Κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετική θέση από αυτήν που βρισκόταν την προηγουμένη. Έτσι από κάθε νέα θέση αντικρίζουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία. Επειδή λοιπόν εμείς βλέπουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία κάθε μέρα, μας φαίνεται ότι ο Ήλιος βρίσκεται μπροστά από διαφορετικά άστρα. Έτσι κάθε φορά που η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, μας φαίνεται ότι ήταν ο Ήλιος αυτός που συμπλήρωσε έναν κύκλο γύρω από τη Γη, πάνω στην εκλειπτική. Η εκλειπτική δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απεικόνιση, ή η προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.
Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό (την προέκταση δηλαδή του ισημερινού της Γης και την αποτύπωσή του πάνω στον ουράνιο θόλο) θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δε συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23 μοίρες και 27 πρώτα λεπτά, λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται "λόξωση της εκλειπτικής", και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται "ισημερινά σημεία".
Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται εαρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει η Άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το Φθινόπωρο. Και στις δύο αυτές ημέρες, η νύχτα είναι ίση με την ημέρα, δηλαδή επί 12 ώρες ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα και επί 12 ώρες βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα, έχουμε δηλαδή ίση-μέρα: ισημερία.
Από το εαρινό ισημερινό σημείο και μετά, ο Ήλιος φαίνεται να σκαρφαλώνει όλο και πιο πάνω στο βόρειο ημισφαίριο του ουρανού. Οι μέρες μεγαλώνουν, οι νύχτες μικραίνουν και ο καιρός γίνεται όλο και πιο θερμός. Περίπου τρεις μήνες αργότερα, στις 22 Ιουνίου, ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής από το οποίο θα αρχίσει πλέον να κατέρχεται, «τρεπόμενος» και πάλι προς τον ισημερινό. Το σημείο αυτό, στις 22 Ιουνίου, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι. Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο ήλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.
Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος συνεχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, και στις 23 Σεπτεμβρίου φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, οπότε, όπως και στο εαρινό ισημερινό σημείο, έχουμε ίση μέρα και νύχτα: ισημερία. Αλλά η κάθοδος του Ήλιου συνεχίζεται, μέχρις ότου, στις 22 Δεκεμβρίου, φτάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του που ονομάζεται χειμερινό τροπικό σημείο, ή απλά χειμερινή τροπή ή χειμερινό ηλιοστάσιο. Από την ημέρα αυτή αρχίζει ο Χειμώνας. Αλλά από κει κι έπειτα ο Ήλιος σταματάει να κατέρχεται και ξαναρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει, κάθε μέρα όλο και πιο ψηλά.
Φυσικά σήμερα εμείς γνωρίζουμε ότι αιτία των εποχών του έτους είναι η κλίση των 23 1/2 μοιρών που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Πράγμα που αντικαθρεφτίζεται όπως είπαμε στον ουράνιο θόλο, με αποτέλεσμα η εκλειπτική να τέμνει τον ουράνιο ισημερινό με την ίδια γωνία των περίπου 23 1/2 μοιρών. Έτσι στη διάρκεια του Χειμώνα, οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν πάνω στο βόρειο ημισφαίριο της Γης με πλάγιο τρόπο, ενώ συμβαίνει το αντίθετο στο νότιο ημισφαίριο οπότε εκεί έχουν Καλοκαίρι. Στη διάρκεια της Άνοιξης ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό της Γης, οπότε και τα δύο ημισφαίρια παίρνουν με τον ίδιο τρόπο της ζωογόνες ακτίνες του Ήλιου.
Στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα, και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα. Τέλος, το Φθινόπωρο, ο Ήλιος βρίσκεται και πάλι πάνω από το γήινο ισημερινό, με ισομερή κατανομή της θερμότητας και στα δύο ημισφαίρια. Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, και η κλίση των 23 1/2 μοιρών του άξονά της, είναι η αιτία της κυκλικής εναλλαγής των εποχών.
Οι εποχικές αυτές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την εμφάνιση της γεωργίας πριν από 10.000 περίπου χρόνια. Γι' αυτό, και επειδή η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών, η διάρκεια ενός ηλιακού έτους έπρεπε να μετρηθεί επακριβώς. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός, μια που γι' αυτούς ο Ήλιος ήταν ο δημιουργός των εποχών του.
Η Φθινοπωρινή Ισημερία εορταζόταν από όλα τα Γηγενή φύλα του πλανήτη που είχαν τις σεληνιακές φάσεις όχι για λατρευτικούς αλλά καθαρά μετρικούς – ημερολογιακούς σκοπούς. Τα φύλα αυτά αναγνωρίζοντας τη σημασία του Ηλίου στην καθημερινή τους ύπαρξη και δη στις γεωργικές τροπές, απέδιδαν τις απαιτούμενες τιμές στις ισημερίες και τα ηλιοστάσια. Στις εξελιγμένες πολιτισμικά κοινωνίες, οι τελετές παρουσίαζαν σημάδια έντονου ορθολογισμού σε αντίθεση με τις σεληνιακές – νομαδικές κοινότητες όπου ο μεσσιανισμός επέβαλε τον αυτοκράτορα – δυνάστη γιο Ηλίου, που ενσάρκωνε τη ζωοδόχο Ηλιακή ιδιότητα.
