Ο Τεκτονισμός συχνά ορίζεται ως επιστήμη των συμβόλων και αυτό διότι χρησιμοποιεί τα σύμβολα ως βασικό εργαλείο εξερεύνησης και οικοδόμησης του Εαυτού. Πρόκειται για ατραπό πνευματικής αφύπνισης και εσωτερικής ανάπτυξης, εστιαζόμενη κυρίως στην ερμηνεία και όχι στην ιστορική έρευνα των πραγμάτων γύρω μας. Ο Γνώμονας, ο Διαβήτης και η Βίβλος του Ιερού Νόμου, παρά την προφανή τους χρήση και φύση στην καθημερινή ζωή, στον Ελευθεροτεκτονισμό ενδύονται βαθιά συμβολικό χαρακτήρα. Πρόκειται για τρία από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα του, γνωστά και ως τα 3 Μεγάλα Φώτα της Στοάς. Η σπουδαιότητα που τους αποδίδεται είναι τόσο μεγάλη, που χωρίς αυτά τα 3 σύμβολα, η Στοά δε θεωρείται κανονικώς συγκεκροτημένη και ο Σεβάσμιος Διδάσκαλος δε μπορεί να προχωρήσει στο άνοιγμα των εργασιών.
Αδελφές και Αδελφοί μου, ευρισκόμενος κανείς εντός του Ναού, για πολλά θα μπορούσε να μιλήσει και ακόμη περισσότερα να παρατηρήσει ... αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που βρισκόμαστε εδώ ... η παρατήρηση και η έρευνα, ώστε σταδιακά να οδηγηθούμε στη θέαση του υπέρτατου αγαθού, που δεν είναι άλλο από το Πνευματικό Φως, ήτοι η Υπέρτατη Αλήθεια !
Έχοντας ως κοινή παραδοχή ότι στη Στοά, τα πάντα είναι συμβολικά και ακτινοβολούν ισχύ, ευρύτητα σκέψης και αδελφική Αγάπη, ας ξεκινήσουμε μαζί τον αποσυμβολισμό της ανεξάντλητης Ιερής Γνώσης!
ΓΝΩΜΩΝ
Πρόκειται για γεωμετρικό σχεδιαστικό όργανο σχήματος ορθογωνίου, εργαλείο εργοταξίου και χρήσιμο για τον καθορισμό και τη χάραξη ορθών γωνιών και κάθετων γραμμών. Έχει ίσα τα 2 σκέλη του και σχηματίζει γωνία 90ο. Ως βάση πάσης οικοδομικής, συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων συμβόλων του Ελευθεροτεκτονισμού, ενδεδυμένο πλήθος ερμηνειών και προσεγγίσεων. Αρκεί να φέρουμε στο νου μας, πόσες φορές συναντούμε το Γνώμονα και συνακολούθως την ορθή γωνία, φανερά ή κεκαλυμμένα εντός της Στοάς.
Όπως ο ορθογωνισμός αποτελεί βασική εργασία για την κατασκευή ενός οικοδομήματος, καθώς καθιστά τους ακατέργαστους λίθους σε κυβικούς, κατάλληλους να εφαρμόσουν μεταξύ τους σε σταθερά και αρμονικά σύνολα, έτσι και ο γνώμονας αποτελεί για τον τέκτονα εργαλείο κατεργασίας και ορθογωνισμού του εαυτού του, προκειμένου δια της Εργασίας και της έρευνας, να οδηγηθεί στην οδό της κατανόησης και της δικαιοσύνης. Ως εκ τούτου, η τοποθέτηση του επί του βωμού των όρκων, μόνο τυχαία δε μπορεί να θεωρηθεί.
Ο Γνώμονας αποτελεί πρωτίστως σύμβολο ευθυκρισίας και δικαιοσύνης και εγκολπώνεται όλες εκείνες τις αρχές, που μας καθιστούν ικανούς να πράττουμε σύμφωνα με το ορθό και το δίκαιο, κυριαρχώντας με σύνεση επί των παθών και των παρορμήσεών μας.
