‘Eθιμα του Πάσχα ανά τον κόσμο!

 

Το Χριστιανικό Πάσχα ή αλλιώς Λαμπρή και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του χριστιανισμού. Γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου μη συμπεριλαμβανομένης, κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο στην Ορθόδοξη εκκλησία και κατά το Γρηγοριανό στην Ρωμαιοκαθολική. Γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού Χριστού που πιστεύεται ότι έγινε το 33 μ. Χ. .

Η κάθε γιορτή έχει τα ήθη και τα έθιμα της, που δεν είναι μόνο εκκλησιαστικά ή θρησκευτικά αλλά έχουν βάσεις και από την αρχαία ιστορία είτε πρόκειται για την αρχαία Ρώμη είτε για την αρχαία Ελλάδα. Σε κάθε πόλη και χωριό το Πάσχα γιορτάζεται με ιδιαίτερη ευλάβεια και τα παιδιά έχουν την τιμητική τους .

Στην Ελλάδα είναι γνωστά τα έθιμα που μετά από τη σαρακοστιανή νηστεία, τιμώμενος μεζές είναι το σουβλιστό αρνί, με την οικογένεια συγκεντρωμένη γύρω από το γιορτινό τραπέζι να τρώει τη μαγειρίτσα , να τσουγκρίζει τα κόκκινα αυγά λέγοντας «Χριστός Ανέστη» ή «Αληθώς Ανέστη» ό ένας στον άλλον. Ακολουθεί το πασχαλινό τσουρέκι και τα σοκολατένια αυγά ή λαγουδάκια, ένα έθιμο ευρωπαϊκό που ήρθε να φωλιάσει στις καρδιές των παιδιών και να κάνει νονές και νονούς , να τρέχουν πριν την πασχαλιάτικη γιορτή, να βρουν μαζί με την πιο όμορφη λαμπάδα και την πιο μεγάλη σοκολατένια λιχουδιά.

Έτσι λοιπόν, μπορεί στην Ελλάδα το Πάσχα να σημαίνει Ανάσταση του Θεανθρώπου και κόκκινα αυγά, αλλά σε ορισμένες γωνίες του πλανήτη οι παραδόσεις αυτής της γιορτής κρύβουν πολλές ιδιομορφίες.

Φινλανδία: Βγήκαν έξω οι δαίμονες!

Στη Φινλανδία τα παιδιά μασκαρεύονται και ζητιανεύουν στους δρόμους, ενώ στα χέρια τους κρατούν δύο μπαγκέτες. Στην δυτική μάλιστα Φινλανδία, τα πυροτεχνήματα είναι το κέντρο της προσοχής. Η παράδοση έχει και εδώ συμβολική σημασία, αφού σκοπός των κρότων και των πυροτεχνημάτων είναι να τρομάξουν τις μάγισσες που περιφέρονται ελεύθερες στο χρονικό διάστημα μεταξύ Μεγάλης Παρασκευής και Μεγάλου Σαββάτου.

Ισπανία: Ο χορός του θανάτου

Τη Μεγάλη Τρίτη στην Ισπανία λαμβάνει χώρα ένας παραδοσιακός χορός -ο χορός του θανάτου- μέσα στους στενούς μεσαιωνικούς δρόμους. Κάθε άτομο που παίρνει μέρος στο χορό είναι μασκαρεμένο. Στο τέλος η παρέλαση καταλήγει σε μια πελώρια συγκέντρωση μασκαρεμένων σκελετών που κρατούν στα χέρια τους κουτιά γεμάτα στάχτη. Ο χορός αρχίζει τα μεσάνυχτα και συνεχίζεται για τρεις ώρες, μέχρι τις τρεις το πρωί που τα φαντάσματα προκαλούν την Αγία Τριάδα.

 

Στην Γαλλία, τη Μεγάλη Παρασκευή, σε όλες τις εκκλησίες, τα λόγια των ιερέων είναι αφιερωμένα στον Ιησού Χριστό, στα γεγονότα των Παθών και την Ανάσταση. Το μήνυμα είναι ότι οι άνθρωποι οφείλουν να ζουν μονιασμένοι κι αρμονικά,να ξεχάσουν τις έχθρες τους, έστω για τις ημέρες του Αγίου Πάσχα. Σε κάθε λειτουργία μάλιστα ζητούν να υπάρχει αγάπη ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες.

