλοίου από την Ελλάδα έπειτα από πολλές αντιγνωμίες έκρινε καθοριστικά η γνωμάτευση του τεχνικού υπευθύνου του Ναυτικού μας Αντιπλοιάρχου τότε αδελφού Αλεξ. ΔΟΥΡΟΥΤΗ1 υιού του αδελφού Αθαν. Δουρούτη, Προσθ. Μεγ. Διδ. και Υπ. Μεγ .Ταξ. (1901). Η απόκτηση του πλοίου έγινε μετά την επανάσταση στο Γουδί την 15/8/1909, η οποία επανάσταση άλλαξε όλη τη διάρθρωση των ενόπλων δυνάμεων και κυρίως έφερε τον Ελ. Βενιζέλο από την Κρήτη ως Πρωθυπουργό. Στην επανάσταση αυτή συμμετείχαν πολλοί τέκτονες νεαροί αξιωματικοί2.
1.Αναμνήσεις Αρχηγού Επαν. Γουδί Ν. Ζορμπά
2.Λόγος μου εις Θεσσαλονίκη, λεύκωμα Μ. Αλέξανδρος 2012
ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ Π.Ν. Αρχιεπιστολεύς Σ. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ Σ. Στοά Αθηνά (αδελφός του Στρατηγού αδ. Β. Δούσμανη)
Υποπλοίαρχος Ι. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ Αρχηγός Πυροβ. Στόλου Σ. Στοά Ησίοδος
Ανθ/ρχος Γ. ΣΤΡΑΤΟΣ Σεπτ. Στοά Ησίοδος
Γ. ΑΒΕΡΩΦ Σύνθεσις Αξιωματικών πλοίου
Κυβερνήτης Σ. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ και αξιωματικοί (Τέκτονες)
Ι. Γιαννικώστας, Σ. Μαυρομιχάλης, Θ. Φάρος, Θ. Νικοτσάρας, Μ. Χριστοφής, Π. Αγγελής.
Υπίατρος ΑΓ. ΤΑΠΙΝΗΣ Σ. Στοά Φίλιππος
Κατωτέρω θα αναφέρω λεπτομέρειες για έκαστον των ανωτέρων αδελφών μας.
Έτσι άρχισε η εποποιία του στόλου μας με τα ακόλουθα στάδια.
1ον 18/10/1912 κατάληψη και απελευθέρωση νήσου Λήμνου. Το λιμάνι του Μούδρου έγινε άμεσα το ορμητήριο του στόλου μας.
2ον Με τις νικηφόρες ναυμαχίες ΕΛΛΗΣ 3/12/1912 και ΛΗΜΝΟΥ 5/1/1913 στις οποίες εντός ελαχίστων ωρών κατεστράφη ο Τουρκικός στόλος, απεκτήθη ο πλήρης έλεγχος του Αιγαίου. Ο στόλος της Τουρκίας κλείστηκε στα στενά Δαρδανελίων και ήτο αδύνατον να εξέλθει.
Στις 18/10/1912 ένα ηρωικό επεισόδιο κατά θάλασσα τόνωσε το ηθικό των ανδρών Στρατού και Στόλου. Ο ηρωικός Υποπλοίαρχος Κρατ. αδελφ. Ν. ΒΟΤΣΗΣ επιβαίνων του τορπιλοβόλου Νο11 μέσα στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης τορπίλισε και βύθισε το Τουρκικό θωρηκτό «Φετίχ Μπουλέν». Η ενέργεια αυτή είχε μέγα αντίκτυπο στο ηθικό του Τουρκικού Στρατού.
