Επιθυμίες, ευδαιμονία, και χειραγώγηση των μαζών

 

(Thomas Hobbes, George Orwell, Aldous Leonard Huxley).

«Είμαι έτοιμος να κάνω το τελευταίο μου ταξίδι, ένα τεράστιο άλμα στο σκοτάδι».

Thomas Hobbes  (τα τελευταία του λόγια)

O Thomas Hobbes  (05/04/1588 – 04/12/1679)  ήταν Άγγλoς φιλόσοφος, και ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας.

Για τον Hobbes,  ο άνθρωπος είναι μία αυτόματη μηχανή και  διακατέχεται από μία μηχανιστική – υλιστική αντίληψη. Ο  άνθρωπος δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα αυτόματο, μια μηχανή δηλαδή με εξαρτήματα όπως όλες οι μηχανές που είναι τα όργανα της. Η ανθρώπινη μηχανή έχει ως σκοπό την συνέχιση της λειτουργίας της, και υπό αυτό το πρίσμα εκτελούνται όλες τις οι λειτουργίες της.

Κατά συνέπεια, και οι ψυχολογικές αντιδράσεις του ανθρώπου ερμηνεύονται ως νομοτελειακά αποτελέσματα των παθών από τα από τα οποία κυριαρχείται. Σύμφωνα με την θεωρία του, η υλιστική μεταφυσική και η αισθησιοκρατική ψυχολογία δίδασκαν ότι αυτή η ορμή της αυτοσυντήρησης είναι προσανατολισμένη στη διατήρηση και την προαγωγή της ατομική ύπαρξης. Η εγκόσμια ευδαιμονία δεν έγκειται στην ηρεμία ενός ικανοποιημένου πνεύματος, γιατί δεν υφίσταται κανένας απώτατος μεταφυσικός σκοπός και κανένα ύψιστο αγαθό. Όλα τα άλλα μέσα αποτελούν απλώς μέσα για την επίτευξη του ανώτατου υλικού σκοπού.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Η ευδαιμονία είναι η διαρκής πορεία της επιθυμίας από το ένα αντικείμενο στο άλλο, όπου η απόκτηση του πρώτου δεν είναι παρά ο δρόμος για το επόμενο. Αυτό οφείλεται στο ότι σκοπός της ανθρώπινης επιθυμίας δεν είναι μια μοναδική και στιγμιαία απόλαυση, είναι αντίθετα η εξασφάλιση της ικανοποίησης και των μελλοντικών επιθυμιών διαπαντός. Συνεπώς, οι θεληματικές πράξεις και οι διαθέσεις όλων των ανθρώπων τείνουν όχι μόνο στην κατάκτηση, αλλά και στην εξασφάλιση μιας ευτυχισμένης ζωής».

Ο Hobbes θεωρεί τον άνθρωπο ως ένα εγωιστικό ον που σκοπό έχει μόνο τη συνέχιση της ύπαρξης του, αυτή είναι και η μόνη αξία που του αναγνωρίζει, η αυτοσυντήρηση. Υπό αυτή την έννοια υιοθετεί μια ντετερμινιστική αντίληψη για την ανθρώπινη συμπεριφορά η οποία περιορίζει την ελευθερία βούλησης, δεσμεύοντας την στην υπηρεσία της συντήρησης του ανθρώπινου οργανισμού.

Τα εγωιστικά κίνητρα υπό τα οποία δρα το ανθρώπινο ον το βάζουν απευθείας σε μια ανταγωνιστική θέση με τα υπόλοιπα όντα, καθώς αυτό, όπως και τα άλλα, προσπαθεί να διασφαλίσει την αυτοσυντήρηση του με την απόκτηση δύναμης, και η απόκτηση δύναμης δημιουργεί επιθυμία για περισσότερη δύναμη.

Για τον   Hobbes ο άνθρωπος δεν έχει αγαθή φύση αλλά είναι εκ φύσεως εγωιστής και ηδονιστής. Το γεγονός ότι τα ανθρώπινα κίνητρα οδηγούνται, σύμφωνα με τη φύση τους, από προσωπικό συμφέρον, θα μπορούσε να είχε καταστροφικές συνέπειες. Ανεξέλεγκτοι, οι άνθρωποι, και καθοδηγούμενοι από την εσωτερική δυναμική τους, το πιθανότερο είναι πως θα αλληλοκαταστραφούν.

Κάθε άνθρωπος, σύμφωνα με τον Αγγλο φιλόσοφο, δεν έχει άλλη επιλογή από το να συσσωρεύει δύναμη για να διασφαλίζει την αυτοσυντήρησή του, εξαιτίας του φόβου ότι, αν δεν το κάνει ο ίδιος, θα το κάνει κάποιος άλλος, και έτσι θα βρεθεί στο έλεος του άλλου. Η φύση, βέβαια, έχει κάνει τους ανθρώπους ίσους ως προς τις ικανότητες του σώματος και του νου, διότι και ο πιο αδύναμος έχει τη δύναμη να σκοτώσει τον δυνατότερο, είτε με δόλο είτε συνασπιζόμενος με άλλους.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αν δύο άνθρωποι «επιθυμούν το ίδιο πράγμα, χωρίς εντούτοις να μπορούν αμφότεροι να το αποκτήσουν, γίνονται εχθροί. Και στην πορεία προς το σκοπό τους (που είναι κυρίως η αυτοσυντήρηση, αλλά και

Η Εσωτερική Ερμηνεία του Πινόκιο

 

Η ταινία Πινόκιο κυκλοφόρησε το 1940, ως ένα κλασικό έργο της Disney που ακόμη εκτιμάται από παιδιά και ενήλικες σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η ιστορία της ξύλινης μαριονέτας κρύβει μια μεγάλη πνευματική αλληγορία με βάση εσωτερικές διδασκαλίες, που σπάνια συζητούνται. Θα εξετάσουμε τις ρίζες αυτής της περιπέτειας κινουμένων σχεδίων και την υποκείμενη έννοια της.

Είδα για πρώτη φορά τον Πινόκιο όταν ήμουν παιδί σε μια κακογραμμένη κασέτα VHS με τον μικρό μου αδελφό, ενώ τρώγαμε τα Fugee-O. Απόλαυσα τις πιασάρικες μελωδίες και τον Τζίμυ Κρίκετ. Ωστόσο τρομοκρατήθηκα από τον Αμαξά και δεν μου άρεσε το υποβρύχιο τμήμα. Αυτά ήταν λίγο πολύ ό, τι θυμόμουν από το κλασικό έργο της Disney μέχρι πρόσφατα. Ένα χαλαρό Κυριακάτικο βράδυ, είδα όλη την "digitally remastered" ταινία στην τηλεόραση και την παρακολούθησα για χάριν του "παλιού καλού καιρού". Αυτό που έπρεπε να είναι ένα διασκεδαστικό ταξίδι μνήμης έγινε μια συγκλονιστική αποκάλυψη: Ο Πινόκιο ήταν μία από τις βαθύτερες ταινίες που έχω δει ποτέ. Θα μπορούσε να είναι μια τεράστια αλληγορία για την πνευματικότητα και τη σύγχρονη κοινωνία; Μήπως μπορώ να ανιχνεύσω υπαινιγμούς μύησης στα απόκρυφα μυστήρια; Άρχισα αμέσως να ερευνώ την προέλευση Πινόκιο και όλες μου οι θεωρίες επιβεβαιώθηκαν.

Περιττό να πούμε ότι, αυτή η ταινία είναι τώρα μια βάση στη σημερινή λαϊκή κουλτούρα. Πόσοι άνθρωποι δεν έχουν δει αυτή την ταινία; Από την άλλη πλευρά, πόσοι άνθρωποι γνωρίζουν το αληθινό βαθύτερο νόημα του Πινόκιο; Πίσω από την ιστορία της μαριονέτας που προσπαθεί να γίνει ένα καλό παιδί είναι μια βαθιά πνευματική ιστορία που έχει τις ρίζες της στις Μυστηριακές σχολές του αποκρυφισμού. Μέσα από τα μάτια ενός μυημένου, η ιστορία ενός παιδιού που πρέπει να "είναι καλό" και γεμίζει με μαθήματα για τα «ψέματα», γίνεται η αναζήτηση ενός ανθρώπου για τη σοφία και την πνευματική φώτιση. Τα βάναυσα ειλικρινή κοινωνικά σχόλια του Πινόκιο απεικονίζουν ένα ζοφερό

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΤΟΑΣ ΤΟ ΑΣΠΡΟ, ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ.

 

Σεβ:. Διδ:., αδδ:. και αδδ:. μου,

Ο αποψινός πίνακας χάραξης αποτελεί το πρώτο μέρος μιας σειράς πινάκων που έχει θέμα τα χρώματα εντός της τεκτονικής στοάς. Επειδή το θέμα είναι πολύ εκτενές, σε αυτόν τον πινάκα θα επικεντρωθούμε σε δυο από τα πλέον συμβολικά χρώματα το άσπρο και μαύρο. Θα δούμε τους συμβολισμούς τους στο πέρασμα του χρόνου και πως καθιερώθηκαν ως χρώμα της ενδυμασίας των τεκτόνων κατά την διάρκεια των εργασιών.

Όπως μαθαίνουμε από την πρώτη στιγμή που εισερχόμαστε στον τεκτονισμό, τα πάντα είναι συμβολικά. Ο τεκτονισμός ενσωματώνει τα σύμβολα προκριμένου να μας διδάξει ηθικές αξίες. Ένας πολύ δημοφιλής ορισμός για το τι είναι τεκτονισμός αναφέρει χαρακτηριστικά : Ο τεκτονισμός είναι ένα ιδιότυπο σύστημα ηθικής καλυμμένο με τον μανδύα της αλληγορίας και που παρουσιάζεται, αποκαλύπτεται, μέσα από την χρήση συμβόλων. Δηλαδή προσπαθεί μέσα από την συμβολική χρήση της γλώσσας (τυπικό), των χρωμάτων αλλά και ήχων (κρούσεις σφυρών, μουσικής) να ενεργοποιήσει όλα τα πεδία της ανθρώπινης διάνοιας. Η αποκάλυψη της ερμηνείας των συμβόλων γίνεται σταδιακά ώστε να δοθεί στον τέκτονα ο απαραίτητος χρόνος για να αφομοιώσει τα μηνύματα και τα νοήματα που του φανερώθηκαν. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει κατά την διάρκεια των εργασιών.

Αλλά καλύτερα να περάσουμε στο αποψινό μας θέμα…..Χρώματα. Τι είναι χρώμα?

Σύμφωνα με τον ορισμό της φυσικής, το ορατό φως είναι τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Αυτό περιλαμβάνει τα ραδιοκύματα, την υπέρυθρη ακτινοβολία, το ορατό φως, την υπεριώδη ακτινοβολία και τις ακτίνες Χ και Γ. Το ορατό φως επιδεικνύει τόσο κυματικές όσο και σωματιδιακές ιδιότητες και το θεμελιώδες σωματίδιο του είναι το φωτόνιο.

Το λευκό φως περικλείει όλο το φάσμα των συχνοτήτων που αποτελούν το ορατό φως, όλες στην ίδια ένταση. Όταν αυτό το λευκό φως περάσει μέσα από ένα πρίσμα διασπάται και αναλύεται σε 7 χρώματα, μωβ γαλάζιο, μπλε, πράσινο, κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο.