Ενδεικτική είναι η Ορφική Κοσμοθέαση που τιμούσε την έννοια “Ήφαιστος” την 10η Φθίνοντος μηνός Βοηδρομιώνος (21η Σεπτεμβρίου). Γνώριζαν πως η νύχτα μεγάλωνε και ο χειμώνας ερχόταν. Άρα χρειάζονταν το τεχνητό φως και τη θέρμη της Φωτιάς την οποία συμβόλιζε ο Ήφαιστος. Όλα αυτά επιτυγχάνοντος με την ανάλογη τεχνολογία, ένα από τα χαρακτηριστικά του Θεού.
Η ημέρα τής φθινοπωρινής ισημερίας είναι εθνική γιορτή για τους Ιάπωνες. Δεν είναι μόνο η ημέρα που σηματοδοτεί την αλλαγή των εποχών αλλά και μια ημέρα μνήμης για τους θανόντες συγγενείς. Στις 23 ή 24 Σεπτεμβρίου η διάρκεια της ημέρας είναι ίδια με την διάρκεια τής νύχτας και από αυτή την ημέρα και μετά, οι ημέρες αρχίζουν να μικραίνουν σε σχέση με τις νύχτες στο βόρειο ημισφαίριο. Η παραδοσιακή ιαπωνική ονομασία για την περίοδο γύρω από την φθινοπωρινή και την εαρινή ισημερία είναι higan , και όπως λένε οι ιάπωνες «και η ζέστη και το κρύο τελειώνουν με το higan ». Διαρκεί συνολικά επτά ημέρες- τρεις ημέρες πριν από την ισημερία και τρεις ημέρες μετά. Το higan έχει βουδιστική προέλευση και σημαίνει την «άλλη όχθη του ποταμού του θανάτου». Σ’ αυτή την όχθη του ποταμού είναι ο κόσμος που ζούμε και στην άλλη είναι το βασίλειο των νεκρών. Αυτές τις ημέρες, οι Ιάπωνες επισκέπτονται τους οικογενειακούς τάφους και προσεύχονται για την ανάπαυση των ψυχών.
Για τους Κέλτες, η φθινοπωρινή περίοδος μετά την Εαρινή Ισημερία σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου έτους και ονομάζεται η γιορτή αυτή Samhain. Τότε είναι που αποδίδουν ευχαριστίες στη Μητέρα Γη για τις προσφορές της.
Η “Γιορτή των Νεκρών” (Féile na Marbh στα Κέλτικα), συνδεδεμένη με το Samhain, γιορτάζεται ακόμη και σήμερα σε Σκωτία και Ιρλανδία, και συμβολίζει την ένωση του κόσμου των Νεκρών με αυτόν των Ζωντανών (αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Hallowen). Η μεγαλύτερη όμως γιορτή του Φθινοπώρου για τους Κέλτες είναι η Oidhche Shamhna που σηματοδοτεί τον τελευταίο θερισμό των σπαρτών. Μέχρι και τις μέρες μας, στα Κέλτικα χωριά οι κάτοικοι ανάβουνε δαυλούς και θυσιάζουν μια αγελάδα ρίχνοντας στη συνέχεια τα οστά της μέσα στη πυρά. Επίσης στη Κέλτικη Μυθολογία, τη Φθινοπωρινή Ισημερία είναι που ο Θεός του Φωτός Lugh νικάτε από τον Θεό του Σκότους Tanista, ο οποίος είναι ο δίδυμος αδελφός του.
Οι Σλάβοι έχουν διάφορες γιορτές για το Φθινόπωρο που ξεκινούν κιόλας από το Θερινό Ηλιοστάσιο, με το που η μέρα αρχίζει να μικραίνει. Στις 2 Αυγούστου συγκεκριμένα είναι η γιορτή του Αγίου Ηλία, η οποία έχει να κάνει με τον αρχαίο Θεό Perun, και από αυτήν την ημερομηνία αρχίζει το Φθινόπωρο. Επίσης υπάρχουν και οι γιορτές του θερισμού οι οποίες διαρκούν για τέσσερις μέρες κάθε εβδομάδα μέχρι την Ισημερία και αποκαλούνται Toloka ή Pomoi’. Οι γιορτές στα χωριά πήγαινε από φάρμα σε φάρμα και ο οικοδεσπότης έπρεπε να προσφέρει φαγητό και φιλοξενία. Άλλη μία γιορτή είναι η Yablochnyi/Medovoy Spas η οποία γίνεται προς τιμήν της γονιμότητας της Γης όταν γίνεται η περισυλλογή των φρούτων και του μελιού. Ακόμη μία σημαντική εορτή είναι το Zaziuki, όπου το πνεύμα του θερισμού επιστρέφει στη Γη. Τελευταία γιορτή είναι αυτή της Mokosh όπου δίνονται και πάλι ευχαριστίες προς τη Γη.
