Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016

H Ψυχολογία και τα Αρχέτυπα του Carl Jung στον «Πόλεμο των Άστρων»

Oι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν παρακολουθήσει την ταινία «Ο Πόλεμος των Άστρων» (Star Wars), βλέπουν μόνο μια καλή ή μια κακή ταινία. Ορισμένοι δεν αφιερώνουν χρόνο για να την αναλύσουν και σε άλλους τους αρέσει χωρίς να γνωρίζουν πραγματικά το γιατί. Και μερικοί άνθρωποι τη μισούν, για διαφορετικούς λόγους. Πολλοί ισχυρίζονται ότι τα αφηγηματικά εμπορικά έργα δεν αξίζουν να αναλυθούν μέσα από μία Γιουνγκιανή προοπτική. Αντί αυτών, θα πρέπει να προσβλέπει κανείς σε ταινίες περισσότερου ψυχολογικού προφίλ. Όμως ο Jung ενδιαφερόταν για το συλλογικό υποσυνείδητο. Αν, λοιπόν, μια ταινία είναι συνειδητά Γιουνγκιανή, τότε δεν είναι το υποσυνείδητο περιεχόμενο που παρουσιάζεται, αλλά το συνειδητά Γιουνγκιανό περιεχόμενο. Αυτό που λέω είναι ότι, αν θέλετε να αναζητήσετε υποσυνείδητα αρχέτυπα ή αποδείξεις για τις θεωρίες του Jung, θα πρέπει να απευθυνθείτε και στις εμπορικές αφηγηματικές ταινίες, οι οποίες δε στοχεύουν στην ψυχολογική αυτοπραγμάτωση, αλλά να βγάλουν χρήματα. Εκεί βρίσκεται η πραγματική απόδειξη ότι τα υποσυνείδητα αρχέτυπα του Jung υπάρχουν.

Εάν αφιερώσετε χρόνο να αναλύσετε το “Star Wars” θα δείτε αυτό που ο George Lucas ισχυρίζεται: «ένα μεγάλο κλασικό ηρωϊκό έπος, που ασχολείται με τις κλασικές ερωτήσεις για τη θρησκεία και την ιστορία και βασίζεται σε μία ψυχολογική θεματική, καθώς διαδραματίζεται στο φουτουριστικό σκηνικό του διαστήματος».
Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω ορισμένες πτυχές από την ψυχολογική βάση της ταινίας και επίσης να επισημάνω τους κύριους αρχετυπικούς χαρακτήρες.

Το σπάσιμο του Ροδιού και ο συμβολισμός του

 

Το ρόδι είναι σύμβολο της γονιμότητας, της ευημερίας, της ευκαρπίας και της καλοτυχίας. Εδώ και πολλούς αιώνες την ημέρα της Πρωτοχρονιάς η παράδοση θέλει να υποδεχόμαστε τον καινούριο χρόνο σπάζοντας ένα ρόδι στο κατώφλι της πόρτας για καλή τύχη.Το ρόδι ως  αρχετυπικό σύμβολο που υπάρχει στις παραδόσεις πολλών αρχαίων λαών σπάει και στους γάμους για γονιμότητα, ευημερία και καλοτυχία στο νέο ζευγάρι και όχι μόνο στη χώρα μας. Στην Κίνα συνηθίζεται να δίνεται ένα κεραμικό ρόδι ως γαμήλιο δώρο, ενώ οι Βεδουίνοι σπάνε ρόδια και τα ρίχνουν μέσα στη σκηνή των νεόνυμφων για να φέρουν γονιμότητα. Επίσης επειδή το ρόδι - ακόμα και όταν είναι ξηρό εξωτερικά εσωτερικά οι σπόροι του είναι γεμάτοι χυμούς - συμβολίζει και έχει συνδεθεί τόσο με τη ζωή όσο και με το θάνατο.

Καρπός της αιωνιότητας, της αφθονίας, της γονιμότητας, της καλοτυχίας, του πλούτου, του έρωτα, αλλά και των νεκρών ή του θανάτου.

Στην Ελληνική και Περσική μυθολογία το ρόδι  αναφέρεται σαν σύμβολο ζωής, αναγέννησης και ζευγαρώματος. Eξ αιτίας του ρόλου του στον Ελληνικό μύθο της Περσεφόνης, το ρόδι έγινε σύμβολο γονιμότητας, θανάτου και αιωνιότητας και ήταν το έμβλημα των Eλευσίνιων Mυστηρίων. Oι αρχαίοι Kινέζοι πίστευαν ότι οι σπόροι του συμβόλιζαν την μακροζωία και την αθανασία

Στην Eβραϊκή παράδοση συναντούμε τα ρόδια και σε θρησκευτικό και σε πολιτισμικό πλαίσιο. Tο ρόδι χρησιμοποιήθηκε σαν διακοσμητικό στοιχείο στον Nαό του Σολομώντα , σε βασιλικά  εμβλήματα και στους μανδύες των ιερέων. Mάλιστα, ένα μικροσκοπικό ρόδι από αλάβαστρο που φέρει επιγραφή στα αρχαία Eβραϊκά, είναι το μόνο εύρημα που ανακτήθηκε ποτέ από τον Nαό του Σολομώντα.