Όταν μια επιφάνεια φωτίζεται, τότε κάποιο μέρος του φωτός απορροφάται και κάποιο αντανακλάται ανάλογα με την

Το μήλο ως αρχετυπικό σύμβολο

Το μήλο ως καρπός συνδέεται από την αρχαιότητα έως σήμερα με πολλές συμβολικές μυθολογικές  ιστορίες,  με προεξέχουσα αυτή του κήπου των πρωτόπλαστων στον κήπο του Παραδείσου. Το παράδοξο είναι πως το μήλο δεν αναφέρεται ως ο απαγορευμένος καρπός, στην παλαιά διαθήκη. Για ποιό λόγω επικράτησε λοιπόν, το μήλο ως ο απαγορευμένος καρπός;

Ως εισαγωγή στο θέμα θα χρησιμοποιήσω ένα απόσπασμα του  Χρήστου Μαλεβίτση από το  δοκίμιο του “ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΗ” από το βιβλίο του: “ΤΑ ΜΗΛΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ” (1984 Εκδόσεις IMAGO):

«Οι δύο πόλοι, γύρω από τους οποίους στρέφεται το μεγαλείο και το δράμα του ανθρώπου είναι η γνώση και η δύναμη. Αλλά για τον άνθρωπο η δύναμη προέρχεται από τη γνώση. Γι’ αυτό εν τέλει το δράμα παίζεται στο επίπεδο της γνώσης. Η κοσμοϊστορική σημασία της γνώσης έγινε αντιληπτή από τα πανάρχαια χρόνια. Γι’ αυτό, τόσο το πνεύμα του Ισραήλ όσο και της Ελλάδος, έθεσαν το ζήτημα στο υψηλό επίπεδο της ρήξεως του ανθρώπου με το θείο. Και έχομε στη Βίβλο την εκμύθευση του δέντρου της γνώσεως, ενώ στην Ελληνική μυθολογία έχομε την εκμύθευση της αρπαγής της φωτιάς από τους θεούς, με αυτουργό τον Προμηθέα. Τονίζω και πάλι πως αυτοί οι δύο ευφυείς και βαθυνούστατοι λαοί αντελήφθησαν την κοσμοϊστορική σημασία της γνώσεως. Η γνώση δεν είναι ένα απλό συμβάν ανάμεσα στα άλλα. Είναι το κατ’ εξοχήν συμβάν της υπάρξεως. Πάντως και στις δύο περιπτώσεις το θείο ήταν αντίθετο. Διότι η γνώση αυτονομεί τον άνθρωπο και τον απομακρύνει από το θείο. Δεν πρέπει να αντιμετωπίσομε το ζήτημα ρηχά και να πούμε πως οι Θεοί εκπροσωπούν δυνάμεις “αντιδραστικές”, που απεχθάνονται την πρόοδο. Μας είναι πιο χρήσιμο να εννοήσουμε πως η αντίθεση συμβαίνει στο βάθος του πνεύματος, συνεπώς και οι δύο ροπές είναι εξίσου έγκυρες. Και αν ο κίνδυνος από τη γνώση δεν ήταν ορατός εδώ και χιλιάδες χρόνια, από τότε που ζει ο μύθος, τώρα πλέον είναι ορατός διά γυμνού οφθαλμού. Η γνώση απειλεί σύμπασα τη ζωή του πλανήτη. Ιδού που οι φόβοι της θεότητας, δηλαδή της έσχατης εσωτερικότητας, πηγαίνουν να επαληθευθούν».

Το μήλο είναι ένας καρπός τον οποίο τον συναντούμε πολύ συχνά και στην αρχαία Ελληνική μυθολογία. Ας ξεκινήσουμε από τον Πλάτωνα. Αναφέρει λοιπόν ο Πλάτωνας για τον αρχετυπικό άνθρωπο :

«… υπήρχε λοιπόν τότε το ανδρόγυνο, που και στην εμφάνιση και στο όνομα

Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε είναι το μυστήριο - Albert Einstein.

 

Καθένας από εμάς βρίσκεται εδώ για μια σύντομη διαμονή. Δε γνωρίζει για ποιο σκοπό, αν και μερικές φορές το διαισθάνεται. Αλλά από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής, χωρίς να πηγαίνουμε βαθύτερα, υπάρχουμε για τους συνανθρώπους μας – πρώτιστα γι αυτούς που από τα χαμόγελά τους και την καλή τους κατάσταση εξαρτάται η ευτυχία μας και έπειτα για όλους αυτούς τους άγνωστους σε μας προσωπικά, με τις τύχες των οποίων όμως είμαστε δεμένοι μέσω δεσμών συμπάθειας.

Εκατοντάδες φορές καθημερινά υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι η εσωτερική και η εξωτερική ζωή μου εξαρτώνται από την εργασία άλλων ανθρώπων, ζωντανών και νεκρών, και πως πρέπει να προσπαθήσω να δίνω στον ίδιο βαθμό που έχω δεχτεί και ακόμα δέχομαι.

Τα ιδανικά που μου φώτισαν το δρόμο και που κάθε στιγμή μου έδιναν κουράγιο για να αντιμετωπίσω τη ζωή ευδιάθετα υπήρξαν η Αλήθεια, η Καλοσύνη και η Ομορφιά. η δύναμη πάντα προσελκύει ανθρώπους ευτελούς ηθικής και πιστεύω ότι είναι ένας αμετάβλητος κανόνας όπου οι αχρείοι διαδέχονται τους τυράννους.

Χωρίς την έννοια της αδελφότητας με ανθρώπους με παρόμοιες σκέψεις, τη φροντίδα για το αντικειμενικό, το αιώνια απραγματοποίητο στο χώρο της τέχνης και της επιστημονικής έρευνας, η ζωή θα μου φαινόταν άδεια. Οι καθημερινοί στόχοι της ανθρώπινης προσπάθειας – περιουσία, επιφανειακή επιτυχία, πολυτέλεια- πάντοτε μου φαίνονταν περιφρονητέοι. Ο ηρωισμός κατά διαταγή, η βία χωρίς νόημα και όλη η μολυσματική ανοησία που συμβαδίζει με τ’ όνομα του πατριωτισμού – πόσο τα απεχθάνομαι!

Το ωραιότερο πράγμα που μπορούμε να αισθανθούμε είναι το μυστήριο. Είναι το θεμελιώδες συναίσθημα που κυριαρχεί στην αληθινή τέχνη και την αληθινή επιστήμη. Αυτός που δεν το γνωρίζει και δεν μπορεί να το θαυμάσει ούτε να νιώσει δέος είναι σαν ένας νεκρός, ένα σβησμένο κερί. Η εμπειρία του μυστηρίου – ακόμη και αναμεμειγμένη με φόβο- ήταν αυτή που γέννησε τη θρησκεία.

Η γνώση της ύπαρξης ενός πράγματος ενός πράγματος στο οποίο δεν μπορούμε να εισχωρήσουμε, η γνώση των εκδηλώσεων του βαθύτερου λόγου και της πιο ακτινοβολούσας ομορφιάς, που η λογική μας έχει πρόσβαση μόνο στις πιο στοιχειώδεις μορφές τους, αυτή η γνώση και αυτή η συγκίνηση είναι που αποτελούν την πραγματική θρησκευτική στάση.

Ένας άνθρωπος που θα εξακολουθούσε να ζει και πέρα από το φυσικό του θάνατο είναι επίσης έξω από την αντίληψη μου, και ούτε θέλω να συμβεί διαφορετικά. Τέτοιες αντιλήψεις αρμόζουν στους φόβους ή τον παράλογο εγωισμό των μικρόψυχων. Για μένα είναι αρκετό το μυστήριο της αιωνιότητας της ζωής και ο πόθος της θαυμάσιας δομής της πραγματικότητας, μαζί με την προσπάθεια να καταλάβω ένα μέρος, όσο μικρό και αν είναι, της λογικής που διέπει τη φύση.

Albert Einstein : “ Πώς βλέπω τον κόσμο”

«Το Τρίστιγμο»

 

Σεβ:. Διδ:.,

Αδδ:. μου,

Το θέμα του αποψινού μου πίνακα χάραξης είναι ένα σύμβολο, το τρίστιγμο, όπως όλοι παρατηρούμε γύρω μας το εργαστήριό μας είναι γεμάτο σύμβολα που βοηθούν στο να εμβαθύνουμε και να διευρύνουμε τη σκέψη μας.

Ένα απ’ αυτά δηλαδή αυτή η ιερογλυφία που αποτελείται από 3 τελείες οι οποίες σχηματίζουν ένα άπλευρο τρίγωνο συναντάται σχεδόν σε όλα τα τεκτονικά έγγραφα, στα τυπικά μας, στις υπογραφές πολλών αδελφών.

Σαν σύμβολο στους τεκτ:. χώρους ίσως είναι αφανές και δεν απασχολεί όσο θα έπρεπε, εντούτοις είναι ένα πολύ σημαντικό σύμβολο αφού συγκεντρώνει τις έννοιες κάθε τρισυπόστατου νόμου, είναι το σύμβολο κάθε τεκτ:. όρκου και τέλος εκφράζει τους αριθμούς 1, 2 και 3 καθώς και τα 3 πρώτα γράμματα του αλφαβήτου, τα οποία κατά τους αποκρυφιστές αναφέρονται στη δημιουργία του κόσμου.

Ο Αλμπερτ Μακέυ αφιερώνει μονο μια μικρή παράγραφο στη Τεκτ:. Εγκ:., oπου γράφει ότι οι 3 τελείες σε μορφή τριγώνου τοποθετούνται μετά από γράμματα σε τεκτονικά έγγραφα για να δείξουν ότι αυτή η σύντμηση αφορά τεκτονικούς τίτλους (G:. M:. Grand Master), είναι απόλυτος ότι δε κρύβουν κανένα συμβολισμό και πιθανολογεί ότι μπορεί να προέρχονται από την διάταξη των 3 κύριων αξιωματικών στις Γαλλικές στοές. Ο Ραγκόν στο συγγραμμά του «τεκτονική ορθοδοξία» , αναφέρει ότι αυτό το σύμβολο το συναντάμε για πρώτη φορά σε ένα έντυπο που εξέδωσε η Μεγ. Στοά της Γαλλίας το 1774 στο οποίο έγραφε «G:. O:. de France». Ο Νέστορας Λάσκαρης αφιερώνει κι αυτός μια μικρή παράγραφο όπου αναφέρει ότι τις χρησιμοποιούμε σαν σημείο συντομίας στο τεκτονισμό και γι αυτό οι τέκτονες συχνά ονομάζονται «αδελφοί των 3 στιγμών» και πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα μας αναφέρει ότι ο Ζαν Παβίλι υποστηρίζει ότι οι 3 στιγμές προέρχονται από τον εταιρισμό, δηλ. από τους μυστικούς συλλόγους των οικοδόμων και τεχνιτών που

H φυσικομαθηματική επιστήμη, ιδωμένες από προσωπικό Tεκτονικό πρίσμα

 

Το δε ποριζόμενον, αεί υπεκρεί ή Τα Όρια

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου τουλάχιστον 2 δεκαετίες που αμφισβητώ τον τρόπο που διάλεξα για την πνευματική μου ανέλιξη. Η μία μέθοδος είναι, αναρριχόμενος ο ερευνητής στους υψηλότερους που μπορεί αναβαθμούς της επιστήμης, να προσπαθήσει από εκεί να εκκινήσει προς το κοσμικό ψύχος της υπέρβασης. Βεβαίως, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις συχνές παλινδρομήσεις ή και αυτοαναιρέσεις της επιστήμης. Ο δεύτερος τρόπος, είναι να βασισθεί μόνο στη διαίσθησή του, στον διαλογισμό και στην ανάπτυξη της διηρημένης συνειδητότητος. Ο δικός μου δρόμος είναι περισσότερο ο πρώτος. Και θα μου πείτε: Τι μας λες τώρα!

Παρατηρούντες την φύση. Μελετούντες τα φαινόμενα ή κατερχόμενοι στο βάθος της συνειδήσεως και ιδίως εναρμονίζοντες εαυτούς προς τον παγκόσμιον ρυθμόν...