Οι γιορτές των Γερμανικών φύλων, και των λαών της Βαλτικής, είναι παρόμοιες με αυτές των Σλάβων. Στη Γερμανία ο Σεπτέμβριος θεωρείται ως Άγιος Μήνας, οι γιορτές όμως των Σαξόνων έχουν χαρακτηριστεί ως φόροι τιμής στο Διάβολο από τους πρώτους χριστιανούς, για ευνόητους λόγους… Διάφορες γιορτές λαμβάνουν χώρα σε όλη τη Γερμανία με χορούς και τραγούδια προς τιμή της Γης για τις προσφορές της (εκεί έχει τις ρίζες του και το διάσημο Oktoberfest).
Οι Σκανδιναβοί πραγματοποιούσαν μάχες με άλογα, μιας και το άλογο αποτελεί ιερό ζώο του Freyr, θεό του Φωτός και της γονιμότητας.
Οι Ισλανδοί πραγματοποιούσουν τον θερισμό και απέδιδαν τιμές στη Γη.
Διαπιστώνουμε ότι οι παραπάνω γιορτές έχουν κυρίως σχέση με την σπορά, με το ταξίδι του σπόρου στη γη, σε μια μη ορατή πραγματικότητα, όπου θα ζήσει και θα αναπτυχθεί, μέχρι να βγει στο φως την επόμενη άνοιξη. Είναι γιορτές γονιμότητας λοιπόν, που έχουν σαν κύριο αντικείμενο τους σπόρους, και μάλιστα το σιτάρι, που «ιεροποιείται» με κάποιο τρόπο, ώστε να συνεχίσει να δίνει καρπούς και στη νέα χρονιά, σε όλα τα επίπεδα. Αυτή την εποχή βρίσκουμε στην Ελλάδα τις πολύ σημαντικές γιορτές των Ελευσίνιων Μυστηρίων, όπου η Περσεφόνη αποχωρίζεται τη Δήμητρα για να ζήσει στο κάτω κόσμο, και στην Αίγυπτο τις αντίστοιχες γιορτές του θανάτου του Όσιρη. Στις μέρες μας, στον Ελλαδικό χώρο, λίγα έθιμα έχουν μείνει ζωντανά από αυτά, κυρίως στην ύπαιθρο, όπως οι γιορτές του θερισμού ή του τρύγου και είναι πολύ λίγο γνωστά, μιας και η κοινωνία μας είναι πλέον αστική. Ένα τέτοιο έθιμο είναι το στάρι που βράζεται και μοιράζεται της Αγίας Βαρβάρας. Στο τέλος του Φθινοπώρου βρίσκουμε τη γιορτή του Αγίου Νικολάου να αντικαθιστά τα Ποσειδώνια, προς τιμή του Ποσειδώνα, που είχαν σκοπό να εξευμενίσουν τη θάλασσα από τις τρικυμίες.
Οι δυο ισημερίες (φθινοπωρινή και εαρινή) και οι δυο τροπές του Ηλίου (χειμερινή και θερινή) αποτελούσαν και αποτελούν ημέρες με ιδιαίτερη σημασία σ’ όλα τα μυσταγωγικά τάγματα που λειτούργησαν από αρχαιοτάτων χρόνων, γιατί γνώριζαν την ιδιαίτερη σημασία τους στην εξέλιξη των ουσιών της Φύσεως. Οι γιορτές αυτές ονομάζονται «φυσικές γιορτές» επειδή συνδυάζονται με τα αντίστοιχα τέσσερα φυσικά γεγονότα, τις τροπές και τις ισημερίες, που αποτελούν τους τέσσαρες εξελικτικούς σταθμούς μέσα στον ετήσιο κύκλο της εξελικτικής πορείας των ουσιών της Φύσεως. Ο Θείος Ορφεύς ήταν ο πρώτος ο οποίος καθιέρωσε τον εορτασμό των φυσικών εορτών. Ο Θείος Ορφεύς έζησε σε προϊστορική εποχή και συνεπώς δεν υπάρχουν ιστορικά δεδομένα εκτός από την παράδοση περί της υπάρξεώς του και του έργου του. Υπήρξε ο πρώτος μέγας μυσταγωγός δηλαδή ο πρώτος άνθρωπος του οποίου η διανόηση δια του μήκους των ακτίνων του έφθασε τα όρια των άλλων υπέρτερων κόσμων και άντλησε από εκεί την θεία γνώση, η οποία δίνει την δυνατότητα στα νοητικά όντα να εξελιχθούν και να εισέλθουν στους χώρους των αθανάτων και στην θεία μακαριότητα.
