Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014

Οι νύμφες του κακού

 

ΟΙ ΝΥΜΦΕΣ ΤΗΣ ΦΛΑΜΟΥΡΙΑΣ

Όπως θα διαπιστώσατε φίλοι μου, μας αρέσει να αντλούμε θέματα μέσα από την μυθολογία μας. Η ελληνική μυθολογία άλλωστε τόσο πλούσια και ατελείωτη, απετέλεσε πάντοτε μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για δημιουργία για μας και τους άλλους, με την προϋπόθεση ότι μύθος σημαίνει λόγος και όχι παραμύθι και με αυτό το πνεύμα μελετάται και από εμάς και από τους άλλους.

Στην μυθολογία λοιπόν μαθαίνουμε ότι ο Τιτάνας Κρόνος, «θέρισε» τα γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού με ένα δρεπάνι και τον έστειλε στείρο πλέον στο παρελθόν της εξουσίας. Αλλά ο Ουρανός, γιος και σύζυγος της Γαίας, προτού εγκαταλείψει τα εγκόσμια συμπλήρωσε την διαθήκη του με μία παράγραφο που είχε δύο όψεις. Η μία όψη ήταν γεμάτη από φθόνο και μίσος για την απώλεια της εξουσίας. Η άλλη όψη ήταν γεμάτη φως, ομορφιά και δύναμη δημιουργίας. Αυτή η τελευταία είχε αφετηρία και πηγή της την θεά του έρωτα Αφροδίτη. Η άλλη όψη όμως του μίσους και της εχθρότητας άφησε στην ανθρωπότητα χθόνιες και υποχθόνιες δαιμονικές θεότητες του κακού: τις Ερινύες, τους Γίγαντες και τις Μελίες Νύμφες ή Μελιάδες. Για τις Ερινύες μιλήσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας. Με τούτο το άρθρο θα αναφερθούμε στις Μελιάδες, τις νύμφες της φλαμουριάς.

Ήσαν λοιπόν οι Μελιάδες Νύμφες κόρες του Ουρανού και της Γαίας, η οποία τις γέννησε, αφού εξέθρεψε τις σταγόνες του αίματος που χύθηκαν από τον Ουρανό, όταν τον ακρωτηρίασε ο Κρόνος. Ο Γαληνός στις Αλληγορίες στην Θεογονία του Ησίοδου μας θυμίζει:


«…ῥαθάμιγγες δ” αἱματόεσσαι τῶν τοῦ
οὐρανοῦ αἰδοίων καταρρέουσι, καὶ ταύτας ἡ γῆ δέχεται
καὶ ἐξ αὐτῶν γεννᾷ τὰς Ἐρινῦς, τοὺς Γίγαντας καὶ τὰς
Μελιάδας Νύμφας διὰ τοὺς ἐπισυμβαίνοντας μόχθους καὶ
αἱματηροὺς ἱδρῶτας καὶ πολέμους, περί τε πόλεων καὶ
χωρῶν εὐκράτων καὶ γονίμων γαιῶν».

Δηλαδή, σε ελεύθερη απόδοση, η Γαία δέχτηκε τις ματωμένες σταγόνες από τα κομμένα γεννητικά όργανα του Ουρανού και γέννησε τις Ερινύες, τους Γίγαντες και τις Μελιάδες

Νύμφες, οι οποίες ευθύνονται για τον κάματο και για τον ματωμένο ιδρώτα που χύνουν οι άνθρωποι για την επιβίωσή τους. Ευθύνονται ακόμη και για τους πολέμους που συμβαίνουν ανάμεσα στους ανθρώπους για την κατάκτηση πόλεων και χωρών με γόνιμα και καρποφόρα εδάφη.
Εν ολίγοις, οι πόλεμοι γίνονται για τον πλούτο και οι νύμφες της φλαμουριάς υποκινούν αυτούς τους πολέμους, ώστε «να σκοτώνονται οι λαοί, για τ’ αφέντη το ψωμί», όπως λέει και ο Βάρναλης.