Εξ αρχής μάθαμε ότι απαιτούνται και τα τέσσερα. Όμως, Αδ. μου, είμαστε άνθρωποι με ροπές και κλίσεις, διαστάζω να πω και ταλέντα. Δύσκολα θα βρεθεί κάποιος εξ ίσου (λες και είναι μετρήσιμο) ικανός σε όλα. Για τον εαυτό μου έχω κάποιες απαντήσεις, που δεν έχω κανένα πρόβλημα να τις συζητήσω, αλλά δεν είναι το θέμα της αποψινής μου ομιλίας. Περισσότερο, το θέμα μας είναι να συζητήσουμε λίγο για κάποιες περιπτώσεις που αυτές οι ίδιες οι παλινδρομήσεις και οι αναιρέσεις της επιστήμης, μας οδηγούν στους πρόποδες της υπέρβασης. Για το άλλο θέμα θα αναφερθώ μόνο ακροθιγώς κατά το τέλος της ομιλίας.

Σεβ.·. Διδ.·. , Αδ.·. μου,

Απόψε, προτίθεμαι να σας καταθέσω μια σειρά από σκέψεις μου ( όπως πάντα άλλωστε). Οι σκέψεις αυτές πηγάζουν από κάποιες μελέτες μου, επαγγελματικές και ερασιτεχνικές γύρω από τις προόδους της επστήμης, κυρίως της φυσικομαθηματικής επιστήμης, ιδωμένες από το προσωπικό μου τεκτονικό πρίσμα, δηλαδή τμήματος της δικής μου αντίληψης περί Τεκτ.·.

Η Επιστροφή της Μεγάλης Θεάς. To Ιερό Θηλυκό και η δυτικη εσωτερική παράδοση

.

Κοσμικές Εποχές της Αιωνικής Θάλλασσας

Τον περασμένο αιώνα η ανθρωπότητα έγινε μάρτυρας πολλών φρικαλεοτήτων αλλά και γεγονότων που σήμαναν την πρόοδο της φυλής με την εισαγωγή φαινομενικά νέων ιδεών και αντιλήψεων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Μερικές από αυτές ήταν η ισότητα των δύο φύλων,η χειραφέτηση της γυναίκας το δικαίωμα ψήφου στο θηλυκό γένος που είχα φυσικά ως αποτέλεσμα την σεξουαλική απελευθέρωση στον δυτικό κόσμο.

Η Γυναίκα άρχισε να αποκαθίσταται και αποκτά ισότιμη θέση δίπλα στον μέχρι τότε κυρίαρχο άντρα, εξάλλου τότε αναπτύχθηκε το φεμινιστικό κίνημα το οποίο γιγαντώθηκε με εντυπωσιακούς ρυθμούς και φυσικά επανήλθε στο πνευματικό προσκήνιο η λατρεία του Θηλυκού με την ανάπτυξη πνευματικών κινημάτων-θρησκειών όπως η Wicca που έδωσαν έμφαση στην Λατρεία της Μεγάλης Θεάς. Πιστεύετε ότι η θηλυκή επανάσταση και η άνοδος του Θείου Θηλυκού και της γυναίκας συνέβη για πρώτη φορά μετά από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πατριαρχικής δομής της κοινωνίας; Λάθος! Υπήρξε και στο Παρελθόν όχι μόνο παρόμοια άνοδος αλλά και κοινωνίες με καθαρά μητριαρχική δομή……
Γιατί όμως συμβαίνουν αυτές οι εναλλαγές μεταξύ του αρσενικού και του θυληκού στοιχείο τόσο κοινωνικά όσο και πνευματικά Υπάρχει μια απόκρυφη θεωρία που εξηγεί αυτό το γεγονός, πρόκειται για την Θεωρία της εναλλαγής των κοσμικών εποχών .Ο ‘Ιππαρχος ανακάλυψε ότι μια από τις 14 κινήσεις της Γης είναι η κυκλική κίνηση του πολικού της άξονα ο οποίος διαγράφει έναν γεωμετρικά τέλειο κώνο μέσα σε διάστημα 25.800 χρόνων μέσα σε αυτήν την περίοδο η οποία ονομάστηκε κοσμικό έτος πραγματοποιούνται οι λεγόμενες μεταπτώσεις των ισημεριών κάθε 2.150 περίπου χρόνια τα οποία σχηματίζουν τον λεγόμενο πλατωνικό Μήνα οποίος βρίσκεται κάτω από την επίδραση του ζωδίου στο οποίο γίνεται η ισημερία, διάφοροι λαοί της μεσοποταμίας πίστευαν επίσης ότι ένας συγκεκριμένος αριθμός κοσμικών ετών σχηματίζει μια μεγαλύτερη περίοδο η οποία ονομάζεται “Μεγάλος Ενιαυτός”. Η Αρχή κάθε εποχής ονομάζεται αυγή και το τέλος νύχτα έτσι σήμερα βρισκόμαστε στην νύχτα της εποχής των ιχθύων ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι ήδη έχει μπει η εποχή του Υδροχόου.

Η Θέα Δήμητρα και οι Ιστορικές Περιπλανήσεις της

 

Παρά το ότι η Δήμητρα είναι μια από τις λιγότερο αναφερόμενες θεότητες στις πρώιμες φιλολογικές πηγές του ελληνισμού, τον Όμηρο και τον Ησίοδο, σε καμία περίπτωση ωστόσο δεν ήταν μικρής σημασίας για τον καθημερινό άνθρωπο εκείνης της εποχής.

Οι επικοί ποιητές συνήθιζαν να εστιάζουν στα πολεμικά κατορθώματα

Η Θεά Δήμητρα

των θεών, και σε αυτά η Δήμητρα δεν είχε θέση. Το όνομά της, κατά την επικρατέστερη ετυμολογία, σημαίνει Μητέρα Γη, και ήταν αυτό ακριβώς. Μια ειρηνική θεά της γεωργίας, της γονιμότητας, της συγκομιδής και των δημητριακών, από την οποία πήραν το όνομά τους και τα οποία αποτελούσαν τη βασική τροφή του μέσου ανθρώπου. Σαν μια μητέρα, προμήθευε τροφή στα παιδιά της. Ωστόσο, επίσης σαν μητέρα, τα διαπαιδαγωγούσε. Δεν ήταν τυχαίο ότι ήταν ταυτόχρονα και θεά του κοσμικού νόμου, όπως φανερώνει ένα από τα πιο γνωστά επίθετά της, «Θεσμοφόρος».
Όπως προαναφέρθηκε, από τις πρώιμες πηγές δεν γνωρίζουμε πάρα πολλά γι’ αυτήν. Στην Ιλιάδα αναφέρεται απλώς ως αυτή που ξεχωρίζει το σιτάρι από το άχυρο. Στην Οδύσσεια υπάρχει ο μύθος ότι έσμιξε με τον θνητό Ιασίωνα, τον οποίο κατακεραύνωσε μετά ο Δίας ως τιμωρία. Από τον Ησίοδο αναφέρεται ότι ήταν θυγατέρα του Κρόνου και της Ρέας, αδελφή του Δία, του Ποσειδώνα, του Άδη, της Ήρας και της Εστίας. Επίσης, ότι γέννησε μια θυγατέρα στο Δία, την Περσεφόνη, την οποία αργότερα άρπαξε ο Άδης. Τέλος, επαναλαμβάνεται η ιστορία με τον Ιασίωνα, με την πρόσθετη πληροφορία ότι η ένωσή τους έγινε στην Κρήτη.
Λίγο αργότερα γράφτηκε ο λεγόμενος «Ομηρικός Ύμνος» στη Δήμητρα, ο οποίος αναφέρει αρκετές πληροφορίες για την αρπαγή της Περσεφόνης. Σύμφωνα με τον ύμνο αυτόν, καθώς η νεαρή κοπέλα μάζευε λουλούδια, η γη άνοιξε, εμφανίστηκε ο Άδης με το άρμα του και την άρπαξε, οδηγώντας την στον Κάτω Κόσμο. Η Δήμητρα άκουσε την κραυγή της Περσεφόνης και άρχισε να την ψάχνει με τη βοήθεια της Εκάτης και την καθοδήγηση του Ήλιου που είχε δει το περιστατικό. Όταν η θεά έφτασε στην Ελευσίνα είχε ήδη απογοητευτεί και παρέμεινε κλεισμένη μέσα στο ιερό που της έχτισαν οι Ελευσίνιοι, αρνούμενη πεισματικά να κάνει τη γη να καρπίσει. Έτσι, οι θεοί έπεισαν τελικά τον Άδη να αφήσει την Περσεφόνη να δει τη μητέρα της. Ωστόσο, ο Άδης είχε προλάβει να της δώσει να φάει λίγους σπόρους από ρόδι, κάτι που σήμαινε ότι η Περσεφόνη θα έπρεπε να επιστρέφει κάθε χρόνο στο σύζυγό της στον Κάτω Κόσμο.
Ο αρκαδικός μύθος της Δήμητρας και του Ποσειδώνα
Από το γεωγράφο και περιηγητή Παυσανία (2ος αιώνας μ.Χ.) μαθαίνουμε την αρκαδική

Ποσειδώνας και Δήμητρα

παράδοση, κατά την οποία ο Ποσειδώνας είδε τη Δήμητρα και την πόθησε. Εκείνη, για να ξεφύγει, μεταμορφώθηκε σε φοράδα, αλλά και πάλι ο Ποσειδών την κατάλαβε, την πρόφτασε και τη βίασε. Από την ένωση αυτή γεννήθηκε μια κόρη, γνωστή ως Δέσποινα, της οποίας το πραγματικό όνομα απαγορευόταν να προφερθεί έξω από τα Αρκαδικά Μυστήρια. Η Δήμητρα οργίστηκε από αυτό το γεγονός, και ονομάστηκε Δήμητρα Ερινύς. Αλλά μετά πλύθηκε στον ποταμό Λάδωνα και ηρέμησε, και τότε την είπαν Δήμητρα Λουσία. Η απομονωμένη τότε Αρκαδία είχε διατηρήσει μια πολύ παλιά παράδοση, η οποία συνέδεε τη λατρεία της Δήμητρας και της Περσεφόνης με τον Ποσειδώνα και η οποία μαρτυρείται ήδη από τη Μυκηναϊκή εποχή.
Το όνομα του Ποσειδώνα, σύμφωνα με την επικρατέστερη ετυμολόγηση, σημαίνει «Κύριος της Γης». Μερικά από τα πιο γνωστά επίθετά του επίσης ήταν Γαιήοχος, ο κατέχων τη Γη, καθώς και Εννοσίγαιος ή Εννοσίδας, δηλαδή Γαιοσείστης, όνομα που επίσης καταγράφεται σε Γραμμική Β στις πινακίδες της Πύλου. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα του Ποσειδώνα που γνωρίζουμε από την κλασική εποχή, ως κυρίου της θάλασσας. Φαίνεται ότι αρχικά αντιπροσώπευε τον Κύριο των υπογείων υδάτων και του υπόγειου κόσμου γενικότερα, των πηγών, των ποταμών, και των σεισμών. Έτσι, ο μύθος μάλλον σχετίζεται με την καρποφορία της γης που γονιμοποιείται από τον ποταμό.
Ο μύθος της Δήμητρας και του Ποσειδώνα δημιουργεί την υποψία ότι η Περσεφόνη ίσως αρχικά να ήταν δική του κόρη. Η σχέση του με τον υπόγειο κόσμο κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, κατά την οποία δεν υπάρχει αναφορά στον Άδη ή σε κάποιον άλλο θεό του κάτω κόσμου, δημιουργεί επίσης την υποψία ότι στον αρχικό μύθο ίσως ο ίδιος ο Ποσειδώνας να άρπαξε την ίδια του την κόρη. Απόηχος αυτής της παράδοσης θα μπορούσε να είναι είναι ο ορφικός μύθος, κατά τον οποίο ο Ζεύς κάνει την Περσεφόνη με τη Δήμητρα, και μετά το Διόνυσο Ζαγρέα με την Περσεφόνη.