Στην περιοχή της Αλσατίας και στη Μοζέλ, δυο μεγάλες γαλλικές επαρχίες, κανείς δεν εργάζεται τη Μεγάλη Παρασκευή. Όλοι οι πιστοί συγκεντρώνονται στις εκκλησίες και γονατίζουν μπροστά στο Ξύλινο Σταυρό του Ιησού και εκεί ζητούν συγχώρεση για τις αμαρτίες τους.

Η Κυριακή του Πάσχα είναι και για τους καθολικούς η μεγάλη μέρα ή ημέρα της Ανάστασης. Είναι η μεγάλη γιορτή της αναγέννησης της ζωής. Η μέρα αυτή συμβολίζει τη νίκη επί του θανάτου. Ακόμη και η φύση ανανεώνεται και όλη η πλάση ζωντανεύει πάλι .

Οι ζαχαροπλάστες ξεκινούν τη δουλειά νωρίς το πρωί και φτιάχνουν μπισκοτένια αρνάκια καλυμμένα από ζάχαρη άχνη και τα διακοσμούν με μικρές σημαίες κι ακολουθούν και τα σοκολατένια λαγουδάκια που κρατούν κοντά στην κοιλιά τους ένα τεράστιο καλάθι με πολύχρωμα αυγά.

Τη Δευτέρα του Πάσχα, νωρίς το πρωί τα παιδιά φτιάχνουν αχυρένιες φωλιές μαζί με τους γονείς τους, και τις τοποθετούν στους κήπους ή ακόμη και στις γωνιές του σπιτιού τους, για να μπορέσει το λαγουδάκι του Πάσχα , να φέρει τα πολύχρωμα αυγά του. Την επομένη μέρα τα παιδιά θα ξυπνήσουν πάλι νωρίς το πρωί για να μαζέψουν τα αυγά και να τα βάλουν στο καλαθάκι του γιορτινού τραπεζιού και να φαγωθούν.

Για τους Γάλλους οι καμπανούλες είναι ένα από τα πιο σημαντικά έθιμα. Υπάρχει ένας μύθος που λέει ότι οι καμπάνες εγκαταλείπουν όλες τις πόλεις της Γαλλίας και πηγαίνουν στη Ρώμη, για να πάρουν την ευλογία από τον Πάπα και να μαζέψουν και τα πολύχρωμα σοκολατένια αυγά. Έτσι δεν υπάρχει καμιά καμπάνα για να ηχήσει στις εκκλησίες καθ όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Όταν όλες έχουν ολοκληρώσει την αποστολή τους, επιστρέφουν από τη Ρώμη, ευλογημένες κι έχοντας τα πασχαλινά αυγά, ξαναπαίρνουν τις θέσεις τους στα καμπαναριά και την Κυριακή αρχίζουν να ηχούν χαρμόσυνα φέρνοντας το νέο της Ανάστασης.

Ελβετία: Το άγιο νερό

Σε ολόκληρη την Ελβετία αλλά ιδιαίτερα στα μικρά χωριά, οι ντόπιοι μετατρέπουν τις βρύσες τους σε «πασχαλινά πηγάδια». Πιο συγκεκριμένα, βάφουν τις όψεις των πηγών και τοποθετούν λουλούδια για τη διακόσμησή τους. Σκοπός είναι να γιορτάσουν το συμβολισμό του νερού αλλά και τη σημασία του για τις ξηρές περιοχές των Άλπεων.

Ένας κούκος φέρνει το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης του Ιησού Χριστού καθώς και της αναγέννησης όλης της πλάσης .

Υπάρχουν όμως κι άλλες ευρωπαϊκές πόλεις όπου γιορτάζεται το Πάσχα και η καθεμιά έχει κι άλλα έθιμα όπως παραδείγματος χάρη στην Γερμανία, η παράδοση θέλει να υπάρχει ένα λευκό λαγουδάκι μόνο τις μέρες του Πάσχα και έτσι τα παιδιά εκεί φτιάχνουν αχυρένιες φωλιές και τις αφήνουν στους κήπους ή στα λιβάδια. Στη περιοχή της Βεστφαλίας πάλι, στα σύνορα μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, η παράδοση λέει ότι μια αλεπού φέρνει τα πολύχρωμα σοκολατένια αυγά.

Από την παραγωγή στην κατανάλωση αλλά και στην ανακύκλωση. Στη Γερμανία η παράδοση προβλέπει την καύση των χριστουγεννιάτικων δέντρων την περίοδο του Πάσχα. Συμβολίζει την νίκη της όμορφης και ηλιόλουστης άνοιξης έναντι των κρύων γκρίζων ημερών του χειμώνα.

