Όταν αναφερόμαστε στην «Βίβλο των Νεκρών» εννοούμε κάποια αρχαία αιγυπτιακά κείμενα, γραμμένα αρχικά πάνω στις σαρκοφάγους και αργότερα σε παπύρους που θάβονταν μαζί με το νεκρό, στο εσωτερικό των σαρκοφάγων. Τα διάφορα βιβλία που αποτελούν αυτό που ονομάζουμε «Βίβλο των Νεκρών» περιέχουν συλλογές από επωδούς, αριθμούς και μαγικούς τύπους για χρήση από τους νεκρούς στη μεταθανάτια ζωή. Είχαν το ρόλο να καθοδηγήσουν τους νεκρούς στις διάφορες δοκιμασίες που θα συναντούσαν πριν φθάσουν στον Κάτω Κόσμο. Ο Lon Milo DuQuette μας λέει:
«Ήταν ένας καταπληκτικά λεπτομερής χάρτης κάθε πτυχής της προβαλλόμενης φαντασίας του Θεού. Αν το είχε αποστηθίσει όσο ήταν ακόμη ζωντανός, ο πρόσφατα νεκρός μπορούσε να αντεπεξέλθει βήμα προς βήμα στις δοκιμασίες και στη σύγχυση της μεταθανάτιας ύπαρξης, να απορροφηθεί από την αθάνατη θεότητα και να ταυτιστεί πλήρως μαζί της »
Οι παλαιότερες εκδόσεις του βιβλίου χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα π.Χ. και εμπεριέχουν παλαιότερα κείμενα από το 2000 π.Χ. ("κείμενα των Σαρκοφάγων") και από το 2.600-2.300 π.Χ. ("κείμενα των Πυραμίδων")
Στον εντυπωσιακό πάπυρο του Άνι, που παρουσιάζεται με μεγάλα γράμματα σαν διάζωμα στις Αιγυπτιακές Αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου με συνολικό μήκος 28 μέτρων (και αποτελούμενος από 37 φύλλα), μπορούμε να διακρίνουμε ένα βασικό πρότυπο, την περιγραφή της μεταθανάτιας κατάστασης του γραφέα Άνι.
Εκ πρώτης όψεως η Βίβλος των Νεκρών δεν φαίνεται να έχει κάποιο μυητικό χαρακτήρα, αν όμως κατανοήσουμε σε βάθος τον σκοπό της περιγραφόμενης τελετουργίας τότε τα συμπεράσματα μας θα αλλάξουν. Για να γίνει αυτό πιο κατανοητό ας δούμε μια πρώτη γενική σύγκριση μεταξύ του θανάτου (ακούσια έξοδος του εγώ από το σώμα) και της μύησης (εκούσια έξοδος του εγώ από το σώμα) από τον Gareth Knight 5 :
«Όπως η μύηση περιέχει το συμβολισμό του θανάτου, με σκοπό να εντυπώσει καλύτερα την ιδέα της πνευματικής αναγέννησης, έτσι και οι αιγυπτιακές νεκρικές τελετές μας προσφέρουν ένα υπόβαθρο για τις πίστεις και τις πραχτικές της Μυστηριακής θρησκείας. Σχετικά με αυτό, είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι η συλλογή των πάπυρων που πραγματεύονται αυτό το θέμα ονομάζεται γενικά «Η Βίβλος των Νεκρών», ενώ στην αρχαία Αίγυπτο την ονόμαζαν «Η Βίβλος της ανάδυσης στο φως της Ημέρας».
Αυτός ο συσχετισμός δεν είναι καθόλου αυθαίρετος και μας φέρνει στο νου την αρχαία αιγυπτιακή επωδή:
«Μακάριος αυτός που Ζει,
Μακάριος αυτός που Πεθαίνει στις Θήβες»
ή αυτό που έχω ακούσει να λένε οι Αγιορείτες μονάχοι :
«Όποιος πεθάνει πριν πεθάνει δεν θα πεθάνει όταν πεθάνει»
Ο Πλούταρχος 6 μας επιβεβαιώνει τα παραπάνω και λέει:
«Η ψυχή, την στιγμή του θανάτου, νοιώθει τις ίδιες εντυπώσεις όπως αυτοί που έχουν μυηθεί στα μεγάλα μυστήρια. Η λέξη και το πράγμα μοιάζουν: λέμε "τελευτώ" (πεθαίνω) και "τελειούσθαι" (μυούμαι).»
Πρόκειται στην αρχή για πορείες στην τύχη, για επίπονες διαδρομές, για ένα δρόμο όλο ανησυχία και δίχως τέλος μέσα στα σκοτάδια. Ύστερα, και πριν τελειώσουν όλα, ο τρόμος φτάνει στο αποκορύφωμα του: η ανατριχίλα, το τρεμούλιασμα, ο κρύος ιδρώτας κατακλύζουν τον υπό μύηση.
«Όμως, στη συνέχεια, ένα υπέροχο φως προσφέρεται στα μάτια του, περνά μέσ' από πεντακάθαρους τόπους και λειβάδια, όπου αντηχούν τραγούδια και χοροί· τα ιερά λόγια, τα θεία οράματα εμπνέουν ένα θρησκευτικό σεβασμό.»
Ο Πλούταρχος λοιπόν συσχετίζει άμεσα τα μυστήρια με τον θάνατο και μας περιγράφει την μετάβαση στα φωτεινά λιβάδια (δηλαδή στο Φως – στην Ημέρα). Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι και μόνο η καταγραφή – χαρτογράφηση του μεταθανάτιου κόσμου (αν δεχτούμε ότι η Α.Β.Ν. είναι μόνο αυτό) με τέτοια ακρίβεια προϋποθέτει κάτι παραπάνω από συγγραφικό ταλέντο…
Τέλος αξίζει να γίνει μια μνεία στην ομοιότητα που παρουσιάζουν τα τυπικά του Ελευθεροτεκτονισμού με την Α.Β.Ν. και ειδικότερα το 125ο κεφάλαιο στο οποίο εντοπίζεται ένας από τους αρχαιότερους τύπους «κατηχισμών». Σαν ερωταποκρίσεις περιέχονται διάφορα στοιχεία, τα οποία χρησιμοποιούνται και σήμερα στα Τυπικά διαφόρων οργανώσεων, σχετικά με το Τάγμα της Χρυσής Αυγής ο Lon Milo DuQuette μας λέει:
«Σε πολλές ιεροτελεστίες ζητείται από τον υποψήφιο να σταματήσει σε διάφορα σημεία του ναού και να απαντήσει σε διάφορες ερωτήσεις ή να αντιμετωπίσει κάποια δοκιμασία. Κατόπιν με τη βοήθεια του οδηγού της ιεροτελεστίας (ο Δοκιμαστής στις τεκτονικές στοές) ή του ανάδοχου ο υποψήφιος ξεπερνάει τη δοκιμασία και του δίνεται η άδεια, από την ανωτάτη αρχή να συνεχίσει. Οι μυημένοι της παράδοσης του Τάγματος της Χρυσής Αυγής θα αναγνωρίσουν στα παραπάνω τα αξιώματα του Ηγεμόνα (Hegemon), του Ιερέα (Hiereus) και του Ιεροφάντη (Hierophant).