Οι εορτές των Θεσμοφορίων και των Σκιροφορίων

Τα Θεσμοφόρια αποτελούν τη σημαντικότερη γιορτή της Δήμητρας, μαζί με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ενώ, ωστόσο, τα Ελευσίνια λάμβαναν χώρα μόνο στην Ελευσίνα, τα Θεσμοφόρια εορτάζονταν σε τουλάχιστον σαράντα πόλεις της Ελλάδας, της Σικελίας, της Νότιας Ιταλίας, της Μικράς Ασίας και της Βορείου Αφρικής. Στη μεγάλη πλειοψηφία των πόλεων αυτών εορτάζονταν κατά την εποχή της σποράς. Στην Αθήνα έπεφταν κατά το μήνα Πυανεψιώνα, χοντρικά δηλαδή τον Οκτώβριο ή το Νοέμβριο, ανάλογα με τις φάσεις της Σελήνης, κατά τις τρεις ημέρες πριν την Πανσέληνο. Στενά συνδεδεμένη με αυτή τη γιορτή ήταν και μια άλλη, τα Σκιροφόρια, τα οποία εορτάζονταν ακριβώς τέσσερις μήνες πριν, κατά την εποχή της συγκομιδής.
Κατά τα Σκιροφόρια έριχναν χοίρους, ως θυσίες, σε υπόγειες τρύπες που τις έλεγαν «μέγαρα». Κατά τα Θεσμοφόρια, ορισμένες γυναίκες, οι «αντλήτριες», ανέσυραν τα σαπισμένα λείψανά τους, ενώ οι υπόλοιπες γυναίκες που συμμετείχαν στη γιορτή φώναζαν δυνατά για να φοβίσουν τα φίδια, τα οποία κατοικούσαν στις υπόγειες αυτές τρύπες. Τα λείψανα των χοίρων ανακατεύονταν με το σιτάρι που θα έσπερναν, ώστε να ευδοκιμήσει. Αυτή η κάθοδος και άνοδος προφανώς συμβόλιζε την κάθοδο της Περσεφόνης στον Κάτω Κόσμο και την άνοδο από αυτόν. Όταν λέγεται ότι η Περσεφόνη έμενε τέσσερις μήνες στον Άδη, συνήθως νομίζουμε ότι πρόκειται για τους μήνες του χειμώνα. Ωστόσο, αρχικά θεωρούσαν ότι η Περσεφόνη βρισκόταν στον Άδη το καλοκαίρι, όταν τα χωράφια έμεναν χέρσα και τα δημητριακά τοποθετούνταν σε υπόγειες αποθήκες.

Η άνοδος της Περσεφόνης

Υπάρχουν κάποια κοινά στοιχεία μεταξύ των Θεσμοφορίων και των Ελευσινίων Μυστηρίων. Η νηστεία των συμμετεχόντων, το τελετουργικό λουτρό, οι θυσίες χοίρων και οι αισχρολογίες είναι μόνο μερικά από αυτά, ενώ ο χρόνος που τελούνταν ήταν πολύ κοντινός, καθώς τα Ελευσίνια ξεκινούσαν ένα μήνα πριν τα Θεσμοφόρια, δηλαδή κατά την Πανσέληνο του Σεπτεμβρίου ή του Οκτωβρίου. Όπως τα Θεσμοφόρια σχετίζονταν με τα Σκιροφόρια, έτσι και τα Μεγάλα Ελευσίνια σχετίζονταν με τα Μικρά, τα οποία εορτάζονταν την άνοιξη. Στα Μεγάλα Ελευσίνια εορταζόταν η άνοδος της Περσεφόνης από τον Άδη και θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι κατά τα Μικρά θα εορταζόταν η κάθοδός της. Μπορεί να πρόκειται για δύο παράλληλες παραδόσεις που αναπτύχθηκαν αυτόνομα σε γειτονικές πόλεις και οι οποίες διατηρήθηκαν από κοινού, όταν η Αθήνα κατέλαβε και ενσωμάτωσε την Ελευσίνα.
Τα σύμβολα της Δήμητρας και οι ενδείξεις της καταγωγής της
Από τα ιερά σύμβολα της Δήμητρας, πρώτα θα πρέπει να αναφέρουμε, προφανώς, τον στάχυ του σιταριού

H Θεά Δήμητρα με στάχεις και όφεις

και του κριθαριού. Ένα δεύτερο είναι η μέλισσα. Ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πορφύριος αναφέρει ότι οι ιέρειες της Δήμητρας και της Περσεφόνης ονομάζονταν «Μέλισσαι», ενώ ο λατίνος γραμματικός Σέρβιος διασώζει ένα μύθο της Κορίνθου, σύμφωνα με τον οποίο μια ιέρεια της Δήμητρας, η Μέλισσα, μυήθηκε στα μυστήρια από την ίδια τη θεά.
Ένα λιγότερο γνωστό σύμβολό της είναι ο όφις, κάτι που υπονοείται και από το γεγονός ότι στα μέγαρα της Δήμητρας κατοικούσαν φίδια. Ο Τριπτόλεμος, ο προστατευόμενός της, σύμφωνα με τη μυθολογία δίδαξε τη γεωργία,

H Θεά των Όφεων

ταξιδεύοντας σε ένα φτερωτό άρμα που σερνόταν από όφεις. Έχουν σωθεί παραστάσεις που η ίδια η Δήμητρα απεικονίζεται να κρατά όφεις. Ο τρόπος με τον οποίο τους κρατά θυμίζει τη Μινωική Θεά των Όφεων.
Ένα επιπλέον σύμβολο που παρατηρεί κανείς στις παραστάσεις της Δήμητρας είναι η οπιούχος παπαρούνα, η οποία θυμίζει και πάλι την Κρητική θεά. Τα δύο αυτά σύμβολα του όφεως και της οπιούχας παπαρούνας, καθώς και η σεξουαλική επαφή της Θεάς με τον Ιασίωνα στην Κρήτη, υποδεικνύουν ότι κατά πάσα πιθανότητα η Δήμητρα ταυτιζόταν με τη μεγάλη θεά των Μινωιτών και ότι εισήχθη στην ηπειρωτική Ελλάδα μέσω της Κρήτης.
Η Θεά των Όφεων φέρει ένα μικρό ζώο στο κεφάλι της. Αυτό μοιάζει με κάποιο μικρό αιλουροειδές, κατά πάσα πιθανότητα λιοντάρι. Λέοντες απεικονίζονται και σε σφραγίδες της εποχής, σε σύνδεση με τη θεά. Αυτό θα ήταν λίγο περίεργο για μια γηγενή Κρητική θεότητα, καθώς δεν υπήρχαν ποτέ λιοντάρια στην Κρήτη, σε αντίθεση με τη Μικρά Ασία και την ηπειρωτική Ελλάδα.

Η Δήμητρα στη Μικρά Ασία κατά την εποχή του Χαλκού

Η εποχή του χαλκού στην Κρήτη ξεκίνησε κατά την τρίτη χιλιετία π.Χ., ταυτόχρονα με το ξεκίνημά της στη Μικρά Ασία. Οι αντίστοιχοι προηγμένοι πληθυσμοί της Μικράς Ασίας ήταν κυρίως δύο: Οι πρωτο-Χετταίοι, οι οποίοι κατοικούσαν στην κεντρική Μικρά Ασία, και οι Χουρρίτες, οι οποίοι κατοικούσαν πιο νοτιοανατολικά, στα σύνορα με τη Μεσοποταμία. Οι πρώτες ιστορικές πληροφορίες που έχουμε γι’ αυτούς είναι ότι ζούσαν σε ένα είδος καθεστώτος υποτέλειας υπό την πανίσχυρη τότε Ακκαδική αυτοκρατορία. Τόσο οι Πρωτο-Χετταίοι όσο και οι Χουρρίτες επηρεάστηκαν βαθιά από τη Μεσοποταμία, τόσο σε πολιτισμικό όσο και σε θρησκευτικό επίπεδο. Εισήχθησαν μεσοποταμιακοί θεοί που είτε συνυπήρχαν με τους αυτόχθονες είτε ταυτίστηκαν με αυτούς. Δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε λεπτομέρειες για τη θρησκευτικότητα εκείνης της εποχής.
Αυτό που γνωρίζουμε, όμως, είναι η θρησκεία στην περιοχή, όταν εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι Χετταίοι. Από το 1833 π.Χ. και μετά άρχισαν να επεκτείνονται επιθετικά, έως ότου τετρακόσια χρόνια αργότερα σχηματίστηκε μια ακμάζουσα αυτοκρατορία. Ίσως η συνεχής επεκτατική πολιτική των Χετταίων σχετίζεται με το τέλος της Παλαιοανακτορικής περιόδου στην Κρήτη κατά το 1700 π.Χ., όταν τα παλαιά ανάκτορα στην Κνωσσό, τη Φαιστό, τα Μάλια και τη Ζάκρο καταστράφηκαν.
Οι Χετταίοι υιοθέτησαν τη σφηνοειδή γραφή των Ασσυρίων και μας άφησαν πήλινες πινακίδες με ιστορικά και θρησκευτικά αρχεία. Από τις πινακίδες αυτές μας είναι γνωστός ένας αριθμός θεοτήτων και μύθων που συνενώνουν Πρωτο-Χιττιτικά, Χουρριτικά και Μεσοποταμιακά στοιχεία σε ένα ενιαίο σύνολο. Για να γίνει κατανοητή η σχέση μεταξύ ελληνικής και χιττιτικής μυθολογίας, θα αναφερθούμε σε ένα χιττιτικό έπος, γνωστό ως το Έπος του Κουμαρμπί, το οποίο φαίνεται να αποτυπώνει τις διαμάχες των θεών για εξουσία, τουλάχιστον εξακόσια χρόνια πριν από τον Ησίοδο.
Σύμφωνα με το Έπος του Κουμαρμπί, βασιλιάς του κόσμου αρχικά ήταν ο Αλαλού, ο θεός της Γης, και υπηρέτης του ο γιος του, Ανού, ο θεός του Ουρανού, ο οποίος αρχικά ήταν Μεσοποταμιακός θεός. Μετά από εννέα χρόνια πάλεψαν και νίκησε ο Ανού, ο οποίος έγινε βασιλιάς στη θέση του, ενώ υπηρέτης έγινε ο γιος του, ο Κουμαρμπί. Μετά από εννέα χρόνια, πάλεψαν και αυτοί και νίκησε ο Κουμαρμπί. Καθώς όμως ο Ανού έτρεξε να κρυφτεί, ο Κουμαρμπί του έκοψε με τα δόντια τα γεννητικά όργανα και τα κατάπιε