3ον 8/11/1912 ο Υποπλοίαρχος τέκτων Κ. ΜΕΛΑΣ (αδελφός του Π. Μελά) καταλαμβάνει τη νήσο Λέσβο. Τον υπεδέχθει εκεί ο Πρωτοσύγκελος Μητροπόλεως αδελφός Βασ. Κομβόπουλος Σ. Στοά Σκενδέρμπεης1
1.Μετέπειτα Μητροπολίτης Μηθύμνης, αποθανών Δράμας
4ον 18/10/1912 κατάληψη ΙΜΒΡΟΥ, ΤΕΝΕΔΟΥ 24/10/1912
5ον 4/11/1912 κατάληψη ΙΚΑΡΙΑΣ και 2/11/1912 Χερσόνησος Άθως
6ον 12/11 – 21/12/1912 οι πλέον αιματηρές μάχες στη ΧΙΟ στις οποίες τραυματίζετε ο αδελφός Θ. ΒΛΗΣΙΔΗΣ στρατεύσιμος ανθυπολοχαγός Ε.Σ. ο μετέπειτα Καθηγητής και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Κρατ. Αδ. και Μεγ. Διδ. (1959-62) Σ. Στοά Προμηθεύς. Προηγουμένως μετείχε του στρατιωτικού αγήματος καταλήψεως Μυτιλήνης.
7ον 11/11/1912 Επανάσταση στη Σάμο1 μ’ επικεφαλής τον τέκτονα Θεμιστοκλή ΣΟΦΟΥΛΗ μετέπειτα πρωθυπουργό Σ. Στ. ΗΡΑ Σάμου. Η εθνοσυνέλευση Σάμου κηρύσσει ένωση με την Ελλάδα. Μετείχε και ο τέκτων Κ. Μυριανθόπουλος.
8ον 19/10/1912 απελευθέρωση των νήσων ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ και ΘΑΣΟΥ.
Αυτά τα γεγονότα συνέβησαν το 1912. Οι απελευθερώσεις εγένοντο με απόβαση ναυτικών αγημάτων των οποίων προϊστατο ο Υποπλοίαρχος τέκτων Κ. ΜΕΛΑΣ.
ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ 1913
1. ΚΑΒΑΛΑ λιμήν 26/6/1913
2.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ λιμήν 11/7/1913
Στα αγήματα απελευθερώσεως των άνω λιμένων προϊσταντο οι τέκτονες Δημ. ΛΟΥΝΔΡΑΣ και Γ. ΡΟΖΑΚΗΣ.
Όσον αφορά την υπεροπλία του Στόλου μας στο Αιγαίο, πλην του καταδρομικού «Γ. ΑΒΕΡΩΦ» που έκλεινε υπέρ της Ελλάδος την πλάστιγγα. Υπήρχαν και τα 2 νεότευκτα του 1911-12 Αντ/κα Νέα Γενεά. Ήταν τα «ΚΕΡΑΥΝΟΣ» και «ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ»
Το «ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ»2 απεκτήθη καθ’ ολοκληρία με εράνους που διεξήγαγε μεταξύ των ομογενών μας ο εθνικός μας ποιητής αδ. Γ.ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ (1870-1928). Μια μεγάλη μορφή των πολέμων 1912-1913. Ο Τυρταίος των αγώνων. Μέλος των Σ. Στοών «Μαραθών», «Ζήνων» και «Ησίοδος».
Μάλιστα το ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ έφυγε από τα ναυπηγεία Στετίνου Σεπτέμβριο 1912 και απ’ απευθείας έφθασε στις 8/11/1912 στη Μυτιλήνη ενσωματωθέν στο Στόλο μας. Ημέρα καταλήψεως της Μυτιλήνης. Ανθυποπλοίαρχος του πλοίου ο αδελφος Γ. ΣΤΡΑΤΟΣ Σ.Σ.Ησίοδος. Διοικητής των αντ/κών ΝΕΑ ΓΕΝΕΑ ήταν ο Αντ/ρχος αδ. ΑΛ. ΔΟΥΡΟΥΤΗΣ.
1.Στην οργάνωση Επαναστάσεων στην Ικαρία και τη Σάμο το 1912 έλαβε μέρος κατ’ εντολή της Ελληνικής Κυβερνήσεως και ο τέκτων Κ. ΜΥΡΙΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ (1874-1962) Σ.Σ. ΣΟΛΩΝ Λευκωσίας (Τεκ. Δελ. 1962 σελ.1000)
2. Σελ.178 «Βαλκανικοί πόλεμοι» Ναυτικό Μουσείο 2005
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ τέκτονες Αξιωματικοί Π.Ν. Ναυτικού αγήματος 250 ανδρών.