Τα Ελληνικά μυστήρια γενικά αποκάλυπταν ότι μετά την διαμόρφωση της μητέρας Γης και την σύσταση των μορφών της επιφανείας της, παρήχθη με την συνδρομή των ακτίνων του Θείου Ηλίου η ψυχή της, η οποία υπήρξε ο συντελεστής των ζωικών μορφών που εξελίχθηκαν μέχρι της συστάσεως του ανθρωπίνου όντος. Συνεπώς η ψυχή του ανθρώπου έχει μητέρα την Γη και πατέρα τον Ήλιο. Οι ακτίνες του Θείου Ηλίου μετέδωσαν στην μητέρα Γη το σπέρμα της ανθρώπινης μορφής και αφού αυτή το διέθρεψε το εξεδήλωσε ως ανθρώπινο Ον. Συνεπώς η ψυχή από της συστάσεώς της μέχρι την άφιξή της σε ανθρώπινο οργανισμό ακολούθησε την αυτή μεταμόρφωση που ακολούθησε και η μητέρα Γη. Έτσι η ψυχή μέχρι να διαμορφωθεί σε Ον διανοούμενο και δυνάμενο να εκδηλώσει πλήρη αισθήματα πέρασε τέσσαρες καταστάσεις. Συγκεκριμένα στην αρχή πέρασε το στάδιο της καλλιέργειας των προς γονιμοποίηση ιδεών, κατόπιν το στάδιο της εκδήλωσης των ιδεών αυτών, στην συνέχεια το στάδιο της εναρμόνισης των ιδεών αυτών προς τις αντίστοιχες της θείας Φύσεως και τέλος το στάδιο της μεταμόρφωσης των ιδεών αυτών σε καρπούς που να μπορούν να διατηρήσουν τον τύπο του ανθρωπίνου οργανισμού.
Οι Πυθαγόρειοι τελούσαν τέσσαρες γιορτές τον χρόνο που γινόντουσαν κατά τις δυο ισημερίες και κατά τις δυο τροπές του Ηλίου σε εκδήλωση λατρείας προς την Φύση γιατί πίστευαν ότι η προς την Φύση λατρεία είναι η θειοτέρα όλων. Σχετικά ο ίδιος ο Πυθαγόρας έλεγε: «Η προς την Φύση λατρεία περιλαμβάνει και τα κατά μέρος αυτής και το πνεύμα αυτής. Αντίθετα λατρεία προς πρόσωπο χωρίζει αυτό από την Φύση και το μειώνει. Λατρεύουμε, έλεγε, τους Θεούς ως κύριους των δυνάμεων της Φύσεως και όχι ως ατομικά εγώ αυτής. Τα ατομικά εγώ της Φύσεως τιμούμε μόνο για τα έργα τους».
Αδ. μου κατά την ημερομηνία της Φθινοπωρινής ισημερίας ο Ήλιος εισέρχεται στον αστερισμό του Ζυγού και έτσι εισερχόμαστε αστρονομικά στην εποχή του φθινοπώρου.
Η Φθινοπωρινή Ισημερία του ηλίου συμβολίζει την εμφάνιση της ανθρώπινης ψυχής που αντιπροσωπεύει την εκδήλωση της ΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΗΣΕΩΣ (3Ο ιερό δράμα της εξελικτικής πορείας της φύσεως). Στα άλλα επίπεδα έχουμε την πρώτη εμφάνιση των όντων κάθε επιπέδου.
Οι Ορφικοί κατά την Φθινοπωρινή Ισημερία εκδήλωναν την λατρεία τους προς την Φύση γιατί έφερε στο Είναι τους τα Όντα. Πρωτίστως όμως ο εορτασμός στρεφόταν στο γεγονός της εμφάνισης της ανθρώπινης ψυχής. Την ψυχή αυτήν την ονόμαζαν Κόρη Πρωτογόνη, σπούδαζαν τις εκδηλώσεις της δια των οποίων έφθασε να διακριθεί ως νοητικό ον της Φύσεως (λογική νόηση). Η πρώτη μύηση στα Ορφικά μυστήρια λάμβανε χώρα αμέσως μετά την Φθινοπωρινή Ισημερία και αφορούσε τους κατά πρώτον εισερχόμενους. Κατά την μύηση αυτή αποκαλύπτονταν τα περί της συστάσεως της μητρός Γης και την εμφάνιση της ανθρώπινης ψυχής.