Θεά Χαναχάνα Χέμπα
ή Κουμπάμπα

(κάτι αντίστοιχο με τον ευνουχισμό του Ουρανού από τον Κρόνο). Ως αποτέλεσμα, ο Κουμαρμπί γέννησε τρεις θεούς, τον Τασμισού, τον Αρανζάχ, το θεό του ποταμού Τίγρι, και τον Τεσούμπ, το θεό της καταιγίδας. Ο Κουμαρμπί, γνωρίζοντας ότι ο Τεσούμπ θα του έπαιρνε τη βασιλεία, προσπάθησε να τον φάει, αλλά αντί γι’ αυτόν κατάπιε μια πέτρα (ακριβώς όπως ο Κρόνος κατάπιε μια πέτρα στη θέση του Διός). Έτσι, ο Τεσούμπ μεγάλωσε γρήγορα, πάλεψε με τον Κουμαρμπί και του πήρε τη βασιλεία.
Δυστυχώς, οι πήλινες πινακίδες δεν παρέχουν πάρα πολλά στοιχεία για τη μυθολογία που σχετίζεται με τη θεά Δήμητρα. Σε μια από αυτές αναφέρεται η παρακάτω ιστορία, αλλά η περισσότερη είναι κατεστραμμένη. Η θεά Ινάρα εξαφανίζεται και μια μέλισσα ειδοποιεί τη θεά Χαναχάνα, τη μητέρα της, η οποία αρχίζει να την ψάχνει (ήδη έχουμε αναφέρει τη σχέση της Δήμητρας με τη μέλισσα). Συναντιέται με το θεό του Ηλίου, όπως και η Δήμητρα στον ελληνικό μύθο, χωρίς όμως να ξέρουμε τί συζητούν. Λόγω της οργής της, τα οικόσιτα ζώα πεθαίνουν και οι γυναίκες δεν δίνουν πια σημασία στα παιδιά τους. Τελικά, για κάποιο λόγο, που μάλλον σχετίζεται με την επιστροφή της Ινάρα, η οργή της εξορκίζεται και είναι πάλι χαρούμενη. Άλλα ονόματα ή επωνυμίες της Χαναχάνα ήταν Χεμπά, η μητέρα όλων των ζώντων, ή Κουμπάμπα. Απεικονίζεται συνήθως να στέκεται επάνω σε λιοντάρι, το οποίο ήταν το ιερό της ζώο. Αλλιώς, απεικονίζεται κρατώντας στάχυα και οπιούχα παπαρούνα.
Η Δήμητρα στη Μεσοποταμία
Ήδη έχει αναφερθεί η εξάρτηση της Χουρριτικής, της Πρωτο Χιττιτικής και κατά συνέπεια της Χιττιτικής μυθολογίας από την Μεσοποταμιακή, η οποία βέβαια έχει ζυμωθεί και αναπλαστεί μαζί με τοπικές πίστεις και πρακτικές σε μια νέα ενότητα. Δεν υπάρχει μεν αντίστοιχο έπος του Κουμαρμπί στη Μεσοποταμία, όμως πολλοί από τους θεούς των Χετταίων φέρουν Μεσοποταμιακά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, ο Τεσούμπ, τον οποίο έχουμε ήδη δει, φαίνεται ότι έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά του αντίστοιχου μεσοποταμιακού θεού της καταιγίδας, Αντάντ.

Η αιγυπτιακή θεά Κετές

Το μεσοποταμιακό αντίστοιχο της Χαναχάνα ήταν η Νινχουρσάγκ, που στα Σουμεριακά σημαίνει «Κυρία του Ιερού Λόφου», ή Νινμά, η «Μεγάλη Κυρία». Σύμβολό της ήταν ένα σχήμα που μοιάζει με το ελληνικό ωμέγα, και πολλές φορές τα μαλλιά της φαίνεται να το σχηματίζουν. Άλλες φορές είναι γυμνή, άλλες ντυμένη και φτερωτή, μαζί με ένα λιοντάρι, με αντικείμενα σαν παπαρούνες να ξεπροβάλλουν από τους ώμους της, μαζί με κάποιο φυτό, ίσως σιτάρι, ενώ τα μαλλιά της διατηρούν την υποψία του ωμέγα. Άλλες φορές κρατά φίδια.
Πρόκειται για μια πανάρχαια θεότητα της πόλης Εριντού, στη Νότια Μεσοποταμία, μια πόλη που υπήρχε ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ. Η λατρεία της θα πρέπει να γενικεύτηκε στη Μεσοποταμία κατά την Πρώτη Δυναστική Περίοδο, από το 2.900 π.Χ. και μετά, όταν οι ανεξάρτητες πόλεις-κράτη ενώθηκαν σε ένα ενιαίο βασίλειο. Αιώνες αργότερα, όταν δημιουργήθηκε η Ακκαδική Αυτοκρατορία από τον Σαργών το 2.350 π.Χ., φαίνεται ότι η λατρεία εξαπλώθηκε στους Χουρρίτες και στους Πρωτο-Χετταίους. Και από τους Χετταίους ή από γειτονικά φύλα θα πρέπει να μεταφέρθηκε στην Κρήτη. Παράλληλα, μέσω της Συρίας και της Παλαιστίνης μεταφέρθηκε και στην Αίγυπτο. Μια εύγλωττη εικόνα της θεάς Κετές, που λατρεύτηκε στην Αίγυπτο από το 1750 π.Χ. και μετά, ταυτιζόμενη με τη γηγενή θεά Αθώρ, περιέχει πολλά από τα στοιχεία που προαναφέρθηκαν, όπως το ωμέγα στα μαλλιά, το λέοντα και το φίδι.
Ο μύθος του Ενκί και της Νινχουρσάγκ
Σύμφωνα με τις μεσοποταμιακές πινακίδες, στη χώρα των αθανάτων που ονομάζεται Ντιλμούν

Νινχουρσάγκ, Ενκί και το Δέντρο της Ζωής

αρχικά δεν υπήρχε νερό. Τότε, η θεά της γης Νινχουρσάγκ κάλεσε το θεό του υπογείου κόσμου και των ποταμών, τον Ενκί, για να τη γονιμοποιήσει. Το όνομα Ενκί στα σουμεριακά σημαίνει «Κύριος της Γης», όπως ακριβώς και αυτό του Ποσειδώνα, ενώ ο Μυκηναϊκός Ποσειδώνας είναι και αυτός θεός του υπόγειου κόσμου και των ποταμών. Από την ένωσή τους, και μετά από εννέα ημέρες, γεννήθηκε η Νινσάρ, η Κυρία της Βλάστησης. Ο Ενκί τότε αποπλάνησε την κόρη του, ένα μοτίβο για το οποίο υπάρχει υποψία ότι υπονοείται και στον ελληνικό μύθο.
Ο Σουμεριακός μύθος συνεχίζει με τη Νινσάρ να γεννά τη Νινκούρρα, την Κυρία της Καρποφορίας, μετά από εννέα ημέρες, την οποία επίσης αποπλανεί ο Ενκί. Η Νινκούρρα γεννά την Ουττού, την Υφάντρα, μετά από εννέα ημέρες, την οποία επίσης αποπλανεί ο Ενκί. Η Ουττού γεννά οκτώ φυτά, τα οποία καταβροχθίζει ο πατέρας τους. Η Νινχουρσάγκ, οργισμένη, τον καταριέται, και έτσι, έχοντας καταπιεί το ίδιο του το σπέρμα, αυτός μένει έγκυος σε οκτώ σημεία του σώματός του, και περνά στιγμές αγωνιώδους πόνου, χωρίς να μπορεί να γεννήσει.
Μετά από παρακλήσεις των θεών, η Νινχουρσάγκ μαλακώνει. Παίρνει μέσα της το σπέρμα του Ενκί και γεννά οκτώ θεότητες. Ανάμεσά τους βρίσκεται η Νιντί, η Κυρία του Πλευρού, γιατί προήλθε από το πλευρό του πατέρα της. Στα σουμεριακά η λέξη σημαίνει επίσης και Κυρία της Ζωής. Ο μύθος αυτός φαίνεται να είναι το πρότυπο τόσο του μύθου της Δήμητρας και της Περσεφόνης όσο και του μύθου του Κρόνου που καταβρόχθιζε τα παιδιά του. Παρεμπιπτόντως, θεωρείται σήμερα και πρότυπο της βιβλικής ιστορίας του Αδάμ και της Εύας.
Η Θεσμοφόρος Δήμητρα
Όπως προαναφέρθηκε, ένα από τα κύρια επίθετα της Δήμητρας ήταν «Θεσμοφόρος». Η λέξη προέρχεται από το ρήμα «τίθημι», δηλαδή θέτω, και είναι σχετική με τη λέξη «νόμος». Η διαφορά μεταξύ των δύο όρων είναι ότι ο νόμος σημαίνει το συμβατικό ανθρώπινο διάταγμα που μπορεί να αλλάζει ανάλογα με τις συνθήκες, ενώ ο «θεσμός» δεν μπορεί να αλλάξει. Έχει την έννοια του κοσμικού νόμου, του τελετουργικού νόμου ή του νόμου που δεν έχει αλλάξει από την αρχαία εποχή.
Το ποιοί ήταν αυτοί οι θεσμοί μπορεί να γίνει κάπως αντιληπτό από τη μυθολογία. Αναφέρεται λοιπόν ότι ο Τριπτόλεμος έμαθε από τη Δήμητρα την τέχνη της γεωργίας και τη δίδαξε στην ανθρωπότητα, έτσι ώστε να εκπολιτιστεί και να γίνει πλήρης. Ή, όπως το έθεσε ο ρήτορας Ισοκράτης, να πάψουν οι άνθρωποι να ζουν σαν τα άγρια ζώα. Μαζί με τη γεωργία, ήδη από τον Ομηρικό Ύμνο, αναφέρεται ότι δίδαξε και τις τελετές που σχετίζονται με αυτήν, δηλαδή τις εορτές και τα μυστήρια της Δήμητρας. Έτσι, το επίθετο «Θεσμοφόρος» έχει ερμηνευθεί από πολλούς ερευνητές ως «Φέρουσα τη γεωργία και τις μυστικές της τελετές».
Σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, ωστόσο, η έννοια των θεσμών της Δήμητρας δεν σταματούσε στη γεωργία και στις τελετές της, καθώς η νέα αγροτική κοινωνία θα χρειαζόταν και βασικούς νόμους για να οργανωθεί και να λειτουργήσει. Ο φιλόσοφος Ξενοκράτης, επί παραδείγματι, αναφέρει ότι ο Τριπτόλεμος ήταν ένας από τους πρώτους νομοθέτες και ότι τρεις από τους νόμους που είχε θεσπίσει ήταν οι εξής: «Τίμα τους γονείς σου, πρόσφερε στους θεούς μέρος των καρπών της γης και μη βλάπτεις τα ζώα». Βεβαίως, ο πρωταρχικός θεσμός της Δήμητρας θα πρέπει να ήταν η ιερότητα της ανθρώπινης ζωής, καθώς όσοι είχαν διαπράξει φόνο αποκλείονταν από τα Ελευσίνια Μυστήρια.
Μέσα σε αυτούς τους θεσμούς θα πρέπει υπολογίσουμε επίσης και έναν ακόμα. Στην Οδύσσεια η λέξη «θεσμός» αναφέρεται μια φορά μόνο, και αυτή σε σχέση με το γάμο. Είδαμε ήδη ότι η Θεά, είτε Δήμητρα την ονομάσουμε είτε Νινχουρσάγκ, οργίζεται με την αχαλίνωτη σεξουαλική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με το βιασμό και με την αιμομειξία. Ο γάμος ήταν μια τιθάσευση και ένας εκπολιτισμός της σεξουαλικότητας. Έτσι, οι θεσμοί τελικά, πέρα από τη γεωργία και τις τελετές της, δεν ήταν παρά οι άγραφοι νόμοι που όριζαν τις πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες σε πολύ αρχαίες εποχές και που διατηρούνται ακόμη και σήμερα, ακόμα και αν σε κάποιες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί μεταγενέστερα από συγκεκριμένους νομοθέτες.
Επιλεγόμενα
Κλείνοντας, ας σημειωθεί ότι η λατρεία της Δήμητρας στην Κρήτη και στην ηπειρωτική Ελλάδα, στην πραγματικότητα εμφανίζεται πολλές χιλιετίες μετά από την εμφάνιση της γεωργίας. Γενικά έχουν βρεθεί ειδώλια της Νεολιθικής εποχής που εικάζεται ότι παριστάνουν μια γυμνή μητέρα θεά με φαρδείς γοφούς. Εάν αυτές οι εικασίες είναι αληθείς, η Δήμητρα ίσως αντικατέστησε την παλαιότερη θεότητα και απορρόφησε κάποια στοιχεία από την παλαιότερη λατρεία, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η Χιττιτική μυθολογία απορρόφησε Μεσοποταμιακά στοιχεία.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Chadwick John, Ο Μυκηναϊκός Κόσμος, Gutenberg - Γιώργος και Κώστας Δαρδανός, 1999.
• Clay Albert, The Origin of Biblical Traditions: Hebrew Legends in Babylonia and Israel, Oxford University Press, 1923.
• Güterbock Hans Gustav, The Hittite Version of the Hurrian Kumarbi Myth: Oriental Forerunners of Hesiod, American Journal of Archaeology, Vol. 52, No. 1 (1948), 123-34.
• Hooke Samuel Henry, Μυθολογία της Μέσης Ανατολής, Γόρδιος, 2006. Κακριδής Ιωάννης (επιμ.), Ελληνική Μυθολογία, Τόμος 2, Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., 1986.
• Λαδιά Ελένη, Παπαδίτσας Δημήτρης, Ομηρικοί Ύμνοι – μετάφραση, πρόλογος και σχόλια, Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1985.
• Leeming David, The Oxford Companion to World Mythology, Oxford University Press, 2005.
• Μυλωνάς Γεώργιος, Ελευσίς και Ελευσίνια Μυστήρια, Κυκεών Tales, 2010.
• Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις 7: Αρκαδικά, μετάφραση Ανδρεανή Ταταράκη, Κάκτος, 1992.
• Stallsmith Allaire, The Name of Demeter Thesmophoros, Greek, Roman, and Byzantine Studies 48 (2008), 115-131.

http://www.e-zine.gr/  Ι.Μ.