Αναφέρονται ονομαστικά εννέα Μελιάδες: Αδράστεια, Αρέθουσα, Βριθώ, Γλαύκη, Ελίκη, Ίδη, Κελαινώ, Κρίμη και Κυνόσουρα. Το όνομά τους το πήραν, επειδή προτιμούσαν να ζουν στα δέντρα της μελίας ή μελιάς, δηλαδη της φλαμουριάς. Σε ανάμνηση της γέννησής τους από το αίμα του κακού το ξύλο της φλαμουριάς το χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή των δοράτων που ως επιθετικά όπλα προκαλούσαν το θάνατο. Πιστευόταν ακόμη πως και το ρόπαλο του Ηρακλή ήταν φτιαγμένο από το ξύλο της μελιάς. Από την φλαμουριά ή μελιά παράγεται και το γνωστό μας μάννα. Το μάννα είναι το κόμμι του δέντρου που το μαζεύουν οι Άραβες και φτιάχνουν ψωμί. Όταν μάλιστα φυσάει μπορεί να παρασύρει ο άνεμος το ξεραμένο κόμμι και να δημιουργήσει μια βροχή από μάννα, σαν αυτό που έστειλε ο θεός στους Εβραίους στην έρημο να χορτάσουν την πείνα τους.

Σε μια φάση της ιστορίας οι Μελίες ή Μελιάδες νύμφες συμπεριελήφθησαν στον κύκλο των νυμφών της αρχαιότητας. Κάτω από το γενικό όνομα Νύμφες νοούνται θηλυκές θεότητες, οι οποίες εκπροσωπούν τις δυνάμεις της φύσης, ιδιαίτερα των βουνών, των νερών, των δασών, των δέντρων κλπ. Ανάλογα με τον τόπο διαμονής τους παίρνουν το όνομά τους ως: Αλσηίδες, γιατί ζουν στα άλση, Ναπαίδες, γιατί κατοικούν στις Νάπες, δηλαδή στους λόγγους, Δρυάδες, γιατί φωλιάζουν στις βελανιδιές, Αμαδρυάδες, Ορεστιάδες ή Ορεάδες, γιατί κυριαρχούν στα όρη, Λειμωνιάδες, γιατί συναντώνται στους λειμώνες, τα λιβάδια. Τέλος, ήσαν ακόμη οι Ναϊάδες και Υδριάδες, που κατοικούσαν στα ποτάμια, τις πηγές και τις λίμνες. Οι νύμφες αυτές θεωρούνταν κόρες του Δία και ήσαν νέες και ωραίες κοπέλες, που τους άρεσε η μουσική και ο χορός και είχαν την ικανότητα να εμπνέουν στους θνητούς ποιητική και προφητική δύναμη. Αλλά από το σύνολο των άλλων νυμφών, μόνον οι Μελιάδες, οι οποίες ανήκαν στις Αμαδρυάδες νύμφες, επειδή γεννήθηκαν από το μίσος του Ουρανού προς τα τέκνα του, ήσαν άγριες θηλυκές δαιμονικές θεότητες της βίας, της εχθρότητας και του θανάτου, όπως ήδη επισημάναμε. Έτσι, ενώ όλες οι άλλες οι νύμφες ως κόρες του Δία ωθούσαν τους ανθρώπους προς την πολιτιστική δημιουργία, οι Μελιάδες έσπρωχναν τον άνθρωπο στον πολεμικό όλεθρο. Άλλωστε, ακριβώς γι αυτό τον λόγο λέγεται πως από τις Μελίες Νύμφες γεννήθηκε το τρίτο γένος των ανθρώπων που κατοίκησε τη γη. Πρόκειται για το «χάλκινο γένος», που φανερώθηκε στην γη μετά το χρυσό και το ασημένιο. Το χάλκινο γένος των ανθρώπων ήταν σκληρό και πολεμοχαρές, γι αυτό αλληλοσπαράχτηκε και εξαφανίστηκε.

Οι Μέλιες ή Μελιάδες νύμφες είχαν και παιδιά. Έτσι, από τον Σειληνό και την Μελία γεννήθηκε ο Κένταυρος Φώλος και ο Δολίων. Από την Βιθυνή Νύμφη Μελία και τον Ποσειδώνα γεννήθηκε ο Άμπυκος, ο αλαζόνας βασιλιάς των Βεβρύκων. Γιος επίσης της Μελίας ήταν και ο Τάλως, ο χάλκινος γίγαντας που προστάτευε την Μινωική Κρήτη.

της Χρύσας Χρονοπούλου {chryssablog.wordpress.com}