Οι Ορφικοί θεωρούσαν την περίοδο από την Φθινοπωρινή ισημερία μέχρι την Χειμερινή τροπή του Ηλίου ως αντιστοιχούσα προς την πρώτη περίοδο του ανθρωπίνου γένους κατά την οποία η ανθρώπινη ψυχή κατόρθωσε να εκδηλώσει τις δυναμικότητές της που της επέτρεψαν να χαρακτηρισθεί ως πραγματικό νοητικό Ον. Ως νοητικό ον κατόρθωσε να δεχθεί τις επιδράσεις του ουρανού, να διαπλάσει τον ηθικό του χαρακτήρα και να διαμορφώσει την συνείδησή του κατά τρόπο ώστε να κανονίζει την ζωή του σε αρμονία με τους ομοίους του. Έτσι κατόρθωσε να βρει τον δρόμο προς σύσταση των ανθρωπίνων κοινωνιών οι οποίες θα του εξασφαλίσουν την πρόοδό του. Οι ατμοσφαιρικές μεταβολές αυτήν την χρονική περίοδο έλεγαν ότι είναι η ζώσα αλληγορική εικόνα της πρώτης ψυχικής ιστορίας του ανθρωπίνου γένους. Η πτώση των υδάτων κατά την χρονική αυτή περίοδο έλεγαν ότι εικονίζει τις κατερχόμενες από τον ουρανό ακτίνες του φωτός. Επίσης έλεγαν ότι όπως καλλιεργείται η Γη για να εκδηλώσει την βλάστηση, έτσι πρέπει να καλλιεργούνται και οι ανθρώπινες ψυχές για να εκδηλώσουν τις δυνάμεις τους και να τις μεταβάλουν σε ιδέες και συναισθήματα. Επίσης όπως τα ύδατα καθιστούν γόνιμη τη Γη προς καλλιέργεια των σπερμάτων από τα οποία θα εμφανισθεί η βλάστηση και από αυτήν τα άνθη και οι καρποί, έτσι και οι ανθρώπινες ψυχές θα εκδηλώσουν τις ιδέες και τα συναισθήματά τους.
Στα Ελευσίνια μυστήρια κατά την Φθινοπωρινή Ισημερία γινότανε η εισαγωγή των αμύητων. Κατά την εισαγωγή ελάμβανε χώρα μακρά τελετή για την εμφάνιση στο Είναι της Κόρης της Πρωτογόνης. Έλεγαν ότι η Κόρη η Πρωτογόνη είναι κόρη του Ουρανού και της Γης, δηλαδή αποτέλεσμα της επιμιξίας των δυνάμεων του Ουρανού (που συμβολίζει τον άπειρο χώρο δηλαδή την Συνεχή ή Αμέριστη ουσία) και της Γης (που συμβολίζει την Ατομική ή Μεριστή ουσία). Με την τελετή αυτήν οι Μύστες της Ελευσίνας απέδιδαν ευγνωμοσύνη προς την θεία Φύση η οποία έφερε στο Είναι το ψυχικό Είναι κάθε οντότητας. Έτσι οι Μύστες ως πρώτο αντικείμενο είχαν να εξετάσουν ποία ήταν η Κόρη η Πρωτογόνη, δηλαδή πως εμφανίσθηκε η ψυχή της Φύσεως.
Η περίοδος από την Φθινοπωρινή Ισημερία μέχρι την Χειμερινή Τροπή του Ηλίου συμβολίζει την περίοδο κατά την οποία η ψυχή ανθρώπου θα περάσει το πρώτο στάδιο εξελίξεώς της που είναι η καλλιέργεια των σπερμάτων των προς γονιμοποίηση Ιδεών. Τα σπέρματα αυτά κυοφορούνται κατά τις διαδοχικές ενσαρκώσεις, με την επενέργεια του νόμου της ειμαρμένης. Κατά την περίοδο αυτήν η ανθρώπινη ψυχή θα δεχθεί τις επιδράσεις του Ουρανού, θα διαπλάσει τον ηθικό χαρακτήρα του και θα διαμορφώσει την συνείδησή του κατά τρόπον ώστε να διακανονίζει την ζωή του σε αρμονία προς τους ομοίους του.
Τα Ελευσίνια Μυστήρια εικόνισαν την περίοδο από την Φθινοπωρινή Ισημερία μέχρι την Χειμερινή Τροπή του Ηλίου ως αντιστοιχούσα στην περίοδο που η μητέρα Γη αναπαύεται και αναδιοργανώνει τις δυνάμεις της για να παρασκευασθεί για να δεχθεί στους κόλπους της προς γονιμοποίηση τα σπέρματα των καρπών. Επίσης εκτός από τις εσωτερικές τελετές, είχαν και εξωτερικές εκδηλώσεις. Έτσι κατά τις αρχές του Φθινοπώρου ερχόντουσαν και παρέμεναν στον παρακείμενο Ναό του Παρθενώνος, παρθένες της πόλεως των Αθηνών, οι οποίες ύφαιναν τον πέπλο της θεάς της Σοφίας. Οι παρθένες αυτές, που παρέμεναν εκεί επί έξη μήνες για να φτιάξουν το έργο τους, αλληγορούσαν την αγνότητα της ψυχής η οποία κατά τους μήνες του Φθινοπώρου και του Χειμώνα θα δεχθεί το σπέρμα της θείας ιδεολογίας, θα καλλιεργήσει και θα εκδηλώσει αυτό με τα αποτελέσματά του και θα υφάνει πέπλο με τον οποίο περιβαλλόμενη θα αναγορευθεί θυγατέρα της Σοφίας.
Από τα παραπάνω λεχθέντα κατανοούμε ότι το Φως, είναι η ζωηρότερη εκδήλωση του Δημιουργού Αιτίου στο Σύμπαν και δεν υπάρχει νοητή πνευματική λειτουργία και μορφικός κόσμος απουσία των ιδιοτήτων του Δημιουργού Αιτίου. Πηγή του Φωτός στο γήινο περιβάλλον είναι ο Ήλιος ο οποίος αποτελεί την υψηλότερη εκδήλωση του φωτός σ’ αυτό.