Η μύηση του Διαγόρα

 

Ένας πάπυρος αποκαλύπτει τα δρώμενα της Ελευσίνιας μυήσεως.

Διάλογος Διαγόρα - Ραμσή
ΡΑΜΣΗΣ: Χαίρε, αγαπητέ Διαγόρα! Σε βλέπω σήμερα ντυμένο εορταστικά και να αστράφτεις από χαρά. Μήπως πηγαίνεις πάλι να ευχαριστήσεις περισσότερο τον νου παρά το σώμα σου με κανένα από τα θαυμαστά εκείνα συμπόσια, που τα τιμά ο ισόθεος Σωκράτης;

ΔΙΑΓΟΡΑΣ: Όχι, φίλε Ραμσή, δεν πηγαίνω, επιστρέφω από κάποιο συμπόσιο, που θα κάνει τον Σωκράτη να ζηλέψει. Επιστρέφω από την Ελευσίνα, όπου είχα την υπερκόσμια ευτυχία να καταλάβω τους στίχους του μεγαλόπνοου εκείνου Πινδάρου:

«Χαρά σε εκείνον, που εκείνα αντίκρισε, προτού κάτω από την γη να ταξιδέψει ·
γνωρίζει και της ζωής την τελευτή, γνωρίζει και την θεόσταλτη αρχή της».

ΡΑΜΣΗΣ: Ω ευτυχή Διαγόρα! Τώρα αντιλαμβάνομαι γιατί φεγγοβολά τόσο το πρόσωπό σου. Επέτρεψε μου, αδελφέ μου, να σε αγκαλιάσω και να σε φιλήσω. Πώς θα ήθελα και εγώ να είχα την ίδια τύχη! Αλλά, όπως γνωρίζεις, η ξενική καταγωγή μου δεν μου επιτρέπει να νιώσω την μεγάλη αυτή χαρά, πριν αφήσω πάλι την ωραία Ελλάδα. Εάν όμως ταξίδευες εσύ μια ημέρα έως τις όχθες του Νείλου, η πύλη του ναού της Ίσιδος δεν θα κλεινόταν μπροστά σου, και θα κατόρθωνες ίσως να ανασηκώσεις τον πέπλο της θεάς.

ΔΙΑΓΟΡΑΣ: Όμως εάν είσαι μύστης της Ίσιδος, φίλε μου, νομίζω ότι έχουμε την ίδια ευτυχία. Και μεταξύ μυστών, οι οποίοι γνωρίζουν να σιωπούν, θεωρώ, δεν υπάρχει μυστικό. Ας προχωρήσουμε λοιπόν κατά τον Ιλισό μας, να καθίσουμε σε κάποιο ίσκιο, και εκεί, δίπλα στα ιερά ύδατα του, σου διηγούμαι εγώ την μύησή μου, εάν επιθυμείς, και εσύ μου ανακοινώνεις την δική σου. Με ευχαρίστησή μου θα συγκεντρώσω στον νου μου τις στιγμές του τρόμου και της χαράς που πέρασα, έως ότου να αξιωθώ να αντικρίσω το φως.

ΡΑΜΣΗΣ: Σε ακολουθώ όπου επιθυμείς, Διαγόρα · μόνο μην αργείς πολύ. Αφού αμφότεροι αντικρίσαμε ανάλογες δοκιμασίες, θα είναι εύκολο, πιστεύω, να με μυήσεις στα Ελευσίνια μυστήρια και να σε μυήσω στα μυστήρια της Ίσιδος.

ΔΙΑΓΟΡΑΣ: Εγώ λοιπόν θα σε μυήσω εξ αρχής. Ας καθίσουμε εκεί, κάτω από εκείνες τις ειρηνικές ελιές, δίπλα στις δάφνες της όχθης...

Στάθηκα πάντοτε πνεύμα φιλελεύθερο και ίσως από αντίδραση στα καθιερωμένα αισθανόμουν κάποια περιφρόνηση για όλα αυτά τα πράγματα που φοβούνται το φως της ημέρας και τον έλεγχο της σοφίας, προκειμένου να χωθούν στο απρόσιτο βάθος των ιερών. Και αυτές οι ελπίδες για την μέλλουσα ευδαιμονία των μυστών, αντί να με προσελκύσουν, με έκαναν ακόμη περισσότερο διστακτικό · μου φαίνονταν σαν αγυρτεία. Πολλοί φίλοι μου με προέτρεπαν από καιρό να μυηθώ · πολλοί μου επαναλάμβαναν του Σοφοκλή τα λόγια:

«Ω τρισμάκαρες όσοι θνητοί αντίκρισαν τις τελετές εκείνες, πριν κατέλθουν στον Άδη!
Μόνον εκείνοι μπορούν και εκεί να ζουν, στους άλλους όλα μαύρα θα φανούν».

Όμως εγώ τους απαντούσα πάντοτε με την αμίμητη του Διογένη φράση: «Tι λες; καλύτερη λοιπόν μοίρα θα έχει ο Παταικίων ο κλέφτης, όταν πεθάνει, παρά ο Επαμεινώνδας, επειδή μυήθηκε;». Όταν όμως άκουσα σε κάποιο συμπόσιο τον Σωκράτη να αναφέρει τους λόγους της Διοτίμας και να παραβάλλει την υψηλή φιλοσοφική μύηση με την μύηση των Ελευσινίων, ώστε να ερμηνεύσει ότι όσο δύσκολο είναι να φτάσει κάποιος στον ανώτατο βαθμό μύησης άλλο τόσο δύσκολο είναι να ανέλθει στις υψηλές σφαίρες της διανόησης, ακόμη και όταν έχει πολύ καλό οδηγό, ε! Τότε, φίλε μου, συνειδητοποίησα πόσο καθυστερημένο ήταν το πνεύμα μου · αισθάνθηκα ότι η περιφρόνησή μου εκείνη πήγαζε από άπατη άγνοια, και αποφάσισα αμέσως να μυηθώ.

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΩΝ ΤΕΚΤΟΝΩΝ

 

Τα «Αρχαία καθήκοντα» συμπεριελήφθησαν στα Τεκτονικά Συντάγματα του Anderson, που εκδόθηκαν το 1723 στο Λονδίνο.

Σήμερα, έχουν καθαρά ιστορική σημασία, αφού αρκετά σημεία του δεν ανταποκρίνονται στην σημερινή εποχή.

Κάθε Τεκτονικό Τάγμα σήμερα, έχει εκδώσει Κανονισμούς προσαρμοσμένους στην σύγχρονη εποχή. Τα «Αρχαία καθήκοντα» μεταδίδουν παρ’όλα αυτά, και σήμερα, το πνεύμα ηθικής που πρέπει να διέπει έναν Τέκτονα.

Και, αφενός μεν οι «εσωτερικές διδασκαλίες» και τα «Τυπικά» ενός αυθεντικού Μυητικού Οργανισμού, που δημιουργήθηκαν για να υπηρετήσουν αιώνιες αξίες οφείλουν, για τον σκοπό αυτό, να μένουν αναλλοίωτα, αφετέρου δε οι Κανονισμοί οφείλουν να προσαρμόζονται στην εκάστοτε εποχή, για να έχουν την δυναμική της αποτελεσματικής εφαρμογής.

Με γνώμωνα τα παραπάνω, παρουσιάζουμε σήμερα το κείμενο των «Αρχαίων Καθηκόντων» με σκοπό να μπορέσει ο μελετητής να μεταφερθεί νοερά στο πνεύμα εκείνο που διήπε τα πρώτα χρόνια του Τεκτονισμού.

ΠΛ

Περιεχόμενα

1. Περί του Θεού και της Θρησκείας.

2. Περί της ανώτερης και κατώτερης αστικής Διοίκησης.

3. Περί των Στοών.

4. Περί των Διδασκάλων, Εποπτών, Εταίρων και Μαθητών.

5. Περί της διευθύνσεως της Τέχνης κατά την Εργασία.

6. Περί της συμπεριφοράς, δηλαδή:

α. Μέσα στην Στοά, όταν είναι συγκροτημένη.

β. Αφού κλείσει η Στοά και οι Αδελφοί δεν έχουν εξέλθει.

γ. Όταν οι Αδελφοί συναντώνται δίχως ξένους, αλλά όχι σε Στοά. δ. Παρουσία ξένων μη Τεκτόνων.

ε. Στην οικία και στους γειτονικούς χώρους. στ.Προς έναν άγνωστο Αδελφό.

ΑΡΘΡΟ 1

Περί του Θεού και της Θρησκείας

Ο Τέκτονας υποχρεούται λόγω της ιδιότητας του να υπακούει στον ηθικό νόμο· και, εάν κατανοεί ορθώς την Τέχνη, δεν θα είναι ποτέ ένας ηλίθιος άθεος, ούτε ένας ακόλαστος άθρησκος. Όμως, αν και στους αρχαίους καιρούς οι Τέκτονες ήσαν υποχρεωμένοι, σε κάθε Χώρα, να ανήκουν στην θρησκεία αυτής της Χώρας, ή αυτού του Έθνους, όποια και αν ήταν αυτή, σήμερα, εκτός των άλλων, θεωρείται καταλληλότερο να τους υποχρεώνουμε μονάχα σε εκείνη την Θρησκεία όπου συναντώνται όλοι οι άνθρωποι, αφήνοντάς τους τις ιδιαίτερες γνώμες τους· δηλαδή να είναι άνθρωποι καλοί και ειλικρινείς, ή άνθρωποι με τιμή και εντιμότητα, όποιες και αν είναι οι διομολογήσεις ή οι δοξασίες που μπορεί να τους διακρίνουν μεταξύ τους· συνεπώς ο Τεκτονισμός καθίσταται το κέντρο Ενότητας και το μέσο για την επίτευξη ειλικρινούς φιλίας μεταξύ ανθρώπων που διαφορετικά θα παρέμεναν για πάντα μακρινοί.

