Το ρόδι είναι σύμβολο της γονιμότητας, της ευημερίας, της ευκαρπίας και της καλοτυχίας. Εδώ και πολλούς αιώνες την ημέρα της Πρωτοχρονιάς η παράδοση θέλει να υποδεχόμαστε τον καινούριο χρόνο σπάζοντας ένα ρόδι στο κατώφλι της πόρτας για καλή τύχη.Το ρόδι ως αρχετυπικό σύμβολο που υπάρχει στις παραδόσεις πολλών αρχαίων λαών σπάει και στους γάμους για γονιμότητα, ευημερία και καλοτυχία στο νέο ζευγάρι και όχι μόνο στη χώρα μας. Στην Κίνα συνηθίζεται να δίνεται ένα κεραμικό ρόδι ως γαμήλιο δώρο, ενώ οι Βεδουίνοι σπάνε ρόδια και τα ρίχνουν μέσα στη σκηνή των νεόνυμφων για να φέρουν γονιμότητα. Επίσης επειδή το ρόδι - ακόμα και όταν είναι ξηρό εξωτερικά εσωτερικά οι σπόροι του είναι γεμάτοι χυμούς - συμβολίζει και έχει συνδεθεί τόσο με τη ζωή όσο και με το θάνατο.
Καρπός της αιωνιότητας, της αφθονίας, της γονιμότητας, της καλοτυχίας, του πλούτου, του έρωτα, αλλά και των νεκρών ή του θανάτου.
Στην Ελληνική και Περσική μυθολογία το ρόδι αναφέρεται σαν σύμβολο ζωής, αναγέννησης και ζευγαρώματος. Eξ αιτίας του ρόλου του στον Ελληνικό μύθο της Περσεφόνης, το ρόδι έγινε σύμβολο γονιμότητας, θανάτου και αιωνιότητας και ήταν το έμβλημα των Eλευσίνιων Mυστηρίων. Oι αρχαίοι Kινέζοι πίστευαν ότι οι σπόροι του συμβόλιζαν την μακροζωία και την αθανασία
Στην Eβραϊκή παράδοση συναντούμε τα ρόδια και σε θρησκευτικό και σε πολιτισμικό πλαίσιο. Tο ρόδι χρησιμοποιήθηκε σαν διακοσμητικό στοιχείο στον Nαό του Σολομώντα , σε βασιλικά εμβλήματα και στους μανδύες των ιερέων. Mάλιστα, ένα μικροσκοπικό ρόδι από αλάβαστρο που φέρει επιγραφή στα αρχαία Eβραϊκά, είναι το μόνο εύρημα που ανακτήθηκε ποτέ από τον Nαό του Σολομώντα.
Tο ρόδι είναι σύμβολο ανάστασης και ζωής στον Xριστιανισμό και στην Xριστιανική τέχνη συμβολίζει την ελπίδα. Eίναι επίσης ένα από τα τρία “ευλογημένα φρούτα” του Bουδισμού.
Οι μύθοι γύρω από τη ροδιά στην Αρχαία Ελλάδα είναι πολλοί, καθώς το δένδρο και οι καρποί του ήσαν αφιερωμένα στην Αφροδίτη, στην Περσεφόνη, στη Δήμητρα, στην Αθηνά και στην Ήρα. Η Αφροδίτη συνέδεσε το όνομά της με την καταγωγή του ροδιού μιας και, όπως μας λέει ο μύθος, η ίδια φύτεψε την πρώτη ροδιά στην Κύπρο. Η Ήρα, η μητέρα των Θεών, θεωρείται η προστάτιδα του γάμου και της γονιμότητας και η ίδια κρατάει στο δεξί της χέρι ένα ρόδι. Στο ναό της Ήρας στο ΄Αργος, λέγεται ότι ο Παυσανίας θαύμασε το χρυσελαφάντινο άγαλμα τη θεάς που κρατούσε στο χέρι της ένα ρόδι.
Μ' αυτό το συμβολισμό για τη γονιμότητα συνδέεται και ο μύθος της απαγωγής της Περσεφόνης. Η Περσεφόνη, κόρη της Δήμητρας, πανάρχαιας θεάς της γονιμότητας (Δη-τη-Μήτρα), αθώα και έφηβη, μάζευε με τις φιλενάδες της λουλούδια στους αγρούς. Την είδε ο Πλούτωνας, θεός του κάτω κόσμου, την ερωτεύτηκε και την πήρε μαζί του. Με την αρπαγή της Περσεφόνης έπαψε όμως η «Δη-τη-Μήτρα»να καρπίζει και οι άνθρωποι δεν είχαν πια να φάνε.