Η σπουδαιότητα και ο βαθιά συμβολικός χαρακτήρας του Γνώμονα, ενισχύεται έτη περισσότερο και από το γεγονός ότι φέρεται κατ’ αποκλειστικότητα από το Σεβάσμιο Διδάσκαλο ως διακριτικό έμβλημα του αξιώματός του. Γιατί όμως Αδελφοί μου? Διότι πέρα και ανεξάρτητα από την ατομική προσπάθεια του καθενός εξ ημών να λαξεύσει τον ακατέργαστο λίθο εντός του, ο Σεβάσμιος Διδάσκαλος είναι επιφορτισμένος με την ύψιστη αποστολή να «δημιουργήσει» μέσω της οδού του σεπτού τεκτονικού έργου ΤΕΛΕΙΟΥΣ τέκτονες, οι οποίοι και θα αποτελέσουν θεμέλιο λίθο στην ανοικοδόμηση του ναού της Αρετής.
Αξίζει σε αυτό το σημείο να επισημανθεί πως ο Γνώμονας ως κόσμημα στο περιλαίμιο του Σεβασμίου Διδασκάλου, παρουσιάζει την εξής ιδιαιτερότητα ... το δεξιό σκέλος του, που παριστά το ενεργητικό στοιχείο του σύμπαντος κόσμου, είναι μακρύτερο του αριστερού που σχετίζεται με το παθητικό και κρεμάται από την κορυφή της ορθής γωνίας, κατ’ απομίμηση του ορθογωνίου τριγώνου των Πυθαγορείων ή αλλιώς του πυθαγόρειου θεωρήματος, μίας εκ των μεγαλύτερων συλλήψεων της Γεωμετρίας. Βέβαια, το δεξιό σκέλος αντανακλά στο δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου το οποίο είναι υπέυθυνο για την συναισθηματική κατάσταση και το αριστερό στο αριστερό ημισφαίριο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λογική. Αυτό μας δείχνει ότι ο Σεβ:. Διδ:. αν και διέπεται από τους νόμους της ισότητας, έστω κατά τι, ενεργεί με το συναισθηματικό ημισφαίριο απέναντι στους Αδδ:. του.
Ωστόσο για οικονομία χρόνου, δε θα αναφερθώ περαιτέρω στην παράμετρο του παθητικού στοιχείου και της ενεργητικής δύναμης του σύμπαντος που απαντάται ακόμη κι εδώ. Ας αρκεστούμε απλώς πως στον χώρο όπου κινούμαστε, σχεδόν όλα ενυπάρχουν και συμβιώνουν μεταξύ τους σε πολλαπλότητες και αρμονικά ζεύγη αντιθέτων και αντιθέσεων που μέσω της αρχής της συμπληρωματικότητας, χαράσσουν το δρόμο μας προς την τελείωση.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Ο διαβήτης, ως αποκλειστικό όργανο χαράξεως κύκλων και καθορισμού οικοδομικών ορίων και αναλογιών, αποτελείται και αυτός από 2 σκέλη. Σε αμιγώς συμβολικό επίπεδο, πολλές είναι οι ερμηνείες που θα μπορούσαν να αποδοθούν στο Διαβήτη και συνακολούθως στον κύκλο, με πρώτη το ότι πρόκειται για εργαλείο έρευνας της αιώνιας Αλήθειας, έχοντας ως κέντρο του το σημείο που εκκινεί την εξέλιξη των πάντων. Στη διάρκεια της μύησης σε 1ο συμβολικό βαθμό κι ενόσω ο δόκιμος δίδει την επίσημο διαβεβαίωση επί του βωμού των όρκων, το ένα σκέλος του Διαβήτη τοποθετείται στην καρδιά του, φανερώνοντας με τον τρόπο αυτόν πως από το κέντρο της καρδιάς ξεκινά να χαράσσεται ο απέραντος τεκτονικός κύκλος της αδελφοσύνης που περικλείει τα πάντα με Αγάπη και διαισθητική Αρετή.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο ανώτερων στοιχείων, παριστά δια της χάραξης άπειρων κύκλων, τη θεϊκή παντοδυναμία της δικαιοσύνης και τη συμπαντική συνείδηση, τα οποία έλκονται συνειδητά ή ασυναίσθητα από τον ανώτερο εαυτό μας.