Κατωτέρω παρουσιάζω τα ονόματα των τεκτόνων σύμφωνα με τα απογραφι-κά των στοιχεία της ΣΝΔ. Οι νεώτεροι εξ αυτών γεννηθέντες μετά το 1890 μεγαλούργησαν και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έγραψαν σελίδες δόξης το 1940-1941. Θαλασσοπνιγμένοι και μπαρουτοκαπνισμένοι στους πολέμους επίσης 1912-13, Α’ Παγκόσμιο, Μικρασιατική Εκστρατεία.
Παρουσιάζονται με τον βαθμό (που τότε έφεραν) και τον τελικό της σταδιο-δρομίας τους. Οι περισσότεροι εξ αυτών λόγω του νεαρού της ηλικίας των ήταν μέλη των αγημάτων καταλήψεων των νήσων. Οι μεγαλύτεροι προΐστα-ντο των πλοίων αποβάσεως και ναυμαχιών. Στις βιογραφίες των που διαθέτω αναλυτικά υπάρχει η δράσις των.
ΤΕΚΤΟΝΕΣ στην ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ της ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 9/11/1912
Οι αναφερόμενοι βαθμοί είναι οι μετέπειτα
1) Αλεξ. ΔΟΥΡΟΥΤΗΣ μέλος της Σ. Στοάς ΑΘΗΝΑ εποπτεύον αποβάσεως επί του Α/Π ΑΕΤΟΥ Κυβερνήτης Αντιναύαρχος 1869-1937. Υιός Υπ.Μ.Ταξ. Αθαν. Δουρούτη
2) Κων/νος ΜΕΛΑΣ μέλος της Σ. Στοάς ΑΘΗΝΑ Αρχηγός Αγήματος αποβάσεως. 1ος Διοικητής Μυτιλήνης. Πολιτικός και Διοικητικός Πλωτάρχης.
3 )Παναγ. ΑΓΓΕΛΗΣ 1892-1963 μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης Αντιναύαρχος
4) Κων/νος ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ 1892-1978 μέλος της Σ. Στοών Αναγέννησις και Σκενδέρμπεης Πλοίαρχος
5) Σπυρ. ΑΦΘΟΝΙΔΗΣ 1882-1944 μέλος της Σ. Στοάς ΦΟΙΝΙΞ 51 Υποναύαρχος
6) Παναγ. ΒΑΝΔΩΡΟΣ 1893-1977 μέλος της Σ. Στοάς ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ Σεβ. Υποναύαρχος
7) Ιωάν. ΓΙΑΝΝΗΚΩΣΤΑΣ 1880-1970 μέλος της Σ. Στοάς ΠΑΤΡΙΣ Υποναύαρχος
8) Ανδρέας ΓΚΙΩΝΗΣ 1889-1966 μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης Υποναύαρχος
9) Ιωαν. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 1873-1937 μέλος της Σ. Στοάς ΗΣΙΟΔΟΣ Αντιναύαρχος
10) Λεων. ΚΑΝΑΡΗΣ 1881-1941(εγγονός Κων. Κανάρη) μέλος της Σ. Στοάς ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ Υποναύαρχος
11)Ιωαν. ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ 1893-1979 μέλος της Σ. Στοάς ΦΟΙΝΙΞ 51 Αντιπτέραρχος
12) Κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ 1891-1971 μέλος της Σ. Στοάς ΑΔΕΛΦΟΠΟΙΗΣΙΣ Ύπαρχος τουΤορπιλοβόλου 12, Αντιναύαρχος
13)Δημ. ΛΟΥΝΔΡΑΣ 1885-1970 μέλος της Σ. Στοάς ΦΟΙΝΙΞ 51 Αντιναύαρχος
14)Στυλ. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ 1881-1955 μέλος Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης Μακεδονομάχος Υποναύαρχος
15) Περικλής ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΗΣ 1896-1945, μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης πλοίαρχος, Υπουργός.
16)Θεμ. ΝΙΚΟΤΣΑΡΑΣ 1893-1958 μέλος της Σ. Στοάς Αδελφοποίηση Πλοίαρχος
17)Σπυρ. ΜΑΤΕΣΗΣ 1895-1974 μέλος της Σ. Στοάς ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Υποναύαρχος, Υπουργός.