Έτσι, αναγκάστηκαν οι Θεοί να επέμβουν, ώστε να επιστρέψει η Περσεφόνη. Για να τη δέσει με τον Αδη όμως ο Πλούτωνας, της δίνει να φάει από το Ρόδι. Από τότε η Περσεφόνη, περνάει κάποιους μήνες στον κάτω κόσμο, την εποχή που ησυχάζει η Φύση, για να γυρίσει πάλι πίσω στον πάνω κόσμο, φέρνοντας μαζί της τον πλούτο του Πλούτωνα, τη γονιμότητα και την πανσπερμία. Σε όλους τους λαούς, η προσωρινή απουσία-κρύψιμο θεών και ηρώων κάτω από τη γη, συνδέεται με λατρευτικούς τύπους της βλάστησης και της γονιμότητας. Το ρόδι υποδηλώνει την περιοδική επιστροφή της Άνοιξης και της γονιμότητας πάνω στην Γη.
Στη διάρκεια των εορτών της Δήμητρας, κατά τα "Θεσμοφόρια", οι Αθηναίες έτρωγαν τα μικροσκοπικά λαμπερά σπόρια για να αποκτήσουν γονιμότητα και ευημερία. Οι ιερείς της Δήμητρας, στην Ελευσίνα, οι Ιεροφάντες, κατά την διάρκεια των μεγάλων μυστηρίων στεφανώνονταν με κλαδιά ροδιάς. Το φρούτο το ίδιο απαγορευόταν στους μύστες γιατί, ως σύμβολο της γονιμότητας, φέρει την ιδιότητα να κάνει να κατεβαίνουν οι ψυχές στη σάρκα.
Το ρόδι είναι ένα από τα 7 αντικείμενα που επεδείκνυε ο Ιεροφάντης σε αυτούς που επρόκειτο να μυηθούν στα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο Όμηρος αναφέρει στην Οδύσσεια, ότι καλλιεργούσαν ροδιές στους κήπους του Βασιλιά Αλκίνοουστο νησί των Φαιάκων, ενώ ο Θεόφραστος αναφέρει τη ροδιά με τα ονόματα «ροιά» και «ρόα».
Ο πιο παλαιός μύθος είναι ίσως αυτός που συνδέει την Ροδιά με τον Ωρίωνα. Ο Ωρίων, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους και λαμπρότερους αστερισμούς, ήταν ένας πελώριος Γίγας, γιος της Γης και ξακουστός για την ομορφιά του. Ήταν λέει, άξιος κυνηγός και σκότωνε τ’ αγρίμια με χάλκινο ρόπαλο. Σύμφωνα με το μύθο, ο Ωρίων παντρεύτηκε τη Σίδη, αλλά δεν στάθηκε τυχερός, καθώς η Σίδη παινεύτηκε πως είναι πιο όμορφη από την Ήρα και για τιμωρία η θεά την έστειλε στον κάτω κόσμο όπου μεταμορφώθηκε σε Ροδιά.
Σύμφωνα με άλλους μύθους, η Ροδιά φύτρωσε από το αίμα του Ζαγρέα Διονύσου. Επίσης, λέγεται ότι στον τάφο του Πολυνείκη, του γιού του Οιδίποδα, φύτρωσε, σύμφωνα με τη θέληση των Ερινύων μια ροδιά, που οι καρποί της έσταζαν αίμα όταν τους άνοιγες. Στη διάρκεια των εορτών της Δήμητρας, κατά τα "Θεσμοφόρια", οι Αθηναίες έτρωγαν τα μικροσκοπικά λαμπερά σπόρια για να αποκτήσουν γονιμότητα και ευημερία.
Οι ιερείς της Δήμητρας, στην Ελευσίνα, οι Ιεροφάντες, κατά την διάρκεια των μεγάλων μυστηρίων στεφανώνονταν με κλαδιά ροδιάς. Το φρούτο το ίδιο απαγορευόταν στους μύστες γιατί, ως σύμβολο της γονιμότητας, φέρει την ιδιότητα να κάνει να κατεβαίνουν ‘’οι ψυχές στη σάρκα’’. Ύστερα από όλα αυτά δεν είναι καθόλου ανεξήγητο γιατί το ρόδι σπάει στο κατώφλι του καινούριου χρόνου, με την προσδοκία μιας καλής χρονιάς.