Οι μεταμορφώσεις και η εξέλιξη των ουσιών της Φύσης πάνω στην Γη είναι αποτέλεσμα της επίδρασης του Ηλίου γιατί ο Ήλιος είναι Εκείνος που δίνει τον ρυθμό στο πλανητικό μας σύστημα και την ζωή υπό την ευρεία της έννοια. Τα διάφορα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα πάνω στην Γη μαρτυρούν την ζωογόνο επίδραση του Ηλίου στην Γη γιατί ο Ήλιος είναι Εκείνος που συνθέτει σήμερα για να αποσυνθέσει αύριο και να ανασυνθέσει αργότερα. Με την βοήθεια του ηλιακού φωτός μετατρέπεται το απλό σπέρμα σε δρυ και με τις διαφορετικής εντάσεως ακτίνες του προκαλούνται οι διαφορετικές λειτουργίες στον κάθε οργανισμό. Ο Ήλιος με τις ακτινοβολίες του αφυπνίζει τα σπέρματα των Ιδεών και επιβοηθεί τα όντα να ανέλθουν σε ανέλιξη. Για να είναι όμως αμεσότερα τα αποτελέσματα αυτών των επιδράσεων στον άνθρωπο, πρέπει να φροντίσει να εκμηδενίσει κάθε αντίδραση των στοιχείων της κατώτερής του φύσης.
Ενδότερα του Ηλίου που βλέπουν οι αισθήσεις μας, υπάρχουν θειότεροι νόμοι κατεργαζόμενοι Θειότερο Φως. Τα πνεύματα τα οποία φέρουν γήινο σκότος έχουν πατέρα τον εξωτερικό Ήλιο δηλαδή το φως εκείνο που εκπηγάζει από τις χαμηλότερες ουσίες του σώματος του Ηλίου. Τα πνεύματα τα οποία απέβαλαν το γήινο σκότος έχουν πατέρα τους το φως εκείνο που εκπορεύεται από τις θειότερες ουσίες του Ηλίου και έχουν σχέση προς όλες τις πνευματικές ενέργειες του Ουρανού. Του φωτός αυτού τέκνα είναι τα αποθεωθέντα πνεύματα. Αυτές οι θειότερες ουσίες του Ηλίου συνιστούν τον Πνευματικό Ήλιο ο οποίος είναι η πηγή του πνευματικού φωτός. Δια του πνευματικού φωτός παρέχονται τα μέσα και οι δυνάμεις στην ψυχή του κάθε απόλυτα αγνού μύστου ώστε να εισέλθει σε Θειοτέρους κόσμους. Αλλά για να επιτύχει αυτό πρέπει να διάκειται αρμονικά προς τα πνεύματα του Ηλίου. Οι μύστες σ’ αυτό το Φως τείνουν, αυτό το Φως τους έλκει.
Για να γίνει όμως κανείς μύστης και τέκνο του Πνευματικού Ηλίου πρέπει:
1) ΝΑ ΣΠΟΥΔΑΣΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟΝ ΤΟΥ. Από την σπουδή αυτή να κατανοήσει ότι έχει και πάθη και ψευδής δοξασίες και προλήψεις (κοινωνικές και θρησκευτικές) και πρέπει να απαλλαγεί απ΄ όλα αυτά γιατί κρατούν το πνεύμα του σε χαμηλές λειτουργίες και παρεμποδίζουν την ψυχική του ανέλιξη. Η διάνοια καθηλώνεται στα πάθη και τις ψευδείς δοξασίες όταν δεν έχει την δυνατότητα να μετατρέψει τις, από πλάνη σχηματισμένες ιδέες σε πραγματικές αληθείς ιδέες γιατί δεν της το επιτρέπει ο μη φυσικός βίος και το σκοτεινό περιβάλλον που ζει. Συνεπώς πρώτιστο καθήκον αυτού ο οποίος επιθυμεί να γίνει τέκνο του Πνευματικού Ηλίου είναι η απαλλαγή του από τα πάθη και τις κοινωνικές και θρησκευτικές προλήψεις.
2) ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΦΥΣΗ, γιατί ένας μόνον είναι ο Θείος Ναός προς τον οποίον πρέπει να προσέρχονται και να καταθέτουν τις λατρείας τους οι άνθρωποι και αυτός είναι η θεία Φύση. Οι ερχόμενοι προς τον Ναό αυτόν πληρούν τις καρδιές τους αισθημάτων και τις διάνοιές τους θαυμασμού, πάντες δε οι μη προς αυτόν τον Ναό προσερχόμενοι απευθύνονται προς δόξας ανύπαρκτους και προς ψευδείς Θεούς. Αλλά τι είναι Φύση; Φύση είναι το μέγα Παν, είναι το σύνολο της ενεργούσης ουσίας των κόσμων μεθ’ όλων των εκδηλώσεων, λειτουργιών και νόμων της. Ο θείος Ορφέας δίδαξε στους ανθρώπους την λατρεία που πρέπει να αποδίδουν στην Φύση γιατί “οι άνθρωποι είναι τέκνα της Φύσεως, στις εκδηλώσεις της οποίας βρίσκεται η δημιουργός αιτία”. Επίσης ο Πυθαγόρας δίδασκε ότι “οι άνθρωποι μόνον στην θεία Φύση οφείλουν να αποδίδουν λατρεία και όχι στις καθέκαστα ατομικότητες γιατί λατρεύοντες την Φύση λατρεύουν το όλον εντός του οποίου υπάρχει και το μέρος ενώ αντίθετα λατρεύοντες τις κατά μέρος ατομικότητες θέτουν αυτές σε ανώτερη μοίρα του όλου το οποίο πλέον δεν λατρεύουν”. Μόνον αυτές οι γνώσεις θα απαλλάξουν τον μύστη από τα πάθη και θα μεταμορφώσουν την ουσία του σε αληθείς ιδέας και συναισθήματα. Όταν η ανθρώπινη ψυχή προσεγγίσει τη Φύση, τότε κατανοεί τους Θεούς των δυνάμεών της.
Ας προσεγγίσουμε λοιπόν τη Φύση, ας συνδεθούμε με τις δυνάμεις της, ας λατρεύσουμε τους Κυρίους των δυνάμεών της, διότι αυτοί είναι οι αληθείς Θεοί. Όποιος δεν είναι βασιλεύς φυσικής δυνάμεως είναι ψευδής Θεός, είναι Θεός του ερέβους και ενεργεί μόνον στο έρεβος.
ΝΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ. Μεταξύ Ηθικής και Αρετής υπάρχει ουσιωδέστατη διάκριση γιατί Αρετή είναι η εναρμόνιση του ανθρώπου προς τους Νόμους της Φύσεως και Ηθική η έφεση προς εκπλήρωση του νόμου της αρετής. Συνεπώς δεν είναι νοητή η αναβάθμισή μας χωρίς εναρμόνισή μας προς τους Νόμους της Φύσεως. Όμως δεν αρκεί μόνον η προσπάθεια εναρμόνισης μας προς τους νόμου της Φύσεως αλλά πρέπει να εκδηλωθεί μέσα μας έφεση για την εναρμόνισή μας προς τους νόμους της Φύσεως. Η εκδήλωση των Νόμων της Αρετής και της Ηθικής είναι δυνατή μόνον στον άνθρωπο εκείνον ο οποίος δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του τις κατά συνθήκη ιδέας των βέβήλων κοινωνιών, οι οποίες υπονομεύουν ριζικότατα την πρόοδο του ανθρωπίνου γένους. 
ΝΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΤΗΣ ΑΓΝΟΤΗΤΑΣ. Η αγνότητα είναι θεία ψυχική ενέργεια η οποία εκδηλώνεται μόνον από την ψυχή εκείνη που έχει απαλλαγεί από τα γήινα πάθη. Ο Πνευματικός Ήλιος τον νόμο της αγνότητας χρησιμοποιεί για να εξωραΐζει τους πνευματικούς ουρανούς και απαρτίζει θεια διαδήματα με τα οποία στέφει κάθε γενναία ψυχή στην οποία λειτουργεί ο Νόμος της Θελήσεως υπό την μορφή του ηρωισμού και ο Νόμος της Αγάπης. Δεν δικαιούται αθανασίας και στέψεως καμιά ψυχή αν δεν εκδηλώσει τους νόμους αυτούς, αν δεν αφομοιώσει στην ουσία της τις δυνάμεις του Πνευματικού Ηλίου. Το υπάρχον και λειτουργούν στον ουρανό παραμένει εκεί. Οι ψυχές όταν ποθήσουν ειλικρινά και εκδηλώσουν τις ενέργειες του υπάρχοντος στον ουρανό τότε τείνουν όλες τις λειτουργίες τους προς τον ουρανό και τότε αρχίζει η θεία επαφή η οποία γίνεται αφετηρία φωτισμού του γήινου πνεύματός τους. Ως μύστης και τέκνο του Πνευματικού Ηλίου ο άνθρωπος πρέπει:
1) ΝΑ ΔΙΑΓΕΙ ΜΙΑ ΑΝΕΥ ΠΑΘΩΝ ΑΓΝΗ ΖΩΗ. Άνευ παθών αγνή ζωή διάγει κάθε ψυχική ατομικότητα όταν λατρεύει την δικαιοσύνη, επιθυμεί τις θείες επιρροές και εκδηλώνεται σ’ αυτή η θεία λατρεία. ΤΟΤΕ συντελείται στην ψυχή αυτή αρμονία. ΤΟΤΕ οι διαυγείς φωτεινές του ακτίνες του Πνευματικού Ηλίου εισέρχονται στη λειτουργία τον πνεύματός του. ΤΟΤΕ αποκτά το Μέσο της Συνεχούς Διανοήσεως το οποίο του επιτρέπει να διαγράφει ευρύτερους ορίζοντες στις φωτεινές χώρες τον ουρανού και την δυνατότητα, να εισέλθει σε θειοτέρους κόσμους, εκεί που υπάρχει το φως, εκεί που υπάρχει η Αιώνια Ζωή.