18)ΑΘΑΝ. ΞΗΡΟΣ 1893-1941 μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης πλοίαρχος
19)Γεώργ. ΡΟΖΑΚΗΣ 1885-1968 Υποναύαρχος μέλος της Σ. Στοάς ΗΣΙΟΔΟΣ Υποναύαρχος
20)Γεώργ. ΣΤΡΑΤΟΣ 1887-1973 μέλος της Σ. Στοάς ΗΣΙΟΔΟΣ πλοίαρχος, Υπουργός.
21) Θεολ. ΦΑΡΟΣ 1888-1924 μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης Αντιπλοίαρχος
22) Γεώργ. ΧΟΡΣ 1887-1956 μέλος της Σ. Στοάς Σκενδέρμπεης. Διετέλεσε Ένδοξο μέλος της Μ.Σ.Τ.Ε., Υποναύαρχος
23) Μιλ. ΧΡΙΣΤΟΦΗΣ. 1894-? μέλος της Σ. Στοάς ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ μετέπειτα ΥΠΟΝΑΥΑΡΧΟΣ και Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος
24) Κων/νος ΦΡΑΓΓΟΠΟΥΛΟΣ (1881-1953) μέλος της Σ. Στοάς Πυθαγόρας (Τ.Δ.1931 σελ.78) Υποναύαρχος υπηρέτησε επί του θωρηκτού ΥΔΡΑ κατά την κατάληψη της Μυτιλήνης.
25) και κλείνω με τον θρυλικό πρώτο αεροπόρο μας Υπολοχαγό τότε Μιχ. ΜΟΥΤΟΥΣΗ (1885-1956) που με το αεροπλανάκι του από ξύλο και πανί, υπερίπατω του Αιγαίου δίνοντας πληροφορίες στο στόλο μας. Πραγματικά ηρωική μορφή των πολέμων 1912-1922 μέλος της Σ. Στοάς Πυθαγόρας. Έφθασε στο βαθμό του Ταξίαρχου.
Για την ιστορία τα πολεμικά μας στην απελευθέρωση της Λέσβου ήταν τα Γ. ΑΒΕΡΩΦ, Ν. ΓΕΝΕΑ, ΒΕΛΟΣ, ΨΑΡΑ, ΚΕΡΑΥΝΟΣ, ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ, ΑΜΒΡΑΚΙΑ, ΤΟΡΠΙΛΟΒΟΛΑ 12 & 14.
Τα αγήματα από 1500 άνδρες Στρατού και 250 άνδρες Ναυτικού επέβαινον των εμπορικών πλοίων μετασκευασμένων εις οπλιταγωγά ΣΦΑΚΤΗΡΙΑ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.
ΜΕΛΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ (Κόκος) 1875-1935
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 1912 (9/11/1912)
Αδελφός Π. Μέλα, Πλωτάρχης Π.Ν., Βουλευτής
Μία πολυσχιδής προσωπικότης μέλος της Σ. Στοάς ΑΘΗΝΑ Νο 9 γόνος Τεκτονικής οικογένειας ΜΕΛΑ, ο πατέρας του Μιχ. Μελάς, τ’ αδέλφια του, οι θείοι του, ο παππούς του τέκτονες. Οικογένεια ευεργετών και ηρώων του αγώνος Έθνους.
Αξιωματικός Π.Ν. που έλαβε μέρος στους πολέμους 1897, 1912-1913. Διευθυντής Σπουδών Στρ. Σχολής Δοκίμων Κίνημα Γουδή 1909 κ.α. Γενικός Διευθυντής ΕΟΤ, Πρόεδρος Δ.Σ. Αθηνών, Βουλευτής 1915-1922, Μέλος Επιτροπής Ο.Α. (ολυμπιακών αγώνων), Ιδρυτής Ελληνικού Προσκοπισμού στη Λέσβο. Ίδρυσε εδώ την πρώτη προσκοπική ομάδα. Δι΄αυτό η Λέσβος πάντα τον τιμά.