Τα μοναδικά χαρακτηριστικά που έχει το ρόδι είναι αυτά που το κάνουν σύμβολο. Η ιδιαιτερότητα στα εξωτερικά του χαρακτηριστικά είναι ο κάλυκας που έχει στην κορυφή του και έχει τη μορφή κορώνας ή στέμματος. Στο εσωτερικό του είναι επίσης μοναδικό, χωρισμένο σε πολλά «διαμερίσματα» με κίτρινα χωρίσματα, που έχουν «θήκες» για τους ζουμερούς κόκκινους καρπούς και διάφανες μεμβράνες που τους προστατεύουν. Το ανοιγμένο ή σπασμένο ρόδι δίνει με το πλούσιο εσωτερικό του μια εικόνα αφθονίας, ενώ το κόκκινο χρώμα των ζουμερών και γευστικών καρπών του συμβολίζει την ευτυχία, τους χυμούς του ‘Ερωτα, αλλά και την αιωνιότητα.«Το σύμβολο αυτό, είναι πολύ παλιό. Βλέπετε πως δίνεται με δυο διαφορετικές όψεις – παρουσιάσεις. Η πρώτη παρουσίαση δείχνει τον καρπό, το ρόδι ανοιχτό. Η δεύτερη παρουσίαση, δείχνει τον καρπό κλειστό. Η πρώτη παρουσίαση συμβολίζει το υπαρκτό Σύμπαν. Η δεύτερη συμβολίζει την επαναφορά των κόσμων όλων, μέσα στην ίδια αρχική εστία. Ο κάθε σπόρος του ροδιού είναι και ένας ήλιος, που τυλιγμένος στα λεπτά του χιτώνια, κάποτε θα τα αποτινάξει για να σκορπίσει τη ζωή στα όντα που θα κατοικήσουν στους πλανήτες του. Είναι λοιπόν ο κάθε σπόρος του ροδιού, το σύμβολο συγκέντρωσης και αποταμίευσης ζωής.Μοιάζει στην ίδια τον Παγκόσμια Ψυχή που έχει μέσα του τους κόσμους – ήλιους και που κάποια στιγμή σαν σπέρματα (ροδιάς κόκκους) θα τα εξαπολύσει με τις ακτίνες του να σχηματίσουν τη ζωή στους νέους κόσμους – διαστάσεις – υποστάσεις.
Ακόμη συμβολίζει το σχήμα του, το σχήμα κάθε Σύμπαντος. Όπως το ρόδι είναι στρογγυλό, κατά τον ίδιο τρόπο και το δικό μας Σύμπαν είναι στρογγυλό. Όπως η διάταξη των σπόρων του ροδιού είναι διατεταγμένη κατ’ ευθεία γραμμή από μέσα προς τα έξω, κατά τον ίδιο τρόπο και οι κόσμοι αρχίζουν από τα έσω και βγαίνουν προς τα έξω, με μια μαθηματική ακρίβεια και μια νοήμονα τάξη και διάταξη απόλυτη.
Όπως το ρόδι μέσα εγκλείει τη μέλλουσα ενέργεια ζωής και παρουσίας της αδιάκοπης αναπαράστασης του είδους του, κατά τον ίδιο τρόπο και η Αρχική – Πηγή – Ουσία – Σκέψη – Νους, μέσα της περιέχει όλα τα σπέρματα και όλα θα παρουσιασθούν στα μέλλοντα δημιουργήματα.»
Όποιος κατάλαβε καλά την υπερβατική αποκάλυψη του γέροντα Αρχιερέα, θα μπήκε εύκολα μέσα στο βασικό και αρχικό μυστήριο της πλάσης και της παρουσίασης της πολλαπλότητας των κόσμων.
«Το σύμβολο κλεισμένο ρόδι συμβολίζει το Πρωτοσπέρμα που δεν ανοίχτηκε για το σχηματισμό καινούργιων κόσμων. Αλλά στον άπειρο μέλλοντα χρόνο, κάποια στιγμή θα ανοίξει για να εκχύσει τα νέα ανάτυπα που σύμφωνα με τη σκέψη του και το καινούριο σχέδιο, θα σχηματίσουν τους διαδοχικούς κόσμους.»…
Οι ευεργετικές ιδιότητες του ροδιού εξυμνούνται σε πολλούς παπύρων των φαραωνικών χρόνων της Αιγύπτου, με ιατρικό, φαρμακευτικό ή και άλλο περιεχόμενο (δοξασίες καλοτυχίας και ευγονίας). Οι Αιγύπτιοι των φαραωνικών χρόνων φαίνεται να πιστεύουν ότι το ρόδι μπορεί να τους εξασφαλίσει ακόμη και την αιωνιότητα γι’ αυτό και συνοδεύει τους νεκρούς στους τάφους.
Καρπός ζωής, ζουμερός και νόστιμος στην πραγματικότητα, το ρόδι σκορπάει τους λαμπερούς κόκκινους σπόρους του στο κατώφλι της καινούριας χρονιάς, με την ελπίδα και την προσδοκία να είναι λαμπερή, «νόστιμη», ανέφελη και ευτυχισμένη.
Σύνθεση ,Επεξεργασία, επιμέλεια αναδημοσιεύσεων Πλωτίνος