Αιώνια Ζωή έχει εξασφαλίσει μια ψυχική ατομικότητα όταν έχει αποκτήσει πνευματικό οργανισμό ο οποίος δεν υπόκειται στην διαδικασία της φθοράς και αποσύνθεσης του υλικού οργανισμού και συνεπώς δεν υπόκειται στις επιδράσεις της θεότητας που έχει ως εξωτερικό σύμβολο τον θάνατο. Αντίθετα ζωή χωρίς μέσο συνεχούς διανοήσεως είναι υποκείμενη στις επιδράσεις της θεότητας που έχει ως εξωτερικό σύμβολο τον θάνατο. Καμία ζωή, καμία ψυχική υπόσταση δεν μπορεί να αποφύγει τις Επιδράσεις αυτής της θεότητας αν δεν επιτύχει την διαρκή σύζευξη προς το μέσο διανοήσεώς της, αν προς το μέσο αυτό δεν διαχυθεί Ζωή, Ζωή προερχόμενη εκ του Πνευματικού Ηλίου.
2) ΝΑ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΓΕΝΟΥΣ. Αυτό θα το επιτύχει βοηθώντας το ανθρώπινο γένος να απαλλαγεί από την αμάθεια και τις προλήψεις και να γνωρίσει την Αλήθεια. Σχετικά έχει ως αποστολή να μεταφέρει προς τις νέες γενιές των ανθρώπων τις μεγάλες ιδέες της φιλοσοφίας των ενδόξων ηρώων της παρελθούσης ανθρωπότητας ώστε να γνωρίσουν τα αίτια της δημιουργίας της φύσεως και του πνεύματος αυτής ως και τα αίτια εμφανίσεως του ανθρώπου και του σκοπού και προορισμού της ανθρώπινης υποστάσεως.
Αυτή η γνώση θα οδηγήσει την ανθρωπότητα σε πρόοδο γιατί οι άνθρωποι θα κατανοήσουν ότι η Αδελφότητα είναι Καθολικός Νόμος της Φύσεως και τότε ο μεταξύ τους ανταγωνισμός θα γίνει συνεργασία. Το έργο αυτό είναι έργο Φιλανθρωπίας. Με την άσκηση αυτού του έργου της Φιλανθρωπίας, θα επιτύχουν τον φωτισμό της ανθρώπινης διάνοιας ώστε τα μέλη των κοινωνιών να οδηγηθούν από την άγνοια στη γνώση και οι κοινωνίες από την καταπίεση και την αδικία της πλειοψηφίας από την μειοψηφία των μελών τους στο σεβασμό των νόμων της Ελευθερίας, της Ισότητας και της Αδελφότητας για όλα τα μέλη τους, γιατί η άγνοια είναι εκείνη που δημιουργεί τόσες δοκιμασίες στον άνθρωπο. Η Φιλανθρωπία(10) εμπεριέχει την έννοια της αγάπης, την αναγνώριση του δικαιώματος της ζωής και την απρόσκοπτη πνευματική και ηθική πρόοδο των ανθρώπων.
Ιεροφάντης των μυστηρίων της Ελευσίνας έλεγε: “εφόσον ο άνθρωπος δεν φιλεί (αγαπά) τον άνθρωπο στις καθόλου του σχέσεις, έρεβος έχει στην ψυχή του”. Έρεβος υπάρχει στις ψυχές των ανθρώπων εφόσον εκ των σχέσεων αυτών προκύπτουν δοκιμασίες και πίκρες. Πρέπει να απομακρύνει αυτό το έρεβος και να προκαλέσει την εκδήλωση του συναισθήματος των ανθρώπων που αναφέρεται στην εκπλήρωση των καθηκόντων του προς τους ομοίους του. Με την εκπλήρωση αυτή των καθηκόντων του θα καταστεί δυνατόν να επιτευχθεί η ευδαιμονία και να πληρωθεί ο κοινωνικός τους σκοπός, ενώ η μη εκδήλωση και λειτουργία αυτού του συναισθήματος δημιουργεί τα μεταξύ των ανθρώπων κακά.
Αδ. μου, καθίσταται σαφές από τα προλεγόμενα, ότι η Ελευθεροτεκτονική όπως τη βιώσαμε μέσω των μυητικών δρώμενων και μέσω της συνεχούς άσκησης της, σαν στόχο έχει να γίνουμε όλοι τέκνα του Πνευματικού Φωτός και ενδεχομένως πραγματικοί μύστες όπως ο Πυθαγόρας ο Ιησούς Χριστός κ.ά. Σάς καλώ λοιπόν, με την συμβολική της θέσης που έχω ως ΣΔ, δηλαδή ως εκπρόσωπος του πνευματικού φωτός στη Στ., να ακολουθήσουμε την «Βασιλική Ατραπό», την ατραπό της αρετής η οποία θέτει υψηλούς και θειότερους στόχους.
ΣΕΒ. ΧΡ.ΑΙ.