Επικεφαλής Αγήματος Π.Ν. Υποπλοίαρχος απεβιβάσθη εις Μυτιλήνη στις 9/11/1912 και την απελευθέρωσε από τον Τουρκικό Στρατό. Διετέλεσε Πολιτικός και Στρατιωτικός Διοικ. Λέσβου 1912-13. Στις12/2/1922 κατεδικάσθη εις 3ετή φυλάκιση διότι μαζί με τον τέκτονα Αλ. Παπαναστασίου υπέγραψε το Δημοκρατικό Μανιφέστο.
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Προς τον λαόν της πόλεως Μυτιλήνης αναλαμβάνων τα καθήκοντα του στρατιωτικού και πολιτικού Διοικητού της πόλεως παραγγέλλω όπως, εντός εικοσιτετραώρου από της τοιχοκολλήσεως της παρούσης προκηρύξεως άπαντες οι πολίται, ανεξαρτήτως θρησκεύματος και εθνικότητος, καταθέσουν τα όπλα αυτών, οιαδήποτε και αν ώσιν αυτά.
Η παρουσσία Ναυτικού Αγήματος του Βασιλικού Ναυτικού της Ελλάδος είναι εγγύησις επαρκής δια την τάξιν.
Επικαλούμαι το εθνικόν φρόνημα των χριστιανών κατοίκων, όπως αποφύγουν πάσαν διένεξιν μετά των Οθωμανών συμπολιτών των. Απαιτώ όπως ο Ελληνικότατος λαός της Μυτιλήνης αποδείξει ότι εμφορείται υπό των έμφυτων ευγενών και μεγαλόψυχων αισθημάτων της φυλής μας.
Υπομιμνήσκω εις πάντας ότι, ευρισκομένης της πόλεως υπό Στρατιωτικήν κατοχήν, θα λειτουργεί ο Στρατιωτικός Νόμος, αμείλικτος κατά παντός διαταράσσοντος την δημόσιαν τάξιν και μη καταθέσαντος τα όπλα εν τη ταχθείση προθεσμία εν τω Διοικητήριω.
Ο Στρατιωτικός και Πολιτικός Διοικητής Μυτιλήνης.
Εν Μυτιλήνη τη 8 Νοεμβρίου 1912
Κωνσταντίνος Μελάς
ΝΙΚ. ΣΤΡΑΤΟΣ 1872-1922
Πρωθυπουργός Ελλάδος
Μία κορυφαία προσωπικότης και συντελεστής της Εποποιίας του Ναυτικού μας στους Βαλκανικούς Αγώνες του 1912-13 ως Υπουργός Ναυτικού. Παρεξηγημένος και αυτός και ο τέκτων Ι. Μεταξάς που συνετέλεσαν μαζί με τον τέκτονα Ελ. Βενιζέλο στο θαύμα του 1912-13. Ο ρόλος του Στράτου και του Μεταξά από την σύγχρονη ιστορία αποσιωπήθηκε διά πολιτικούς λόγους. Διότι υπήρξαν Βασιλικοί και όχι Βενιζελικοί. Ο περίφημος ΔΙΧΑΣΜΟΣ του 1915-1936. Κι όμως οι εφημερίδες του 1912 εξύμνησαν τα έργα του Νικ. Στράτου διά την οργάνωση του Ναυτικού μας. Σήμερα αμφιβάλλω εάν οι Έλληνες γνωρίζουν τον Νικ. Στράτο.
Μυήθηκε το 1896 εις την Σ. Στοά Πυθαγόρας. Το 1897 λόγω θέσεως εν ύπνω της Σ. Στοάς Πυθαγόρας έγινε μέλος της Σ. Στοάς ΜΑΡΑΘΩΝ Νο24 που συνεχωνεύθη με την Σ. Στοά ΑΤΤΙΚΟΣ ΑΣΤΗΡ Νο28. Ήτο μέλος της Επιτροπής Μακεδ. Αγώνας των Στοών αυτών. Μαζί και ο Κριαδ. Γρ. Καμπούρογλου, ο περίφημος Λόγιος και Ακαδημαϊκός Σεβ. Διδ. Θ. Φλογαϊτης βουλευτής, Υφηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Μέγας Διδάσκαλος. Ο Νικ. Στράτος καταγόμενος από οικογένεια Επαναστατών του 1821 περιοχής Βάλτου γεννήθηκε το 1872. Νομικός Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1902 εκλέγετο βουλευτής Βάλτου. Το 1911 πρόεδρος Αναθεωρητικής Βουλής.