Πέρα όμως από κάθε υπερβατική προσέγγιση, αν υποθέσουμε πως τα δύο σκέλη του διαβήτη παριστούν το δίπολο αλληλεγγύης και εγωισμού, τότε ο Διαβήτης αναδεικνύει την αναγκαιότητα που διατρέχει τον κάθε έναν από μας, να βρεί το σημείο ισορροπίας του μεταξύ των δύο. Το συγκεκριμένο εργαλείο αποτελεί για τον Τέκτονα, το όργανο χάραξης του γεωμετρικού τόπου εκδήλωσης της ατομικής του ελευθερίας, όπου καθώς το ένα σκέλος κινείται αενάως και το άλλο παραμένει σταθερό στο κέντρο της συνείδησής του, χαράσσεται η ατέρμονη γραμμή που ορίζει την ακρίβεια και τα όρια που πρέπει να ορίζουν τις πράξεις και τις σχέσεις μας με τους άλλους και δη με τους Αδελφούς μας. Και η χρήση του όρου «ακρίβεια» δεν είναι τυχαία αν αναλογιστεί κανείς πως όλα τα σημεία ενός κύκλου ισαπέχουν από το κέντρο του, το οποίο επεκτείνεται εν πλήρη αρμονία προς πάσα κατεύθυνση. Έτσι για τον τέκτονα που επιθυμεί δια της έρευνας της αλήθειας να αγγίξει την αυτοπραγμάτωση, η σφαιρική επέκταση της συνείδησης του αποτελεί τον ιδανικό τρόπο να αναπτυχθεί αρμονικά εντός του άξονα του, με κεντρικό σημείο εκκίνησης τη εστία της συνειδητότητάς του.
Η ΒΙΒΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Η Βίβλος του Ιερού Νόμου, αποτελεί Μέγιστον Φως του Τεκτονισμού, συγκεντρώνοντας ίσως τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα όλων, ως απτή υπενθύμιση του καθήκοντος καθενός εξ ημών προς το Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος. Πρόκειται για σύμβολο ανιδιοτελούς Αγάπης, Αλήθειας και Αποδοχής του πλησίον. Δε θα πρέπει να αγνοούμε Αδελφές και Αδελφοί μου, πως ο χώρος στον οποίο κινούμαστε, αποτελεί έναν χώρο ελεύθερο και αδογμάτιστο που υπερβαίνει κάθε διάκριση του νοητού κόσμου. Στα Μυσταγωγικά Τάγματα, όπου ως καίριος σκοπός των θρησκειών αναγνωρίζεται η καλυτέρευση του ανθρώπου, η Βίβλος του Νόμου, δε σχετίζεται με κάποιο συγκεκριμένο δόγμα, ούτε και δημιουργεί κάποιου είδους θρησκευτικών δεσμών και αυτό διότι τα τεκτονικά ιδεώδη στέκουν πρόδηλα πάνω από οτιδήποτε άλλο. Η Βίβλος του Νόμου, συμβολίζει τη θέληση του Θεού, η οποία ως η φωνή της συνειδήσεως αποβλέπει στην ανύψωση κάθε Αδελφού ελευθεροτέκτονα στους ανώτερους ψυχικούς και πνευματικούς ορίζοντες της ύπαρξής του.
ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ
Σε αδρές γραμμές, ο Γνώμονας ως σύμβολο ευθυκρισίας και ο Διαβήτης ως έμβλημα της απεραντοσύνης του σύμπαντος δια της χάραξης άπειρων κύκλων, θα λέγαμε πως αποδίδον συμβολικά τις δύο βασικές αρχές που ορίζουν τον άνθρωπο.. το πνεύμα και την ύλη αντίστοιχα. Στον 1ο συμβολικό βαθμό του Αρχαίου και Αποδεδειγμένου Σκωτικού Τύπου, κατά το άνοιγμα των εργασιών, ο Γνώμονας τοποθετείται επί του Διαβήτη, και αυτό διότι στο συγκεκριμένο βαθμό, η ύλη εξακολουθεί να κυριαρχεί ακόμη επί του πνεύματος.