ΑΡΘΡΟ 2

 

Οι Ρίζες τωv Iππoτώv τoυ Ναoύ - Iστoρική Εξέλιξις - Σχέσις με τov Τεκτovισμό

 

Τo Τάγμα τωv Iππoτώv τoυ Ναoύ, αρχικά συvεστήθη από εvvέα (9) Γάλλoυς ιππότες περί τo έτoς 1118, με εμφαvή σκoπό vα πρoστατεύσει τoυς Χριστιαvoύς πρoσκυvητές τωv Αγίωv Τόπωv από τις επιδρoμές τωv Αράβωv. Η oλιγoμελής αυτή oμάδα, εξελίχθηκε με τov χρόvo ως στρατιωτικoθρησκευτική oργάvωση τα μέλη της oπoίας συvεδέovτo με όρκo.

Οι Iππότες τoυ Ναoύ, αρχικά απoκαλoύvτo "Πτωχoί στρατιώτες τoυ Χριστoύ", ακoλoύθως όμως ovoμάσθηκαv Ναϊτες, όvoμα τo oπoίo πήραv από τo αvάκτoρo πoυ τoυς παραχώρησε vα διαμέvoυv o βασιλεύς της Iερoυσαλήμ Βαλδoυϊvoς και τo oπoίo ευρίσκετo πλησίov τoυ xώρου όπου είχε ανεγερθεί ο πρώτος Ναός του Σολομώντος.

Οι Ναϊτες ταχέως διακρίθηκαv ως αvδρείoι πoλεμιστές, με αυταπάρvηση εις τo έργo τo oπoίo αvέλαβαv vα επιτελoύv, μετριόφρovες και λιτoδίαιτoι.

Τo τάγμα αυτό με τov χρόvo απέκτησε ισχυρoτάτη δύvαμη. Κατά τov 12ov αιώvα διαιρείτo σε τρεις τάξεις: Τoυς Iππότες, τoυς Εφημερίoυς και τoυς Υπηρέτες Αδελφoύς.

Τoυ τάγματoς πρoήδρευε o Μέγας Μάγιστρoς ή Μέγας Διδάσκαλoς, o oπoίoς βαθμιδόv, χάρις εις τα κτηθέvτα από τoυς Πάπες Πρovόμoια, εξισoύτo με ηγεμόvα εκλεγόμεvoς ισoβίως.

Τo τάγμα μετά τηv εξάπλωσή τoυ διαιρείτo σε δεκαπέvτε Επαρχίες, εκάστη τωv oπoίωv

Μίθρας και Μιθραϊκά Μυστήρια

 

Σύμφωνα με τις περσικές παραδόσεις ο Μίθρας ήταν ο θεός του Φωτός και της Σοφίας, της Αγάπης και της Αλήθειας που ενσαρκώθηκε στην ανθρώπινη μορφή του Λυτρωτή, εκείνη που ανέμενε ο Ζωροάστρης προφήτης Ζαρατούστρα.

Ο Μίθρας γεννιέται από το βράχο,
την ίδια στιγμή που τον περιβάλλουν
τα δώδεκα σημεία του ζωδιακού

Ο Μίθρας γεννήθηκε από την Αναχίτα, μια παρθένο μητέρα, η οποία λατρευόταν σε αρχαιότερους χρόνους ως θεά της γονιμότητας. Η Αναχίτα λέγεται πως συνέλαβε τον Λυτρωτή από τον σπόρο του Ζαρατούστρα, που διατηρήθηκε στα νερά της Λίμνης Χαμούν, στην περσική επαρχία του Σιστάν. Η ανάληψη του Μίθρα στον ουρανό λέγεται πως συνέβη το 208 π.Χ., 64 χρόνια μετά τη γέννησή του.

Η Γέννηση του Ανίκητου Θεού Ήλιου

Η γέννησή του συνέβη σε μια σπηλιά ή φάτνη, κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, όπου τον περίμεναν βοσκοί για να του προσφέρουν δώρα. Ο αρχαιότερος μύθος που υπάρχει για τον Μίθρα αναφέρει την γέννησή του στην αυγή του χρόνου, από έναν βράχο τον οποίο διαμόρφωσε ο ίδιος ο Μίθρας με την θέλησή του. Κρατά στα χέρια του δαυλό και εγχειρίδιο. Ένα άγαλμα από το Χάουστιντς απεικονίζει το Μίθρα να γεννιέται από τον βράχο, την ίδια στιγμή που τον περιβάλλουν τα δώδεκα σημεία του Ζωδιακού. Εδώ απεικονίζεται ως αστρικός θεός που κυβερνά το σύμπαν, ακόμη και κατά την στιγμή της γέννησής του. Ενίοτε στην όλη απεικόνιση προστίθεται και ένα ερπετό που κουλουριάζεται είτε γύρω από τον Μίθρα ή γύρω από το πέτρινο αυγό της γέννας.

Η Γνώση-Σοφία

 

Ασπασία Παπαδομιχελάκη

Η ζωή στον πλανήτη μας, είναι ένα μεγάλο σχολειό γεμάτο δυσκολίες, όπου οι άνθρωποι εκπαιδεύονται έως ότου κατακτήσουν με αυτό-προσπάθειες και ατομικές εμπειρίες, εκείνη τη γνώση- σοφία που θα τις εξομοιώσει με το Τέλειο.
Για την εκπαίδευση του ανθρώπου υπάρχει η εξωτερική γνώση, που προσλαμβάνει με τις αισθήσεις και τη λογική του. Όμως υπάρχει και η εσωτερική γνώση που δίνεται στον άνθρωπο με τη μύηση όταν ωριμάζει ηθικά και νοητικά.

Οι εξωτερικές γνώσεις δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητες, γιατί μέσω των αισθήσεων και της λογικής ο άνθρωπος διαμορφώνει και τελειοποιεί τα ψυχολογικά και φυσικά του στοιχεία, τα οποία αποτελούν το σχήμα και την κατοικία της ψυχής του. Το ψυχολογικό και φυσικό του σώμα είναι οι διόπτρες μέσω των οποίων η ψυχή παρατηρεί τα πράγματα του δικού μας κόσμου και μέσω αυτών πρόκειται να εκφράσει στο μέλλον τις πνευματικές δυνάμεις της, που προς το παρόν, ληθαργούν.

Ο άνθρωπος πολύ πιο δύσκολα αποκτά την εσωτερική γνώση, γιατί, για την κατάκτησή της, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σταθερή ενατένιση της εσωτερικής ζωής, η υπέρβαση των αισθήσεων και ο απόλυτος έλεγχος του νου. Σοφός είναι αυτός που έχει υπερβεί τον κόσμο των αισθήσεων και των επιθυμιών, επειδή γι’αυτόν ανασηκώθηκε το πέπλο της πλάνης και της λήθης και αντίκρισε την αιώνια Αλήθεια. Είναι αυτός που κατέκτησε τη Γνώση που αφορά στις εσωτερικές αιτίες των φαινομένων, στους παγκόσμιους νόμους και στις εφαρμογές αυτών των νόμων ως αιώνιες Σταθερές στη Φύση.

Κατά τον Πλάτωνα, ο οποίος καταχωρεί ως εξωτερική γνώση και την επιστήμη, λέγεται ότι θα πρέπει να υπάρχει μια ανώτερη και αυστηρότερη δυνατότητα της επιστήμης, την οποία ονομάζει διαλεκτική. Και λέει ότι «μια τέτοια επιστήμη θα διέφερε από τις επιστήμες του συρμού» με δύο τρόπους:
α) θα αντιμετώπιζε τις αρχικές παραδοχές των επιστημών ως απλές αφετηρίες για την ανακάλυψη άλλων, πιο θεμελιακών προτάσεων, που …. Είναι αυστηρά αυτόφωτες και προφανείς (ανυπόθετα), αποτελώντας πραγματική «αρχή του παντός». Έχοντας ανακαλύψει αυτή την αρχή (ή σύνολο τέτοιων αρχών) θα παρήγε στη συνέχεια τα πορίσματα που έπονται λογικά.
β) Σε αυτή την πορεία δεν θα γινόταν προσφυγή σε αισθητά βοηθήματα της φαντασίας. Η διπλή διεργασία της ανόδου στην «αφετηρία του παντός» και της επανακαθόδου θα προχωρούσε «από Ιδέες διαμέσου Ιδεών καταλήγοντας σε Ιδέες» (ΣΤ, 511 b-c). Θα λέγαμε ότι η «διαλεκτική» θα αναιρούσε τα αξιώματα των υπαρχουσών επιστημών (τας υποθέσεις αναιρούσα, (Ζ 533 c), γιατί μέσω διαλεκτικής προκύπτουν αλήθειες ακόμα πιο θεμελιακές.
Ο ρόλος της διαλεκτικής, που είναι ανώτερη και των μαθηματικών, είναι να οδηγεί άμεσα στη θέαση του Καλού, που σαν υπέρτατη Ιδέα αποτελεί το ύψιστο αντικείμενο μελέτης του φιλόσοφου.
«Στις επιστήμες η ενατένιση είναι αποτέλεσμα ενός συλλογισμού. Αυτός που κάνει τον συλλογισμό αυτοκαταφεύγει στις σκέψεις και όχι στις αισθήσεις, αλλά η έρευνά του μένει στις υποθέσεις, χωρίς να ανεβαίνει στην αρχή… είναι ανίκανος να έχει μια κατανόηση των πραγμάτων, αν και αυτά είναι κατανοητά, αν συνοδεύονται από την αρχή τους.» (Πολιτεία, 511 c-d, Γλαύκων)

Θεμελιωμένη πάνω σε αυτό το ανυπόθετο αξίωμα, που είναι η ύπαρξη της Αυτοϋπαρξης πάνω από κάθε αισθητό και νοητό, στέκεται η Μεγάλη Γνώση που μας λέει ότι:
Η ανθρώπινη ζωή είναι ένα ταξίδι κυκλικό από τον αόρατο κόσμο της Ψυχής στον ορατό κόσμο της φυσικής διαβίωσης με σκοπό, όπως μας λέει η Θεοσοφική διδασκαλία, να συνειδητοποιήσουμε την αφετηρία της ύπαρξής μας, να αντιληφθούμε ότι είμαστε προεκτάσεις πνευματικών δυνάμεων και αποτελέσματα εσωτερικών αιτίων.
Διαμέσου επαναληπτικών κύκλων γέννησης και θανάτου, ο άνθρωπος μαθαίνει προοδευτικά να διακρίνει το πρόσκαιρο αισθητό από το αιώνιο, και εν τω μεταξύ αναπτύσσει και οργανώνει εκείνες τις εσωτερικές δυνάμεις που γεφυρώνουν το πέρασμά του από το πεπερασμένο στο αθάνατο.
Η Αρχαία Σοφία λέει ότι αυτός είναι ο σκοπός που υπάρχουμε στη γη και αυτός ο σκοπός υποστηρίζεται με νόμους που υποχρεώνουν την ατομική ζωή να εκπαιδεύεται και να προοδεύει. Οι νόμοι αυτοί είναι οι νόμοι της Ανάγκης. Είναι γνωστοί ως νόμοι του Κάρμα και της Μετενσάρκωσης. Το Κάρμα είναι ο νόμος που με μια ακατανόητη για μας σοφία και δικαιοσύνη, επαναφέρει ό,τι διασαλεύεται από ατομική βούληση στην πρωταρχική του ισορροπία και αρμονία. Και ο νόμος της περιοδικής κυκλικής κίνησης, γνωστός ως Μετενσάρκωση, είναι αυτός που επαναφέρει την ανθρώπινη ψυχή σε ανθρώπινο σώμα κάτω από τις ίδιες συνθήκες έτσι ώστε μέσω της επανάληψης, που είναι η μάνα της μάθησης, ο άνθρωπος μαθαίνει να θέλει και να εφαρμόζει μόνον όσα συνάδουν με την Παγκόσμια Αρμονία.