Το 1905 Αντιπρόεδρος Βουλής.
1909 Υπουργός Εσωτερικών
1/5/1912 Υπουργός Ναυτικού αντικαταστήσας τον τέκτονα Βενιζέλο
24/11/1912 προσωρινά και Υπουργός Στρατιωτικών
9/11/1913 παραίτησις από Ναυτικό
25/2/1915 Υπουργός Ναυτικών στη Κυβέρνηση αδ. Δ. Γούναρη
3/5/1922 Πρωθυπουργός Ελλάδος έως 9/5/1922
9/5/1922 Υπουργός Εσωτερικών έως 28/8/1922
Από το 1916 Πρόεδρος του Κόμματος «ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟ»
Τον Σεπτέμβριο του 1922 συνελήφθη μαζί με άλλους πολιτικούς από την Επανάσταση Πλαστήρα κ.α. Οδηγήθηκε εις Δίκην η περίφημος των «6» καταδικασθείς εις θάνατον εξετελέσθη στις 15/11/1922 διά τυφεκισμού στο Γουδί. Μαζί του και οι Τέκτονες πολιτικοί Δ. Γούναρης, Ν. Θεοτόκης, Γ. Μπαλτατζής, Π. Πρωτοπαπαδάκης. Πλήρωσαν ως εξιλαστήρια θύματα τα λάθη άλλων της Μικρασιατικής καταστροφής. Μεταθανάτιος αθωώθηκαν και διά δίκης το 2011 από τον Άρειο Πάγο.
Τα περιοδικά του Π.Ν. της εποχής 1912-1920 εξύμνησαν τον ρόλο του στην αναδιοργάνωση του Ναυτικού μας, την απόκτηση νέων πλοίων και την στελέχωση από ικανούς αξιωματικούς πλοίων, βάσεων, επιτελείων.
Ο Ιερωμένος που υπεδέχθη τους Ελευθερωτές
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΜΒΟΠΟΥΛΟΣ 1887-1941
Μητροπολίτης Μηθύμνης μετά Χαλδίας 1921 και το 1930 Δράμας έως το 1941 που απέθανεν. Δυναμικός και επαναστατικός Ιεράρχης. Πολιτικοποιημένος την εποχή του διχασμού μετά το 1916 Βασιλικός. Διεφώνησε με την εκλογή ως Πατριάρχου του αδ. Μελ. Μεταξάκη. Όταν ο Μελέτιος έγινε Πατριάρχης άμεσα από Μηθύμνης τον μετέθεσε ως Μητροπολίτην Χαλδίας. Αντέδρασεν και έφυγε εις Αμερικήν, άνευ αδείας. Εκεί ίδρυσε «Αυτοκέφαλον Ορθόδοξον Εκκλησίαν ΗΠΑ, Καναδά» κυριολεκτικά αιρεσεριάρχης. Το 1930 μετανόησε και ζήτησε συγχώρεσιν, το Πατριαρχείον τον τοποθέτησε τότε Μητροπολίτη Δράμας. Συνεδέετο σ’ ένα με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρύσανθο Τραπεζούντος (Σ. Στοα Αναγέννησις Κων/λεως) και τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης. Εισήλθεν εις τη Σ.Στοά Σκενδέρμπεη 17/5/1923 λίγο πριν φύγει για Αμερική.