Λετονία: Τσούγκρισμα αυγών

Το παραδοσιακό έθιμο του τσουγκρίσματος αυγών επικρατεί και στη Λετονία με τη διαφορά ότι αναδεικνύεται σε ένα παιχνίδι για γερά νεύρα – κάτι σαν ρώσικη ρουλέτα! Οι παίκτες δένουν τα ημι-βρασμένα αυγά σε μια κλωστή και τα τσουγκρίζουν από απόσταση. Νικητής όπως αντιλαμβάνεστε είναι αυτός που θα σπάσει το αυγό του αντιπάλου του, ωστόσο ο χαμένος έχει να πληρώσει το λογαριασμό του καθαριστηρίου!!!

Βρετανία: Το φιλί «βασανιστήριο»

Στην πόλη Χάνγκερφορντ οι νεοδιορισμένοι αστυνομικοί καλούν όλους τους άνδρες στο Δημαρχείο της πόλης, σφυρίζοντας ένα χαρακτηριστικό σύνθημα με τη σφυρίχτρα τους. Δύο άντρες επιλέγονται να παρελάσουν σε όλη την πόλη μοιράζοντας πορτοκάλια στις διερχόμενες κυρίες. Σε αντάλλαγμα παίρνουν ένα φιλί!

Βερμούδες: Το πέταγμα του χαρταετού

Τη Μεγάλη Παρασκευή στο βρετανικό υπερπόντιο έδαφος των Βερμούδων οι κάτοικοι πετάνε πολύχρωμους χαρταετούς, συμβολίζοντας την Ανάληψη του Χριστού στον ουρανό. Η ιστορία λέει ότι ο «δάσκαλος» χρειαζόταν ένα απλό αλλά διαρκές σύμβολο για να βοηθήσει τους μαθητές του να κατανοήσουν την Ανάληψη. Έτσι, έφτιαξε έναν χαρταετό, τον διακόσμησε με την εικόνα του Χριστού και τον πέταξε στον ουρανό.

Πολωνία: Το μεγαλύτερο μπουγέλο!

Στην Πολωνία κατά τη διάρκεια του Πάσχα καλό θα είναι να έχετε μαζί σας μια πετσέτα, μια ομπρέλα ή ένα αδιάβροχο! Ειδικότερα, τη Δευτέρα του Πάσχα, όπου λαμβάνει χώρα ένα περίεργο έθιμο: Το Smingus-dyngus εφαρμόζεται από τον 15ο αιώνα και κατά τη διάρκειά του τα αγόρια μπουγελώνουν τα κορίτσια! Αν ο άντρας του σπιτιού πάρει μέρος στην προετοιμασία του Πασχαλινού ψωμιού, η παράδοση λέει ότι το μουστάκι του θα γίνει γκρι και το ζυμάρι δεν θα φουσκώσει. Έτσι απαγορεύεται στους άντρες να πάρουν μέρος. ( Μια παράδοση που μάλλον επινοήθηκε από άντρες )

Ίσως το πιο παράξενο έθιμο κατά την περίοδο του Πάσχα το συναντάμε στην Τσεχία, στην Ουγγαρία και την Σλοβακία. Εκεί, η παράδοση θέλει τους άντρες να χτυπούν τις γυναίκες την Μεγάλη Δευτέρα με ένα χειροποίητο καμουτσίκι, φτιαγμένο από ιτιά και διακοσμημένο με μια λωρίδα στην άκρη του. Το χτύπημα υποτίθεται ότι είναι συμβολικό και σύμφωνα με τον μύθο, οι γυναίκες πρέπει να δέρνονται, έτσι ώστε να διατηρούν την υγεία και την ομορφιά τους τον επόμενο χρόνο. Πριν βιαστείτε να λυπηθείτε τις καημένες τις γυναίκες, μάθετε ότι αυτές παίρνουν την εκδίκηση τους πετώντας κουβάδες με κρύο νερό στους άντρες (και αυτό δεν νομίζω να είναι απλώς συμβολικό).

Στην άλλη άκρη του κόσμου, στην Αυστραλία, το Πάσχα είναι μια σημαντική γιορτή για τους πιστούς και η Μεγάλη Παρασκευή είναι η μόνη μέρα που δεν δουλεύει κανένας κι όλα τα μαγαζιά είναι κλειστά. Την Κυριακή του Πάσχα τα παιδιά ψάχνουν στους κήπους και στα λιβάδια να βρουν τα πολύχρωμα αυγά που είναι θαμμένα βαθιά στο χώμα. Το πασχαλινό λαγουδάκι είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο του Πάσχα, προερχόμενο από την Αμερική. Εδώ όμως προτιμούν το τοπικό μαρσιποφόρο, το Bilby. Αυτό κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι ο λαγός έχει προκαλέσει τεράστιες καταστροφές στις σοδειές και την βλάστηση της ηπείρου.