Για την πραγματοποίηση, λοιπόν, της πνευματικής μας τελείωσης, εκτός από τους νόμους της Ανάγκης, συνυπάρχει ο νόμος της Χάρης ή της Συμπόνιας. Ο νόμος αυτός φέρνει στην ανθρωπότητα την Πνευματική Γνώση που είναι η απορροή της Θείας Σκέψης και φθάνει έως εμάς μέσω της σειράς των πνευματικών ταγών, σοφών και μεγάλων μυστών. Αυτοί την μεταφέρουν και την διαδίδουν σε όλα τα έθνη και τις φυλές της ανθρωπότητας, μέσω απόκρυφων διδασκαλιών και θρησκειών. Αποστολή τους είναι να υπενθυμίζουν στον άνθρωπο τη θεία καταγωγή του, τον σκοπό της ζωής του και να του υποδεικνύουν τον τρόπο της επιστροφής του στο λίκνο της απορροής του.
Η Πνευματική Ιεραρχία μας υποδεικνύει τους τρόπους για την υπέρβαση του προσωπικού εαυτού μέσω α) Γνώσης, β) λατρείας-θρησκείας, γ) διαλεκτικής-διαλογισμού και δ) υπηρεσίας, προσφοράς προς το σύνολο της ζωής.
Οι τέσσερεις δρόμοι που οδηγούν την ανθρώπινη ψυχή από τις σκιές στο φως, έχουν ένα και μοναδικό σκοπό. Να ενώσουν την ψυχή με την Θεϊκή πηγή από την οποία κάποτε εκπορεύτηκε. Ο σκοπός είναι ένας και κοινός, οι μέθοδοι μόνο διαφέρουν.

Το 13ο Φεγγάρι

 

Μια εργασία ενός πολύ καλού φίλου σχετικά με το 13ο Φεγγάρι
Το αυγουστιάτικο φεγγάρι, χιλιοτραγουδισμένο, μαγευτικό, ερωτικό, γεμίζει με φως την ωραιότερη νύχτα του χρόνου, την πανσέληνο του Αυγούστου. Λένε, ότι τα φεγγάρια ήταν δώδεκα, ένα για κάθε μήνα. Μετά οι θεοί αποφάσισαν, να χαρίσουν στους ανθρώπους ακόμη ένα. Το δέκατο τρίτο φεγγάρι, συνδέεται με θρύλους και παραδόσεις...

Για τους παραδοσιακούς λαούς η Σελήνη αντιπροσώπευε πάντα τη σκοτεινή πλευρά της φύσης, την αόρατη όψη της. Εκείνη ελέγχει παλίρροιες, βροχές, ύδατα, πλημμύρες κι εποχές και ως εκ τούτου τη διάρκεια της ζωής. Η Πανσέληνος συμβολίζει την ολότητα, την ολοκλήρωση, την ισχύ και την πνευματική δύναμη.

Για τον βουδισμό η Πανσέληνος και η νέα Σελήνη είναι περίοδοι ισχύος και πνευματικής δύναμης. Για τους Ινδιάνους είναι το φως του μεγάλου πνεύματος αλλά σε κάποιες φυλές η Σελήνη είναι μια μοχθηρή και κακοποιός δύναμη. Για τους Σουμέριους η νύχτα της πανσελήνου ήταν περίοδος προσευχής αγαλλίασης και θυσίας.

Η αρχαιότερη ανάμεσα στις παραδόσεις είναι ο σύνδεσμος του φεγγαριού με το λαγό. Αυτή η ευρεία συσχέτιση, κατά τον Ρόμπερτ Μπράουν, πιστοποιείται από κυλίνδρους της Μεσοποταμίας, σφραγιδολίθους από αχάτη, που βρέθηκαν στη Συρία, κινεζικά αρχαία νομίσματα, τα «φεγγαρόγλυκα» της Κεντρικής Ασίας, καθώς και από τους θρύλους μακρινών μεταξύ τους φυλών και εθνών.

Οι Ινουίτ (Εσκιμώοι) πίστευαν ότι η Σελήνη είναι ένα κορίτσι που τρέχει μακριά από τον αδελφό του, τον ήλιο, επειδή της είχε παραμορφώσει το πρόσωπο πετώντας της στάχτες.

Οι Ίνκας μιλούσαν για μια όμορφη κοπέλα, που ερωτεύτηκε το φεγγάρι και ενώθηκε για πάντα με αυτό.

Στη βόρεια Γερμανία και την Ισλανδία οι Hjuki και Bil είναι δύο νέοι που φαίνονται στη Σελήνη να κουβαλούν ένα φορτίο υδρόμελι.

Οι «βιβλικά σκεπτόμενοι» τοποθέτησαν στον δίσκο της Σελήνης το πρόσωπο της «δακρυρροούσας Μαγδαληνής», ή του Ιούδα Ισκαριώτη.

Οι «σεληνομανείς» υπνοβατούν, οι πληγές ματώνουν εντονότερα, τα θεραπευτικά βότανα που μαζεύονται αυτή τη μέρα έχουν αυξημένες θεραπευτικές ιδιότητες. Τα δέντρα, που κλαδεύονται μπορεί να ξεραθούν. Η αστυνομία σε πολλές περιοχές της υφηλίου ενισχύει τις περιπολίες, αφού υπάρχει η πίστη ότι η εγκληματικότητα αυξάνεται και οι μαίες

Ο Τεκτονισμός υπό το πρίσµα των ραγδαίων επιστηµονικών, τεχνολογικών και κοινωνικών αλλαγών της τελευταίας δεκαετίας

Του Θ. Δ. Ξ.

Το θέμα που θα σας αναπτύξω, παρουσιάζει µία εγγενή δυσκολία. Βρίσκεται, παρά την µεγάλη του σηµασία και τις σηµαντικότατες συνέπειές του ως µείζον γεωπολιτικό φαινόµενο, στα όρια της κανονικότητος του Τεκτονισµού, αφού πολύ εύκολα µπορεί στην ανάπτυξή του να παραβεί κανείς δύο πολύ σηµαντικά τεκτ. οροθέσια: των απαγορεύσεων δηλ. εν Στ. πολιτικών και θρησκευτικών συζητήσεων. Σπεύδω λοιπόν να σας προκαταλάβω λέγοντας ότι είναι ένα θέµα που ήδη από το 1998 έχει ξεφύγει από τα στενά πολιτικά και θρησκευτικά όρια, απετέλεσε αντικείµενο προβληµατισµού στον Ο.Η.Ε. και κατέληξε και σε απόφαση της ολοµελείας του. Συνεπώς, όντας οικουµενικό πλέον πρόβληµα µπορεί και πρέπει να µας απασχολήσει και να µας πρoβληµατίσει ως τέκτονες.

Το καλοκαίρι του 1993 ο καθηγητής του  Ήττον και διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ Samuel Huntington δηµοσιεύει εργασία µε τίτλο "Ή σύγκρουση, των πολιτισµών;" στο περιοδικό Foreign Affairs. Ήδη από την δευτέρα παράγραφο η εργασία αυτή οριοθετώντας το θέµα δηλώνει: "Η υπόθεσή µoυ είναι: ότι η βασική πηγή αντιπαραθέσεως στο νέο κόσµο δεν θα είναι κατά κύριο λόγο ιδεολογική ή οικονοµική. Oι βασικές διαιρέσεις της ανθρωπότητος και η κυρίαρχη πηγή αντιπαραθέσεως θα είναι πολιτισµική. Τα κυρίαρχα κράτη θα συνεχίσουν να παραµένουν οι σηµαντικότεροι παίκτες στα παγκόσµια θέµατα, αλλά οι κύριες αντιπαραθέσεις της παγκόσµιας πολιτικής θα προκύψουν µεταξύ εθνών και οµάδων διαφορετικών πολιτισµών. Η σύγκρoυση των πολιτισµών θα κυριαρχεί στην παγκόσµια πολιτική. Οι γραµµές ρήξεων, µεταξύ των πολιτισµών θα αποτελέσουν στο µέλλον τις γραµµές πολέµου". Η εργασία αυτή προκάλεσε αµέσως σάλο και στα χρόνια, που εν τω µεταξύ ακολούθησαν, δηµιούργησε φανατικούς οπαδούς αλλά και ακόµα φανατικοτέρους αντιπάλους. Και βεβαίως, τα γεγονότα της 11^ης Σεπτεµβρίου ελάχιστα συνέτειναν στο να γεφυρωθεί το χάσµα µεταξύ των δύο αυτών απόψεων, αντίθετα η πόλωση και η ξενοφοβία που επακολούθησε, συνέτειναν στο να ενταθεί η αντιπαράθεση από τα δύο µέρη.

Στην πραγµατικότητα, η θεωρία της συγκρούσεως των πολιτισµών εµφανίσθηκε πολύ πριν την ανακοίνωση του Huntington. Ήδη από το 1953 ο µεγάλος Άγγλος ιστορικός Arnold Toynbee χρησιµοποιεί αυτόν τον όρο σε µία σειρά διαλέξεών του ενώ το 1990, ο ειδικός σε θέµατα Μέσης Ανατολής Bernard Lewis γράφει ότι η µουσουλµανική έχθρα προς την Δύση, δεν είναι "τίποτε άλλο από µία σύγκρουση πολιτισµών". Γιατί λοιπόν η ανακoίνωση αυτή του Huntihgton προκάλεσε σάλο; Μία απλή κατ' αρχήν εξήγηση της αντιδράσεως αυτής ήταν, ότι ήδη από το 1992 περίπου ό διπoλικός διαχωρισµός επί τη βάσει πολιτικών ιδεολογιών είχε χάσει την σηµασία του.

Από την άλλη όµως µεριά, ο διογκούµενος ισλαµικός ριζοσπαστισµός αφ' ενός και ο εξτρεµισµός που κατά πόδας τον ακολούθησε, παραδόξως και παρά τις προβλέψεις των κρατουσών µαρξιστoγενών κυρίως θεωριών ούτε γεννώνται ούτε αναπτύσσονται σε αποκλήρους ή οµάδες και εθνότητες χαµηλού εισοδήµατος αντιθέτως, γιγαντώνονται σε µεσοαστικές τάξεις.

Γιατί λοιπόν προέκυψε και κυρίως γιατί εντείνεται η σύγκρoυση µεταξύ των πολιτισµών; Εδώ µπορούµε να διακρίνουµε κατ' αρχήν τρείς λόγους:

1. Οι διαφορές πρώτ' απ' όλα µεταξύ των πολιτισµών είναι "θεµελιώδεις". Περιλαµβάνουν ιστορία, γλώσσα, πολιτισµό, κοινωνική ζωή και θρησκεία. Διαφορετικές όµως θρησκείες ορίζουν διαφορετικά:

ι) την φύση του θείου: ξεκινώντας από το γένος του και καταλήγοντας στην ηθική του φύση δηλαδή στην αγαθότητα ή όχι των προθέσεών του,

ιι) την φύση του ανθρώπου π.χ. µη ξεχνούµε το Χριστιανικό κατ' εικόνα και οµοίωσιν και φυσικά και την σχέση Θεού - ανθρώπου.

Τα διαφορετικά πολιτικά συστήµατα πάλι διαφέρουν σηµαντικά σε θέµατα θεωρήσεως της πολιτείας, οριοθετήσεως της ελευθερίας, εφαρµογής της δηµοκρατίας, αναγνωρίσεως του κοσµικού χαρακτήρος του κράτους, πλουραλισµού, ανοχής και κυριαρχίας του νόµου. Παρ' όλα αυτά και πέραν τούτων δεν πρέπει να λησµονείται επίσης ότι οι θρησκείες είναι ίσως από τα πιο σηµαντικά στοιχεία προσδιορισµού ενός πολιτισµού. Οι µεγάλες παγκόσµιες θρησκείες, που αυτήν την στιγµή είναι ο Χριστιανισµός, ο Ισλαµισµός, ο Ινδουισµός και ο Βουδισµός, αποτελούν τα θεµέλια επί των οποίων εδράζονται οι µεγάλοι