ΙΔΡΥΤΗΣ του ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΥ ΛΕΣΒΟΥ
Αρμάνδος-Παύλος ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ 1885-1957
Εισαγγελεύς Κέρκυρα – Χίο – Σμύρνη
Γεννήθηκε στο Ληξούρι Κεφαλληνίας το 1885. Νομικός Πανεπιστημίου Αθηνών. Γόνος της οικογένειας των καθηγητών Ιατρικής και Θεολογίας Αλιβιζάτων. Αδελφός του ο καθηγητής Θεολογίας Ακαδημαϊκός Αμίλκας Αλιβιζάτος που το 1932 γνωμάτευσε ότι ο Τεκτονισμός δεν είναι θρησκεία. Το 1922 ο Αρμάνδος πρόσφυγας από Σμύρνη (εισαγγελεύς εκεί) έφθασε εις Μυτιλήνη όπου εξασκούσε το επάγγελμα Δικηγόρου. Το 1924 ιδρύει την πρώτη Τεκτονική Στοά είς Μυτιλήνη ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ υπ’ αριθ. 66. Σεβάσμιος. Το 1925 ιδρύει την 2η Στοά ΠΙΤΤΑΚΟΣ Νο70. Σεβάσμιος έως και το 1932. Το 1927 ιδρύει το πρώτο Φιλοσοφικό Εργαστήριο Λέσβου Εργ. Τελειοποιήσεως ΣΑΠΦΩ υπ’ αριθ. 6 Τρις Ισχ. Διδ. Έως και το 1932. Αργότερα πήρε το όνομα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Περιστόλης. Το 1933 αναχωρεί εις Αθήνας εγκαθιστάμενος εις Ν. Σμύρνη όπου εκλέγετε Δημοτικός Σύμβουλος και Μεταπολεμικά Πρόεδρος Δημ. Συμβουλίου. Εις Αιωνεία Ανατολή το 1957.
Μετά από αυτόν οι εργασίες ΣΑΠΦΩ ατόνησαν έως το 1937. Το 1937-1938 στη θέση της το περιστύλιον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ υπ’ αριθ. 10 με Σοφότατο τον τέκτονα. Αθανάσιο Γαλανόπουλο αλλά και Τρις Ισχ. Το 1937.
ΗΛΙΑΣ ΚΑΖΑΚΟΣ
Η Μυτιλήνη κάθε χρόνο τον ΤΙΜΑ στις 6.6ου
Εθνικός ήρωας Τυφεκισθείς υπό Γερμανών στο Σκοπευτήριο Καισαριανης 5/6/1942. Λιμενάρχης Μυτιλήνης τότε. Μέλος Σ.Σ. Αναγέννησις Αθηνών.
Γεννήθηκε το 1905 εις Μπουτίνες Μεσολογγίου. Το 1927 εις Σχολή Δοκίμων Λιμενικών, το 1928 ονομάσθηκε Λιμενάρχης Γ’ τάξεως. Το 1933-1936 Λιμενάρχης Καβάλας. Το 1939-1942 διορίζεται με τον βαθμό Υποπλοιάρχου Λιμενάρχης Μυτιλήνης. Μετά την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941 ενετάχθη εις την αντιστασιακή οργάνωση ΟΜΗΡΟΣ υπό την ηγεσία των Συνταγματαρχών τότε τεκτόνων. Κ. Δόβα και Σ. Κιτριλάκη της Σ.Στοάς Πυθαγόρας. Διευθυντών του Επιτελείου ΓΕΣ 1940-1941. Πρωθυπουργός αργότερα ο Δόβας και ο Κιτριζάκης Αρχηγός ΓΕΣ. Ο Καζάκος δημιούργησε δίκτυο πληροφοριών προς το Αρχηγείο της Μεσ. Ανατολής, και ομάδα διαφυγής πολιτικών και στρατιωτικών προς τ’ απέναντι παράλια Ιωνίας. Χιλιάδες φυγαδεύτηκαν από αυτόν. Όταν το αντελήφθησαν οι Γερμανοί διέφυγε εις Αθήνα. Αφού φυγάδευσε άνω των 1000 ατόμων. Στην Αθήνα προσπάθησε να διαφύγει, προδίδετε και συλλαμβάνετε υπό των Γερμανών. Κλείνετε στις φυλακές ΑΒΕΡΩΦ βασανιζόμενος να προδώσει συνεργάτες του. Στις 5/6/1942 τον εκτελούν εις Καισαριανή αρνούμενος να κλεισθούν τα μάτια του. Το βράδυ πριν εκτελεσθεί γράφει συγκλονιστικό αποχαιρετισμό προς συναδέλφους του Τέκτονες. Δρόμος προς τιμήν εις Μυτιλήνη, Προτομή του στο Λιμεναρχείο, πλοίο Λιμενικού στο όνομά του. Μεταθανάτια προήχθη εις Πλωτάρχη, και ετιμήθη με Πολεμικό Σταυρό Γ’ τάξεως.
Αντώνιος ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