Στην γειτονική μας Ιταλία, ο παπάς της κάθε ενορίας ευλογεί τα πασχαλινά αυγά, που του πηγαίνουν οι νοικοκυρές στην εκκλησιά. Έπειτα τα πηγαίνουν ξανά πίσω στα σπίτια τους και τα τοποθετούν στο γιορτινό πασχαλινό Κυριακάτικο τραπέζι. Όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται γύρω από αυτό κι αφού ευλογήσουν και πουν τις πασχαλινές ευχές, τότε αρχίζουν να τρώνε.

Στο Μεξικό, χιλιάδες κάτοικοι την προηγούμενη μέρα του Πάσχα βγαίνουν στους δρόμους, φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα και το κρεμούν κάπου ψηλά σε ένα κεντρικό σημείο, ώστε όλοι να περνούν και να το χτυπούν, να τον βρίζουν τιμωρώντας τον έτσι για την προδοσία του. Οι Μεξικάνοι λοιπόν συνεχίζουν να χτυπάνε την αχυρένια κούκλα του Ιούδα, μέχρι που τα ξημερώματα αυτή ανοίγει και χιλιάδες λιχουδιές και σοκολάτες πέφτουν από το εσωτερικό της.

Στην Αρμενία και στη Συρία, οι ιερείς δείχνουν ένα πολύ καλό πρόσωπο προς τους αστέγους. Η γιορτή του Πάσχα σε εκείνα τα μέρη έχει να κάνει κατά κύριο λόγο με τη φιλανθρωπία. Καλούν λοιπόν όλους τους άστεγους να μπουν στις εκκλησίες και τους πλένουν τα πόδια αναπαριστώντας ακριβώς τα όσα έκανε ο Ιησούς κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου.

Στην Αίγυπτο, την Μεγάλη Δευτέρα τρώνε ψάρι που προηγουμένως ήταν θαμμένο στο χώμα, μια παράδοση που χρονολογείται από το 2.700 π.χ.

Στην Ιρλανδία, τη μέρα του Πάσχα τρώνε συνέχεια αυγά, για να δηλώσουν τη λήξη της νηστείας και από το απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ χορεύουν και γλεντούν με τους παραδοσιακούς ιρλανδικούς χορούς, με έπαθλο πατροπαράδοτα γλυκά.

Στην κοντινή μας Βουλγαρία, σε όλες τις ορθόδοξες οικογένειες υπάρχει ένα παλιό έθιμο. Μια δυο μέρες πριν το Πάσχα, κόβουν ένα κομμάτι ψωμί και μαζεύουν και δέκα με δεκαπέντε αυγά κόκκινα, τα βάζουν σε ένα καλάθι και τα στέλνουν σε φιλικές τούρκικες οικογένειες, οι οποίες τα δέχονται με μεγάλη χαρά και συγκίνηση . Ο αγγελιαφόρος αυτού του πασχαλινού δώρου πάντα φιλεύεται με νομίσματα από τις τούρκικες οικογένειες.

Τέλος, στον Καναδά και ιδιαίτερα στην πόλη του Κεμπέκ ένα πολύ ασυνήθιστο έθιμο κρατάει την πρώτη θέση τις μέρες του Πάσχα. Οι χωρικοί συγκεντρώνονται όλοι σε λαϊκές αγορές με τις μαύρες κότες τους. Η μαύρη κότα θεωρείται κάτι το αρνητικό στο κοτέτσι για την Κυριακή του Πάσχα κι η πώλησης της συμβολίζει το τέλος της νηστείας. Οι γονείς διηγούνται ένα παλιό μύθο στα παιδιά, ότι μονάχα για αυτή την Κυριακή του Πάσχα, όλες οι κότες, εκτός από τις μαύρες μπορούν και γεννάνε πολύχρωμα αυγά. Κι όλοι μαζί παίρνουν από ένα καλάθι και πάνε να τα μαζέψουν από το κοτέτσι. Φυσικά πρόκειται για τα πολύχρωμα αυγά, που οι γονείς ή άλλοι συγγενείς έχουν κρύψει από νωρίς το πρωί στα κοτέτσια τους.

 

http://www.thesstoday.gr