Επιγραμματικά, στο σύνολο του το σύμπλεγμα του Γνώμονα και του Διαβήτη, τοποθετημένο πάνω στη Βίβλο του Νόμου, η οποία δίδει το Φως και τη Γνώση πέραν της γνώσεως του παρόντος κόσμου, συμβολίζει κατά μία έννοια την 7σύνθετο φύση του ανθρώπου, η οποία πρέπει πάντα και για πάντα να στηρίζεται επί του θείου νόμου και να ελπίζει στο θείον έλεος.
Πως ορίζεται όμως η 7σύνθετος φύση του ανθρώπου και ποια η σχέση της με το θέμα που μελετάται απόψε???
Σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάλυσης, τα παλαιότερα χρόνια κατά το άνοιγμα των Εργασιών, αντί για Γνώμονα και Διαβήτη χρησιμοποιούσαν ένα ισόπλευρο τετράγωνο και ένα ισόπλευρο τρίγωνο αντίστοιχα. Έτσι ο Γνώμονας, ως κεκαλυμμένη μυστική τετράς αποτελεί αφενός το σύμβολο των, κατά τον Πυθαγόρειο Φιλόσοφο Εμπεδοκλή, τεσσάρων στοιχείων της Φύσεως: Πυρ / Αήρ / Ύδωρ & Γη
Αφετέρου και εν πλήρη συνάρτηση με την ανθρώπινη προσωπικότητα, το ισόπλευρο 4γωνο παριστά τα 4 κατώτερα τετρακτύ του ανθρώπου, δηλαδή:
-
το φυσικό σώμα,
-
το διπλό αιθερικό σώμα,
-
τις κατώτερες συγκινήσεις και
-
την κατωτέρα διάνοια.
Στον αντίποδα, ο διαβήτης ως εργαλείο του πνεύματος και σε συσχέτιση με την ανθρώπινη ψυχή, συμβολίζει πως ο άνθρωπος έχοντας υπερβεί το υλικό πεδίο, έχει κατανικήσει τα 4 κατώτερα τετρακτύ κι έχει αποκτήσει:
-
πνευματική θέληση,
-
ενορατική αγάπη και
-
ανώτερη διάνοια.
Η ανώτερη αυτή ανθρώπινη τριάς, ως απότοκο του Νόμου τοης εξέλιξης του ΕΝ, αποτελεί τον ανώτερο τρισυπόστατο άνθρωπο πλασμένο κατ’ εικόνα και ομοίωση του ΜΑΤΣ. Ως εκ τούτου, οι διαφορετικές θέσεις που ενίοτε παίρνουν μεταξύ τους αυτά τα 2 σύμβολα επάνω στη βίβλο του νόμου, συνδέονται άρρηκτα με τη βαθμιαία έρευνα της αλήθειας και τα επίπεδα συνειδητότητας στα οποία ο καθείς εξ ημών ανέρχεται στην οδό της αυτοπραγμάτωσης.
Αδελφοί και Αδελφές μου, θα κλείσω τον πίνακα μου, με μία ρήση που αποδίδεται στον Έλληνα πυθαγόρειο φιλόσοφο Εμπεδοκλή, ο οποίος είχε πει: «ο θεός είναι ένας κύκλος που το κέντρο του είναι παντού και η περιφέρειά του πουθενά»..
Είθε, στον κύκλο αυτής της ενσάρκωσης και ως ότου σημάνει πλήρες μεσονύκτιο, η ψυχή όλων να πλημμυρίσει με τη Γνώση που της αναλογεί.. Γιατί ο πόθος για Γνώση, θα είναι πάντα καρπός της έλλειψης της.
Ερευνάτε και θα εύρετε …. Ζητείτε και θα λάβετε..
Είπον